کرونا و یادداشت‌های سال ۹۹/برنامه‌هایی که برای سال جدید داشتیم

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: پرویز قاسمی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در قرقیزستان است. او مدرک کارشناسی زبان و ادبیات روسی و کارشناس ارشد روسیه شناسی از دانشگاه تهران دارد. موضوع پایان‌نامه او سیاست‌های فرهنگی روسیه در قبال اقوام و ملیت‌های این کشور با تأکید بر جمهوری تاتارستان بود. وی پیش از مأموریت قرقیزستان در سمت رایزن فرهنگی ایران در تاتارستان فعالیت داشت و سال‌ها به عنوان کارشناس ارشد مسائل فرهنگی روسیه و اوکراین در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران خدمت کرده است.

در کارنامه کاری رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان سابقه مطالعات پژوهشی در حوزه کشورهای روس زبان و مستقل مشترک المنافع (CIS) و روابط و مناسبات فیمابین ایران و این کشورها و تحقیق و مطالعه درباره فعالیت‌های سازمان‌ها؛ مراکز و مؤسسات اجتماعی- فرهنگی خارجی در کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه نیز به چشم می‌خورد.

قاسمی در کنار انجام وظایف اصلی خود در امور مربوط به دیپلماسی فرهنگی و اهتمام ویژه برای معرفی جامعه و فرهنگ ایران و ایران امروز به مخاطبان در محل ماموریت، شناساندن ابعاد و ویژگی‌های مختلف جامعه و فرهنگ قرقیزستان به مخاطب ایرانی را نیز در قالب گزارش‌ها و یادداشت هایش مورد توجه قرار داده است. تاکنون گزارش‌های متنوعی از این رایزنی در خبرگزاری مهر منتشر شده است. اکنون که کشور ما در تحریم‌های ظالمانه قرار دارد، ضرورت ارتباط هرچه بیشتر فرهنگی، اقتصادی و سیاسی با کشورهای منطقه بیش از پیش به چشم می‌آید.

با توجه به گزارش‌های متنوع ارسالی از رایزنی فرهنگی در بیشکک، گروه فرهنگ و اندیشه خبرگزاری مهر از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درخواست کرد تا در صورت امکان، یادداشت‌ها و خاطرات ماموریت فرهنگی آقای پرویز قاسمی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قرقیزستان را برای انتشار در اختیار این گروه قرار دهد. خوشبختانه این امر اتفاق افتاد و از تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۹ تا اول اردیبهشت امسال، ۶۱ شماره از یادداشت‌های نامبرده در مهر منتشر شد که برای مشاهده آنها می‌توانید به این نشانی بروید.

در این یادداشت‌ها که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته؛ تصویری واقعی و عینی از قزقیزستان امروز به ایرانیان ارائه شده است. با نوشته حاضر که عنوان آن از سوی نویسنده «کرونا و یادداشت‌های قرقیزستان در سال ۹۹» انتخاب شده؛ انتشار دومین دور از این سری یادداشت‌ها در خبرگزاری مهر از امروز آغاز می‌شود.

در ادامه مشروح اولین‌قسمت این‌سری را می‌خوانیم:

سال ۱۳۹۹ سال کاملاً متفاوتی بود؛ به خاطر اتفاقات در سپهر سیاسی و اقتصادی برای ایران و فراگیرشدن کرونایش برای کل جهان. این سال را با سختی‌ها و مشکلات و مشقت‌های فراوانش و محدودیت‌ها و اقتضائات زیادش بالاخره به پایان رساندیم و خود را به آستانه ۱۴۰۰ و اولین ماهش فروردین رساندیم. در سالی که گذشت حوزه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و بکارگیری روش‌های نوین در برگزاری دوره‌های آموزشی و نشست‌های برخطی و آنلاینی و نمایشگاه‌های مجازی و… بیشترین کاربرد را در فعالیت‌ها و تعاملات به خود اختصاص داد و فعالیت‌های سنتی و میدانی گذشته بخاطر محدودیت‌ها و الزامات کرونایی به حداقل رسید.

نمایندگی فرهنگی ایران در بیشکک نیز همچون سایر نمایندگی‌ها کارها و فعالیت‌های خود را با این وضعیت و شرایط تنظیم کرد و اقدامات خوب و موثری را در این حوزه ساماندهی کرد و به کار گرفت. برآورد این فعالیت‌ها و عملکرد در سال ۹۹ را می‌توان از ارزیابی‌های دوره‌ای واحدهای تخصصی و ذیربط ستادی سازمان برداشت و احصا کرد. دریافت هشت تقدیرنامه از واحدهای مختلف ستادی سازمان در روزهای پایانی سال ۹۹ و دو سال متوالی کسب عنوان نمایندگی برتر سازمان در حوزه رصد و پایش محیطی در بین نمایندگی‌های فرهنگی ایران در منطقه آسیا و اقیانوسیه گواهی عینی و مستند بر وضعیت فعالیت نمایندگی فرهنگی ایران در قرقیزستان در حوزه‌های مختلف بود و کارنامه آن را بیش از پیش وزین و درخشان کرد.

