خبرگزاری مهر، گروه استانها - رضا زرگر: ایران با برخورداری از نخلستان‌های وسیع در خوزستان، کرمان، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر دومین تولیدکننده خرما به لحاظ تولید و سطح زیر کشت و پنجمین صادرکننده این محصول در جهان به شمار می‌رود.
میزان تولید خرما در جهان حدود ۷. ۵ میلیون تن در سطح ۱. ۱ میلیون هکتار نخلستان با متوسط عملکردی معادل ۶ هزار و ۸۳۴ کیلوگرم است؛ مصر، ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، پاکستان، الجزایر، عراق، سودان، عمان و لیبی ۱۰ تولیدکننده برتر خرما در جهان هستند که مصر بیشترین میزان عملکرد را در اختیار دارند، متوسط مصرف سرانه جهانی محصول خرما بیش از یک کیلوگرم برآورد شده که البته این شاخص در ایران بین هفت تا ۱۰ کیلوگرم است.
استان هرمزگان با دارا بودن ۳۴ هزار هکتار سطح زیر کشت نخیلات بیش از ۱۳ درصد نخلستان‌های کشور را در خود جای داده است. تولید خرمای استان ۱۶۵ هزار تن است که سهم هرمزگان از تولید خرمای کشور بالغ بر ۱۱ درصد است. از کل میزان تولید خرمای استان بالغ بر ۹۰ هزار تن به صورت فراوری و مصرف تازه خوری است و ۵۰ هزار تن نیز در بخش صنعتی مصرف می‌شود.
۵۰ رقم خرما در هرمزگان وجود دارد که حدود ۲۰ نوع از این ارقام تجاری سازی و مابقی در بخش صنعت استفاده می‌شود. بالغ بر ۳۰ هزار تن خرما از ارقام برند تجاری پیارم و خاصویی و ارقام صادراتی برحی، خنیزی، کریته، مرداسنگ و مضافتی به ارزش ۴۰ میلیون دلار صادر شده است.
برخی از محصولات به‌صورت تازه خوری شامل، آل مهتری، نغار، خاصویی، شکری، خنیزی، مرد زبان، مرداسنگ و زرد انجام می‌شود که به دلیل نبود دسته‌بندی مناسب و نگهداری، توان رقابت با سایر خرماها را ندارند.
ارقام خرمای استان بویژه پیارم برای صادرات و معرفی به بازارهای جهانی، نیازمند برندسازی و توسعه بسته بندی، فرآوری و ایجاد صنایع تبدیلی است.
برندسازی محصولات می‌تواند اقتصاد و درآمد خانوارها را متحول و به دنیا معرفی کند، توسعه تولید، فرآوری، بسته بندی و بازاریابی فروش خرما می‌تواند اشتغال بسیاری ایجاد کند و افزایش رفاه برای مردم روستاهای استان را به همراه داشته باشد و با اجرای طرح پایلوت برندسازی خرمای پیارم در شهرستان حاجی آباد، بستر این دانش برای سایر محصولات ایجاد می‌شود.
برندسازی و بسته بندی محصولات حلقه مفقوده صنعت خرما
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان گفت: ارقام خرمای استان برای صادرات و معرفی به بازارهای جهانی، نیازمند برند سازی هستند.
خلیل قاسمی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان از سرمایه گذاران در طرح‌های فرآوری خرما در این استان حمایت می‌کند، تصریح کرد: نزدیکی این منطقه به بازارهای هدف خرما و محصولات فراوری شده آن می‌تواند انگیزه خوبی برای سرمایه گذاران در استان هرمزگان باشد.
قاسمی بر لزوم انجام تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی در حوزه خرما در هرمزگان تأکید کرد و اظهار داشت: دانشگاه‌ها تحقیقات و پژوهش‌های کاربردی لازم با توجه به استعداد تولید خرما در استان را انجام دهند تا بتوانیم اقدامات بهتری در این زمینه داشته باشیم.
وی اظهار داشت: ارقام خرمای استان برای صادرات و معرفی به بازارهای جهانی، نیازمند برند سازی و توسعه بسته‌بندی، فرآوری و ایجاد صنایع تبدیلی است.
قاسمی در ادامه افزود: توسعه تولید، فرآوری، بسته‌بندی و بازاریابی فروش خرما می‌تواند اشتغال بسیاری ایجاد کند و افزایش رفاه برای مردم روستاهای استان را به همراه داشته باشد.
وی گفت: بیشتر فعالان چرخه صنعت خرما با علم روز و آخرین تکنولوژی‌ها و دستاوردهای دنیا در زمینه خرما بیگانه‌اند و برگزاری تورهای بین المللی با هدف ارائه آموزش مناسب به آنها الزامی است.
لزوم ایجاد کنسرسیوم خرما در هرمزگان
یکی از فعالان حوزه صنعت خرمان در هرمزگان گفت: برای توسعه و رونق صادرات و تولید محصول خرما در هرمزگان نیازمند راه اندازی کنسرسیوم خرما هستیم.
