وابستگی شدید به واردات نهاده‌های دامی چگونه با فناوری حل می‌شود؟

خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی کیا؛ تأمین نهاده‌های دامی و تکمیل زنجیره غذایی دام، طیور و آبزیان در سالهای اخیر به موضوع مهمی در کشور تبدیل شده و طبق آمارها بالای ۸۰ درصد نهاده‌های دامی مصرفی کشور، وارداتی است. طی سال‌های گذشته بخش مهمی از واردات ایران به نهاده‌های دامی اختصاص یافته است و از آنجایی که ذرت، جو، کنجاله و بعضی از دانه‌های روغنی مثل سویا نیاز به آب فراوانی دارند، کاشت آنها در کشور به صرفه نیست اما در عین حال محصولاتی پر اهمیت هستند که جهت افزایش شیردهی، پروار کردن و تولیدمثل دام، طیور و آبزیان استفاده می‌شوند.

از سوی دیگر تحریم‌ها نیز بر معضل تأمین و تولید نهاده‌های دامی افزوده است و ادامه روند فعلی با تکیه بر واردات می‌تواند زنجیره امنیت غذایی ما را با تهدید مواجه کند.

این در حالی است که پیشرفت تکنولوژی و ظهور فناوری ثابت کرده است که می‌توان با تکیه بر آن صنایع مختلفی را از بحران نجات داد و صنعت دام و طیور نیز نمی‌تواند از این قاعده مستثنی باشد.

نکته مهم‌تر اینکه تعیین شعار سال از سوی مقام معظم رهبری تحت عنوان «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» بر اهمیت بهره برداری از فناوری در صنایع مختلف افزوده و استفاده از دستاوردهای دانشی را برای حل مسائل و مشکلات صنایع واجب و ضروری کرده است. از همین رو در گزارش پیش رو تلاش داریم برخی دستاوردهای مهم فناورانه را برای تأمین و جایگزینی نهاده‌های دامی معرفی کنیم.

این محصولات در تازه‌ترین نمایشگاه «دستاورد های حوزه خوراک دام، طیور و آبزیان در خانه نوآوری و فناوری ایران» تحت نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه شده است.

کشت گیاه «گوار» به عنوان غذای دام

از جمله دستاوردهای محققان کشور برای تأمین نهاده‌های دامی می‌توان به امکان کشت گیاه «گوار» در کشور اشاره کرد. در این راستا محققان یک شرکت خلاق موفق شدند که با کشت گیاه کم آب «گوار» در قالب‌های مختلف، غذای دام را به میزان زیادی تأمین کنند. گوار که گیاه بومی هند است مراحل کشت خاصی دارد و این گیاه می‌تواند در شرایط آب و هوایی استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و یزد به خوبی رشد کند. اکنون شرایط رشد این گیاه در کشور فراهم شده و این شرکت خلاق می‌تواند نیاز دام را از ذرت کمتر می‌کند.

این شرکت در راستای تأمین نهاده‌های دامی گام برداشته تا به میزان زیادی از واردات نهاده دامی و خروج ارز به این واسطه بکاهد. استفاده از این گیاه به عنوان نهاده‌های دامی منجر به پرورش دام سبز شده که توسعه این تکنولوژی توسط ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به تأیید رسیده است. تهیه این گیاه قیمت پایینی دارد و در عین حال صرفه جویی ارزی ایجاد می‌کند. در حال حاضر این شرکت مورد حمایت معاونت علمی قرار گرفته و توانسته گیاه گوار را توسعه دهد.

تولید قرص کلسیم برای سلامتی دام

یکی از موضوعاتی که برای دامداران از اهمیت بالایی برخوردار است، پرورش گاوهای سالم برای تولید شیر و تولیدمثل سالم آنهاست. برای این منظور نیاز است کلسیم این گاوها در سطح نرمالی باشد تا زنجیره غذایی انسان به این واسطه سالم بماند. در همین راستا پژوهشگران یک شرکت دانش بنیان توانسته اند برای تأمین کلسیم گاو، قرص‌هایی به صرفه برای دامداران تولید کنند.

