«پرونده پادمان» پاشنه‌ آشیل مذاکرات/ «تله» غرب برای توافق احتمالی

خبرگزاری مهر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: همزمان با ابتکارات و انعطاف ایران برای حصول توافق در مذاکرات وین، کشورهای غربی با طرح مجدد اتهامات خود علیه فعالیت‌های صلح آمیز کشورمان، به دنبال تخریب و تضعیف توافق احتمالی در وین هستند، از این رو احیای «برجام» در وضعیتی مبهم قرار گرفته و علی رغم ابراز خوش‌بینی طرف‌های مختلف در این موضوع، همچنان دو یا سه موضوع باقی‌مانده در این گفتگوها مانع از دستیابی طرفین به یک توافق و احیای برجام شده است.

طرف‌های غربی که هیچگاه از موضع مثبت در مذاکرات حضور نداشتند، اکنون نیز حاضر به اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم نیستند و با ایجاد جبهه‌ی روانی علیه کشورمان به دنبال فشار حداکثری و مقصر نمایی ایران هستند.

در همین راستا «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران پیرامون وضعیت مذاکرات، گفت: در صورتی که ایران در پیشرفتِ مذاکرات برای احیا برجام از خود ناسازگاری نشان دهد، ایالات متحده آمادگی دارد که این مذاکرات را ترک کند.

بهانه‌جویی آژانس مهم‌ترین چالش پیش‌روی مذاکرات است

به نظر می‌رسد اصلی‌ترین موضوع باقی‌مانده در این گفتگوها، بسته شدن پرونده‌ی PMD کشورمان و پایان بهانه‌جویی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

در همین راستا، رئیس هیئت مذاکره‌کننده انگلیس در مذاکرات روز گذشته (سه‌شنبه) در توئیتی مدعی شد: با شرکای خود، E۳ (فرانسه، انگلیس و آلمان) به طور کامل از استقلال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تلاش‌های حرفه‌ای مدیرکل آن (رافائل گروسی) حمایت می‌کند.

وی تاکید کرد: پادمان‌ها بخش اساسی سیستم منع اشاعه هستند و جدا از برجام هستند. ما همیشه هر گونه تلاش برای به خطر انداختن استقلال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را رد خواهیم کرد.

شفیعی: برخورد آژانس با ایران سیاسی است
در همین خصوص، «نوذر شفیعی» کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، در تحلیل رفتار آژانس، گفت: برخورد آژانس با ایران تقریباً یک برخورد سیاسی است و برخورد فنی نیست.

وی اظهار داشت: «بنابراین چون آن‌ها یک موضوع فنی را سیاسی می‌کنند، در واقع همواره بهانه‌هایی برای اعمال فشار بر ایران برای آنها وجود دارد، به همین جهت ایران دنبال این است که اگر قرار است راجع به مسئله هسته‌ای توافقی صورت گیرد، این توافق باید تمام و کمال باشد که فردا روزی آژانس به بهانه‌های دیگر سعی در ایجاد فشارهای جدید علیه کشورمان نکند.»

آنچه مشخص است، برای ارزیابی هدف غرب از طرح این مسئله در مقطع کنونی باید به تاریخچه‌ی این ادعا بپردازیم، طرح موضوع پادمانی در فضای رسانه‌ای و دامن زدن به جنجال رسانه‌ای درباره آن، اولین بار از سوی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صورت گرفت و سپس، در رسانه‌ها و مذاکره‌کنندگان غربی ادامه یافت که هدف از این اقدام بهره‌گیری از رسانه‌ها جهت اعمال فشار به هیئت ایرانی و نامشروع جلوه دادن خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران بود.

سابقه‌ی پرونده‌ی ادعایی آژانس در همکاری مشترک ترامپ و نتانیاهو است

تاریخچه‌ی شکل‌گیری این پرونده‌ی ادعایی نیز از ابتدا به عنوان بخشی از پروژه مشترک رژیم صهیونیستی و دولتِ ترامپ در جهت تخریب برجام و مشروعیت‌زدایی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، ذیل کارزار فشار حداکثری مطرح و پس از آن با فشار آمریکا و سه کشور اروپایی به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کشیده شد. قطعنامه آژانس نیز در ژوئن ۲۰۲۰ نیز توسط همین سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) و آمریکا پیگیری شد.

