به گزارش خبرنگار مهر، دفتر یکم از مجموعه کتاب‌های دوزبانه «درباره آوت سایدر آرت» با دبیری مرتضی زاهدی و ترجمه حمید خداپناهی و متن‌هایی از لیزا اسلومینسکی، جیمز برت، گابریله جیرولامینی، کالین رودز، مرتضی زاهدی، نیکو فان در انت، فرنک مارسکا و رندال موریس در هشتاد صفحه در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
این کتاب را پلتفرم بیرون با همکاری گالری محسن و گالری آوت سایدر اینن همزمان با برگزاری هشتمین نمایش سالانه آوت سایدر آرت در زمستان ۱۴۰۰ منتشر کرده است.
عناوین متن‌های منتشر شده در کتاب به این شرح است: «تاملات» نوشته نیکو فان دِر اِنت، «گستره وسیع آوت سایدر آرت» نوشته کالین رودز، «نابغه‌های معمولی» نوشته مرتضی زاهدی، «تاملاتی درباره آرت بروت معاصر جهانی» نوشته رندال موریس، «اقامت هنری: نگاهی به فرهنگ استودیویی حمایتی» نوشته لیزا اسلومینسکی، «موضوع چیه؟» نوشته فرنک مارسکا، «گفت‌وگوی گابریله جیرولامینی از مجله دروم با جیمز برت»، و «تقسیم بندی آوت سایدر آرت: هنر خودآموختگان، ترایبل آرت، نائیو آرت، فولک آرت».
اوت سایدر آرت چیست؟
کارشناسان معمولاً برای بررسی این هنر به کارهای ژان دوبوفت مراجعه می‌کنند که در دهه ۱۹۴۰ آنها را با عنوان Art Brut جمع آوری کرد. مطمئناً از آن زمان تصور بیشتر مردم از هنر اوت سایدر تغییر کرده و آنها اعتقاد دارند این هنرمندان شامل افرادی می‌شوند که دارای معلولیت هستند و شرایط روانی خاص دارند. گاهی آثاری زیبا و با شکوه از سمت همین افراد خلق می‌شوند و با امید خیلی کم، دوست دارند که کمی به شهرت آنها اضافه کند.
هنرمندان معاصری هم وجود دارند که با تکیه بر آموخته‌های خود آثار زیادی را خلق کرده‌اند. اما اکثراً آنها خود را هنرمند اوت سایدر نمی‌دانند و خود را به عنوان هنرمند معاصر عنوان می‌کنند. آنها فکر می‌کنند اوت سایدر آرت بی روح، آزاد و بدون قاعده است.
به طور خلاصه اوت سایدر آرت، هنری است که توسط هنرمندان آموزش ندیده‌ای خلق می‌شود که در اماکن آکادمیک وجود نداشته‌اند و تحت تاثیر منابع هنری و تاریخی هم نیستند. البته این هنر معادل فارسی دقیقی ندارد و بیشتر به همین نام شناخته می‌شود. این تعریف تا حدودی شروع خوبی برای معرفی هنر اوت سایدر است، اما با وجود آزادی و بی تکلفی این هنر، هنوز هم مسائل مورد بررسی وجود دارند. به عنوان مثال، فرار از تاثیر سایر هنرمندان در این عصر تا چه حد قابل قبول است؟ آیا داشتن هرگونه آموزش رسمی باعث می‌شود فرد به عنوان یک هنرمند اوت سایدر شناخته نشود؟
به طور واضح می‌توان گفت که اوت سایدر آرت چیزی نیست که بتوان آن را قرض گرفت یا جعل کرد. هنرمندان اوت سایدر کاری را انجام می‌دهند که نشان دهنده این باشد که آنها چه کسی هستند و چه چیزی را تجربه کرده‌اند. آنها برای نمایش خود واقعی‌شان تلاش می‌کنند نه برای جلب رضایت دلالان، مطبوعات و مجموعه داران. البته این می‌تواند کمی گیج کننده به نظر برسد، زیرا همه هنرمندان کارهایی را منعکس می‌کنند که نمایشگر تجربه شخصی آنها هستند. ولی به طور کلی نگاه و نیت اوت سایدر آرتیست‌ها به سمت فروش بیشتر نیست.
تاثیرگذاران اوت سایدر آرت
هنرمندان معاصر بزرگ‌ترین پرچمداران هنر اوت سایدر هستند و این هنر آنها را به یاد سال‌های اولیه زندگیشان می‌اندازد. زمانی که فقط بچه بودند، به خلق آثار هنری می‌پرداختند و آن را به عنوان شغل نگاه نمی‌کردند. هنری دراگر و برخی دیگر از هنرمندان معاصر، با این که اوت سایدر آرتیست نیستند ولی بدون شک بر این هنر تاثیرگذارند.
بخشی از آنچه هنر اوت سایدر را در سال‌های اخیر جذاب کرده، این است که چقدر روان و قابل دسترس به نظر می‌رسد. به عنوان مثال، مارلون مولن در مرکز هنری NIAD در Bay Area که به هنرمندان معلول اختصاص دارد، کار می‌کند و برای این هنرمندان اوت سایدر، نمایشگاه برگزار می‌کنند.
از طرفی در همان زمان، مولن در فهرست گالری فوق العاده هیجان انگیز نیویورک JTT قرار دارد که همچنین نماینده هنرمندانی مانند برنا سامک و جولیانو ویلانی است. همچنین نقاشی‌های مولن که تصاویر مناسبی از جلد مجلات هنری هستند، در دوسالانه ویتنی ۲۰۱۹، یکی از رویدادهای اصلی جهان هنر گنجانده شدند.
این در حالیست که جیم کری بازیگر معروف، در نمایشگاه هنر اوت سایدر سال ۲۰۱۹، کارتون‌های سیاسی خود را به نمایش گذاشت. آیا فردی که در کار خودش بسیار معروف است می‌تواند در زمینه دیگر، یک هنرمند عوام به حساب بیاید؟ اوت سایدر آرت تعریف قابل قبولی ندارد، ولی نمی‌توان خیلی متعصبانه به آن نگاه کنیم و هر کسی را که هنر اوت سایدر ارائه می‌دهد را عوام و سطحی فرض کنیم.
مثلاً نمایشگاهی با عنوان گاردن در نیویورک برگزار می‌شود که در آن، هم آثار هنرمندان آکادمیک و آموزش دیده مثل (مانند جاش اسمیت) وجود دارد و هم آثار اوت سایدر آرتیست‌ها دیده می‌شوند. به عنوان مثال، یک نقاشی که توسط هنرمندان این سایدر آرت (هنر آکادمیک) کشیده شده است، در نزدیکی یک بوم متعلق به هنرمند اوت سایدر از تگزاس وجود دارد. نکته نمایشگاه این نیست که تمایز بین آثار را از بین ببرد، یا اعتبار اوت سایدر آرت را تضعیف کند؛ بلکه این نمایشگاه فرصتی را برای گفت‌وگو در بین گروه‌ها فراهم می‌کند.
نظر شما