خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۳۰ تیر ماه می‌توانید با شماره ۱۱۹ بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ احسان علیخانی
سومین فصل از عصر جدید در حالی به پایان رسید که گویی خاتمه‌ای بر برنامه‌های استعدادیابی بیگ پروداکشن بود. احسان علیخانی در قسمت فینال برنامه با مخاطبانش خداحافظی کرد و شروطی برای ادامه راه گذاشت که بعید به نظر می‌رسد بنایی بر تداوم برنامه باشد.
به ویژه که گویی خود او هم بعد از سه فصل نفس‌گیر این برنامه که علاوه بر اجرا، کارگردانی و تهیه کنندگی‌اش را هم بر عهده داشت نیاز به استراحت دارد. فارغ از کم و کیف و نقاط قوت و ضعف برنامه نمی‌توان از کارگردانی طاقت‌فرسای چنین برنامه‌ای چشم پوشید. از کارگردانی تکنیکی دوربین‌ها و صحنه و تجهیزات تا مضمونی و محتوایی و پذیرفتن ریسک همه آنچه که به صحنه می‌رود. ریسکی که هم می‌خواهد مدیران را راضی کند و هم مردم و مخاطب را.
فصل سوم عصر جدید اگرچه نسبت به فصل اول و دوم مخاطبان کمتری داشت اما باز هم در میان ریزش‌های مخاطبان تلویزیون جزو اولین برنامه‌های پربیننده بود و در نظرسنجی اخیر صداوسیما هم در صدر قرار گرفت. نظرسنجی این برنامه در رای گیری فینالیست‌ها حدود ۱۰ میلیون نفر را درگیر کرد که برای این روزهای بی مخاطب تلویزیون باز هم رقم خوبی است. هرچند نه تنها آرا نسبت به اولین دوره عصر جدید نصف شد بلکه اقبال عمومی و حتی توجه رسانه‌ای به این برنامه هم کاهش یافت.
کرونا و تغییر داوران شاید دو مولفه عمده‌ای بودند که در این کاهش مخاطب نقش داشتند اگرچه که همانطور که گفته شد این اقبال عمومی به تلویزیون بود که کاهش یافته بود و غیر از این برنامه، «خندوانه» هم با همین میزان کاهش در رای گیری استندآپ کمدی‌ها مواجه شده بود.
حالا احسان علیخانی مجری کارگردانی که طی چند سال اخیر چندین برند و برنامه از «ماه عسل» تا «جوکر» و «عصر جدید» را به ثبت رسانده است و حتی در فضای سینمایی هم تهیه‌کنندگی فیلم‌ها را بر عهده می‌گیرد، گام بزرگی را در کارنامه خود برداشته است که بعید می‌رسد دیگر بتواند به راحتی به برنامه‌های دست پایین و درجه چند گفتگومحور راضی شود.
از طرفی باید دید دور جدید سیاستگذاری‌های تلویزیون از او چه مدل برنامه‌هایی خواهد خواست و اساس برنامه سازی در دوره تحول گرایی با چه تغییراتی مواجه می‌شود؟ باید دید خود علیخانی چقدر قدرت ریسک‌ها و چالش‌های تازه دارد و می‌خواهد باز هم خطر کند یا او هم به جرگه مجریان کم تاثیر تلویزیون خواهد پیوست و یا مثل برخی دیگر از مجریان عطای تلویزیون را به لقایش خواهد بخشید. به ویژه که او در آخرین قسمت‌های «عصر جدید» هم اعلام کرد که اینجا خانه اوست و بنای قهرمان بازی ندارد و اگرچه در همین برنامه هم جنگ کرده است تا به قول خودش صحنه‌هایی را شاهد باشیم که در طول ۴۰ ساله تلویزیون بی سابقه بوده است اما شاید دیگر دل و دماغ ادامه این جنگ برای مذاکره‌ها و رایزنی‌های هرروز را نداشته باشد.
حاشیه هفته؛ توقف پخش جیران
این اولین بار نیست که سریالی در شبکه خانگی متوقف می‌شود اما اولین سریالی است که هر بار با شکایت‌های یک کارگردان و (نه ممیزی‌های ساترا) به حواشی می‌رسد. سریال «جیران» ساخته حسن فتحی است و چند سالی است که درگیر تولید آن است. این مجموعه از بازیگران و چهره‌های محبوب و مشهوری هم بهره گرفته است و تا الان دو سوم از سریال در شبکه خانگی عرضه شده است.