سید هادی حسینی، دکتری تغذیه نشخوار کنندگان و مدیر یک شرکت دانش بنیان به خبرنگار مهر گفت: معمولاً شیر آغوز یا شیر اولیه دام بعد از زایمان، منبع غنی از کلسیم است؛ در صورت دوشیدن کل این شیر، بدن دام خالی از کلسیم شده و این موضوع عوارض جدی برای سلامتی آنان داشته که تأثیر زیادی در باروری آن نیز دارد؛ بعضی از دام‌ها با تزریق وریدی حالشان بهتر می‌شود که این هم عوارض خاص خود را دارد؛ در برخی اوقات این دام‌ها، نیز علائم بالینی از خود نشان نمی‌دهند و این کمبود را تا پایان عمرشان دارند که تأثیر بسزایی در باروری آنها می‌گذارد.

به گفته وی، در همین راستا موفق به تولید قرص‌هایی برای دام پرواری شدیم که کلسیم مورد نیاز آنها را تأمین کند تا با کاهش وزن و کتوز با مشکلات جدی روبرو نشوند. البته که علاوه بر تأمین کلسیم و سلامت، دام می‌تواند با استفاده از این قرص‌ها باروری بهتری نیز داشته باشد. از آنجایی که جمعیت دامی کشور نیاز به تأمین کلسیم دارد و امکان تأمین این قرص‌های کلسیم با قیمت بالا توسط دامداران مهیا نیست از این رو این قرص‌ها را با ترکیبات ویژه و با قیمت پایین به تولید رساندیم. خط تولید در این شرکت به گونه‌ای است که بتوانیم نیاز کشور را با تولید ماهانه ۲۰ تا ۳۰ هزار قرص تأمین کنیم.

به گفته حسینی، بر اساس برآورد قیمتی که داشتیم این قرص‌های کلسیم یک پنجم نمونه‌های خارجی است که همین موضوع باعث می‌شود دامداران به سمت نمونه‌های وارداتی نروند.

توجه به سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از بروز عفونت در طیور

تغذیه و سلامت دستگاه گوارش دو پارامتر کلیدی در تولید اقتصادی طیور صنعتی محسوب می‌شوند. تنظیم و بالانس مواد تشکیل دهنده جیره غذایی طیور و مدیریت تغذیه، تأثیر بسزایی بر سلامت دستگاه گوارش، استفاده بهینه از مواد غذایی (افزایش راندمان استفاده از مواد غذایی) و افزایش رشد حیوان دارند. مشکلات دستگاه گوارش از تغذیه نامناسب و محیط غیر بهداشتی به ویژه در دوره آغازین رشد جوجه‌ها ناشی می‌شود. توجه به سلامت دستگاه گوارش در ابتدای دوره تولید و کمک به توسعه سریع‌تر این بافت، موجب افزایش سود ناشی از بهبود عملکرد و کاهش بیماری‌ها و تلفات می‌شود.

در همین راستا محققان و کارشناسان علمی یک شرکت دانش بنیان با تحقیق و بررسی جدیدترین تکنیک‌های روز دنیا و استفاده از بروز ترین تجهیزات، موفق به تولید پروبیوتیکی شدند که حاوی خانواده‌ای خاص از «باسیلوس ها» است. این محصول، دام و طیور را در برابر تنش‌های بعدی همچون فشار، دما، pH و کمبود مواد غذایی محافظت می‌کند. باکتری‌های موجود در این محصول به محض حضور در دستگاه گوارش دام و قرار گرفتن در معرض آب، مواد غذایی و اکسیژن شروع به جوانه زدن می‌کنند و اثرات مثبتی را بر عملکرد گله اعمال می‌کنند.

این محصول که در یک شرکت دانش بنیان به تولید رسیده از توانایی تولید آنزیم در سطح بالایی برخوردار است و به دلیل تولید پروتئاز، لیپاز و آمیلاز به عنوان افزودنی محرک رشد و بهبود دهنده عملکرد در خوراک های تجاری استفاده می‌شود.

پودر ضایعات چرم منشأ تأمین پروتئین دام و طیور

یکی از دستاوردهای محققان در یک شرکت دانش بنیان فراوری ضایعات چرم است که تاکنون از آن استفاده‌ای نمی‌شد. این محققان با بررسی خود نشان دادند که چرم منبع غنی از پروتئین است که طی یک فرایند خاص می‌تواند تبدیل به یک ماده مغذی شود و به مصرف دام و طیور برسد.

