به گزارش خبرگزاری مهر، دومین همایش مطالعات چین، در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه ۲۹ و ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
سعیدرضا عاملی در این مراسم موضوع چین را موضوعی مهم، بزرگ و پردامنه دانست و گفت: لازم است همایش‌های متعددی به شناخت چین اختصاص یابد و با نگاهی میان‌رشته‌ای، چین را از دیدگاه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ظرفیت‌های قدرتی چین در سطح جهانی بررسی کرد.
وی ضمن معرفی ظرفیت‌های چین به مهمترین چالش‌های پیش‌روی این کشور و همچنین روابط ایران و چین پرداخت.
عاملی با اشاره به ظرفیت‌های فعلی چین گفت: چین با بیشترین جمعیت و منابع انسانی در جهان و با جمعیتی بالغ بر ۱ میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر؛ اقتصاد دوم جهان، دارای بالاترین رشد اقتصادی در سال‌های اخیر، با تولید ناخالص داخلی ۱۵۰ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۸ و افزایش آن به چهارده ونیم تریلیون دلار در سال ۲۰۱۹؛ و اقتصاد دیجیتال اول، مقام اول در صادرات و مقام دوم در واردات، و قدرت دوم نظامی در جهان از جایگاه قدرتمندی برخوردار است.
وی گفت: چین طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ سهم ۲۵ درصد تا ۳۹ درصدی تولید ناخالص کل جهان را به خود اختصاص داده است.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات جهان رمز موفقیت چین جدید را استفاده بهینه از منابع انسانی و آزاد کردن منابع اقتصادی کشور برشمرد و افزود: برعکس عواملی که باعث عقب‌ماندگی چین شده بود، پیشرفت این کشور را رقم زد؛ سیاست درهای بسته و سیاست جلوگیری و کنترل شدید، جای خود را به سیاست باز بودگی داد و غیر مرکزی کردن توان و ظرفیت اقتصادی چین باعث شکوفایی اقتصادی آن شد..
وی افزود: رمز دیگر موفقیت چین اصلاح نظام دیوانسالاری بود که مسیر را برای کار و پیشرفت هموار کرد. از سوی دیگر، مبارزه با فساد و جلوگیری نظام‌مند از آن منشأ موفقیت‌های بزرگ‌تر شد.
استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران، مسیر جهانی‌شدن چین جدید را مسیری معکوس جهانی‌شدن آمریکا خواند و ادامه داد: چین طی سه دهه توانست مسیر اقتصاد نظام سلطه، نگاه استثنا گرایانه امریکایی، آمریکا مرکزی و استعمار امریکایی به‌منزله جریان حاکم بر جهان را معکوس سازد و به رقیبی توانمند در مقابل سلطه جهانی بدل شود. لذا، چین دارای ظرفیت مهمی در رقابت در قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی است و ظرفیت خطرزایی و دفاعی خود را افزایش داده است که باعث صیانت از سیاست‌های سلطه‌طلبانه در منطقه خواهد بود.
عاملی به بیان چالش‌های این کشور پرداخت و گفت: قدرت‌ها به‌همان میزان که بزرگ می‌شوند، با چالش‌های بزرگی نیز روبه‌رو می‌شوند. سه چالش مهم چین «آلودگی محیط‌زیست، جمعیت بزرگ فقیر و فاصله طبقاتی شدید، و نوع نگاه در سیاست داخلی چین» است.
به‌گفته وی توسعه صنعت بدون رعایت مؤلفه‌هایی محیط‌زیست فجایع بزرگی را رقم می‌زند. امروز ۷۲ درصد کشتگان ناشی از آلودگی محیط‌زیست در منطقه آسیا، یعنی ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر، محصول سیاست‌های توسعه صنعتی چین و هند هستند.
عاملی افزود: در دنیای امروز محیط‌زیست متعلق به یک جغرافیا نیست. تخریب محیط زیست در هر نقطه‌ای در جهان، تخریب سایر نقاط جهان را در پی خواهد داشت. به‌مخاطره‌افتادن محیط‌زیست چین، با توجه به پهنه گسترده جغرافیایی این کشور که سومین کشور پهناور جهان محسوب می‌شود، خطری جدی برای همه جهان خواهد بود.»
