علائم اولیه ابتلا و روش های تست آبله میمونی

به گزارش خبرگزاری مهر، بهزاد امیری، در مورد احتمال شیوع آبله میمونی و نگرانی‌هایی که در این خصوص در جامعه ایجاد شده، اظهار داشت: بیماری آبله میمونی یا بیماری مانکی پاکس (monkeypox) یک بیماری ویروسی از خانواده آبله و هم خانواده ویروس آبله، واکسینیا و آبله گاوی است.

وی ادامه داد: اولین مورد شناخته شده ویروس آبله میمونی در سال ۱۹۵۸ در بین میمون‌هایی که برای تحقیقات و پژوهش نگهداری شدند، مشاهده شد. ولی اولین مورد انسانی این بیماری در سال ۱۹۷۰ در آفریقا و در یک کودک شناسایی شد. زادگاه آبله میمونی در کشورهای مرکزی و غرب آفریقا و در مناطقی پوشیده شده از جنگل‌های بارانی استوایی است چرا که مخزن این ویروس علاوه بر میمون‌ها برخی از جوندگان نیز هستند که البته هنوز به صورت دقیق و کامل مخزن این ویروس شناسایی نشده است. اما به علت تماس بین انسان و حیوانات در این مناطق این بیماری به انسان سرایت کرده است.

دوره کمون ویروس آبله میمونی ۵ تا ۲۱ روز است

امیری با بیان اینکه علائم ویروس آبله میمونی به دو صورت خواهد بود، گفت: آبله میمونی علائم فاز اولیه و ثانویه دارد. وقتی این ویروس وارد بدن می‌شود ممکن است بین یک تا دو هفته هیچ علامتی نداشته باشد، بعضاً گفته می‌شود بین ۵ تا ۲۱ روز علامتی ندارد. اما وقتی دوره کمون و پنهان آن خاتمه پیدا می‌کند، با علائم عمومی نظیر تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کاهش انرژی بدن، کمر درد و تورم غدد لنفاوی شروع می‌شود.

علائم اولیه بیماری آبله میمونی

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر ادامه داد: ابتلاء به ویروس آبله میمونی ابتدا با علائم عمومی نظیر تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کاهش انرژی بدن، کمر درد و تورم غدد لنفاوی شروع می‌شود.

وی با بیان اینکه بیماری آبله میمونی در دوره کمون قابلیت انتقال به فرد دیگر ندارد، اظهار کرد: انتقال ویروس آبله میمونی از زمان شیوع علائم آغاز می‌شود و بعد از آن اثرات پوستی همچون تاول‌های پوستی ایجاد شده که ابتدا مسطح اما آرام آرام برجسته و آب دار می‌شوند و در درون آن تغییر رنگ ایجاد کرده و سپس پوسته‌ریزی می‌کنند و سپس محو می‌شوند.

دکتر امیری گفت: معمولاً از زمانی که علائم بالینی آبله میمون در فرد ایجاد شده تا زمانی که تاول‌ها کاملاً برطرف شده و بهبود می‌یابد، فرد می‌تواند ناقل بیماری باشد و اگر در تماس نزدیک با یک فرد سالم قرار بگیرد می‌تواند این بیماری را انتقال دهد.

بیشترین علت ابتلاء به ویروس آبله میمونی

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر درباره راه‌های انتقال آبله میمون و برخی شایعات مبنی بر اینکه آبله میمون از طریق هوا نیز انتقال می‌یابد، گفت: بیشترین راه انتقال بیماری آبله میمونی، تماس نزدیک از جمله تماس پوست به پوست است. اما انتقال قطره‌ای از طریق تنفس، تماس انسان با حیوانات آلوده و خوردن گوشت آلوده نیز از دیگر راه‌های ابتلاء به آبله میمون است.

وی تاکید کرد: گاهی اوقات در صورت تماس فرد سالم با لباس، روتختی و ظروف آلوده به ویروس آبله میمونی، فرد به این ویروس مبتلا می‌شود. یکی دیگر از اشکال انتقال، انتقال بیماری از طریق مادر به جنین است به گونه‌ای که این بیماری در عین زایمان به دلیل تماس پوستی سبب انتقال از مادر به جنین می‌شود.

