آبزی‌پروری فرصت طلایی پهنه‌های آبی خزر/شیلات از محورهای توسعه است

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: گلستان به سبب شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی و برخورداری از چندین رشته رودخانه دائمی و حدود ۱۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، بستر مناسبی برای ایجاد و گسترش صنایع آبزی پروری و صنایع وابسته است.

دسترسی به منابع آب نسبتاً مطمئن و وجود هزاران هکتار زمین‌های کم بهره و فقیر و همجواری این اراضی با دریای خزر، گلستان را به یکی از استان‌های پر پتانسیل در زمینه شیلات تبدیل کرده است.

در سال‌های اخیر اقدامات خوبی در بخش شیلات و آبزی پروری گلستان اجرا شده که از مهم‌ترین این اقدامات می‌توان به ایجاد و توسعه سایت میگو، توسعه مزارع پرورش ماهیان سردابی، توسعه مزارع پرورش ماهیان خاویاری، پرورش ماهی در آب بندان ها و سدهای خاکی و حتی اراضی کشاورزی اشاره کرد که هر یک از این موارد می‌تواند زمینه پویایی اقتصاد را فراهم کند.

فعالیت صنعت آبزی پروری و گرایش‌های وابسته در گلستان در حال افزایش است و بهره‌وری اقتصادی در این صنعت موجب شده تا علاوه بر بخش دولتی، بخش خصوصی هم در این زمینه وارد شود.

کمک به اشتغال ساحل نشینان

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی در خصوص یکی از مشکلات این حوزه، به خبرنگار مهر گفت: از مهم‌ترین دلایل حضور صیادان غیرمجاز در دریا، نداشتن شغل بوده و تلاش می‌کنیم با ایجاد اشتغال جایگزین و اجرای طرح‌هایی همچون پرورش ماهی در دریا و یا راه اندازی مجتمع پرورش میگو زمینه کاهش صیادان غیرمجاز را فراهم کنیم.

عبدالجلال ایری افزود: با انتقال آب خزر به زمین‌های بی آب و علف واقع در شمال گمیشان و ایجاد زیرساخت‌های مزارع پرورش آبزیان و همچنین با حمایت و ایجاد زنجیره تولید و صنایع وابسته مانند بسته بندی میگو و احداث سردخانه، می‌توان تحول شیلاتی و آبزی پروری در منطقه را رقم زد.

وی با تأکید بر استفاده از نیروهای بومی، ادامه داد: در گام نخست ایجاد مجتمع میگو بیشتر مزرعه‌ها به غیربومیان واگذار شد که در فازهای بعدی این مشکل برطرف خواهد شد.

حفظ ذخایر دریا

یک کارشناس شیلات هم به خبرنگار مهر گفت: صنایع وابسته به شیلات در گلستان به سبب در دسترس بودن منابع آبی از جمله صنایع با آورده اولیه پایین محسوب می‌شود.

ابوطالب علاءالدین افزود: وجود چشمه سارهای مختلف در مناطق کوهستانی، این استان را برای توسعه و راه اندازی واحدهای پرورش ماهیان سردابی مستعد کرده است.

علاءالدین با بیان اینکه از جمله ثمرات توسعه واحدهای شیلاتی در گلستان حفظ ذخایر آبزیان خزر است، ادامه داد: متأسفانه برداشت بی رویه از خزر، ذخایر این پهنه آبی ارزشمند را به خطر انداخته و اگر می‌خواهیم که گونه‌های خزری مانند ماهیان کپور، کفال و سفید منقرض نشوند چاره‌ای جز توسعه طرح‌های شیلاتی نداریم.

وی عنوان کرد: پرورش ماهی در قفس هم در صورت تأمین منابع و حفظ امنیت می‌تواند ثمرات خوبی در بخش اشتغال ساحل نشینان داشته باشد.

امان محمد خواجه یکی از صیادان گمیشانی به وجود مشکلات در این حوزه اشاره کرد و به خبرنگار مهر گفت: سال‌ها است که صیادی در گلستان از رونق افتاده و درآمدی از دریا نداریم؛ اگر دولت تسهیلات ارزان قیمت در اختیار بومیان منطقه قرار دهد می‌توانیم با تولید ماهیان پرورشی علاوه بر تأمین معیشت خود و خانواده باعث تولید و رونق استان و همچنین حفظ ذخایر دریا شویم.

تولید نیمی از خاویار کشور در گلستان

مدیرکل شیلات گلستان هم در خصوص اقدامات انجام شده در بخش آبزی پروری استان به خبرنگار مهر گفت: از مهم‌ترین پروژه‌های شیلاتی در گلستان، مجتمع پرورش میگو گمیشان است که فاز یک در چهار هزار هکتار و فاز دوم در ۶ هزار هکتار، پرورش ماهی در دریا (قفس و پن) و پرورش ماهی خاویاری در مجتمع گمیشان راه اندازی شده است.

در بخش پرورش ماهیان سرآبی ۵۷ واحد با تولید بیش از ۹۰۰ تن و با اشتغال ۳۲۶ نفر فعال هستند سیدجواد قدس علوی افزود: گلستان به لحاظ اقلیمی و اکولوژیکی شرایط مناسبی برای تولید مثل و مهاجرت انواع ماهیان خاویاری داشته و سال‌ها است که بیش از نیمی از خاویار و گوشت ماهی خاویاری در این منطقه استحصال می‌شود و هم چنین تقریباً به همین میزان در بازسازی ذخایر ماهی خاویاری در دریای خزر و در تأمین ماهی مولد، لارو و بچه ماهی سایر مراکز بازسازی و مزارع بخش خصوصی کشور نقش مؤثر دارد.

