شمار بالای آثار ترجمه در حوزه کودک و نوجوان فاجعه فرهنگی است

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین هم اندیشی ناشران حوزه کودک و نوجوان، پیش از ظهر امروز چهارشنبه ۴ آبان با حضور حامد علامتی و بیش از ۳۰ ناشر حوزه کودک و نوجوان در سالن اجتماعات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

مسعود زین العابدین کارشناس حوزه کتاب گفت: براساس آمار خانه کتاب تا سال ۹۵، دوازده هزار و ۸۸۱ کتاب در حوزه کودک و نوجوانان منتشر شده است که از این میان چهار هزار و ۷۰۰ عنوان ترجمه و هشت هزار عنوان کتاب تولیدی است. همچنین این آمار در آذرماه سال ۱۴۰۰ به این صورت است که ۱۳ هزار و ۵۰۰ عنوان کتاب منتشر شده که از این میان ۹ هزار و ۶۰۰ عنوان کتاب ترجمه شده است. این آمار نشان می‌دهد که ۷۲ درصد آثار ترجمه‌ای در حوزه کودک و نوجوانان افزایش یافته است.

وی ادامه داد: از آنجا که در ایران قانون کپی رایت وجود ندارد، بازار نشر کودک و نوجوان تبدیل به فضای اقتصادی شده است. این امر می‌تواند به نویسندگان، تصویرگران، مؤلفان و ویراستاران آسیب برساند و آنها نتوانند فرصت بروز و ظهور داشته باشند.

این کارشناس حوزه کتاب گفت: با تکان‌های ارزی برخی از تصویرگران همکاری‌های بین المللی دارند و دیگر همکاری داخلی نمی‌کنند. این امر بزرگترین ضربه به هویت ملی است. ما تقریباً به مرور کل عرصه را از دست خواهیم داد که اتفاق فاجعه‌ای برای صنعت نشر کودک و نوجوان و فرهنگ کودک و نوجوان است.

وی افزود: ۹۵ درصد از فعالانی که در حوزه کودک و نوجوانان فعالیت می‌کنند، به این حوزه علاقمند هستند که اینچنین با سختی مانده اند و فعالیت می‌کنند در حالی که می‌توانند در دیگر ژانرهای حوزه نشر کار کنند. این موضوع مبنی بر اینکه ۷۲ درصد از کتاب‌های منتشره تا آذر ۱۴۰۰ ترجمه باشد، یک فاجعه فرهنگی برای کشور محسوب می‌شود.

در ادامه جهانبخش مدیر انتشارات مدرسه با اشاره به این موضوع که ما از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان مؤسسه ای شناخت داریم که مکمل آموزش و پرورش در مفهوم عام است. کانون و انتشارات مدرسه به عنوان آموزش دهنده مکمل آموزش رسمی کشور محسوب می‌شود.

وی افزود: یکی از آسیب‌هایی که شاهد هستیم موازی کاری هاست و راهکار برای حل این مسأله شناخت نقاط مشترک نهایی است که مأموریت هم سو دارند. پیشنهاد می‌کنم کارگروهی را تشکیل دهیم برای سه هدف؛ ۱) شناخت اولویت‌های مشترک میان کانون و انتشارات مدرسه؛ برنامه ریزی عملیات در ارتباط با این اهداف و اولویت‌های مشترک و همزمان تعیین شاخص‌ها برای ارزیابی برنامه‌ها، تعریف برنامه عملیاتی برای رسیدن به مدل که بتواند الگویی برای همکاری‌های فی مابین باشد.

در ادامه ملک زاده مدیراجرایی مؤسسه فرهنگی انتشارات فاطمی گفت: یکی از مشکلات حوزه نشر کودک و نوجوان نبود نیروهای متخصصی در بخش‌هایی همچون نویسندگی، ویراستاری، حروف چینی، صفحه آرایی، گرافیست حرفه‌ای است. متأسفانه در این بخش‌ها با استانداردهای جهانی فاصله داریم.

وی افزود: گفت: مشکلات در حوزه کاغذ جدی است. ناشران کودک و نوجوانان کتاب‌ها را به صورت رنگی و عمدتاً روی کاغذ گلاسه به چاپ می‌رسانند که مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. براساس آمار منتشره تولید کتاب‌های کودک به دلیل قیمت کاغذ کاهش یافته است.

