اروپا و میلیاردها دلار جریمه‌ اینستاگرام در یک سال!

به گزارش خبرنگار مهر، بررسی نحوه عملکرد کشورهای مختلف دنیا در سه محور عمده رعایت حکمرانی مجازی و ملی، حمایت از حقوق و امنیت کاربران و الزام پاسخگویی فوری اینستاگرام به خواست کشورها، گویای آن است که دولتمردان نه تنها هیچ‌گونه مماشات و کوتاهی در برابر شبکه اجتماعی اینستاگرام ندارند، بلکه در صدایی واحد و یکسان، برخوردهای بسیار قاطع و سختگیرانه نیز با این پلتفرم آمریکایی دارند.

اتحادیه اروپا به شکل سنتی متحد و شریک نخست امنیتی، اطلاعاتی و تجاری آمریکا محسوب می‌شود. از سوی دیگر از منظر عمومی به نظر می‌رسد اروپایی‌ها نگاه به مراتب بازتری در قیاس با دیگر کشورهای دنیا به ویژه در آسیا به آنچه در فضای مجازی می‌گذرد داشته باشند.

اما بر خلاف تصور عمومی هیچ یک از این دو عامل یعنی نزدیکی زیاد با آمریکا و رویکرد باز به فضای اجتماعی، دلیلی بر چشم‌پوشی بر ابهامات و مشکلات شبکه اجتماعی اینستاگرام نشده است.

لذا اغراق نیست اگر بگوییم در حال حاضر منطقه اروپا یکی از کابوس‌های شرکت متا یعنی مالک سه پلفتورم بزرگ فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ است و شدت درگیری‌های متا با اروپا به حدی است که حتی تهدید به قطع کامل تمامی خدماتش به قاره اروپا کشیده است.

البته در طرف مقابل نیز بد نیست بدانید که این تهدید نه تنها به عقب نشینی رهبران اتحادیه اروپا از اعمال نظرات و حکمرانی ویژه در این منطقه نشده است، بلکه در صدا و پیامی واحد و قاطع به شرکت متا، از تهدید به قطع خدمات، استقبال هم کرده‌اند!

جریمه ۶۴۷ میلیون یورویی در یک سال

اتحادیه اروپا تنها در سال قبل به دلیل تخلفات متعدد اینستاگرام از الزامات این منطقه، به شدت سختگیرانه عمل کرد که منجر به جریمه ۶۴۷ میلیون دلاری اینستاگرام در سه مرحله شد.

شدت فشارهای اروپا به اینستاگرام به حدی بود که متا تهدید کرد به کل قید کاربران قاره اروپا را خواهد زد.

تهدیدی که نه تنها موثر واقع نشد و رهبران اروپا را به عقب نشینی و نگرانی از اعتراضات مردم اروپا وادار نکرد، بلکه در گامی رو به جلو، از تهدید متا استقبال هم شد تا به این ترتیب نشان دهند از خطوط قرمز خود یک قدم نیز عقب نخواهند رفت.

شهریورماه سال قبل کمیسیون حفاظت از داده‌های ایرلند (DPC) شرکت متا را ۴۰۵ میلیون یورو (حدود ۴۰۲ میلیون دلار) جریمه کرد.

کمیسیون حفاظت از داده‌ها این جریمه را پس از انجام یک تحقیق دو ساله در مورد نقض احتمالی مقررات عمومی حفاظت از داده‌های اتحادیه اروپا (GDPR) تایید کرده است. از آن جایی که حداقل سن برای باز کردن حساب کاربری در اینستاگرام ۱۳ سال تعیین شده، این نهاد تنظیم‌کننده مقررات اواخر سال ۲۰۲۰ تحقیقی را آغاز کرده بود برای مشخص شدن اینکه آیا این شبکه‌ اجتماعی سیاست‌های لازم برای حفاظت از داده‌های کاربران، به ویژه نوجوانان را به اجرا گذاشته است یا نه.

در این تحقیق مشخص شد که اینستاگرام در ۲ موضوع قوانین GDPR را نقض کرده است. اولین مورد این بود که اینستاگرام به کاربران ۱۳ تا ۱۷ ساله اجازه داده بود تا حساب‌های تجاری را در این پلتفرم ایجاد کنند که شماره تلفن و آدرس ایمیل آن‌ها در اختیار عموم قرار گرفته است. کمیسیون حفاظت از داده‌های ایرلند همچنین دریافت که این پلتفرم یک سیستم ثبت‌نام ایجاد کرده که به موجب آن حساب‌های کاربران ۱۳ تا ۱۷ ساله به طور پیش فرض روی گزینه‌ عمومی تنظیم شده است.

