نشانه‌های بهبود در اقتصاد ایران از نگاه رئیس‌کل بانک مرکزی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بانک مرکزی، علی صالح آبادی در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل صندوق بین المللی پول، وزرای اقتصاد، رؤسای کل بانک‌های مرکزی و رؤسای مؤسسات مالی منطقه‌ای حوزه «مناپ» (MENAP) که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: ایران نیز همانند بسیاری از کشورها، آسیب سختی از همه گیری ویروس کرونا دیده است، اما اکنون در مسیری مستحکم برای بهبود اقتصادی قرار دارد. آخرین آمارهای منتشره حاکی از رشد ۶.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی ایران در فصل دوم سال ۲۰۲۱ است که دستاورد قابل توجهی با وجود محدودیت شدید ایران در دسترسی به منابع خارجی خود و در نتیجه عدم امکان خرید واکسن از خارج به دلیل تحریم‌های آمریکا است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: بخش غیرنفتی در همان دوره ۴.۷ درصد رشد کرده که نشان دهنده آن است که اقتصاد ایران به طور قابل توجهی از رکود خارج شده و به سمت بهبود حرکت کرده است. علاوه بر این، به دلیل سیاست‌های حمایتی مالی و پولی دولت و بانک مرکزی ایران، نرخ بیکاری در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ به ۸.۸ درصد رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل یک درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: در حال حاضر فرایند بهبود اقتصاد جهانی در شرایط با ثبات تری قرار دارد اما همچنان در داخل و بین گروه کشورها نابرابری وجود دارد که نشان دهنده اهمیت قدرت و دوره زمانی اقدامات حمایتی در مواجهه با بحران و نیز پیشرفت فرایند واکسیناسیون است. متأسفانه، واکسیناسیون با روند چندگانه، با ایجاد شکاف گسترده بین کشورهای فقیر و ثروتمند، منجر به بهبود روند چندگانه و متفاوت شده است.

صالح آبادی با تاکید بر اینکه هیچ کشوری در امان نیست، مگر اینکه تمامی کشورهای جهان در برابر این ویروس ایمن شوند، افزود: با توجه به یک رقمی بودن میزان واکسیناسیون در کشورهای با درآمد پایین، تحقق هدفگذاری صندوق برای واکسیناسیون ۴۰ درصدی تا پایان سال جاری میلادی و ۶۰ درصد تا اواسط سال ۲۰۲۲ مشکل است و هرگونه تعلل و طولانی شدن واکسیناسیون در هر منطقه، بزرگترین تهدید برای چشم انداز اقتصاد جهانی است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه روند کلی تخصیص SDR در سال ۲۰۲۱ نمی‌تواند در کمک به اعضا برای برآوردن نیازهای طولانی مدت در زمینه هزینه‌های مربوط به کوید ۱۹ مناسب باشد، تصریح کرد: همچنین یک فرصت تاریخی برای افزایش منابع وام دهی صندوق بین المللی پول از طریق مشارکت داوطلبانه بخشی از اعضا با منابع خارجی قوی در صندوق توسعه پایداری با مدیریت صندوق بین المللی پول برای کمک به اعضا در رویارویی با چالش‌های بلندمدت متعدد، از جمله کاهش فقر، تقویت سرمایه فیزیکی و انسانی و تقویت سطح تاب آوری در برابر تغییرات آب و هوایی ایجاد شده است که ما از این ابتکار به طور کامل حمایت کرده‌ایم و باید تاکید کنم که حمایت صندوق باید با اولویت‌های کشور مطابقت داشته باشد.

صالح آبادی در ادامه با تاکید بر استقبال ایران از طرح و استراتژی جدید صندوق بین المللی پول برای کمک به اعضا در مواجهه با چالش‌های مربوط به تغییرات آب و هوایی، تصریح کرد: همه ما توافق داریم که تغییر آب و هوایی یک تهدید جهانی است که بار آن به طور نامتناسبی بر دوش کشورهایی که سهم ناچیزی در تولید کربن دارند، ایجاد شده است. تغییرات آب و هوا دارای ویژگی‌ها و ابعاد بسیاری است، که دارای اهمیت متفاوتی در مناطق و کشورهای مختلف است.

وی افزود: مسئله‌ای که به طور کلی برای خاورمیانه و به ویژه ایران بسیار مورد توجه است، مشکل کمبود شدید آب و سقوط چشمگیر سطح آب در سالهای اخیر است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: هرچند، پرداختن به سمت تقاضا از طریق افزایش تدریجی هزینه با وجود تأثیر آن بر جمعیت کم درآمد آسان‌تر است، اما حل مشکلات سمت عرضه بسیار سخت‌تر است، چراکه به سرمایه گذاری‌های بزرگ و فناوری‌های پیشرفته‌ای نیاز دارد که بسیاری از کشورهای خاورمیانه توان پرداخت و یا دسترسی به آن را ندارند.

صالح آبادی در پایان خواستار توجه بیشتر به جنبه اغلب نادیده گرفته شده در گفتمان بین المللی پیرامون تغییرات آب و هوایی شد و پیشنهاد داد: در این خصوص کشورهای همجوار از طریق تأمین مالی چند جانبه و کشورهای غنی از طریق اشتراک گذاری دانش فنی در اختیار آنها به نفع همه، همکاری کنند.

گفتنی است، مقصود از کشورهای حوزه مناپ (MENAP) منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا، افغانستان و پاکستان است.

منا (MENA - Middle East and North Africa) به معنی خاورمیانه و شمال آفریقا اصطلاحی است که برای نامیدن کشورهای عمده تولیدکننده نفت که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند به کار می‌رود.

از ماه آوریل سال ۲۰۰۳ میلادی، صندوق بین‌المللی پول واژه MENAP را در تحلیل‌های آماری خود به کار برد که شامل کشورهای منا (MENA خاورمیانه و شمال آفریقا) به علاوه افغانستان و پاکستان است.