مجتبی زاهدی فر، عضو هیأت علمی مؤسسه علوم دامی و سهامدار یک شرکت دانش بنیان تولید کننده مکمل‌های پروتئینی از پودر ضایعات چرم به خبرنگار مهر گفت: ما موفق شدیم برای اولین بار از پودر ضایعات چرم هیدرولیز شده، مکمل پروتئینی برای خوراک دام و طیور تولید کنیم. این پروتئین می‌تواند به عنوان خوراک دام گوشتی و طیور گوشتی، تخم گذار و… مورد استفاده قرار بگیرد.

عضو هیأت علمی مؤسسه علوم دامی با بیان اینکه تأمین این پروتئین به اندازه مصرف سویا است، گفت: این محصول می‌تواند جایگزین سویا شود. از این پروتئین در تغذیه دام استفاده می‌شود؛ در صورتیکه کشورهای خارجی شاید از صنایع چرم بهره ببرند اما در تغذیه دام استفاده‌ای ندارند.

محصولی که می‌تواند جایگزین سویا شود

از آنجایی که تولید محصولات کشاورزی به روش بیوفناوری یا استفاده از سیستم‌های زنده و ارگانیسم برای توسعه یا تولید محصولات در راستای ایجاد یا اصلاح محصول یا فرایند جز روش‌های جدید محسوب می‌شود یک شرکت دانش بنیان توانسته با لارو سوسک‌های تاریکی مشکلات تغذیه‌ای دام و طیور را برطرف کند. این لاروها که جایگزین سویا محسوب می‌شوند فشار کمتری به محیط زیست وارد می‌کنند و نیاز به انرژی کمتری دارند.

محبوبه سرابی مدیرعامل این شرکت دانش بنیان به خبرنگار مهر گفت: محصولی که توانستیم با استفاده از لارو سوسک تاریکی به تولید برسانیم به عنوان ماده غذایی دام و طیور و جایگزین سویا استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه هر ماده مغذی که در سویا وجود دارد در این لاروها نیز هست و می‌تواند به عنوان تغذیه دام و طیور بکار گرفته شود، گفت: پایلوت نیمه صنعتی این طرح را با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز کردیم و اکنون می‌توانیم ماهیانه ۹ تن لارو سوسک تاریکی تولید کنیم که ۳ تن آن به عنوان ماده خشک کاربردی در جیره غذایی مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

به گفته وی، با حذف سویا از جیره غذایی دام و طیور و اضافه کردن این لاروها خللی در تغذیه آنها به وجود نمی‌آید؛ بر اساس براوردهایی که داشتیم با اضافه کردن ۸ درصد از این لاروها در جیره غذایی دام و طیور، مصرف سویا به یک سوم می‌رسد و این موضوع در کاهش میزان واردات سویا تأثیر زیادی دارد.

توانایی تولید روزانه ۵ تن لارو مگس جایگزین نهاده‌های دامی

یکی دیگر از نمونه اقدامات در راستای جایگزینی نهاده‌های دامی که حاصل تلاش محققان در یک شرکت دانش بنیان بوده پرورش لارو مگس، به میزان تولید روزانه ۵ تن است.

احمد قائمی مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان فعال در زمینه تأمین نهاده‌های دامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: پروژه جدید این شرکت تأمین پروتئین خوراک دام طیور و آبزیان با استفاده از لارو مگس است؛ با توجه به اینکه بازار نهاده‌های دامی دچار تنشهایی شده و این صنعت را با مشکل مواجه کرده است متخصصان این مجموعه توانستند روش جدیدی برای تأمین پروتئین نهاده‌های خوراک دام طیور و آبزیان بر اساس نیاز بازار بیابند.

وی با بیان اینکه این لاروهای مگس خواص انتی اکسیدانی دارند که یکی از نیازهای دام و طیور برای جایگزینی برخی نهاده‌های دامی محسوب می‌شود گفت: ما توانایی تولید ماهانه ۵ تن لارو مگس را داریم؛ پودر لارو مگس درصد پروتئین خام بالایی دارد لذا می‌تواند جایگزین اقلام پروتئین گیاهی مانند کنجاله سویا و دیگر دانه‌های روغنی شود. در صنعت شیلات پودر ماهی و پودر گوشت یکی از اقلام مهم غذایی است و پودر لارو مگس و دیگر حشرات جایگزین بسیار مناسبی برای پودر ماهی و پودر گوشت است. کشورهایی که مانند ایران وارد کننده ذرت و سویا هستند می‌توانند از این محصول استفاده کنند؛ همچنین در صورت تولید انبوه پتانسیل بازاریابی خوبی دارد. این محصول در کشورهای همسایه ایران مانند افغانستان و عراق احتمالاً بازار خوبی داشته باشد.