سجاد دهقانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به مشکلات پیش روی در بخش فروش خرما در استان بیان داشت: خرما به عنوان یک محصول استراتژیک و صادراتی با ارزش افزوده قابل ملاحظه استان هرمزگان به حساب می‌آید که در سال‌های اخیر با توجه به تمرکز دولت در ارزآوری از طریق صادرات غیرنفتی به ویژه محصولات کشاورزی توجه ویژه ای نسبت به آن وجود دارد.
وی عنوان کرد: این محصول صادراتی زمینه اشتغال بسیار زیادی را هم به صورت مستقیم و هم غیر مستقیم در روستاها و شهرهای استان ایجاد کرده است که خود باعث اشتیاق در ساکنین روستاها و جوانان در عدم مهاجرت به شهرهای بزرگ شده است.
دهقانی اظهار داشت: مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به بانک اطلاعاتی دقیق در خصوص میزان خرمای ذخیره شده، خرید خرما از سایر استان‌های دیگر، عدم وجود استاندارد و شیوه نامه‌ای خاص در فرآیند نرخ گذاری خرما، وجود برخی شرایط سخت گیرانه در صدور مجوز عرضه در بازار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در دوران شیوع ویروس کرونا و.... باعث ماندن خرما در سردخانه‌های استان شده است.
وی تاکید کرد: ساده سازی فرآیند واردات در مقابل صادرات خرما و ایجاد کنسرسیوم خرما در استان وضعیت کنونی این محصول را سامان می‌دهد که امید است بتوانیم با همکاری و مساعدت مسؤولان وضعیت فروش محصول خرما را در استان ساماندهی کنیم.
دهقانی تصریح کرد: تولید محصولات کشاورزی هرمزگان، نیازمند ورود به بازارهای بین‌المللی و منطقه‌ای برای عرضه مازاد تولید و شکوفایی زنجیره کشاورزی است. وزارت امور خارجه نقش تأثیرگذاری در توسعه صادرات بخش کشاورزی و کشف بازارهای جدید تجاری دارد که این امر می‌تواند کمک بسیاری به توسعه صادرات محصولات خرما در استان دارد.
آفت‌هایی که نخیلات در هرمزگان را تهدید می‌کند
خسارت سپردار خرما و خشکیدگی پاجوش‌های نخیلات در حاجی آباد مشاهده شده است. رگ‌های مبتلا به آفت سپردار، زرد شده و درختان آلوده ضعیف می‌شوند و مقدار محصول آنها کاهش می‌یابد. این آفت به درختان خرمای جوان مخصوصاً درختانی که در کنار نهرها و جاهای مرطوب هستند و همچنین پاجوش‌ها بیشتر خسارت می‌زند. پوره‌ها معمولاً به سمت قسمت‌های مرکزی نخل حتی برگ‌های خیلی جوان که هنوز باز نشده‌اند، تمایل بیشتری دارند. درخت‌هایی که در معرض نور شدید باشند، کمتر مورد حمله قرار می‌گیرند.
عارضه خشکیدگی خوشه خرما
عارضه خشکیدگی خوشه خرما در نخلستان‌های غرب استان رؤیت شد. پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما یک عارضه است که در آن پژمردگی سریع و ناگهانی میوه‌ها در طی مدت ۳ -۲ روز و خشکیدن تمامی آنها طی مدت ۱ تا ۲ هفته، اتفاق می‌افتد.
در این عارضه لکه‌های قهوه‌ای روی محور اصلی خوشه‌ها در محل اتصال به درخت و سوختگی خوشک‌ها مشاهده می‌شود. در برخی ارقام نظیر مضافتی، نوارهای پهن نکروتیک در سطح فوقانی و گاهاً تحتانی محور اصلی خوشه‌ها مشاهده می‌شود.
لکه برگی خرما در هرمزگان
لکه برگی خرما در استان هرمزگان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های این محصول است. طی سال‌های گذشته، لکه برگی های درختان خرما به عنوان یکی از مهمترین و شایع‌ترین بیماری‌های این محصول در بسیاری از مناطق کشت خرما در استان هرمزگان شناخته شده‌اند. علائم بیماری لکه برگی درختان خرما شامل ایجاد لکه‌هایی به طول یک میلیمتر تا چند سانتیمتر روی برگچه هاست که به وسیله رگبرگ‌ها محدود می‌شوند.
شیوع بیماری «سوختگی سیاه» در مناطق جنوبی کشور
شیوع بیماری «سوختگی سیاه» این روزها در میان نخلستان‌های هرمزگان افزایش یافته و اقتصاد نخلداران را در معرض خطر جدی قرار داده است. در ایران، این بیماری تاکنون از استان‌های کرمان، فارس، هرمزگان و بوشهر گزارش شده است. طی یک سال اخیر، شیوع بیماری سوختگی سیاه در مناطق مختلف کشت خرما در استان هرمزگان مشاهده شده است.
به گزارش مهر، در کنار توجه ویژه دولت و مسئولان به صنعت خرما و ایجاد شرایط مناسب جهت افزایش صادرات این محصول به کشورهای اروپایی و آسیایی باید در حوزه کنترل آفت ها و بیمارها هم توجه ویژه داشت تا نخلداران هرمزگانی دچار خسارت‌های چند برابری از عدم فروش محصول و آفت ها نشوند.
نظر شما