صندوق‌های بازنشستگی پاشنه آشیل جدید بودجه دولت

سید علی مرتضوی کارشناس صندوق‌های بازنشستگی اندیشکده سیاست‌گذاری ماهد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت صندوق‌های بازنشستگی کشور اظهار داشت: در حال حاضر نزدیک به ۶.۵ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش ۱۸ صندوق بازنشستگی دولتی، صنفی و عمومی غیردولتی قرار دارند. از این تعداد ۱.۵ میلیون نفر ذیل صندوق بازنشستگی کشوری، ۷۳۰ هزار نفر لشکری و ۳.۴ میلیون نفر تحت بیمه تأمین اجتماعی هستند. از این ۱۸ صندوق، دولت بصورت مستقیم برای ۶ صندوق بازنشستگی کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی، واجا، فولاد و بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر در بودجه سالانه سهمی برای پرداخت در نظر گرفته است.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در قانون بودجه ۱۴۰۰ اظهار داشت: سهم صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری در بودجه ۱۴۰۰ به ۱۵۷ هزار میلیارد تومان رسیده اگر کسورات بازنشستگی را نیز به آن اضافه کنیم مجموع بودجه دولت برای صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری ۱۹۶ هزار میلیارد تومان می‌شود و کل هزینه‌های مربوط به فصل امور اجتماعی در بودجه سال ۱۴۰۰، ۱۶۰.۷ هزارمیلیارد تومان است که ۹۷.۷ درصد از آن به کمک دولت به صندوق‌های کشوری و لشکری اختصاص یافته است.

وی ادامه داد: این نکته نیز حائز اهمیت است که دولت برای ۳ صندوق بازنشستگی فولاد، وزارت اطلاعات و روستاییان و عشایر در سال ۱۴۰۰، ۷,۸۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز اختصاص داده است. لازم به ذکر است که صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی نیز حدود ۱۳۸ هزار میلیارد تومان را بابت رد دیون و اجرای تعهدات تکلیفی در بودجه اخذ می‌کند

این کارشناس اقتصادی در مورد مجموع وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه اعلام کرد: مجموعاً با توجه به ارقام ذکر شده دولت در بخش بازنشستگی بودجه ۱۴۰۰ رقمی معادل ۳۳۷ هزار میلیارد تومان هزینه کرده که عدد بسیار بالا و نگران‌کننده‌ای است. وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه با توجه به تغییر هرم جمعیتی و حرکت کشور به سمت پیری جمعیت، منجر به ایجاد بحران در کشور خواهد شد و باید از همین حالا فکری به حال این موضوع کرد.

کارشناس صندوق‌های بازنشستگی اندیشکده سیاست‌گذاری ماهد در رابطه با رویکردهای کوتاه‌مدت برای اصلاح وضعیت صندوق‌ها تصریح کرد: چند رویکردی که دولت حتماً باید برای موضوع بازنشستگی در کشور اتخاذ کند در چند لایه می‌توان به آن پرداخت در ابتدا رویکردهای کوتاه مدت و اصلاحات پارامتریک یا همان رویکردهایی که به صورت مسکن عمل می‌کنند و درمان قطعی نیستند اما تا حدودی این درد را کاهش می‌دهند مانند افزایش سن بازنشستگی، افزایش سنوات و جلوگیری از وضع قوانین دست و دلبازآنه.

مرتضوی در پایان راهکار بلندمدت قطع وابستگی صندوق‌ها به بودجه و تحول در بخش صندوق‌ها را گذار از صندوق‌های دولتی به سمت صندوق‌های بخش خصوصی عنوان کرد و گفت: باید در بلند مدت و میان مدت شکل مستمری بحث بازنشستگی را تغییر داد بدین معنا که ما باید لایه‌بندی در بحث بازنشستگی داشته باشیم و تا یک حدی از نیازها را از طریق مستمری دولتی رفع کنیم و باید بیشتر به سمت این حرکت کنیم که بیمه‌های خصوصی جایگزین بیمه‌های دولتی شوند حمایت‌های دولتی تنها از طریق دهک‌های پایین درآمد و کم‌برخوردار تر و متمرکز بر روی بحث سلامت باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، موضوع صندوق‌های بازنشستگی یکی از موضوعات مهم کشور است که در صورت عدم توجه و اهمال در زمینه اصلاحات موردنیاز این صندوق‌ها، به راحتی امکان وقوع فاجعه و ایجاد یک ابر بحران را دارد. یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل مربوط به صندوق‌های بازنشستگی مستقل بودن این صندوق‌ها و عدم وابستگی به بودجه است. با توجه به ارسال لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی، فرصت مناسبی است که به موضوع ارتباط بین صندوق‌های بازنشستگی و بودجه کشوری پرداخت.