مطالبه اصحاب موسیقی از وزیر ارشاد آینده/ شعر و ترانه غنی می‌شود؟

اگر بناست شورایی در این حوزه پیرامون فعالیت‌های دفتر موسیقی وزارت ارشاد وجود داشته باشد، آن شورا فقط کارها را به لحاظ اخلاقی و مذهبی بررسی کند که در آن آثار توهینی به مقدسات ما صورت نگیرد.

نکته دیگر اینکه امیدوارم این شوراها در دوره بعدی مدیریت دفتر موسیقی عمر کوتاه‌تری داشته و از کارشناسان و متخصصانی در حوزه شعر وترانه دعوت کند که این بار سابقه ۱۰ ساله در شوراهای صدور مجوز ندارند.

پیشنهاد من به مسئولان جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که سامانه‌ای طراحی شود که در این سامانه هنرمندان آثار خود را در قالب یک پروسه برنامه‌ریزی شده در معرض رقابت بگذارند و هیات داورانی متشکل از هنرمندان مورد وثوق این کارها را ارزیابی کرده و در چارچوب یک مسابقه موسیقایی کارها را انتخاب کنند. اتفاقاً پس از طی این فرآیند است که برگزیدگان می‌توانند با حمایت دولت در ارکسترهای دولتی یا دیگر پروژه‌های موسیقایی مشغول به فعالیت شوند. شرایطی که به طور حتم موجب ارتقا محتوا می‌شود.

به اعتقاد من اتفاق مهمی که باید در مدیریت آینده دفتر موسیقی وزارت ارشاد صورت پذیرد، فراهم سازی فضایی گسترده‌تر برای تولید آثار موسیقایی در گونه‌های مختلف آن است. به طور حتم اگر این آزادی محتوایی در تولید آثار موسیقایی ایجاد شود، آن وقت مردم آزادانه حق شنیدن پیدا کنند و پس از آن نیز می‌توانند خودشان کارها را برای شنیدن انتخاب کنند.

وقتی مردم بتوانند در یک فضای باز همه ژانرهای موسیقی را بدون هیچ محدودیتی بشنوند دقیقاً در همان موقع می‌توانند با درایت و تفکر موسیقی خوب را از موسیقی بد تشخیص داده و آن را دنبال کنند. من واقعاً آرزو می‌کنم هر روز این سطح فرهنگ و توقعاتی که ما از مردم و جوانان داریم ارتقا پیدا کند تا ماهیت شعر و کلام و واژه وزین بیشتر برای مردم معرفی شود.

در میان ناامیدی‌ها، در هنگامه‌ای که تلخ است کاممان، امید تنها راهِ ادامه است، پس بسیار امیدوار دست دراز می‌کنم برای مطالبه مهر و فرهنگ، از مدیر آینده دفترِ موسیقی که بی شک یکی از مهمترین شریان‌های تولید فرهنگ است می‌خواهم تا با ما هم سخن شود، بشنود، از ما که در بطنِ تولیدِ محتوا در تکاپو هستیم، از ما که سالیان است با ذائقه شنیداری مخاطب آشناییم، خوب می‌دانیم کدامین نغمه او را به مهر می‌گراید.

تقاضایم از جنابِ مدیر این است که اتاقِ فکری ایجاد کند با حضورِ ناشرانِ خود و تهیه کنندگانِ خود، هر ماه یک جلسه، تا به اتفاق دفتر موسیقی به تولید محتوای موسیقایی بپردازیم تا دفتر، از مرکزی که تنها مجوز صادر می‌کند به قلبی تبدیل شود که می‌تپد و با کمکِ ناشرانش نقشی پر رنگ در تولیدِ محتوا و فرهنگ ایفا می‌کند. تنها یک روز در ماه.

پیشنهاد می‌دهم که شورا یا شوراهای محتوایی مستقر در مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوره بعدی استقرار، روی موضوع ژانربندی و تفکیک آنها در موسیقی برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد. چرا که اکنون «ژانربندی» دقیق و درستی در برخی آثار منتشر شده حوزه موسیقی صورت نگرفته و خیلی از آثار در میان مخاطبان به نام موسیقی ایرانی منتشر می‌شوند که واقعاً دربرگیرنده مولفه‌های یک موسیقی ایرانی نبوده و در ژانرهای دیگر موسیقی جای گرفته‌اند.

اتفاقاً همین طرز تفکر اشتباه هست که موجب می‌شود هم موسیقی ایرانی با آسیب محتوایی مواجه شود و هم موسیقی عامه پسند در تفهیم خود با سردرگمی مواجه باشد. از این رو لازم است که شوراهای محتوایی دفتر موسیقی روی موضوع ژانر بندی در موسیقی دقت نظر بیشتری داشته باشند.