وی بیان کرد: پرورش ماهیان خاویاری با هدف توسعه آبزی پروری اراضی ساحلی در راستای افزایش میزان دسترسی به آبزیان، حفظ برند استان، افزایش تولید آبزیان پرورشی، افزایش بهره وری از منابع آبی دریایی در اراضی ساحلی استان انجام و نسبت به صدور مجوز برای مزارع منفرد اقدام شده است که مطالعات ارزیابی حدود ۴۰۰ هکتار از اراضی ساحلی مستعد در شمال گمیشان به ظرفیت تولید چهار هزار تن گوشت شناسایی و مطالعات اجرایی پروژه انجام و در مرحله واگذاری زمین است.

قدس علوی ادامه داد: در بخش پرورش ماهیان سردآبی ۵۷ واحد با تولید بیش از ۹۰۰ تُن و با اشتغال ۳۲۶ نفر در سطح استان فعال هستند.

وی در خصوص میگو هم عنوان کرد: فاز دو مجتمع پرورش میگو گمیشان پس از مطالعات انجام شده از سوی شیلات استان، طبق دستور وزیر جهاد کشاورزی وقت به شرکت شهرک‌های کشاورزی واگذار شد و در حال حاضر زیرساخت‌های اصلی از طریق اعتبارات دولتی انجام می‌شود و مقررات شناسایی سرمایه گذاران بومی و غیربومی از سوی شیلات استان انجام و نهایتاً پس از تصویب ستاد میگو استان به شهرک‌های کشاورزی معرفی خواهد شد.

قدس علوی اعلام کرد: مهم‌ترین چالش فاز دو عملیاتی کردن زیرساخت‌های اصلی بوده و پس از ایجاد آن، هزینه‌های داخلی مجتمع به عهده سرمایه گذاران است.

اشتغال ۸۵۰۰ نفر در حوزه شیلات

معاون آبزی پروری شیلات گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: بیش از هشت هزار و ۵۰۰ نفر در بخش شیلات و آبزی پروری گلستان مشغول فعالیت بوده و اقدامات خوبی در حوزه توسعه این صنعت در دست انجام است.

محمود سقلی به فعالیت‌های در دست اقدام در بخش پرورش ماهیان خاویاری اشاره کرد و افزود: فعالیت در حوزه واحدهای منفرد پرورش ماهیان خاویاری سال‌ها است در گلستان آغاز شده و محصولات تولیدی شامل گوشت و خاویار از طریق بازرگانان جمع‌آوری و به خارج از کشور صادر می‌شود.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای راه اندازی مجتمع‌های تولیدی متمرکز ماهیان خاویاری، ادامه داد: برای تولید سالانه ۶۵ تن گوشت ماهیان خاویاری هدف‌گذاری شده و به واحدهای تولیدی تسهیلات پرداخت می‌شود.

سقلی در خصوص میگو هم گفت: ۷۵ درصد میگوی تولیدی در سال گذشته به کشورهای آسیای شرقی و بخش عمده محصول امسال هم پس از فرآوری به بازارهای چین و تایلند صادر شده و همچنین باقیمانده محصول در سردخانه‌های استان در حال فرآوری است.

وی بیان کرد: امسال در سایت گمیشان، هزار و ۵۶۵ تن میگوی با کیفیت تولید شد که این مقدار معادل حدود چهار برابر حجم برداشت سال زراعی ۱۳۹۹ است.

سقلی در خصوص پروژه پرورش ماهی در قفس هم گفت: چندین مزرعه در حال فعالیت در پهنه آبی پیرامون چارقلی گمیشان هستند که پس از آسیب‌شناسی و ارزیابی نقاط قوت و ضعف توسعه این بخش به صورت جدی در دستور کار شیلات گلستان قرار دارد.

وی افزود: در حال حاضر ۴۶ واحد قفس و ۶ واحد پن احداث شده و هفت واحد قفس هم در حال ساخت داریم و پیش بینی تولید سال ۱۴۰۰ حدود ۱۵۰ تن ماهی است.

سقلی با بیان اینکه حدود ۵۰ نفر به صورت مستقیم در این بخش مشغول فعالیت هستند، در خصوص مشکلات این حوزه گفت: عدم لایروبی مصب گرگانرود به دلیل عقب نشینی دریا از جمله چالش‌ها بوده و هنوز سایت پشتیبان قفس عملیاتی نشده است.

اشتغال زایی برای هزاران نفر از ساحل نشینان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در کنار افزایش تولیدات در بخش آبزی پروری و احیای ذخایر ژنتیکی خزر مانند ماهیان خاویاری از جمله ثمرات توسعه صنعت آبزی پروری در گلستان است. امید است با حمایت بیش از پیش دولت علاوه بر اشتغالزایی جلوی انقراض بسیاری از گونه‌های مهم گرفته شده و بار دیگر خوان پرنعمت خزر، سفره بومیان و دیگر اهالی گلستان را پربرکت کند.