پارک‌های تهران؛ جایی برای همه غیر از توان یابان

خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ ساناز باقری راد: موضوع مناسب سازی معابر عمومی و نقاط مختلف شهر برای تردد آسان گروه‌های توان‌یاب همواره یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی و مدیریت شهری محسوب می‌شود. کسانی که به دلایل مختلف ازجمله معلولیت، جانبازی، سالمندی و غیره برای انجام امور روزانه خود و حضور در سطح جامعه، نیاز به شرایط خاصی به ویژه برای عبور و مرور در معابر، فضاهای عمومی، حمل و نقل عمومی و غیره دارند.

هرچند که این موضوع در قوانین کشورها و اصول شهرسازی جای دارد اما حداقل در کشور ما، علیرغم انجام طرح و پروژه‌های مختلف برای مناسب سازی معابر هنوز هم فاصله زیادی تا مناسب سازی کامل شهر داریم.

موضوعی با عدالت اجتماعی و احقاق حقوق شهروندی همه افراد گره خورده و برای تحقق شعار «تهران؛ شهری برای همه»، باید اقدامات بیشتری در جهت مناسب سازی معابر شهری و به ویژه پایتخت انجام شود.

بنابر این برای تحقق عدالت اجتماعی در سطح خدمات شهری باید شهر به سمتی حرکت کند که تمامی افراد حتی شهروندان دارای شرایط خاص نیز بتوانند به آسانی از خدمات و امکانات اجتماعی استفاده و برای انجام فعالیت‌های روزمره و عادی خود دچار مشکل نشوند.

چندی پیش نیز خبرگزاری مهر در گزارشی تحت عنوان «از شعار «تهران شهری برای همه» تا مناسب‌سازی نصفه برای معلولین!» به موضوع مناسب سازی پایتخت به ویژه در ناوگان حمل و نقل عمومی برای استفاده گروه‌های توان‌یاب پرداخت. اما به غیر از ناوگان حمل و نقل عمومی، مراکز خرید و غیره فضاهای دیگری نیز در سطح شهر نیاز به مناسب سازی و دارا بودن شرایط استفاده توان یابان را دارد.

فضاهایی ازجمله پارک‌ها و بوستان‌ها که یکی از نقاط مهم شهری برای استفاده شهروندان محسوب می‌شود و امکان استفاده آسان معلولین و سالمندان از این فضاها یکی از الزامات اصول شهرسازی به شمار می‌رود.

متاسفانه موضوع مناسب سازی در بسیاری از بوستان‌های پایتخت به‌طورکلی نادیده گرفته شده و توان یابان نیز برای ورود، تردد یا استفاده از امکانات مختلف بوستان با دشواری و مشکل روبرو هستند.

این در حالی است که امکان استفاده از فضاهای سبز و تفریحی برای سالمندان، جانبازان و معلولین امری ضروری به ویژه برای حفظ نشاط شهر و شهروندان است.

۱۵۰ بوستان در دست مناسب سازی

در همین خصوص، علی محمد مختاری مدیر عامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره مناسب سازی بوستان‌ها برای استفاده گروه‌های توان‌یاب ازجمله معلولین، جانبازان و سالمندان گفت: در حال حاضر مجموعاً مناسب سازی ۱۵۰ بوستان را در دستور کار داریم که تاکنون ۸۸ بوستان به طور کامل مناسب سازی شده است و بر اساس برنامه‌ریزی ها باقی ۶۲ بوستان باقی مانده نیز مناسب سازی خواهند شد.

وی تاکید کرد: البته این مناسب سازی طبق استانداردها و به معنای مناسب سازی کامل و صد درصد است تا تمامی گروه‌های توان توان‌یاب قادر به استفاده از امکانات بوستان‌ها شوند.

مدیر عامل سازمان بوستان‌ها با بیان اینکه مجموعاً ۲۳۰۰ بوستان در شهر تهران وجود دارد، عنوان کرد: از این ۲۳۰۰ بوستان، حدود هزار بوستان تا حدودی مناسب سازی شده‌اند اما پروژه مناسب سازی آنها کامل نیست.

مختاری تاکید کرد: البته شرایط ورود افراد توان‌یاب و معلول به این هزار بوستان نیز فراهم شده اما مناسب سازی کامل در آنها رخ نداده است.

