معادن شن و ماسه نفس شیراز را تنگ کردند/ سیل شهر را تهدید می کند

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: معادنی که بیشتر در مناطق شمال غرب استان و منطقه گردشگری قلات وجود دارد و این روزها مخاطرات جدی را متوجه شیراز کرده‌اند.

با وجودی که استان فارس در مدت اخیر به خشکسالی دچار شده و بحران آب در شیراز نیز امری غیرقابل انکار است، راه‌اندازی و ادامه فعالیت معادن در منطقه دوکوهک و قلات، شهر شیراز را بیش از گذشته با کمبود یا حتی بحران آب روبه‌رو می‌کند.

این مسئله در حالی است که معادن حوزه دوکوهک که با ابهامات فراوان از گذشته موفق به بهره‌برداری شده‌اند و همچنان نیز با ابهامات بیشتری فعالیت دارند. علی‌رغم برخوردهای برخی مسئولان ذی‌ربط از جمله سازمان محیط زیست، متأسفانه این معادن همچنان فعال هستند و با وجود مضرات و آلایندگی فراوان همچنان مورد بهره برداری قرار می‌گیرند.

پر واضح است که وجود معادن دوکوهک که در فاصله چندصد متری با منطقه مسکونی شهرک گلستان قرار دارد و از همه مهمتر در کریدور ورودی تنفسی شهر شیراز واقع شده به راحتی ریه‌های تنفسی این کلانشهر چند میلیونی را در معرض خطر قرار داده است.

خطر سیل با از بین رفتن سطح آبرفتی

کم توجهی متولیان امر به فعالیت این معادن تهدیدات جدی را متوجه مردم ساکن اطراف معدن و مردم شیراز کرده است. بهره‌برداران معادن همه روزه اقدام به استحصال خاک می‌کنند از این رو بدون ضابطه‌های محیط زیستی سبب از بین رفتن سطح آبرفتی خاک در آن منطقه می‌شوند و شیراز را تبدیل به شهری با خطر بالقوه سیل می‌کنند.

علاوه بر خطراتی که این معادن برای سلامت مردم به لحاظ هوا و تنفس دارند، نزدیکی این معادن به محل سکونت مردم مسئله‌ای است که اگر مورد توجه قرار نگیرد خطر بسیار زیاد و شدیدی را متوجه این کلانشهر می‌کند.

در این زمینه نبی‌الله مرادی، معاون حفاظت محیط زیست استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: زمانی که قانون اصلاح معادن تصویب شد یک جانبه و صرفاً به نفع بهره‌برداران معادن بود و مسائل زیست محیطی و سکونت مردم چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

براساس این قانون معادنی که خارج از مناطق تحت حفاظت محیط زیست باشند، نیازی به استعلام محیط زیست و مجوزهای مربوط به آن را ندارند که مرادی با تأیید این بخش از قانون و نادرست خواندن آن گفت: در مناطق تحت مدیریت محیط زیست نیز دوگونه است، برخی از مناطق که ممنوعیت احداث معادن ۱۰۰ درصدی است، اما برخی دیگر از مناطق مجوز معادن از قبل داده شده است.

معادن بر سر راه کریدور هوایی شیراز

مرادی با اذعان به اینکه بدترین معادن در شمال غرب شیراز مستقر شده در حالی که شمال غرب کریدور هوای شیراز است و وجود معادن آشفتگی زیادی را در منطقه شمال غرب، قلات و دوکوهک ایجاد کرده است.

برداشت معادن دوکوهک مشکلاتی را هم برای هوای شیراز و هم بافت خاک ایجاد کرده چراکه با فعالیت معادن شن و ماسه تمام بافت آبرفتی خاک برداشته شده است.

معاون محیط زیست استان فارس معتقد است که بافت آبرفتی خاک مانند یک اسفنج عمل می‌کند که مانع سیل می‌شود، اما با برداشت بی‌رویه معادن قانونی و فعالیت معادن غیرقانونی خطر بالقوه سیل را در این کلانشهر ایجاد کردند.

موضوع معادن شمال غرب شیراز به شورای عالی معادن کشور رفت

موضوع معادن شمال غرب شیراز به شورای عالی معادن کشور نیز رفته و براساس گفته‌های مرادی این شورا حکم به جابه‌جایی معادن داده که در پروسه طولانی اداری این جابه‌جایی معلق مانده است.

به گفته وی انجام مطالعات و گرفتن مشاور برای سازمان صمت یک حرکت لاک‌پشتی دارد که سبب شده تاکنون برای جابه‌جایی معادن اقدامی انجام نشود.

معاون محیط زیست استان فارس می‌گوید: براساس مصوبات شورای عالی معادن نیز تا زمان جابه‌جایی هر یک از معادن برای تمدید پروانه باید مهلت یک ساله بگیرند یعنی این تمدید باید در راستای جابه‌جایی سریع‌تر باشد.

در این راستا حمیدرضا ایزدی، رئیس سازمان صمت استان فارس در توضیح کوتاهی گفت: مجوز ۳ معدن در قلات باطل شده است.

این در حالی است که معادن دوکوهک در دل مناطق مسکونی گلستان و دوکوهک قرار دارد.

در عین حال ساکنان خانه‌های مسکونی دوکوهک معتقدند که خیابان‌ها و معابر مسکونی و راه‌های ارتباطی آنان به دلیل استفاده کامیون‌ها و وسایط نقلیه سنگین دیگر محل امنی برای تردد نیست. تصادف‌ها و خسارت‌های مالی و جانی فراوان سکونت در این منطقه را به خطر انداخته است.

استفاده بی‌رویه از منابع آبی و برداشت خارج از ضابطه در اعماق زمین که گاه به بیش از صد متر می‌رسد؛ خطرات زیست محیطی فراوانی را ایجاد کرده است. همجواری نزدیک معادن دوکوهک به خانه‌های مسکونی بحدی است که گاهی اوقات صدای ماشین‌الات سنگین کاملاً به گوش می‌رسد.

حال سوال اینجاست که در کلانشهر شیراز، چگونه این اتفاق همچنان در حال جریان است؟ و بهای مرگ خاموش ریه‌های تنفسی شیراز چیست؟

ساکنان منطقه دوکوهک و گلستان از استاندار فارس که اشراف کامل به بحث سلامت دارد انتظار دارند با دخالت اداره بازرسی استانداری و دستگاه‌های نظارتی استان هر چه سریع‌تر به موضوع معادن ورود کند.

مردم از متولیان امر می‌خواهند که به وضعیت معادن این منطقه از شهر شیراز ورود کند تا در آینده آسیبی متوجه مردم ساکن اطراف معدن و یا شهر شیراز نشود.