ماجرای حکم ۸ مدیر سابق بورس چه بود؟

به گزارش خبرنگار مهر، اخیراً تصویری از ابلاغیه منتسب به سازمان بورس از نمایشگر یک رایانه در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها دست به دست شد که از سلب صلاحیت دائم ۸ عضو هیأت مدیره وقت شرکت بورس در ارکان و تشکل‌های خود انتظام از جمله سازمان بورس حکایت داشت. مکان تصویر گرفته شده از این نمایشگر اگر چه مشخص نیست اما ابلاغیه مذکور که به امضای سمیه سادات آقامیری، مدیر پیگیری تخلفات سازمان بورس رسیده خطاب به کانون شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت است.

در این ابلاغیه با استناد به ابلاغ آرای قطعی اعضا هیأت مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران، یادآور شده ۸ شخص حقیقی از جمله علی صحرایی مدیرعامل، محمد ابراهیم پورزرندی رئیس هیأت مدیره و محمودرضا خواجه نصیری نایب رئیس هیأت مدیره وقت شرکت بورس به دلیل آنچه که «سلب صلاحیت دائم» این افراد عنوان شده، از محرومیت آنها برای تصدی سمت مدیریت در ارکان بازار سرمایه اعم از همه بورس‌های تحت نظارت سازمان بورس و همچنین تشکل‌های خود انتظام خبر داده است.

ابلاغیه منتسب به سازمان بورس مبنی بر محکومیت اعضای هیأت مدیره وقت شرکت بورس اوراق بهادار در حالی خبری شده که در هیچیک از سامانه‌های نظارتی متعلق به این سازمان از جمله در ذیل سوابق مدیران سلب صلاحیت شده سامانه تبادل اطلاعات نهادهای مالی موسوم به «ستان» درج و اعلام عمومی نشده و یا دستکم هیچ مقام مسئولی نسبت به جزئیات و صحت و سقم آن واکنشی نشان نداده است.

از سویی دیگر با توجه به عدم اعلام جزئیات رأی صادره از سوی سازمان بورس که بر اساس آن اقدام به سلب صلاحیت دائم ۷ عضو هیأت مدیره غیرموظف و مدیرعامل وقت شرکت بورس شده، معلوم نیست این محکومیت بخاطر چه جرمی و دقیقاً کدام دوره از مسئولیت این اشخاص در هیأت مدیره بورس تهران را اشاره دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد رأی سازمان بورس مربوط به ماجرای کشف تعداد ۸۲ دستگاه سرور پردازش هش موسوم به ماینر مستقر در مرکز داده ساختمان جدید بورس تهران در اوایل مهر ماه پارسال است که با استعفای مدیرعامل وقت این شرکت و اطلاعیه توانیر جنجال بسیاری را به پا کرد.

اما ماجرا چه بود؟

دهقان دهنوی رئیس وقت سازمان بورس پیرامون ماجرای کشف ماینرها در بورس تهران با استناد به بررسی‌ها و همچنین توضیحات اخذ شده از اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت بورس، گفته بود: «این موضوع به ماه‌های پایانی سال ۹۸ برمی‌گردد که در آن یک کمیته شامل دو نفر از اعضای هیأت مدیره شرکت بورس تهران به همراه مدیرعامل و چند تن از مدیران شرکت بورس تصمیم می‌گیرند که تعدادی دستگاه ماینر خریداری و بهره‌برداری کنند.»

به گزارش مهر، مطابق با آنچه که رئیس پیشین سازمان بورس به آن اشاره داشته ترکیب هیأت مدیره شرکت بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۹۸ و دوره زمانی که تصمیم به خرید ماینرها گرفته شده با آنچه که به عنوان فهرست ۸ نفره مدیران سلب صلاحیت شده این شرکت از سوی نهاد ناظر اعلام شده تفاوت ماهوی و شکلی دارد.

بر اساس مستندات بورس تهران در کدال هیأت مدیره وقت این شرکت در زمان تصمیم گیری بر سر خرید دستگاه‌های ماینر به شرح جدول زیر بوده‌اند.

بر اساس صورتجلسه منتشر شده از جلسه کمیته ساختمان هیئت مدیره شرکت بورس تهران مصوب ۱۲ اسفند ۹۸، یکی از بندهای دستور این جلسه، بررسی طرح رمز ارز مرکز داده بوده است. طرحی که در پایان مورد تأیید اعضا وقت کمیته ساختمان هیئت مدیره بورس تهران قرار گرفته و طی بند ۴ مصوبات، مقرر شده جهت انجام آزمایش پردازش هش (ماینر) تعداد ۵۰ دستگاه با اعلام مناقصه محدود تأمین و خریداری شود.

از اعضای هیئت مدیره حاضر در این جلسه علی اکبر امین تفرشی و محمد ابراهیم پورزرندی حضور داشته و علی صحرایی مدیرعامل وقت، علی علیزاده معاون اجرایی وقت و محمد علی پولادی مدیر توسعه ساختمان شرکت بورس تهران در این جلسه حاضر بوده‌اند.