وی با تاکید بر اینکه برنامه ما مناسب سازی همه بوستان‌ها است، ابراز داشت: در حال حاضر مشغول مناسب سازی این ۱۵۰ بوستان در سطح پایتخت هستیم و سپس باید به مناسب سازی دیگر بوستان‌ها بپردازیم اما به‌طورکلی برنامه ما مناسب سازی تمامی بوستان‌های شهر تهران است.

مدیر عامل سازمان بوستان‌ها خاطرنشان کرد: برای این منظور نیز باید ابتدا تمامی بوستان‌های در دست احداث در مرحله طراحی به طور کامل مناسب سازی شوند که خوشبختانه در حال حاضر تمامی بوستان‌های در دست احداث و هر بوستان جدیدالاحداثی باید به صورت اصولی و طبق استانداردها مناسب سازی شده و سپس به بهره برداری برسد.

مختاری تصریح کرد: مناسب سازی باقی بوستان‌ها که شامل بوستان‌های قدیمی شهر می‌شود نیز طبق برنامه‌ها در دستورکار قرار دارد.

سازمان بوستان‌ها مناسب سازی پارک‌ها را تسریع کند

همچنین مهدی بابایی عضو کمیسیون خدمات شهری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره میزان مناسب سازی شهر تهران برای گروه‌های توان‌یاب گفت: در حال حاضر زیرساخت‌هایی را در تعدادی از پارک‌ها برای استفاده معلولین و سالمندان آماده کرده‌ایم و در حال استفاده هستند.

وی افزود: البته این اعداد و ارقام با نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد و از سازمان بوستان‌ها می‌خواهیم زیرساخت‌های این پارک‌ها را تسریع کنند چرا که تعداد پارک‌های مناسب سازی شده مورد قبول نیست و باید اقدام ویژه‌تری انجام شود.

عضو کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تصریح کرد: البته مناسب سازی پارک‌ها بیشتر با هدف استفاده معلولین و گروه‌های توان خواه بود چرا که پارک‌های فعلی قابلیت استفاده برای سالمندان را دارد.

بابایی در پاسخ به این سوال که آیا در این دوره طرحی برای مناسب سازی شهر برای گروه‌های توان خواه وجود دارد یا خیر گفت: در قالب اصلاحیه برنامه ۵ ساله سوم و چهارم، تسریع می‌کنیم که در تمامی پارک‌های در حال ساخت، اصول و قواعد لازم برای مناسب سازی فضاهای سبز برای گروه‌های توان خواه انجام شود.

فاصله زیاد شعار «تهران شهری برای همه» از حرف تا عمل

بر اساس طرح حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مصوب سال ۹۶ شورای اسلامی شهر تهران، وظایف شهرداری‌ها در مناسب سازی معابر اعلام شده است.

بر این اساس، «شهرداری مکلف است در انجام پروژه‌های عمرانی و شهرسازی تمهیدات لازم را برای بهبود امکان حضور افراد دارای معلولیت در سطح شهر از جمله آماده‌سازی و مناسب‌سازی معابر عمومی، تفرجگاه‌ها، بوستان‌ها، فضاهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی، نصب نشانه‌ها و علائم فیزیکی لازم با اولویت میادین و معابر اصلی و نزدیک به تقاطع‌ها، تجهیز چراغ‌های راهنمایی معابر به علائم صوتی و نیز برجسته نمودن سطح پیاده‌روهای نزدیک به تقاطع‌ها برای استفاده نابینایان و انجام تمهیدات لازم در توقفگاه‌های عمومی با هدف در نظر گرفتن محل‌های ویژه برای توقف وسایل نقلیه افراد دارای معلولیت پیش‌بینی نماید.»

این در حالی است که با وجود گذشت حدود ۴ سال از تصویب این قانون در شورای شهر، تنها ۸۸ بوستان پایتخت مناسب سازی شده‌اند و این رقم سرعت بسیار کند مدیریت شهری در مناسب سازی معابر به ویژه بوستان‌ها را نشان می‌دهد.

این در حالی است که طی ۴ سال گذشته شهر تهران با شعار «تهران؛ شهری برای همه» اداره شده اما این آمار حکایت از آن دارد که این شعار تنها در حد همین یک جمله باقی مانده و حداقل در موضوع مناسب سازی، آن‌طور که باید و شاید جامع عمل به خود نپوشیده است.

حال امید است که مدیریت شهری دوره ششم نسبت به مناسب سازی معابر عمومی و بوستان‌ها اقدام پر شتابی داشته باشد تا شاهد تحقق عدالت اجتماعی در سطح شهر باشیم.