امیری ادامه داد: در برخی از کشورهای اروپایی اخیراً مواردی از انتقال آبله میمون از طریق روابط همجنس گرایان مرد هم مشاهده شده اما در عین حال این ویروس، ویروسی نیست که از طریق آمیزش جنسی منتقل شود چرا که در منی و واژن، شناسایی نشده و بیشتر از طریق رابطه و برخورد پوستی منتقل می‌شود.

وی با اشاره به درصد مرگ و میر بر اثر ابتلاء به آبله میمونی، گفت: درصد مرگ و میر بسیار کم و بین ۳ تا ۶ درصد و آن هم در بیمارانی مشاهده شده که یا کودک و یا دارای نقص سیستم ایمنی بودند و بیماری‌های زمینه‌ای داشتند.

امیری در پاسخ به این پرسش که آبله میمون چگونه از حیوان به انسان سرایت پیدا می‌کند، گفت: هنگامی که انسان تماس فیزیکی با حیوان آلوده برقرار می‌کند این بیماری منتقل می‌شود و میزبان جانوری این ویروس شامل جوندگان مثل موش‌های صحرایی و نخستی‌سانان یعنی میمون‌ها (پرایمت‌ها) است.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بیان انسان و حیوان وزارت بهداشت تاکید کرد: افرادی که در گذشته دور واکسن آبله را تزریق کرده‌اند تا حدود نسبتاً قابل توجهی نسبت به این بیماری مصونیت دارند، به این علت که ایمنی آن همچنان در بدن‌شان باقی مانده و افرادی که این واکسن را دریافت نکرده اند، نسبت به این بیماری حساس‌تر هستند.

ابتلاء به آبله مرغان باعث ایمنی در برابر ابتلاء به آبله میمونی نمی‌شود

وی در پاسخ به این سوال که آیا افرادی که در گذشته به آبله مرغان مبتلا شده‌اند در مواجه با آبله میمونی دارای ایمنی و پیشگیری هستند یا خیر، اظهار کرد: اصلاً هیچ نوع واکنش متقاطعی بین آبله مرغان و آبله میمونی وجود ندارد چون دو ویروس از دو خانواده کاملاً مجزا هستند. پس ابتلاء به آبله مرغان در گذشته هیچگونه ایمنی از ابتلاء به آبله میمونی ایجاد نخواهد کرد.

علائم بالینی آبله میمونی شبیه آبله مرغان است

امیری ادامه داد: مهم‌ترین تشخیص افتراقی ما در مورد آبله میمونی، آبله مرغان است چرا که علائم بالینی آبله میمونی شبیه آبله مرغان است به همین منظور تاکنون همه مواردی که مشکوک به آبله میمونی بودند، در حقیقت مبتلا به آبله مرغان شده بودند.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر در مورد علت حساسیت زیاد جامعه به آبله میمونی، گفت: آبله میمونی از سال ۱۹۷۰ وجود داشته است اما علت حساسیت آن به دلیل مشاهده مجدد آن در برخی از کشورهای اروپایی است. قبلاً هر بیماری که شناسایی می‌شد رابطه اپیدمیولوژیک بین آن بیمار جدید و خاستگاه آن در کشورهای آفریقا وجود داشت. یعنی آن بیمار جدید یا به کشورهای آفریقایی سفر کرده بود و یا یک مسافر از کشورهای آفریقایی با فرد اروپایی در تماس بود و یا یک حیوانی که مبتلا به این بیماری بوده از آفریقا وارد اروپا شده بود و با انسان تماس یافته بود.

وی خاطرنشان کرد: در مورد طغیان اخیری که در کشورهای اروپایی و آمریکایی مشاهده شد این نوع ارتباط وجود نداشته و اگر وجود داشته هم، شناسایی نشده بنابراین به نظر می‌رسد الگوی انتقال تفاوت یافته است. خصوصاً زمانی که این موضوع بیشتر توسط مراکزی که به همجنس‌گرایان خدمات درمانی و بهداشتی ارائه می کرده، شناسایی شده و بعد متوجه شدند در یک جمعیت قابل توجهی از افراد همجنس‌گرا این بیماری شناسایی شده است.