آنچه می‌تواند در حوزه محتوایی فعالیت‌های دفتر موسیقی وزارت ارشاد دولت سیزدهم به ویژه در حوزه شعر و محتوا مورد توجه مدیریت آینده قرار گیرد، علاوه‌بر توجه به زیر ساخت‌ها، همکاری با مجموعه‌های مختلف و نظارت بر اجرا، توجه به امر آموزش «شاعران جوان» است.

بنده معتقدم بدون توجه به مقوله آموزش به ویژه در حوزه شعر وترانه ما قدرت دیگری برای مقابله با جریان فعلی کم ارزش شدن محتوای آثار موسیقایی نداریم.

دفتر موسیقی وزارت ارشاد دولت آینده باید در یک تعامل همه سویه با دیگر دستگاه‌های فرهنگی به ویژه سازمان صدا و سیما سخت گیری های بیشتری را در جهت صدور مجوز برای اشعار و ترانه‌های آثار موسیقایی همه حوزه‌ها اعمال کند.

شاعری و ترانه سرایی علاوه بر ذوق و قریحه الهی، نیازمند دانش و علم و یک امر تخصصی است. بدیهی است که برای به دست آوردن شعر و ترانه خوب باید به اهل فن آن مراجعه کرد و بهایش را هم پرداخت. اما متاسفانه می‌بینیم که برای سرعت بخشی به کار و کاستن از هزینه‌ها، آنچه قربانی می‌شود اصل موضوع یعنی خلق اثر موسیقایی و شعر و ترانه با کیفیت است. پس لازم است که دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید روی این موضوع مهم و حیاتی برنامه اجرایی داشته باشد.

ما باید دست از این انتظار که نهادی مانند دفتر موسیقی وزارت ارشاد بر فرهنگ موسیقایی و شنیداری جامعه می‌تواند تاثیرگذار باشد، برداریم و در پی تشکیل نهادهایی در آینده باشیم که در قالب یک بنیاد می‌توانند در توسعه و ساماندهی محتوای آثار موسیقایی شرایط بهتری را تجربه کنند. مانند آنچه در کشور جمهوری آذربایجان مجموعه‌ای مانند «بنیاد حیدر علی‌اف» انجام می‌دهد. طبیعتاً اگر با چنین رویکردی حرکت کنیم آن وقت می‌توانیم بر ذائقه عمومی مردم تاثیر گذاشته و جهت‌دهی های مفید مبتنی بر آموزه‌های موسیقایی را انجام دهیم. در این صورت است که مردم با شناختی که برایشان ایجاد شده به طور اتوماتیک به سراغ شنیدن آثار فاخر می‌روند. ولی وقتی خارج از این چارچوبی که به آن اشاره داشتم اتفاقی نمی‌افتد پس نباید خیلی انتظار داشت که مخاطبان ما قدرت تشخیص و ممیزی آثار خوب از آثار بد را داشته باشند.

به اعتقاد بنده این ممیزی که الان در دفتر موسیقی هست تا حدودی می‌تواند حفظ شود ولی ممیزی اصلی را باید در ذهن، عقل و قوه تشخیص جامعه تقویت کنیم. یعنی در ذهن مردم چنان رشد و بلوغی ایجاد کنیم که خود آنها تبدیل به ممیز محتوایی بشوند؛ اصلاً چرا یک گروه، شورا یا بخش نامه باید کارها را ممیزی کند؟ مردم باید خودشان به قوه تشخیص برسند که کار مخل فرهنگ عمومی را از سبد شنیداری خودشان حذف کنند و به سمت کارهای فاخر بروند.

لازم است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژه دفتر موسیقی در دولت جدید روی حضور توامان هنرمندان در عرصه‌های آهنگسازی، خوانندگی، تنظمیم و ترانه سرایی در یک زمان دقت بیشتری داشته باشد.

تاکید و تمرکز بیشتر شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی روی پیشینه علمی و عملی شاعران و ترانه سرایانی که آثارشان را برای صدور مجوز موسیقی به دفتر موسیقی ارسال می‌کنند یکی از نکات مهمی است که مدیریت بعدی این مجموعه در کنار توجه به رعایت سلسله مراتب و درجه بندی علمی و موسیقایی هنرمندان، باید مورد توجه قرار دهد.

امیدوارم در دولت جدید شاهد یک پادرمیانی جدی و کارشناسانه در عرصه شعر و ترانه باشیم تا جوانان هنرمند و دغدغه مند حوزه موسیقی در همه بخش‌ها و گونه‌های آن با آگاهی بیشتر پا به عرصه بگذارند و موجب تولید آثار درخشانی به لحاظ پیام و محتوا و ساختار ادبی شوند.

نکته دیگر بازنگری اساسی در ساختار برگزاری جشنواره موسیقی فجر است که متاسفانه یک رهاشدگی در این رویداد معتبر و ملی رسوخ پیدا کرده و ما شاهدیم که انتخاب مدیریت این رویداد، خیلی‌ها را از چشم‌انداز آن ناامید کرده است.