حواشی اتهام سرقت ادبی از همان ابتدا گریبان گیر سریال و حسن فتحی شد چه قبل از پخش و چه در ابتدای پخش. با این حال عرضه سریال ادامه پیدا کرد و حالا این بار به شکلی جدی ساترا عنوان کرده است که نوعی وظیفه برای جلوگیری از عرضه آن در پلتفرم‌ها به او محول شده است.
آن سوی این اتهام هم مهرداد غفارزاده کارگردانی قرار دارد که پیش از این سریال «سه پنج دو» و چند سینمایی را به تولید رسانده است. غفارزاده سریالی با همین فضای قاجار و تم عشق ناصرالدین شاه قاجار به یک سوگلی ساخته که معتقد است سریال «جیران» نیز از آن کپی برداری شده است. سریال او با نام «آهوی من مارال» که پادشاهش را حسن معجونی و سوگلی اش را ترلان پروانه بازی می‌کند البته نیمه تمام مانده و او هنوز نتوانسته است مجموعه خود را به سرانجام برساند.
با این حال در حال حاضر با شکایت او پخش سریال «جیران» متوقف شده است و در بخشی از اطلاعیه‌ای که روز گذشته از طرف ساترا منتشر شد آمده است «با توجه به نظریه کارشناسی رسمی دادگستری مبنی بر لطمه اساسی به اثر متعلق به شاکی در صورت ادامه پخش سریال، دستور قضایی در خصوص جلوگیری از نشر، پخش و عرضه اثر صادر شده است.»
بعد از این اطلاعیه، احسان جوانمرد نویسنده جیران هم در یاداشتی اینستاگرامی به اتفاقاتی که به صورت رسمی برای دومین بار تکرار شده بود واکنش نشان داد. او یاداوری کرد که طرح جیران به سال ۹۳ تعلق دارد و در گروه فیلم و سریال شبکه سه هم ثبت شده است. او با ادبیات تندی، این اتهام‌ها را در مسیر یک باج خواهی دانست و ضمن آرزو برای حکم توقف پخش سریال «جیران» تا زمان سریال «اهوی من مارال» نوشت «بگذارید آن کار پخش شود تا سیه روی شود هر که در او غش باشد. کفایت مذاکرات»
نکته هفته؛ نظرسنجی صداوسیما و یک شگفتی
چندین نوبت است که مستندهای حیات وحش صداوسیما در نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات در میان پربیننده های تلویزیون قرار می‌گیرند نه یکی دو بار که شاید حالا هت تریک هم کرده باشند و حتی بیشتر هم شده باشد.
با این حال این بار یک رکورد دیگر هم برای این مستندها ثبت شده است و آن میزان رضایتمندی از این مستندهاست که از میزان رضایتمندی مخاطبان «عصر جدید»، «دورهمی» و دیگر پربیننده های تلویزیون هم فراتر رفته است. یک رضایت حدود ۹۲ درصدی برای صحنه‌هایی از حیات وحش که آن هم از شبکه مستند پخش می‌شود. این را بگذارید در کنار بی نهایت فیلم و سکانس و فریم محصولی که هر روز و هر ساعت با زحمات و تلاش مادی و معنوی کارکنان و سازندگان آثار صداوسیما به تولید می‌رسد.
از طرف دیگر در این نظرسنجی سریال‌های تلویزیونی افت شدیدی پیدا کرده‌اند و مخاطبشان حتی به زیر ۲۰ درصد هم رسیده است. این روزها سه سریال «مستوران» از شبکه یک «وضعیت زرد» از شبکه دو و «برف بی‌صدا می‌بارد» از شبکه سه سیما در حال پخش است که در نظرسنجی اخیر بعد از سریال بازپخشی «ستایش» که آن هم جزو پربیننده ها قرار گرفته بود «مستوران» با ۱۵ درصد در رتبه دوم قرار گرفت.