طرف‌های غربی در مواضع رسانه‌ای خود ادعا می‌کنند که موضوعات باقی‌مانده پادمانی، ارتباطی با برجام ندارد و سیاسی نیست. این در حالی است که این پرونده اساساً ماهیتی سیاسی دارد و با هدف تخریب برجام شکل گرفته است و اکنون اگر آمریکا و سه کشور اروپایی برای حفظ برجام جدیت دارند، لازم است برای حل و فصل این موضوع حسن نیت نشان دهند و به رفع مانعی که خود عامل شکل‌گیری آن بوده‌اند، کمک کنند.

نکته قابل توجه دیگر نیز این است که این پرونده هنوز نیز تحت فشارهای سیاسی خارجی قرار دارد و هیئت اعزامی رژیم صهیونیستی به وین در تلاش برای ممانعت از حل و فصل این موضوعات به دیدار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رفت!

از سوی دیگر اساس شکل‌گیری برجام برای حل مسائل و ادعاهای کذب طرف‌های غربی در خصوص فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان بود و اگر قرار به شکل‌گیری یک توافق بدون حل و فصل مهم‌ترین چالش آن، یعنی پرونده «PMD» باشد طرح ادعاهای مجدد از طرف غرب همچنان محتمل است. همانطور که علی رغم همکاری فوق‌العاده اخیر کشورمان با آژانس برای بازدید از اماکن ادعایی، آژانس به درخواست طرف‌های غربی از بسته شدن این پرونده اجتناب کرد!

ایزدی: عدم حل پرونده ادعایی تبدیل به استخوان لای زخم خواهد شد

فواد ایزدی کارشناس مسائل بین‌المللی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، عدم حل و فصل این چالش را، استخوانی لای زخم توصیف می‌کند و می‌گوید: یکی از مشکلاتی که توافق برجام داشت این بود که برای آن، دستاورد سازی شد. مثلاً یکی از دستاوردهای برجام را حل مسئله «پرونده پادمان» می‌دانستند، اما در عمل شما می‌بینید که این اتفاق نیفتاده است و دوباره طرف مقابل به دنبال برجسته نگه داشتن، بحث‌های مرتبط با PMD است.

وی همچنین در پاسخ به سوالی که چرا حل مسئله‌ی «پرونده پادمان» مهم است، گفت: چون عدم حل این موضوع تبدیل به استخوان لای زخم می‌شود. شما مذاکره می‌کنید که یک پرونده را تمام کنید و ببندید؛ اگر یک استخوان را لای زخم نگه دارید، پرونده بسته نمی‌شود و هر وقت طرف مقابل احساس کند که لازم است به شما فشاری وارد کند و یا ضربه‌ای بزند، مجدد پرونده را باز می‌کند و ایجاد مزاحمت می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: از این جهت امید است که اگر قرار به توافق در وین باشد، باید یکبار برای همیشه این داستان «پرونده پادمان» واقعاً بسته شود و مثل دفعه قبل نباشد که اعلام شد پرونده بسته شده است اما در عمل مشکلات ادامه پیدا کرد.

ایزدی با بیان اینکه اگر بخواهند برجام را اجرا کنند، باید این موضوع را حل و فصل کنند، گفت: «این موضوع برای تیم ما اهمیت دارد، به این معنی که اگر این مسئله حل نشود، هر وقتی که طرف مقابل اراده کند می‌تواند برای ایران مزاحمت ایجاد کند؛ به همین جهت یکی از بحث‌های اصلی حل همین مسئله است.»

با توجه به رفت و آمدهایی که در هتل کوبورگ صورت می‌گیرد می‌توان نتیجه گرفت که اگر طرف غربی تصمیم خودش در موضوع بستن پرونده‌ی ادعایی(PMD) را نهایی کند و دست از بازی با کلمات در رسانه‌ها بردارد، حصول توافق در مذاکرات وین در دسترس خواهد بود.