خبرگزاری مهر-گروه استانها، حجت‌الاسلام مصطفی منتظری*: سال‌های اول انقلاب دانشگاه‌ها تبدیل به ستاد تبلیغاتی گروهک‌ها شده بود. امام دستور انقلاب فرهنگی را صادر فرمود و شورای انقلاب فرهنگی با مأموریت مشخص تشکیل شد. هدف امام خمینی استقلال دانشگاه بود اخیراً مقام معظم رهبری در حکم جدید خود به اعضای شورای انقلاب فرهنگی به جمله‌ای ناب تصریح فرمودند: «فرهنگ شتاب دهنده یا کند کننده است» اگر معیارهای کار فرهنگی و سیاستگذاری درباره آن به خوبی احصا نشود، کلیات و نقشه اصلی طرح ترسیم نشده است در این نوشتار قصد داریم این معیارها را بررسی کنیم:
معیار یکم: هم محیط حقیقی و هم مجازی
فرهنگ به مانند محیطی است که در آن فعالیت می‌کنید. اگر محیط کار یا خانه یا تفریح، همراه با آلودگی هوا یا صوت باشد یا پر از تنش و ناآرامی باشد قطعاً از بودن در آن محیط لذت نمی‌برید. یک نفر لاابالی را در نظر بگیرید که از قضا به سفر زیارتی حج یا کربلا رفته است. روحانی خوب کاروان مطالب مورد نیاز حاجی و زائر را می‌گوید. این شخص به خاطر محیط مناسب حال توجه و التجاء و توبه پیدا می‌کند و افسوس می‌خورد که چرا خود را برای حسابرسی در پیشگاه الهی آماده نکرده است. حتی مؤمنین واقعی نیز اشک حسرت می‌ریزند که چرا بهتر عمل نکرده‌اند. اگر همین روحانی در شهر خودش آن مطالب را به این شخص می‌گفت، او می‌گفت: ببخشید حاج آقا الان وقت ندارم. گوشم پر است از این حرف‌ها و… چرا؟ چون محیط اول آماده است، حرم الهی مدینه منوره حرم امیرالمومنین حرم سیدالشهدا و سایر اعتاب مقدس بنابراین باید مصوبات شورای انقلاب فرهنگی، فضا ساز و محیط پرور باشد. متأسفانه بعضاً محیط ما در کوچه و خیابان و بازار و اداره آلوده و نابسامان است. هرزگی زبان چشم، تملق و چاپلوسی، رشوه، جلوه‌گری بالعیان دیده می‌شود و در برخی موارد وجه غالب است.
معیار دوم: عمل واقعی مسئولان
همانطور که در مثال فوق روشن است اگر روحانی کاروان در طول مدت چهل روز که با کاروان زندگی می‌کند عملکرد خوبی نداشته باشد، مردم را می تاراند چون به این حدیث ناب عمل نکرده است «کونوا دعات الناس بغیر السنتکم» متأسفانه برخی مسؤولین فرهنگی فقط با دستور و زبان مردم را با خوبی‌ها دعوت می‌کنند مردم میگویند: اگر ساده زیستی و ازدواج آسان خوب است پس چرا برای پسرش عروسی مجللی گرفت و برای دخترش بهترین جهیزیه را تهیه کرد؟ مردم خسته شده‌اند از دستوری و دیکته‌ای عمل کردن کسانی که حاضر نیستند یک لحظه در خانه مجلل خود مقابل دوربین قرار گیرند، چون تناقض در شعار و عمل روشن می‌شود. البته باید از مسوولینی که تطابق رفتار و گفتار دارند تشکر کنیم.
معیار سوم: پیگیری پیگیری پیگیری
پیگیری کار عرصه فرهنگ عرصه کار مستمر است که نیاز به صبر و حوصله زیاد دارد. مصوبات خوبی در این شورا به تصویب رسیده اما چقدر از آنها اجرایی شده؟ به عنوان مثال کارگروه‌های تخصصی درباره "ساماندهی لباس و مد" تشکیل شد اما آیا بررسی شد کدامیک از نهادها هر کدام چند درصد به آن عمل کردند؟
مشکل کشور ما در بسیاری موارد کمبود قانون نیست؛ عدم اجرای قانون است. متأسفانه در کشور ما برخی مدیران و مسئولان با یک دست نه دو هندوانه بلکه ده هندوانه را بلند می‌کنند. قطعاً وقتی نمی‌ماند که بازرسی، بررسی میدانی و بازخوردگیری کنند.
معیار چهارم: احصاء اولیت‌های فرهنگی
احصاء اولیت‌های فرهنگی قطعاً اگر بر روی اولویت‌ها تمرکز نشود، بی اثر یا کم اثر خواهیم شد. حضرت ابراهیم عبادت بت‌ها را درد اول مردم دید و به سوی مبارزه با آن رفت، حضرت موسی، فرعون را سرطان جان جامعه دید، به سوی مبارزه با او شتافت و همچنین سایر انبیا گسترش فرهنگ کار و تلاش برای تهیه رزق حلال به جای پولدار شدن از طریق سایت‌های قمار و شر کت‌های هرمی و خرید و فروش ارز و سکه ورود ناآگاهانه برخی مردم در بورس مثال ملموس آن در سال گذشته است (البته سهم تقصیر برخی مسؤولان سر جایش محفوظ است)
۱) گسترش فرهنگ حجاب و عفاف
قطعاً یافتن علل معطل ماندگی طرح ساماندهی لباس و مد از وظایف متصدیان فرهنگ است. مقابله با طراحان، تولیدکنندگان و توزیع کنندگان لباس‌های خلاف هنجار شرعی و عرفی و نیز تقویت طراحان و تولیدکنندگان لباس‌های مناسب با حجاب اسلامی از وظایف حاکمیت است.
۲) گسترش فرهنگ ازدواج آسان
گسترش فرهنگ ساده زیستی و به تعبیر رهبری کوبیدن و لگدمال کردن اشرافی‌گری و تجمل گرایی قطعاً باید در تبلیغات بازرگانی صداوسیما، فیلم و سریال‌های تلویزیون باید سبک زندگی تجملی و لاکچری نه تنها نشان داده نشود بلکه تبدیل به ضد ارزش شود.
۳) گسترش فرهنگ تولید علم و فناوری
همه این موارد از اولیت‌های اصلی عالی‌ترین نهاد سیاستگذاری در امور فرهنگ کشور باید باشد. در پایان این نکته مهم نباید مغفول بماند که عنوان «انقلاب فرهنگی» بسیار مهم است. بحث از وقوع حرکت انقلابی و جهادی در مقوله فرهنگ است. تلاش بی وقفه شبانه روزی باید سرلوحه اعضای این شورا باشد.
* استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم
نظر شما