قائمی گفت: پودر لارو مگس خانگی درصد پروتئین بالایی دارد و از آنجایی که برای تولید این محصول از ضایعات و بسترهایی که ارزش تغذیه بالایی ندارند و قیمت آنها پایین می‌باشد استفاده می‌شود بسیار مقرون به صرفه است. محتوای اسیدهای آمینه در این محصول بسیار قابل قبول و چشمگیر است و نتایج پژوهش‌های انجام شده نشان از این دارد که عملکرد مناسبی در تولید پروتئین حیوانی از قبیل مرغ و ماهی داشته است. مزیت دیگر این محصول مربوط به محتوای چربی‌های خاص آن است. اسیدهای چرب موجود در این محصول باعث می‌شود که میزان مقاومت به بیماری‌ها در مرغ و ماهی افزایش یابد و نهایتاً در مصرف دارو و واکسن صرفه جویی به عمل خواهد آمد.

تولید خوراک دام از پر مرغ برای جایگزینی سویای وارداتی

پروتئین مورد نیاز بدن دام به واسطه برخی نهاده‌های دامی تأمین می‌شود. اما گاهی اوقات این اتفاق رخ نمی‌دهد و تأمین پروتئین دام خللی در زنجیره غذایی انسانی وارد می‌سازد. از این رو محققان یک شرکت دانش بنیان موفق شدند راهکاری برای تأمین پروتئین دام از روشی که نیاز به واردات نباشد ارائه دهند. این محققان پروتئین تجمع شده در پر مرغ را اندازه گیری کردند و به نتیجه رسیدند که می‌توان با یک فراوری، مورد استفاده دام قرار بگیرد.

عبدالله حسینی، عضو هیأت علمی مؤسسه علوم دامی و مجری طرح «تولید مواد خوراکی حاوی پروتئین قابل هضم از پر مرغ» به خبرنگار مهر اظهار کرد: با توجه به اینکه ۵ -۷ درصد وزن مرغ را پر تشکیل می‌دهد و در ماده خشک این پر ۹۰ درصد پروتئین وجود دارد در صدد برآمدیم تا تکنولوژی تولید ماده خوراکی دام و طیور از پر را به دست بیاوریم. ما در صدد برآمدیم تا با فرآیند مناسبی از پر، ماده قابل جذبی به تولید برسانیم که ۸۵ درصد پروتئین دارد؛ طی برآوردهایمان بیش از ۷۵ درصد این پروتئین در بدن دام و طیور قابل هضم است.

به گفته عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات علوم دامی، از این ماده خوراکی می‌توان همزمان برای خوراک دام، طیور و آبزیان بهره برد. امکان توسعه خط تولید این ماده خوراکی حاوی پروتئین را در استان‌های مازندران، گیلان، اصفهان، فارس، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان و… وجود دارد.

حسینی افزود: ما کشور وارد کننده خوراک دام و طیور هستیم از این رو نیاز است که چنین محصولاتی در راستای کاهش واردات به تولید برسد؛ اگر ما بتوانیم ۱۵۰ هزار تن پر را در سال به خوراک دام و طیور تبدیل کنیم می‌توانیم این ماده را جایگزین ۲۲۵ هزار تن سویا کنیم. هر یک کیلو پودر پر معادل یک و نیم کیلو سویا است از این رو در ابتدای کار می‌توانیم ۵ درصد واردات سویا به کشور را کم کنیم؛ در واقع با استفاده از این محصول واردات سویا تا ۲۰۰ هزار تن در سال کاهش پیدا می‌کند.

مکمل‌های تقویتی جایگزین نمونه‌های امریکایی و انگلیسی برای طیور و دام

تولید مکمل‌های تقویتی از گیاهان بومی کشور برای دام و طیور و همچنین آبزیان از دیگر نمونه محصولات دانش بنیانی است که به تولید رسیده است. فرحناز صاحب زاده مدیر شرکت دانش بنیان که مکمل‌هایی برای تقویت سیستم ایمنی دام و طیور گوشتی تخم گذار تولید می‌کند به خبرنگار مهر گفت: ما توانسته ایم با استفاده از گیاهان دارویی، جلبک و… مکمل‌هایی برای تقویت سیستم ایمنی دام و طیور بر پایه گیاهان بومی کشور به تولید برسانیم.