در صورتی که مشکوک به آبله میمونی شدیم چکار کنیم

امیری با طرح این پرسش که اگر مشکوک به ابتلاء آبله میمونی شویم باید چه اقدامی صورت دهیم؟ تصریح کرد: اولین مسئله‌ای که باید مد نظر داشته باشیم این است که هیچ جای نگرانی و اضطرابی وجود ندارد. فرد دارای علائم باید به یک مرکز بهداشتی، درمانی مراجعه کند. همکاران ما در این درمانگاه‌های دولتی آموزش دیده‌اند که چگونه از این افراد نمونه‌گیری کرده و به کجا ارسال کنند.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر ابراز امیدواری کرد: خوشبختانه با هماهنگی که بین آزمایشگاه انستیتو پاستور و قطب‌های دانشگاهی در سراسر کشور انجام شده، امکان انجام تست آزمایشگاهی این بیماری در کشور میسر است.

روش‌های تست آبله میمونی

وی با بیان اینکه تست آبله میمونی در کشور به چند روش انجام می‌شود، گفت: از افرادی که در آنان هنوز اثرات پوستی مشاهده نشده مثل مبتلایان ویروس کرونا، تست حلق و بینی گرفته می‌شود. اما در بیمارانی که اثرات پوستی ایجاد شده از روی مایع درون تورم‌های ایجاد شده و حتی پوسته‌های خشک شده آن نمونه‌گیری شده و آزمایشات لازم صورت می‌گیرد.

امیری در پاسخ به این سوال که آیا واکسنی برای آبله میمونی ساخته شده است یا خیر، یادآور شد: برخی واکسن‌ها برای مقابله با آبله میمونی تهیه شده که تا حدود زیادی می‌تواند پیشگیری کند. اما ضرورتی به تزریق واکسن نیست چون طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت الگوی انتقالی آن با کرونا متفاوت بوده و نیازی به واکسیناسیون عمومی نیست.

واکسیناسیون عمومی آبله میمونی ضرورت ندارد

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بیان انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر تاکید کرد: در حال حاضر که هنوز موردی از آبله میمونی در کشور شناسایی نشده، ضرورتی برای واکسیناسیون عمومی وجود ندارد اما اگر ابتلاء مشاهده شد و تعداد آن افزایش یافت، بهتر است که برای گروه‌های خاص و جمعیت‌های محدود برنامه‌ریزی واکسیناسیون انجام شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا درمانی برای مبتلایان به ویروس آبله میمونی وجود دارد، ضمن تاکید بر اینکه درمان اختصاصی برای این ویروس وجود ندارد، اذعان داشت: درمان‌های ضد ویروسی مورد تأیید مجامع بین‌المللی وجود دارد که در صورت همه‌گیر شدن ویروس آبله میمونی از آن استفاده خواهد شد.

توصیه‌هایی برای مبتلا نشدن به آبله میمونی

امیری درباره پروتکل‌های بهداشتی که مردم باید برای عدم ابتلاء به آبله میمونی رعایت کنند، توضیح داد: توصیه ما نخست این است که مردم از سفر به برخی از کشورهای آفریقای مرکزی و غربی اجتناب کنند و اگر ضرورت به سفر بود، در معرض تماس با افراد مشکوک به این بیماری قرار نگیرند و از استفاده از مواد غذایی که کاملاً طبخ نشده خودداری کنند.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بیان انسان و حیوان وزارت بهداشت ادامه داد: برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری آبله میمونی، مردم از رفتارهای پرخطر جنسی نیز که می‌تواند آنها را مستعد به این بیماری کند، پرهیز کرده و اگر فرد بیماری شناسایی شد در یک اتاق ایزوله شده قرار گیرد و ارتباط با وی به حداقل برسد همچنین باید از دستکش و ماسک معمولی در مواجه با بیمار استفاده و پس از آن دست خود را ضدعفونی کنند. از تماس با ترشحات، مایعات، سطوح و یا وسایل، ملحفه و لباس‌های بیمار پرهیز و این لوازم به وسیله دستکش جمع آوری شده و با مواد بهداشتی و حرارت ضدعفونی شود.

ماسک در عدم ابتلاء به آبله میمونی مؤثر است

به گفته امیری، مردم به دلیل پیشگیری از ویروس کرونا همچنان از ماسک استفاده کنند. چرا که استفاده از ماسک می‌تواند به طور قابل قبولی از ابتلاء به آبله میمونی نیز جلوگیری کند.