خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان: حزب سعادت ترکیه، پنجمین حزبی است که توسط نجم‌الدین اربکان نخست وزیر سابق ترکیه در سال ۲۰۰۱ تأسیس شده است. این حزب به عنوان حزبی اسلامگرا از منظر معنوی جایگاه ویژه ای در جامعه ترکیه دارد که هم اکنون رهبری این حزب را «تمل کاراملا اوغلو» بر عهده دارد. به همین دلیل بسیاری از رهبران دیگر احزاب ترکیه دیدارهایی با مقامات حزب سعادت انجام می‌دهند تا با ایجاد ائتلاف بتوانند شانس خود را در انتخابات ترکیه بالا ببرند.
اخیراً نیز شاهد دیدار «رجب طیب اردوغان» با رئیس سابق شورای سیاست گذاری حزب سعادت بودیم که نشان می‌دهد رئیس جمهور ترکیه نیز تمایل دارد با جناح اسلامگرای این کشور ائتلاف سیاسی کند.
خبرگزاری مهر با هدف بررسی سطح روابط ایران و ترکیه، ارزیابی سیاست خارجی آنکارا و تحولات اخیر ترکیه گفتگویی را با «تمل کاراملا اوغلو» انجام داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد:
*شما در سال ۲۰۱۹ در دیداری که با رئیس جمهور ترکیه داشته‌اید از او خواسته بودید تا بازنگری در سیاست خود با دولت دمشق داشته باشد و با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه دیدار کند. با توجه به اینکه این روزها زمزمه‌هایی در خصوص انجام عملیات از سوی ترکیه در خاک سوریه مطرح می‌شود دیدگاهتان در مورد روابط آنکارا و دمشق چیست؟
سیاست حزب عدالت و توسعه در مقابل سوریه هیچ وقت مورد تأیید ما [حزب سعادت] نبوده است. ما زمانی که بحران سوریه آغاز شده بود به دمشق سفر کردیم تا با بشار اسد و وزرای کابینه اش دیدار کنیم. رئیس جمهور سوریه از شرایط ایجاد شده متعجب بود و خواهان بحران در داخل سوریه و یا تنش با ترکیه نبود. هر چند روند تنش به سرعت پیش رفت اما معتقدیم باید با دولت سوریه و دیگر کشورهای منطقه در راستای ایجاد صلح دیدار کنیم. لازم است نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل و یا اتحادیه اروپا برای حل مساله سوریه به طور جدی ورود کنند. روسیه و آمریکا هم همینطور؛ البته آمریکا نمی‌خواهد صلح در سوریه برقرار شود. باید زیر ساخت‌هایی در سوریه جهت بازگشت مهاجران ایجاد شود. بیشتر مهاجران سوری در ترکیه می‌خواهند به کشور خودشان بازگردند اما مساله مهاجران صرفاً با مذاکرات و همکاری ترکیه و سوریه قابل حل نیست و نیاز به همکاری دیگر کشورهای منطقه هست.
*نظر شما در خصوص روابط ایران و ترکیه چیست؟ در چه زمینه‌هایی نیاز به توسعه روابط میان دو کشور هست؟
ایران و ترکیه دو کشوری هستند که سالیان سال بدون هیچ خصومتی به روابط همسایگی خود ادامه داده اند. بعد از انقلاب ایران، روابط آنکارا و تهران هر سال بهتر از سال قبل پیش رفت. بنده در سال ۱۹۹۶ همراه با مرحوم نجم‌الدین اربکان سفری به ایران داشتم. باید روابط ایران و ترکیه توسعه یابد زیرا دولت‌های غربی در تلاش هستند تا ایران را در منطقه به حاشیه برانند. مثلاً در موضوع فعالیت هسته‌ای ایران، علی رغم اینکه دولت تهران بارها تاکید کرده است که فعالیت این کشور صلح طلبانه هست اما غرب رفتار درستی در مقابل این موضوع ندارد. ما این رفتار نادرست را در خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای مشاهده کردیم. همکاری و حمایت ترکیه با ایران نیز باید افزایش یابد، البته فشار کشورهای غربی علیه ترکیه بسیار زیاد است. در صورتی که ما به عنوان حزب حاکم روی کار بیاییم به مراودات خود با کشورهای منطقه اهتمام خواهیم داشت.
*در روزهای اخیر دیدارهایی با رهبران دیگر احزاب داشته‌اید. آیا پس از این دیدارها تصمیمی برای ائتلاف گرفته اید؟
در خصوص ائتلاف هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نکرده‌ایم. ما بعد از اعلام زمان دقیق برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اقدام به ائتلاف خواهیم کرد، الان برای این تصمیم بسیار زود است، بنده قبل از ائتلاف، باید با دیگر رهبران احزاب دیداری داشته باشم و با آقای اردوغان گفت‌وگو کنم.
*به غیر از حزب عدالت و توسعه و حزب ملی‌گرای ترکیه تقریباً تمامی احزاب و جناح‌ها خواهان برگزاری انتخابات زود هنگام در کشور هستند. کما اینکه در جامعه ترکیه نیز زمزمه‌هایی از لزوم برگزاری انتخابات به گوش می‌رسد. نظر شما به عنوان رهبر حزب سعادت چیست؟
کسی که باید در خصوص انتخابات زودهنگام تصمیم بگیرد حزب حاکم ترکیه یعنی حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان است. برای همین تلاش اپوزیسیون برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری قبل از سال ۲۰۲۳ بی فایده هست. اما اپوزیسیون معتقد است برای ترکیه در ابعاد اقتصادی، سیاست خارجی و داخلی مشکلاتی وجود دارد برای همین دولت کنونی باید کنار برود تا با تغییر در ایدئولوژی سیاسی و تغییر در دولت این بحران‌ها حل شود. اما با همه این موارد رأی نهایی برای برگزاری انتخابات برعهده حزب حاکم و پارلمان این کشور است.
*پس نظر شما این است که باید انتخابات در تاریخ تعیین شده خود یعنی سال ۲۰۲۳ برگزار شود؟
اگر چه زمان انتخابات ریاست جمهوری ترکیه سال ۲۰۲۳ است اما طبق قانون اساسی کشورمان در صورت برگزاری انتخابات زود هنگام رئیس جمهور فعلی دوباره می‌تواند کاندیدای ریاست جمهوری شود. برای همین برگزاری انتخابات قبل از سال ۲۰۲۳ قطعی است. فعلاً تغییر قانون اساسی در دستور کار قرار گرفته است و در صورت اعمال تغییرات در قانون اساسی نیاز به یک سال زمان برای اجرای آن است، پس از یک سال می‌توان انتخابات زود هنگام برگزار کرد. در نتیجه بنده پیش بینی می‌کنم زمان مد نظر دولت کنونی ترکیه برای برگزاری انتخابات اواخر سال ۲۰۲۲ باشد.
*نظر شما در خصوص ایجاد قانون اساسی جدید که در ماه‌های اخیر سرو صدای بسیاری کرده است چیست؟
هنوز مشخص نیست کدام مفادها قرار است دستخوش تغییرات شود. بنده معتقدم باید تغییراتی در سیستم ریاست جمهوری اعمال شود. رئیس جمهور نباید وابسته به هیچ حزب و یا جناح سیاسی باشد. رئیس جمهور باید هویتی فراحزبی داشته باشد. اما فعلاً ائتلاف جمهور (ائتلاف برگرفته از حزب عدالت و توسعه، حزب ملی گرا و حزب اتحاد بزرگ) از این شرایط راضی هستند. اما نه ما و نه جامعه ترکیه از این روند ریاستی راضی نیستیم.
نظر شما