وی با اشاره به این گیاهان بومی که مواد تشکیل دهنده مکملهای دام و طیور است گفت: به عنوان مثال جلبک اسپیرولینا، زردچوبه، آویشن، کاسنی، نعنا فلفلی، نعنا شیره زغال اکتیوه ماده اولیه مکمل‌های گیاهی در این شرکت هستند که برخی برای تقویت سیستم ایمنی حیوانات خانگی و دام استفاده می‌شوند. این مکمل‌هایی که تولید کردیم در آمریکا و انگلیس به تولید می‌رسد و اکنون این نمونه‌های ایرانی جایگزین نمونه‌های خارجی شده و این صرفه جویی ارزی دارد.

جلبک اسپیرولینا، زردچوبه، آویشن، کاسنی، نعنا فلفلی، نعنا شیره زغال اکتیوه ماده اولیه مکمل‌های گیاهی در این شرکت هستند که برخی برای تقویت سیستم ایمنی حیوانات خانگی و دام استفاده می‌شوند. این مکمل‌هایی که تولید کردیم در آمریکا و انگلیس به تولید می‌رسد و اکنون این نمونه‌های ایرانی جایگزین نمونه‌های خارجی شده و این صرفه جویی ارزی دارد وی با بیان اینکه اکنون این محصولات از خارج وارد نمی‌شود و ارزبری کمتری خواهد شد، گفت: یکی دیگر از مکمل‌های تولید شده بر پایه گیاه را می‌توانیم برای طیور گوشتی و تخم گذار از جمله مرغ، بوقلمون و شترمرغ استفاده کنیم؛ از دیگر مکمل‌های دیگر می‌توان به مکملی برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف و تقویت سیستم ایمنی دام اشاره کرد که تلفات دام و طیور تا حد زیادی کم‌تر شود و مواد مغذی را بهتر جذب کنند.

جایگزین جو برای دام و طیور با محصول دانش بنیان

کمبود و گرانی منابع خوراک دام سبب شده است تا کارشناسان، محققان و دامداران در امر استفاده از پسماندهای کشاورزی در تغذیه دام چاره اندیشی کنند. یکی از این پسماندها، کود مرغی است که در کشور به میزان قابل توجهی وجود دارد. در کشور سالانه به میزان قابل توجهی کودمرغی در واحدهای مرغداری تولید می‌شود که حمل و نقل آن به صورت خام سبب انتشار عوامل بیماری زا شده و صنعت دام و طیور را با مشکل مواجه می‌کند. این موضوع هزینه‌های سنگین بهداشتی و اقتصادی را در بر دارد. لذا محققان یک شرکت دانش بنیان توانستند با دستیابی به یک روش مناسب از این کودهای مرغی، خوراک دام و طیور را تولید کنند.

مهشید نیکو کارشناس تغذیه علوم دام در این شرکت دانش بنیان به خبرنگار مهر گفت: محصولی که در این شرکت به تولید رسیده با منبع کود مرغی است که می‌تواند جایگزین جو برای نهاده‌های دامی و طیور باشد.

وی با بیان اینکه این محصول که سالم سازی و فراوری شده و در نهایت به عنوان نهاده مورد استفاده قرار می‌گیرد حاوی ۲۴-۲۵ درصد پروتئین و ۲هزارو ۳۰۰ کیلو کالری انرژی است، گفت: به دلیل قیمت بالای نهاده‌های دامی محصولی که در این شرکت تولید شده شدیداً مورد استقبال قرار گرفته زیرا ۴۰ درصد جیره غذایی دام و طیور را ارزان‌تر می‌کند ضمن اینکه پروتئین و انرژی را تأمین کرده و وزن آنها را افزایش می‌دهد. در واقع این محصول نصف قیمت جو قیمت داشته ولی دوبرابر جو پروتئین دارد.

این کارشناس تغذیه گفت: کود مرغ به عنوان یک مکمل پروتئین حجیم طبقه بندی می‌شود که برای دام و طیور پرواری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این محصول را مرکز تحقیقات علوم دامی تأیید کرده است.