رئیس انجمن ایرانی مطالعات جهان درباره جمعیت فقیر چین گفت: چین با آنکه در گسترش طبقه متوسط خود موفق بوده و طبقه متوسط آن به جمعیت بالای ۴۰۰ میلیون نفر رسیده است، همچنان طبقه فقیر آن جمعیتی بزرگ محسوب می‌شود. نگاه عدالت گرایانه و رفع‌تبعیض ضرورت‌های جدی چین محسوب می‌شود.
استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران، چالش سوم چین را سیاست یکپارچه‌سازی دانست و گفت: چند فرهنگ گرایی در سیاست داخلی چین باعث توسعه مطلوب این کشور خواهد شد، اگر سیاست یکپارچه‌سازی این کشور به تشدید ناراحتی‌های جمعیت‌های مانند جمعیت مسلمان ایغور و بودائیان تبت نیانجامد و احترام به تمامی اقلیت‌ها مراعات شود. در این صورت، فضای زندگی برای همه دوست‌داشتنی خواهد شد و توانش جمعیت بالا می‌رود.
وی گفت: طبیعی است ناراحتی جمعیت‌های کوچک و بزرگ به ناراحتی سایر جمعیت‌های کشور نیز سرایت خواهد کرد و فضایی ناراحت را رقم خواهد زد. اصل مهم این است که تبعیض بر علیه اقلیت‌ها موجب تبعیض بر علیه جامعه اکثریت نیز می‌شود.
استاد مطالعات آمریکا افزود: چین فرهنگی و تمدنی با رویکرد عدالت گرایانه و رفع تبعیض اجتماعی، الگوی موفقی در سطح جهانی خواهد شد. چین باید هم از گذشته خود درس بگیرد و هم به شکست‌های جهان قدرت توجه داشته باشد. آمریکایی ها، به‌دلیل روحیه استعماری و سلطه‌آمیزی که در سایر کشورها داشتند، در دنیا شکست خوردند.
وی با یادآوری قربانی‌بودن چین به‌دست استعمار، از بریتانیا نام برد که هنگ‌کنگ را ۹۹ ساله به‌اصطلاح اجاره کرد و این کشور را استثمار کرد. همچنین، به زورگویی‌های ژاپن در کره و خارج کردن تایوان از حوزه چین و همچنین مداخلات آلمان‌ها در بندر تیانجین و فرانسوی‌ها در بندر گوانگ‌جو اشاره کرد.
عاملی گفت: دنیای امروز دنیایی است که جهان قدرت با رویکرد احترام به همگان موفق خواهد شد. هوشیاری جامعه جهانی افزایش یافته است و انسان‌ها هوشیارتر شده‌اند. بنابراین، چین به‌عنوان قدرت دارای نظم اجتماعی بسیار، ظرفیت اقتصادی زیاد، و ظرفیت امنیتی و سیاسی گسترده می‌تواند با اتخاذ رویکردی متفاوت، چهره‌ای متفاوتی از قدرت را فراهم آورد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به روابط میان ایران و چین اشاره کرد و افزود: به‌طور حتم، چین و ایران منافع مشترک بسیار گسترده‌ای دارند. مهمترین دایره منفعت گسترده این دو کشور، مقابله با قدرت سلطه آمیز امریکاست. همچنین، در عرصه اقتصادی نیز چین بزرگ‌ترین شریک اقتصادی ایران است، و اقتصادی نزدیک به ۳۰ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داده است. به‌طور قطع، ظرفیت گسترش آن به ۲۰۰ میلیارد دلار در صنعت حمل‌ونقل، توسعه شهری و منابع معدنی و نفتی نیز وجود دارد.
عاملی ضمن اشاره به اجلاس شانگهای افزود: شانگهای به‌طور حتم، ظرفیت بزرگی است برای همکاری‌های منطقه‌ای و مشارکت در حل مسائل منطقه‌ای و فراهم‌کردن ظرفیتی آرام و مردم‌پسند در منطقه به‌خصوص در سوریه، لبنان، افغانستان و دیگر مناطق درگیر چالش.
مؤسس دانشکده مطالعات جهان ابراز امیدواری کرد روابط راهبردی و مناسبات دوستانه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران و چین نتایج فاخری را برای جهانی آرام‌تر و جهان صلح‌آمیز در پی داشته‌باشد؛ جهانی که همگان در آن احساس آرامش و بودن و موفقیت داشته باشند.
نظر شما