و از همه جالب‌تر اینکه نماینده ناظر سازمان بورس در هیأت مدیره شرکت بورس نیز بر تمامی این اقدام‌ها نظارت و مطلع بوده است.

بر اساس مستندات شرکت بورس در سامانه کدال به وضوح عنوان شده که در بهمن ماه ۹۸ تجهیزات مرکز داده از جمله پردازشگرها با مصوبه کمیته سه نفره ساختمان با حضور آقای ابراهیم پورزرندی، سولماز وزیر زاده و علی اکبر امین تجریشی خریداری شده و در خرداد ۹۹ در مرکز داده ساختمان سعادت آباد شرکت بورس نصب شده است.

همزمان با تصویب گزارش عملکرد سال مالی ۹۸ هیأت مدیره به مجمع سهامداران در تیرماه ۹۹ و سپس برگزاری مجمع سهامداران در شهریور ماه همان سال برای تصویب صورت‌های مالی، برخی اعضای هیأت مدیره مذکور ازجمله خواجه نصیری و پورزرندی و سولماز وزیر زاده از هیأت مدیره بورس خارج می‌شوند و در مهر ماه دوره زمانی مذکور و طبق مستندات کدال، اعضای جدید غیر موظف به نمایندگی از شرکت‌های حقوقی خود در هیأت مدیره بورس تهران می‌نشینند.

به گزارش مهر بررسی‌ها نشان می‌دهد که رأی محکومیت سلب صلاحیت دائمی ۸ عضو هیأت مدیره وقت شرکت بورس بر اساس امضاهایی بوده که پای گزارش عملکرد سال مالی ۹۸ هیأت مدیره به مجمع سهامداران که در شهریور ماه ۱۳۹۹ برگزار شده، درج شده است.

امضاهایی که به نظر می‌رسد بطور سهوی و یا به احتمال زیاد بدون آگاهی موشکافانه برخی از اعضا جدید هیأت مدیره از مصوبات کمیته ساختمان و اقدام‌های صورت گرفته در استقرار و بهره برداری تجهیزات خریداری شده در ماه‌های ابتدایی سال ۹۹ و تا قبل از مجمع سالانه سهامداران از سوی برخی از اعضای جدید صورت گرفته است و حالا خشک و تَر را با هم سوزانده است. اشخاصی که تاریخ انتصاب رسمی آنها در ترکیب هیأت مدیره وقت پس از مجمع سهامداران در تیرماه ۱۳۹۹ بوده است.

مطابق با اظهارات دهقان دهنوی در رسانه‌ها «دستگاه‌ها در ابتدای سال ۹۹ خریداری و شروع به بهره‌برداری می‌شود و در آن زمان استفاده از این دستگاه‌ها به شکل امروز، تخلف شمرده نمی شده و راحت‌تر می‌توانستند کار را انجام دهند. بنابراین تا شهریورماه (یعنی در زمانی که هنوز برخی از اعضای جدید هیأت مدیره منصوب نشده‌اند) حدود سه و نیم بیت کوین ماین کردند و بعد هم آن را متوقف می‌کنند.»

بررسی مستندات دریافتی نشان می‌دهد سازمان بورس با استناد به امضای اعضای قدیم و جدید هیأت مدیره در گزارش عملکرد سال مالی ۹۸ به مجمع سهامداران شرکت بورس در تیر ماه ۱۳۹۹، اقدام به سلب صلاحیت دائم این اشخاص کرده است و این در حالی است که موضوع خریداری تجهیزات پردازشگرها و تسویه حساب با پیمانکاران آن در اواخر فروردین ماه و ابتدای اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ یعنی تا پیش از مجمع عمومی سهامداران و همچنین انتخاب اعضای جدید هیأت مدیره بورس تهران در تابستان همان سال انجام و به بهره برداری رسیده است.

از سویی دیگر هنوز مشخص نیست که مدیرعامل وقت شرکت بورس به اعضای جدید هیأت مدیره وقت بورس تهران که از میانه سال مالی ۱۳۹۹ وارد این ترکیب شده‌اند، گزارش کاملی از فرایند بکارگیری و بهره برداری از پردازشگر با قابلیت استخراج رمز ارز را ارائه کرده یا اختیاراتی به وی تفویض شده است. هر چند که هیچ مستندی مبنی بر تفویض اختیار هیأت مدیره به مدیران اجرایی یا مدیرعامل وقت شرکت بورس برای موضوع خرید ماینر یا استخراج رمز ارز وجود ندارد.

یک منبع مطلع در بورس تهران در این باره با بیان اینکه ابلاغیه اعضای جدید هیأت مدیره بورس تهران در ۸ تیرماه ۹۸ صورت گفته و اعضای جدید از مرداد ماه همان سال بطور رسمی در هیأت مدیره حضور یافته‌اند، به خبرنگار مهر گفت: با توجه به مستندات کمیته ساختمان در بهمن و اسفند ماه ۱۳۹۸ و خرید نهایی تجهیزات در فروردین و تسویه نهایی در ابتدای اردیبهشت ماه ۱۳۹۹، موضوع بهره برداری از پردازشگرهای جدید بورس تهران در واقع در آن بازه زمانی و تا قبل از حضور اعضای جدید هیأت مدیره پایان پذیرفته بوده است. این در حالی است که فراینده بهره برداری و استخراج رمز ارز از سوی مدیرعامل وقت بورس تهران هیچ گاه به هیأت مدیره جدید گزارش نشده بود.