این مجازات پس از جریمه‌ ۲۲۵ میلیون یورویی سپتامبر ۲۰۲۱ برای نقض قوانین GDPR در واتساپ و جریمه‌ ۱۷ میلیون یورویی در مارس امسال، سومین و سنگین‌ترین جریمه‌ای است که بر اساس قوانین سختگیرانه حفظ حریم خصوصی اتحادیه اروپا به متا تحمیل شد.

به عبارت دیگر تنها در یک سال مجموعا ۶۴۷ میلیون یورو جریمه برای اینستاگرام توسط اروپا لحاظ شد.

تهدید متا و استقبال رهبران اروپا!

متعاقب فشارهای مکرر و جدید اروپا، شرکت متا، فیسبوک سابق، هشدار داد که ممکن است دو شبکه اجتماعی زیرمجموعه خود یعنی فیسبوک و اینستاگرام را در سراسر اروپا تعطیل کند. امری که با استقبال شماری از مقام‌های اروپایی مواجه شده است.

اختلاف میان طرفین پس از آن بالا گرفت که مقامات اروپایی گفتند بنا بر مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا، شرکت متا نمی تواند داده‌های کاربران این قاره را به سرورهای مستقر در خاک ایالات متحده منتقل و در آنجا پردازش کند.

رسانه اروپا یعنی یورونیوز نیز گزارش داد بعد از این تهدید روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان پیشتر در جریان نشستی در پاریس به خبرنگاران گفت: «بعد از اینکه هک شدم، چهار سال بدون فیس‌بوک و توییتر زندگی کردم و زندگی فوق‌العاده بود!»

برونو لومر وزیر دارایی فرانسه نیز که در کنار همپای آلمانی خود صحبت می کرد، گفت: «می توانم تأیید کنم که زندگی بدون فیس بوک بسیار خوب است و ما بدون فیس بوک بسیار خوب زندگی خواهیم کرد!»

اختلاف ها دقیقا بر سر چیست؟

متا پیش از این داده‌های کاربران اروپایی را در چارچوب یک مبنای قانونی به نام Privacy Shield منتقل می کرد اما در ژوئیه ۲۰۲۰، دیوان دادگستری اروپا این معاهده را به دلیل نقض قانون حفاظت از داده ها لغو و استدلال کرد که استاندارد قبلی به اندازه کافی از حریم خصوصی شهروندان اروپایی محافظت نمی کند.

در نتیجه رای جدید دادگاه، شرکت‌های آمریکایی در ارسال داده‌های کاربران اروپایی به ایالات متحده محدود شدند. اتحادیه اروپا و ایالات متحده هر دو گفته اند که در حال کار روی نسخه جدید یا به روز شده ای از معاهده قبلی هستند.

واکنش کمیسیون اروپا چه بوده است؟

در همین رابطه یک سخنگوی کمیسیون اروپا با بیان اینکه محافظت از داده های فراآتلانتیکی کاربران یک اولویت برای دو طرف به شمار می رود، به یورونیوز گفت: «فقط وضعیتی که در آن انتقال داده ها به طور کامل با الزامات تعیین شده توسط دادگاه اتحادیه اروپا مطابقت داشته باشد، برای همگان از جمله سهامداران در دو سوی آتلانتیک قابل پذیرش خواهد بود.»

مذاکرات در ماه های گذشته در سطح فنی و سیاسی، از جمله با دیدارهای میان کمیسر اتحادیه اروپا و وزیر بازرگانی ایالات متحده، با شدت ادامه داشته است. با این حال طرفین گفته اند با توجه به پیچیدگی موضوعات مورد بحث و نیاز به ایجاد تعادل بین حریم خصوصی و امنیت ملی، این مذاکرات مدتی طول می کشد.

متا پیش از این به اتهام سوء استفاده از داده های کاربران فیس بوک در بریتانیا برای اهداف سودجویانه با با یک شکایت ۲.۷ میلیارد یورویی در دادگاههای این کشور مواجه است.

در نتیجه این شکایات متعدد و سنگین، سال قبل، پس از اینکه این غول رسانه اجتماعی برای اولین بار در تاریخ خود با کاهش آمار کاربران فعال روزانه خود روبرو شد، سهام این شرکت ۲۵ درصد افت کرد.

*کابوس تیک تاک بر سر اینستاگرام

فارغ از جرایم و فشارهای سنگین، شبکه اجتماعی تیک‌تاک نیز در حال نابودی امپراتوری متا در دنیاست و روند خروج و ریزش کاربران این پلتفرم انحصارگر و غیرپاسخگو را بسیار تسریع کرده است.

سردرگمی متا در مواجهه با این مشکلات و باختن رقابت به تیک‌تاک به حدی بالاست که به شکلی آشکار در حال کپی‌برداری از خدمات رقیب چینی خود است که هیچ یک از این کپی‌برداری‌های سنگین و گران قیمت، نه تنها با موفقیت مواجه نشده بلکه با تمسخر رسانه‌ها، کاربران و حتی سهامداران متا نیز مواجه شده است.