روند تولید سریال‌های تلویزیونی در یک سال اخیر با تغییراتی مواجه شده است که البته شاید هنوز خروجی مدیران جدید به طور کامل به آنتن تلویزیون نرسیده است. با این حال به زودی این سریال‌ها هم به آنتن می‌رسند و مدیران باید یک بازنگری جدی برای ریزش مخاطب تلویزیون داشته باشند. مخاطبی که اگرچه قرار است مضمون و محتوا با نظارت جدی تری به او برسد اما باید حداقل جذابیت‌های اولیه را برایش داشته باشد و او را پای خود نگه دارد. نه اینکه سریال‌های تلویزیون در خلا و برای مخاطب فرضی ساخته و پخش شوند.
مخاطبی که حالا بیشتر دارد چشم می‌کشد ببیند شبکه نمایش خانگی چه پخش می‌کند و حتی حاضر است برایش پول پرداخت کند و هزینه بدهد اما می‌خواهد سرگرم شود. اینها در حالی است که سریال‌های اخیر تلویزیون اکثراً زیر ۳۰ درصد مخاطب داشته‌اند که بسیاری از آنها هم با اغماض توانسته‌ایم این میانگین مخاطب را برایشان بپذیریم.
سینما در سیما؛ بلیت فروشی در تلوبیون
سامانه تلوبیون در چند وقت اخیر بعد از اکران‌های سینمایی، فیلم‌های مختلفی را مثل «درخت گردو»، «تک تیرانداز» و… به صورت رایگان اکران کرده است. اکران‌هایی که گاهی هم مورد انتقاد واقع شده است که با پخش از این سرویس، ظرفیت‌های مالی اکران آن اثر را زیر سوال برده و باعث ضرر شده است.
حالا تلوبیون به عنوان یکی از سامانه‌هایی که بیشترین مخاطب مشترک را در میان سرویس‌ها دارد آن هم با اختلافی غیر قابل انکار دست به اکران فیلم‌ها همراه با بلیت فروشی زده است.
این سرویس به تازگی فیلم «موقعیت مهدی» را با ۷۵ درصد تخفیف به اکران رسانده است که هزینه ۱۰ هزار تومانی بلیت‌های آن در مقایسه با دیگر پلتفرم‌ها و حتی با تخفیف یک سوم شده است.
اگرچه سالن‌های سینمایی تمهیدات زیادی را برای جذب مخاطب به کار بسته‌اند با این حال اکران‌های آنلاین که همزمان با شروع کرونا قوت گرفت هنوز یکی از ظرفیت‌ها برای جلوگیری از رکود سینمای ایران است که هم می‌تواند در خیز دوباره کرونا سودمند باشد و هم با جلوگیری از هزینه‌های رفت و آمد و کاهش هزینه بلیت در صرفه جویی موثر واقع شود.
پیشنهاد هفته؛ پهلوانان نمی‌میرند
حالا که از پربیننده شدن بازپخشی ها گفتیم یک سریال نوستالژیک معرفی کنیم که در این روزها می‌تواند برای بسیاری خاطره انگیز باشد. مدتی است شبکه آی فیلم اقدام به پخش یکی از سریال‌های خاطره انگیز حسن فتحی کرده است. سریال «پهلوانان نمی میرند» که دهه ۷۰ روی آنتن رفت و در زمان خود سریال پرطرفداری محسوب می‌شد که در فضایی جنایی هم پیش رفت.
تعداد زیادی از هنرمندان چهره دهه ۷۰ در این سریال به ایفای نقش پرداختند و یک نکته جالب ماجرا هم این است که این مجموعه در دوران قاجار پیش می‌رود.
این روزها که سریال «جیران» و دیالوگ‌ها و گریم‌ها و لباس‌های آن بحث برانگیز شده است می‌توان به آثار قبلی حسن فتحی کارگردان توانمند تلویزیون ارجاع داد که پیش از این در سریال‌های خود چقدر متبحرانه فضای قاجار را به تصویر کشیده است. فضایی که هم باورپذیر است و هم مقایسه‌ای درست بین آثار خود فتحی را نشان می‌دهد.
این سریال که بازیگرانی چون زنده‌یاد جمشید مشایخی، فخری خوروش، فریماه فرجامی، کتایون ریاحی، عنایت‌الله بخشی، عبدالرضا اکبری، علی اوسیوند، فخرالدین صدیق‌شریف، حمیرا ریاضی، زنده‌یاد صدیقه کیانفر، آتش تقی‌پور، زنده‌یاد ولی‌الله مؤمنی، رضا فیاضی و رضا بنفشه‌خواه در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند هر شب ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه آی فیلم می‌رود.
نظر شما