وی در خصوص میزان تولید این محصول و تأمین نیاز دامداران گفت: در حال حاضر ۶۰۰ تن از این محصول در ماه توسط این شرکت به تولید می‌رسد اما با توجه به استقبال دامداران نیاز است که این خط تولید گسترش یابد و این حمایت دولت را می‌طلبد.

تولید مکملی برای دام‌های پرواری با استفاده از زیست فناوری

تولید مکمل‌های مختلف برای دام و طیور در راستای افزایش متابولیسم بدن و پرواری بیشتر، از اهمیت بالایی برخوردار است مخصوصاً زمانیکه این محصولات بر پایه زیست فناوری توسط شرکتهای دانش بنیان تولید شود.

مهدی طاهریان دکتری ژنتیک و یکی از اعضای هیأت مدیره یک شرکت دانش بنیان به خبرنگار مهر گفت: «اسید امیزنه لیزین» یکی از اسید آمینه‌های ضروری است که بدن پستانداران امکان تولید آن را ندارند و باید از منابع غذایی تأمین شود.

وی با بیان اینکه تاکنون این مکمل دارویی جز اقلام وارداتی بوده و سالانه ۲ میلیون تن نیاز کشور از خارج وارد کشور شده است، گفت: تهیه این میزان مکمل ۲۵۰ میلیون دلار ارزبری از کشور دارد. از این رو ما موفق شدیم با سویه مناسبی، چنین مکملی را برای اولین بار در کشور با تاییدیه مرکز تحقیقات علوم دامی کشور به تولید برسانیم. به واسطه این مکمل دارویی مشکلات مربوط به تغذیه دام و طیور از بین می‌رود و دام بیش از قبل به پرواری می‌رسد.

به گفته طاهریان، این مکمل به نوعی تنظیم کننده متابولیسم بدن است؛ استفاده از این دارو می‌تواند به جای اینکه دام طی یک سال به پرواری برسد در عرض ۸ ماه نتیجه بگیرد و این راندمان کار دامداران را افزایش می‌دهد.

سهولت در حمایت از شرکتهای دانش بنیان و استارت آپهای فعال در حوزه تأمین نهاده‌های دامی

بسیاری از دستاوردهای عرصه دام، طیور و آبزیان اکنون در مقیاس پایلوت هستند و یا اینکه به مرحله‌ای رسیده اند که می‌توانند نیاز کشور را برطرف کنند؛ معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای تسریع روند بهره مندی از این دستاوردها، تسهیلاتی به دانش بنیان‌های این حوزه اختصاص داده است.

دکتر علیرضا خاکدامن مدیر گروه تولید، تجاری سازی و بازاریابی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه معاونت علمی شرکتهایی در مقیاس پایلوت را حمایت می‌کند که بتوانند با برنامه ریزی دقیق بهره وری در محصول خود داشته باشند، به خبرنگار مهر گفت: نوع محصول، بهره وری و توسعه فناوری از شاخص‌هایی هستند که برای شرکتهای دانش بنیان در نظر گرفته می‌شود؛ این شرکتها باید در راستای ارتقا این شاخص‌ها محصولات خود را تولید و به بازار عرضه کنند.

وی با تاکید براینکه بهره وری در حوزه کشاورزی اصلی ترین موضوع است، گفت: تقریباً بیشترین میزان ارز کشور از طریق واردات کشاورزی و نهاده‌های دامی خارج می‌شود از این رو علاقمندی به جایگزینی محصولات جدید به محصولات وارداتی بیش از گذشته است.

خاکدامن افزود: قرار است یارانه‌های واردات نهاده‌های دامی تعدیل شود که این به افزایش بهره وری محصولات در حوزه کشاورزی کمک می‌کند و زمینه شکوفایی ایده‌ها در این حوزه را فراهم می‌سازد. با توجه به اینکه اکنون در یک شرایط بحرانی هستیم که می‌تواند محصولات جدید در حوزه کشاورزی را به بازار نزدیک تر کند لذا حمایت‌ها در این حوزه بیش از گذشته شده است.

وی با تاکید بر اینکه محصولات حوزه کشاورزی وجود داشته اند اما شرایط بحرانی کنونی باعث شده بیشتر به چشم بیایند، گفت: برخی شرکتهای فعال در حوزه کشاورزی، توان رقابت با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را نداشتند اما شرایط کنونی باعث می‌شود که مسئولان بیش از گذشته به فکر استفاده از تولیدات جدید باشند و آنها را جایگزین محصولات وارداتی کند.

