۵ نکته ای که باید در مورد «مسجدالاقصی» دانست

به گزارش خبرگزاری مهر، خبرگزاری الجزیره در مطلبی به دلایلی پرداخت که بنا به آن مسجد الاقصی تا این حد درکانون اهمیت و توجه قرار دارد و چرایی اینکه این مسجد به محل اختلاف همیشگی میان فلسطین و رژیم صهیونیستی بدل شده را بررسی کرد.

چرایی اهمیت مسجد الاقصی

الجزیره در ابتدای مطلب خود در توصیف مسجد الاقصی می‌نویسد: مسجد الاقصی نام مسجدی با گنبد نقره‌ای در محوطه‌ای به مساحت ۳۵ جریب است، که مسلمانان آن را با نام حرم شریف و یهودیان آن را کوه معبد یاد می‌کنند. مسجد الاقصی در شهر قدیمی بیت المقدس واقع است و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل، یونسکو، آن را میراث جهانی اعلام کرده که برای هر سه دین ابراهیمی اهمیت دارد.

از سال ۱۹۶۷ که بیت‌المقدس شرقی به اشغال رژیم صهیونیستی درآمد، مسجد الاقصی در کنار نوار غزه و کرانه باختری به پرمناقشه‌ترین بخش این سرزمین تبدیل شده است. هر چند سابقه درگیری بر سر این مسجد به پیش از شکل گیری رژیم صهیونیستی بازمی گردد.

در سال ۱۹۴۷، سازمان ملل طرحی برای تقسیم فلسطین به دو بخش ارائه کرد: یکی برای یهودیان، که عمدتاً از اروپا آمده بودند و دیگری برای فلسطینیان. در پی این تصمیم ۵۵ درصد از سرزمین فلسطین به یهودیان واگذار شد و ۴۵ درصد برای فلسطینیان باقی ماند. در آن زمان بیت المقدس که مسجد الاقصی را در برمی گرفت، متعلق به جامعه بین المللی تحت هدایت سازمان ملل بود. به دلیل اهمیتی که این مکان برای هر سه دین ابراهیمی داشت، این جایگاه ویژه به آن اعطا شد.

پس از اعلام رژیم جعلی رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸، اولین جنگ میان اعراب و رژیم صهیونیستی شکل گرفت و حدود ۷۸ درصد از سرزمین فلسطین به اشغال صهیونیست‌ها درآمد و مناطق باقی مانده از کرانه باختری، بیت المقدس شرقی و غزه تحت کنترل مصر و اردن قرار گرفت. تجاوز روزافزون رژیم صهیونیستی به سرزمین فلسطین ادامه داشت و در سال ۱۹۶۷ و پس از جنگ دوم اعراب و رژیم صهیونیستی، بیت‌المقدس شرقی به اشغال صهیونیست‌ها درآمد و در نهایت الحاق غیرقانونی این شهر و از جمله مسجد الاقصی به وقوع پیوست.

کنترل غیرقانونی رژیم صهیونیستی بر بیت‌المقدس شرقی، نمونه بارز نقض چندین اصل حقوق بین‌الملل است که در آن بیان می‌شود یک قدرت اشغالگر حق حاکمیتی بر سرزمین اشغال کرده، ندارد.

در طول سالیان گذشته رژیم صهیونیستی گام‌های زیادی برای کنترل و یهودی‌سازی بیت المقدس شرقی برداشته است. در سال ۱۹۸۰، رژیم صهیونیستی خلاف قوانین بین‌المللی قانونی را تصویب کرد که به موجب آن بیت المقدس پایتخت واحد این رژیم اعلام شد. امروزه هیچ کشوری در جهان مالکیت رژیم صهیونیستی بر بیت المقدس یا تلاش این رژیم برای تغییر جغرافیا و ساختار جمعیتی این شهر را به رسمیت نمی‌شناسد.

اهمیت مذهبی مسجدالاقصی و وضعیت فعلی آن

حرم شریف میزبان سومین مکان مقدس مسلمانان یعنی مسجد الاقصی و قبه الصخره است. اعتقاد بر این است که این بنای قرن هفتمی محل عروج پیامبر اسلام (ص) به بهشت است.

در باور یهودیان این مکان جایی است که معابد یهودیان زمانی در آنجا قرار داشته است، اما قوانین یهودی، یهودیان را از ورود به محوطه مسجد و دعا کردن در آنجا منع می‌کند، زیرا این مکان را بسیار مقدس می‌داند.