وی از تنظیم شکایت برخی از اعضای جدید هیأت مدیره بورس تهران به دیوان عدالت اداری و ارجاع آن به شعبه ۵۳ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضائی کارکنان دولت برای توقف اجرای سلب دائمی صلاحیت خود خبر داد و گفت: این شکایت در حال بررسی است و این در حالی است که اعتراض این اعضا در دبیرخانه شورای عالی بورس مبنی بر نقض دستورالعمل مصوب این شورا ثبت شده که بر اساس آخرین پیگیری‌ها به کمیسیون تخصصی جهت بررسی موضوع ارجاع شده است.

جزئیات یک پرونده جدید در دادگاه کارکنان دولت

در این ارتباط محمد جعفر علیخانی وکیل پرونده شاکیان ابلاغیه سازمان بورس در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه رأی سازمان بورس بر اساس امضای صورتجلسه هیأت مدیره وقت در تاریخ ۳۰ شهریور ماه ۱۳۹۹ صادر شده، عنوان کرد: سلب صلاحیت صرفاً در خصوص عضویت در هیأت مدیره تشکل‌های خود انتظام مثل کانون‌های فعال در بازار سرمایه است و ارتباطی به صلاحیت مدیران در نهادهای مالی و ناشران ندارد.

وی افزود: آرای صادره از هیأت مدیره سازمان بورس با این استدلال که هیأت مدیره شرکت بورس، خرید و بکارگیری دستگاه‌های استخراج رمز ارز را به عوامل اجرایی شرکت تفویض کرده است، نسبت به صدور این آرای سنگین اقدام نموده در حالی که هیچ گونه سند معتبری دال بر چنین تفویض اختیاری در شرکت بورس تهران، وجود خارجی ندارد و هیأت مدیره شرکت بورس در هیچ مقطع زمانی، هیچ گونه تصمیمی مبنی بر خرید دستگاه استخراج رمز ارز و بکارگیری آن اتخاذ ننموده است.

شاهد این موضوع، حضور عضو ناظر سازمان بورس در جلسات هیأت مدیره شرکت بورس است که در این رابطه سازمان بورس باید پاسخ دهد که چرا به گزارش وی در خصوص موضوع، استناد ننموده است و اثر و نقش گزارش ایشان در احراز یا عدم احراز تخلف دقیقاً چیست؟

این حقوقدان افزود: صرف نظر از اینکه اصل ارتکاب تخلف مورد انکار شدید اعضای هیأت مدیره شرکت بورس است، مراجع انضباطی سازمان بورس، حتی در تعیین مجازات پا را فراتر از دستورالعمل مبنای رسیدگی که مصوب شورای عالی بورس است، نهاده و کلمه «دائم» را به مجازات مندرج در دستورالعمل اضافه نموده است.

وی در ادامه با اشاره به آخرین جزئیات پرونده شاکیان سلب صلاحیت شده، افزود: دادخواستی با خواسته نقض و ابطال آرای صادره به جهت مخالفت با قوانین و مقررات و بالاخص دستورالعمل مصوب شورای عالی بورس تقدیم مجتمع قضائی کارکنان دولت شده و موضوع در جریان رسیدگی است. همچنین با استناد به بند ۷ ذیل ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار، اعتراض و شکایت از عملکرد و تصمیمات سازمان بورس در موضوع حاضر، تقدیم دبیرخانه شورای عالی بورس شده است.

علیخانی افزود: با توجه به اینکه، مرجع تأیید صلاحیت مدیران تشکل‌های خود انتظام، سازمان بورس است، دلیلی بر انجام مکاتبه به نحو اخیر نبود که متأسفانه، نحوه مکاتبه با یکی از کانون‌ها، منجر به انتشار آرای صادره در رسانه‌ها و بعضاً توأم با تحریف همراه شده و این امر منجر به تضییع حقوق و حیثیت اعضای هیأت مدیره وقت شرکت بورس شده است.

به گفته وی تاریخ صدور رأی از سوی سازمان بورس ۲۳ اسفند ماه ۱۴۰۰ بوده و در هفته دوم فروردین ماه ۱۴۰۱ به اعضای هیأت مدیره بورس تهران ابلاغ شده است اما به روشی عجیب و قابل تأمل به صورت تصویری از نمایشگر رایانه‌ای که به نظر می‌رسد کانون شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت است به شبکه‌های اجتماعی و سپس برخی رسانه‌های رسمی کشور درز کرده است در حالی که این اقدام غیر حرفه‌ای، عدم رعایت قید محرمانگی اسناد را در پی داشته است. همچنین در سامانه ستان نیز این احکام از سوی سازمان بورس هنوز منتشر نشده است.