به نظر می‌رسد ۵-۱۰ درصد شرکتهای دانش بنیان بتوانند در مدت کوتاهی با ایده‌های خود تأمین علوفه دام را بر عهده بگیرند تا کمبودی وجود نداشته باشد. از آنجایی که قابلیت واردات علوفه در کشور را نداریم و تحقق این موضوع به صرفه نیست به دنبال راهکارهایی هستیم که به واسطه شرکتهای دانش بنیان تأمین شود. ما در معاونت علمی و فناوری برآورد کردیم که ۳۰ درصد از ضایعات کشاورزی را می‌توان با یک فراوری کوچک، جایگزین نهاده‌های دامی کرد و این به خودی خود، یک میلیون دلار صرفه جویی ارزی خواهد داشت

خاکدامن افزود: به نظر می‌رسد ۵-۱۰ درصد شرکتهای دانش بنیان بتوانند در مدت کوتاهی، با ایده‌های خود تأمین علوفه دام را بر عهده بگیرند تا کمبودی وجود نداشته باشد. از انجایی که قابلیت واردات علوفه در کشور را نداریم و تحقق این موضوع به صرفه نیست به دنبال راهکارهایی هستیم که به واسطه شرکتهای دانش بنیان تأمین شود.

وی با بیان اینکه ما در معاونت علمی و فناوری برآورد کردیم که ۳۰ درصد از ضایعات کشاورزی را می‌توان با یک فراوری کوچک، جایگزین نهاده‌های دامی کرد و این به خودی خود، یک میلیون دلار صرفه جویی ارزی خواهد داشت؛ این موضوع تنها یک بخش از حوزه کشاورزی محسوب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه به دلیل اهمیت موضوع، حمایت‌ها از شرکتهای دانش بنیان این حوزه ویژه‌تر می‌شود، گفت: ما سعی می‌کنیم حوزه‌های نمونه سازی، پایلوت و کاهش ریسک را در معاونت علمی با شرایط سهل گیرانه تری تصویب کنیم تا این حوزه رونق بگیرد. البته که وزارت کشاورزی در راستای حمایت از شرکتهای دانش بنیان اعلام آمادگی کرده است.

قوانین سهلگیرانه برای حل مسائل کشاورزی به واسطه دانش بنیان‌ها

وی افزود: معمولاً پروژه‌های معاونت علمی بر اساس شاخص‌های فناور بودن ارزیابی می‌شوند اما گاهی یک مسئله‌ای همچون کشاورزی به میان می‌آید که لزوماً از تکنولوژی پیچیده‌ای برخوردار نیستند اما می‌توانند به شکل گسترده و کارامد یک نیاز را حل کنند که ما در صدد حمایت از این پروژه‌ها هستیم. در واقع استانداردها را در حوزه کشاورزی کاهش دادیم تا پروژه‌های فناورانه شرکتهای دانش بنیان رونق بگیرند و به حوزه کشاورزی جان تازه ای ببخشند.

وی ادامه داد: در واقع طوری شرکتهای دانش بنیان حوزه کشاورزی را بدون در نظر گرفتن قوانین سخت گیرانه مورد حمایت قرار می‌دهیم که بخش کشاورزی متکی به داخل شود و کمترین میزان ممکن واردات انجام گیرد تا در نهایت با تأمین زنجیره غذایی دام، طیور، آبزیان به امنیت غذایی برسیم.

به گزارش مهر، به نظر می‌رسد با جایگزین‌های نوآورانه در صنعت دام، طیور و آبزیان بتوان بخشی از معضل این صنعت را در کشاورزی حل کرد همچنین استفاده از محصولاتی که مبتنی بر یافته‌ها و تجربه‌های علمی و تحقیقاتی هستند می‌تواند ضمن کاهش واردات، تأثیر مثبتی در آینده امنیت غذایی کشور داشته باشند.

اما در این میان لازم است که بسترهای حمایتی توسط دستگاه‌های اجرایی بیش از گذشته باشد تا اعتماد دامپروران، صاحبان مرغداری‌ها و استخرهای پرورش ماهی به دستاوردهای داخلی افزایش یابد.