از جمله کارهای قابل ذکر دیگر می‌توان به برقراری تعامل سازنده با خبرگزاری مهر اشاره کرد که از طریق روابط عمومی سازمان شکل گرفت و در قالب آن در طول سال ۹۹ یادداشت‌های رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان مشتمل بر تجربیات و مشاهدات میدانی و خاطرات دیدارها و سفرها و فعالیت‌های فرهنگی به صورت سلسله‌وار منتشر شد و قرار است همچنان ادامه پیدا کند. این اقدام در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خوشبختانه مورد توجه قرار گرفت و برخی از مدیران سازمان از آن به عنوان کاری ابتکاری و الگو در امر تجربه نگاری یاد می‌کنند که محصول آن می‌تواند مورد استفاده و مطالعه کارشناسان و پژوهشگران مسائل منطقه‌ای قرار گیرد. همین تجربه و الگو از طرف برخی دیگر از نمایندگی‌های فرهنگی مورد توجه قرار گرفت و آنها نیز کارهای مشابهی را آغاز کرده‌اند.

گفتنی است کرونا و محدودیت‌هایش و شیوه و کیفیت فعالیت در این دوره خاص بخشی از محتوای یادداشت‌های قرقیزستان رایزن فرهنگی ایران را به خود اختصاص داده است. البته در توصیف فعالیت‌ها؛ اتفاقات و رویدادهای فرهنگی اجتماعی سال ۹۹ قرقیزستان گریزی و گزیری از پرداختن به کرونا نبود و ما نیز در حد سهم و وسع خود این موضوع را مورد توجه قرار دادیم.

اینجا می‌خواهم نکته جالبی را در ارتباط با کرونا در یادداشت‌های قرقیزستان مورد اشاره قرار دهم. عنوان یکی از یادداشت‌های قرقیزستان در سال ۹۹ «مسئله آن هفتصد و نوزده نفر» نام داشت. این عنوان و عدد ذکر شده در آن به بالاترین آمار مبتلایان کرونا در بازه زمانی انتشار این یادداشت اشاره داشت. یادداشتی که در همان تاریخ یعنی ۲۶ مهر ۱۳۹۹ و با استناد به آمار آن روز مبتلایان به کرونا نوشته و ثبت شده بود و در واقع بالاترین آمار روزانه مبتلایان به کرونا در قرقیزستان تا آن تاریخ بود و جالب اینکه پس از انتشار این یاددداشت تا آخر سال و تا به امروز که وارد سال ۱۴۰۰ شده‌ایم؛ هنوز همان رکورد آماری حفظ شده و آمار روزانه مبتلایان به کرونا در قرقیزستان از آن عدد ذکر شده در عنوان یادداشت؛ دیگر هیچگاه فراتر نرفته است. حال آنکه چه بسا پس از انتشار این یادداشت این رکورد می‌توانست تا پایان سال شکسته شود ولی عملاً این اتفاق نیفتاد و یادداشت ما همچنان تازه و آکتوال در دوران کرونای ۹۹ قرقیزستان باقی ماند.

انتشار یادداشتی در خصوص سردار دل‌ها شهید سلیمانی درست در اولین سالگرد شهادتش در خبرگزاری مهر و نیز انتشار چهل و دومین یادداشت رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان درست در چهل و دومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی از دیگر نکات جالب یادداشت‌های قرقیزستان در سال ۹۹ بود.

امیدوار بودیم که با ورود به سال ۱۴۰۰ یعنی آخرین سال این قرن و همزمان با استفاده گسترده از انواع واکسن‌های وارداتی روسی، چینی، هندی و… این میهمان ناخوانده نیز بساطش را جمع کرده و سالی عاری از کرونا را آغاز کنیم. اینگونه نشد و اینگونه به‌نظر می‌رسد که ما همچنان این مهمان ناخوانده بی رحم را حداقل تا پایان بهار ۱۴۰۰ و شاید بیشتر در کنار خود خواهیم داشت. البته خوشبختانه با تدابیر اتخاذ شده توسط وزارت بهداشت و رعایت پروتکل‌ها توسط مردم در کنار استفاده از واکسن‌های ضدکرونا؛ کارآیی این ویروس نیز تا حد امیدوارکننده‌ای کاهش یافته؛ آمارها بخصوص فوتی‌های ناشی از کرونا خیلی پایین آمده و تاحد زیادی شرایط و وضعیت کنترل شده است، هرچند در برخی نقاط کشور شرایط و وضعیت کرونایی قرمز است و با ورود به سال نو و تعطیلات نوروزی بیم آن می‌رود که موج جدید کرونا در کشورمان دوباره خیز بردارد.

