«سه‌گانه پاریسی» به ایرانشهر می‌رود/ خطر آماتوری شدن تئاتر ایران

ایوب آقاخانی نویسنده و کارگردان تئاتر درباره تازه‌ترین فعالیتش به خبرنگار مهر گفت: قرار است بعد از ۲ سال انتظار از ۱۸ آذر ماه نمایش «سه‌گانه پاریسی» را در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر به صحنه ببرم. با توجه به اینکه فعالیت مجدد تماشاخانه ایرانشهر به صورت ناگهانی اعلام و به من هم اطلاع داده شد از آنجا که جزو متقاضیان سال ۹۹ این سالن بودم، می‌توانم برای اجرای نمایشم در آذرماه اقدام کنم عملاً فرصت زیادی برای آماده سازی پروژه‌ای که برای آن به ایرانشهر درخواست داده بودم، نداشتم چون آن نمایش احتیاج به پیش تولید حداقل دو ماهه داشت از طرف دیگر هم چون میزان دلتنگی ام برای تئاتر زیاد بود پیشنهاد تماشاخانه را برای فرصتی که به من می‌داد، رد نکردم و قرار شد نمایش در دسترس‌تری را با ۲ بازیگر اجرا کنم. البته برای اینکه در این شرایط مزاحم همکاران خودم نشوم خودم با وحید نفر عزیز که هر گاه به او ندایی بابت همکاری داده‌ام، لبیک گویان پاسخگوی من بوده است، در این نمایش تک پرده‌ای بلند بازی خواهیم کرد.

کارگردان نمایش «شمال از شمال غربی» تصریح کرد: «سه گانه پاریسی» در میان اقتباس‌هایی که داشتم اثری دوست داشتنی برای خودم است چون نمایشنامه‌ای را که از روی نسخه فرانسوی نوشتم، خیلی دوست دارم به این دلیل که این اثر را با وجودی که در پاریس و ایام تقریبی سرمای کریسمس می‌گذرد ناظر بر روابط اجتماعی خودمان می‌دانم. همچنین نوع برخوردی که با مفاهیم مستتر در داستان شده و نوسانی که بین جدیت و طنز وجود دارد باعث شده که «سه‌گانه پاریسی» برای من دغدغه مند باشد و تلاش کنم هرچه شایسته‌تر به صحنه برود. امیدوارم مخاطبان این نمایش را به عنوان جدیدترین تولید گروه تئاتر «پوشه» بپسندند و بدون هراس از کرونا سالن ما را گرما ببخشند.

ما باید هر طور شده تئاتر را زنده نگه داریم یا با یک کار موفق و پرتماشاگر یا با نمایشی که ممکن است تجربه اقتصادی خوبی در پی نداشته باشد اما چاره‌ای جز این نداریم وگرنه به زودی کل تئاتر ایران تبدیل به تئاتر آماتوری می‌شود وی یادآور شد: بزرگترین دغدغه‌ای که در صحبت با عوامل کار داشتم این است که ما باید هر طور شده تئاتر را زنده نگه داریم یا با یک کار موفق و پرتماشاگر یا با نمایشی که ممکن است تجربه اقتصادی خوبی در پی نداشته باشد اما چاره‌ای جز این نداریم وگرنه به زودی خواهیم دید که تمام سالن‌های تئاتر در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که بیش از ما جسور بودند اما اصلاً به اندازه ما تجربه تئاتری ندارند بنابراین کل تئاتر ایران تبدیل به تئاتر آماتوری می‌شود و این اتفاق دوست داشتنی نیست. خوشبختانه تک تک بچه‌های گروه تئاتر «پوشه» با وجودی که می‌دانستند این کار قرار است با سرمایه محدودِ شخصی تولید شود، دست من را به گرمی فشردند و کنارم هستند.

کارگردان نمایش «زمین مقدس» درباره خطری که تئاتر ایران را تهدید می‌کند، عنوان کرد: می‌خواهم یک اعلام خطر بزرگ برای تئاتر ایران بکنم. چون این روزها بسیاری از همکاران هم‌نسل من خیلی در فضای تئاتر حضور ندارند و امیدوارند که شرایط به شکلی تغییر کند که بتوانند در فضای ایمن تری به تئاتر بازگردند اما من فکر می‌کنم ما نمی‌توانیم برای ایمن شدن صددرصد تئاتر و تامین شدن دوباره شرایط اقتصادی به شکل معقول صبر کنیم تا ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست به کار شوند و بتوانیم تئاتر کار کنیم. چون الان این مسئولیت به دوش ماست که بخشی از این خطر را به جان بخریم تا خدای ناکرده شکل بندی تئاتر ایران آن‌قدری از دست خارج نشود که برای احیایش نتوان اقدامی کرد.