اگر چه بر مبنای توافق سال ۱۹۶۷ میان اردن و رژیم صهیونیستی، این رژیم تنها امنیت خارجی مسجد الاقصی را بر عهده دارد اما جنبش‌های رو به رشد معبد، از جمله Temple Mount Faithful و Temple Institute، ممنوعیت ورود یهودیان به محوطه مسجد را به چالش کشیده‌اند و قصد دارند سومین معبد یهودی را در محوطه بازسازی کنند.

این گروه‌ها از سوی اعضای کابینه رژیم صهیونیستی تأمین مالی می‌شوند و ادعا می‌کنند که می‌خواهند وضعیت فعلی مسجدالاقصی را به شکل سابق آن حفظ کنند. امروز اما خلاف این به اثبات رسیده و نیروهای رژیم صهیونیستی به طور معمول به این گروه‌ها از جمله صدها شهرک‌نشین یهودی که در سرزمین‌های اشغالی فلسطین زندگی می‌کنند، اجازه می‌دهند تا تحت حفاظت پلیس و ارتش وارد محوطه مسجد الاقصی شوند. همین مسئله موجبات نگرانی فلسطینی‌ها از تصرف مسجدالاقصی از سوی رژیم صهیونیستی را برانگیخته است.

در سال ۲۰۰۰، آریل شارون، سیاستمدار رژیم صهیونیستی با همراهی پلیس صهیونیست وارد این مکان مقدس شد و تعمدا ادعاهای رژیم صهیونیستی در مورد بیت المقدس را تکرار کرد. اینکه دو طرف می‌توانند به طور مشترک بر بیت المقدس کنترل داشته باشند. ورود شارون به محوطه مسجد الاقصی، آغازگر انتفاضه دوم بود که در آن بیش از ۳ هزار فلسطینی شهید و حدود هزار صهیونیست کشته شدند.

در ماه مه سال ۲۰۱۷ کابینه رژیم صهیونیستی به مناسبت پنجاهمین سالگرد اشغال قدس شرقی، نشست هفتگی خود را در تونل‌های زیر مسجد الاقصی و به نشانه آزادی و اتحاد قدس برگزار کرد. اقدامی که خشم فلسطینیان را برانگیخت. رژیم صهیونیستی در حال حاضر به روش‌های مختلف از جمله ساخت دیوار جدایی در اوایل دهه ۲۰۰۰، ورود فلسطینیان از کرانه باختری به اراضی اشغالی را محدود می‌کند.

از سه میلیون فلسطینی ساکن در کرانه باختری اشغالی، تنها افراد بالای یک سن خاص در روزهای جمعه اجازه ورود به بیت المقدس را دارند. در حالی که بقیه باید از مقامات رژیم صهیونیستی مجوز بگیرند. این محدودیت‌ها در حال حاضر باعث ازدحام و تنش جدی در ایست‌های بازرسی بین کرانه باختری و بیت المقدس شده، جایی که ده‌ها هزارفلسطینی برای ورود به بیت المقدس و مراسم دعا باید از بازرسی‌های امنیتی عبور کنند.

تنش‌های اخیر

سالهاست که مسجد الاقصی شاهد تنش میان نمازگزاران فلسطینی و اشغالگران صهیونیست است. در ۵ مه سال ۲۰۲۱، نیروهای رژیم صهیونیستی با یورش به مسجد الاقصی، بسیاری از فلسطینی‌ها را زخمی و ده‌ها نفر را بازداشت کردند. این حادثه بعداً با واکنش جنبش حماس روبرو شد و به دنبال آن جنگ ۱۱ روزه غزه بوقوع پیوست.

مسجدالاقصی یک منطقه کوچک از فلسطین است، اما به طور نمادین سهم بزرگی از درگیری‌های میان صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها را به خود اختصاص داده است. اگرچه خود مسجدالاقصی برای مسلمانان اهمیت دارد، مسیحیان فلسطینی نیز به تجاوز رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی معترض هستند.

با محدودیت‌های بیشتر برای دسترسی فلسطینیان به محوطه مسجدالاقصی و درخواست‌های مداوم گروه‌های مذهبی رژیم صهیونیستی برای دریافت اجازه به یهودیان برای اقامه نماز در این مکان، بسیاری از فلسطینی‌ها بیم آن دارند که چنین اقداماتی در راستای اجرایی شدن تقسیم مسجدالاقصی باشد.