در سالی که گذشت بسیاری در غم ازدست دادن عزیرانشان بخاطر کرونا و غیر آن به سوگ نشستند و ما نیز در روزهای پایانی این سال در حالی که درگیر برنامه‌ها و فعالیت‌های نوروزی بودیم، پدر مهربانمان را از دست دادیم و در فراقش؛ در غربت و دور از خانواده پدری به سوگ نشستیم. پدری کشاورز و زحمتکش که بیش از ۱۰ سال در بستر بیماری بود و تلاش‌ها و کمک‌های ما برای بهبود وضعیتش بخاطر نوع بیماری (سکته مغزی) تاثیر چندانی نداشت. آنچه ما را بیش و پیش از همه اذیت و ناراحت می‌کرد، تاثیر کاملاً منفی این سکته بر تحرک جسمانی و بخصوص قدرت تکلم پدرمان بود. پدر تا پایان دوران تحصیل دانشگاه من و ورودم به سیستم دولتی همچنان در روستا و از طریق کشاورزی در زمین‌های دیم امرار معاش می‌کرد و با زحمت بسیار فرزندان را برای تحصیل در شهر و کسب تحصیلات عالیه مورد حمایت قرار داد و در حالیکه هنوز سال‌های زیادی را در شهر ساکن نشده بود گرفتار مشکلات سلامتی‌اش شد و نتوانست زندگی راحت شهری را آنگونه که باید؛ تجریه کند.

بنای ما این بود در ایام نوروز ۱۴۰۰ نمایشگاه عکس نوروز را در مرکز ایرانشناسی فردوسی کتابخانه ملی قرقیزستان برگزار کنیم و همزمان این مرکز را نیز که پس از ۱۸ سال از زمان راه‌اندازی؛ در ماه‌های بهمن و اسفند ۱۳۹۹ توسط رایزنی فرهنگی و با حمایت اداره کل همکاری‌های علمی و دانشگاهی مرمت و بازسازی شده است؛ بازگشایی کنیم. متاسفانه به‌خاطر طول کشیدن کار بازسازی و نیز به موقع نرسیدن کتاب‌های درخواست شده از بنیاد ابن سینا مسکو برای تجهیز این مرکز به منایع ایرانی به زبان روسی نتوانستیم این برنامه را در زمان پیش‌بینی شده برگزار کنیم و بر همین اساس تصمیم گرفتیم مرکز ایرانشناسی فردوسی در کتابخانه ملی قرقیزستان را در فرصت دیگری (احتمالاً در بهار ۱۴۰۰) بازگشایی کنیم.

رایزنی بیشکک در آبان سال ۱۳۹۸ اولین دوره هفته زبان و ادبیات فارسی را با حضور دکتر رضا مرادصحرایی معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی در بیشکک برگزار کرد و در آن زمان تصمیم بر این شد که این هفته هر دو سال یک بار در قرقیزستان با حمایت بنیاد سعدی برگزار شود. انشاالله در سه ماهه اول سال ۱۴۰۰ در صورت فراهم بودن شرایط و یاری و همراهی کرونا! بنا داریم دومین دوره این هفته را در بیشکک با برنامه‌های متعدد برگزار کنیم.

تقدیر از سه نفر از ایرانشناسان و استادان زبان فارسی و مترجمان برتر قرقیزستان؛ انتشار کتاب داستان «رستم شاهنامه» به زبان قرقیزی با حمایت نمایندگی الهدی در قرقیزستان؛ اعطای راتبه تحصیلی به تعدادی از دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های قرقیزستان و بازگشایی مرکز ایرانشناسی فردوسی در کتابخانه ملی قرقیزستان و نیز تجهیز آن به منابع جدید ایرانی به زبان روسی و نیز نشست با استادان و مدرسان زبان فارسی و مدیران مدارس زبان فارسی و تقدیر از زحمات و تلاش‌های آنان در پایان سال تحصیلی کرونایی بخشی از برنامه‌های پیش‌بینی شده برای دومین دوره هفته زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان به شمار می‌روند.

پرویز قاسمی اول فروردین ۱۴۰۰، بیشکک