وی اظهار کرد: آرمان من این است که مثل دهه ۷۰ پیشکسوتان در کنار جوان‌ترها و دانشجویان و نوآمده ها در حال کمک به هم جلو بروند چون هرکدام از این گروه‌ها به تنهایی تئاتر ایران را تسخیر کنند یک خطر جدی در انتظار تئاتر خواهد بود. به دلیل همین احساس خطر است که تلاش می‌کنم حتی شده با اجرای یک نمایش صمیمی و جمع و جور، در جمع فعالان تئاتر قرار بگیرم که در نهایت یا از کار خودم پشیمان می‌شوم و یا خوشحال و سرخوش به کار بعدی ام فکر خواهم کرد که البته از الان نمی‌توان درباره آینده قضاوت کرد.

آقاخانی درباره اجرای نمایش «مکاشفه شب یلدا» نیز که از امروز در تالار مولوی به صحنه می‌رود، توضیح داد: در طول یک سال و نیم گذشته از خرداد ۹۹ تا امروز در حال آموزش تئاتر به حدود ۱۸ هنرجو بودم که از میانه راه به این نتیجه رسیدیم که با همین گروه، نمایشی را به ثمر برسانیم و قرار بر این شد که متن نمایشنامه نیز براساس زندگی و تجربیات شخصی خود هنرجویان نوشته شود. در ادامه هر کدام از بچه‌ها به من لطف داشتند، من را محرم دانستند و ملتهب ترین اتفاقات زندگی شان را برایم تعریف کردند و بعد از آن بود که وارد مرحله دوم یعنی کشیدن نخ تسبیح بین این روایت‌ها، انتخاب بخش‌های مفید و نهایتاً تبدیلش به یک درام منسجم شدم تا به نظر نیاید که نمایشنامه متشکل از داستان چند نفر بوده است.

وی ادامه داد: در ادامه هلن بهرامی دستیار همیشگی ام که در گروه تئاتر «پوشه» به عنوان نویسنده هم شناخته می‌شود با جدیت و عشق براساس داده‌هایی که من در اختیارش قرار می‌دادم شروع به نگارش متن کرد و در نهایت متنی متولد شد که تا امروز بالغ بر ۱۲ بار بازنویسی شده است. سپس مراحل تمرین و آماده سازی نمایش با ۱۵ نفر از ۱۸ هنرجویانی که از ابتدا با ما بودند شروع شد.

سرپرست و موسس گروه تئاتر «پوشه» با اشاره به اینکه این نمایش را بدون هیچ حمایتی به صحنه برده است، اضافه کرد: نمایشی که روی صحنه می‌رود برای من جزو عزیزترین و اصیل‌ترین کارهایی است که در طول این سال‌ها به صحنه برده‌ام. در واقع «مکاشفه شب یلدا» یک عشق بازی عجیب و غریب با تئاتر به حساب می‌آید چون از یک طرف همه ما دلمان برای اجرا در تئاتر تنگ شده بود و از طرف دیگر کار را از صفر و به نیت آموزش و خیلی معلم وار شروع کردم در حالی که آماده سازی نمایش برایم پر از چالش جدی بود بر این اساس که آیا اصلاً می‌توانم کسانی را که تا به حال روی صحنه نرفته‌اند، هدایت کنم. «مکاشفه شب یلدا» بی هیچ چشم‌داشت و حمایتی و به صورت کاملاً مستقل و تنها با همراهی امیرحسین حریری مدیر تالار مولوی که این سالن را در اختیار ما قرار داد اجرای خود را از سوم آذر ماه آغاز می‌کند.

کارگردان نمایش‌های «رگ» و «خسوف» در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: آنچه که روی صحنه می‌رود آیینه تمام نمایی از سلوک معلمی من در تئاتر است چون این بچه‌ها از من چگونه به درام نگاه کردن، نمایشنامه نوشتن، بازی کردن، اخلاق داشتن و با یکدیگر تعامل داشتن در تئاتر، پای تعهد ایستادن و حتی روی صحنه راه رفتن را آموختند بنابراین «مکاشفه شب یلدا» برای من یک فرزند راستین است که طبیعتاً می‌تواند آنقدر که برای من زیبا به نظر بیاید مورد علاقه یا مهر مخاطبان نباشد؛ مانند پدری که فرزند خود را زیباترین می‌بیند در حالی که ممکن است دیگران این قضاوت را نداشته باشند. این نمایش از چهارشنبه سوم آذر تا ۱۸ آذر ماه ساعت ۱۷:۱۵ در سالن اصلی تالار مولوی به صحنه می‌رود.