در ادامه شادانلو نماینده بنیاد مکتب حاج قاسم با اشاره به این موضوع که بسیاری از آثار حوزه کودک و نوجوانان کیفی نیست، گفت: متأسفانه به دلیل چربیدن بحث مالی و تجاری و نبود محتوای مناسب و تکرار مکررات سبب شده است تا آثار خوبی در این حوزه تولید نشود و در حوزه شهید حاج قاسم سلیمانی هم این چنین وضعیتی را شاهد هستیم.

وی افزود: در حوزه کودک و نوجوانان شاهد عطشی هستیم و بنیاد مکتب حاج قاسم این آمادگی را دارد تا به واسطه پشتیبانی محتوایی، بتوانیم ارتباط مستقیمی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان داشته باشیم. همچنین بازی Call of Duty: Modern Warfare2 که ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را شبیه سازی کرده است، اتفاقی خوبی نبوده و ما در این زمینه هم اعلام آمادگی می‌کنیم بتوانیم محتوای مناسبی را در اختیار کانون قرار دهیم تا شاهد تولید بازی‌های اینچنینی باشیم.

در ادامه سیدرضا میربابا از انتشارات صریر گفت: مشکلاتی در حوزه کاغذ و گرانی آن وجود دارد و کانون به عنوان هسته مرکزی می‌تواند حامی ناشران باشد. به این معنا که کانون با ایجاد کمیته‌های تخصصی و تشکیل کارگروه‌ها می‌تواند نقطه نظرات را در دستور کار قرار دهد.

در ادامه شکوری مدیر انتشارات سروش گفت: کانون به عنوان یکی از مراکز قدیمی در قالب هم اندیشی می‌تواند نظرات ناشران را اخذ کند و به کانون به عنوان ناشر حکومتی پیشنهاد می‌کنم که ناشران دولتی در ابعاد مشورتی و حمایتی کمک بگیرد و قدرت حمایتی اش را در بخش خصوصی بگذارد.

در ادامه حامد رضوی از انتشارات به نشر گفت: باید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان شتاب دهنده و تسهیل دهنده در حوزه کودکان و نوجوان باشد تا بتواند در بحث ترویج، فروش آثار اقداماتی انجام دهد و سرپل ارتباط وزارت آموزش و پرورش و ناشران حوزه کودک و نوجوان باد. ما باید بتوانیم توسط کانون این سیستم خشک وزارت آموزش و پرورش را بشکنیم تا مسیر هموارتر باشد.

وی افزود: در بخشی از کتاب درسی دانش آموزان مان به نام «بیشتر بخوانیم» یا «بیشتر بدانیم» است که متأسفانه کتاب‌هایی که در این بخش معرفی می‌شود، مناسب نیست و کانون می‌تواند این رایزنی را با معلم داوطلب داشته باشد تا در کنار آموزش مباحث در مدارس، کتاب‌های مرتبط را معرفی کند. برای مثال در بخش احکام می‌توان به دانش آموز کتابی مناسب در حوزه احکام معرفی کرد. در این شرایط چرخه ناشران می چرخد و از آن طرف دانش آموزان به حضور در کتابفروشی تشویق می‌شوند و در نهایت مدرسه به عنوان ثقل آموزشی مطرح خواهد شد.

در ادامه یاراحمدی از انتشارات منادی تربیت گفت: پیشنهادم این است که در بحث اقتصاد نشر شورایی تشکیل شود تا به جمع بندی برسیم و اعضای آن براساس ظرفیت و پتانسیلی که دارد، اقدامات مؤثر و تأثیرگذاری را در بخش جذب، اطلاع رسانی و فروش آثار حوزه کودک و نوجوان انجام دهند.

وی افزود: متأسفانه بخش ترجمه در حوزه کودک و نوجوان در سال‌های اخیر قسمت عمده‌ای از ناشران را زمین گیر کرده است و براساس آمار منتشره ۴۰ درصد بازار نشر به ترجمه کتاب اختصاص دارد. بنظر می‌رسد باید برنامه ریزی مدونی در بحث تولید محتوا داشته باشیم.

در ادامه نعمت اللهی دبیر تألیف انتشارات مهرسا گفت: پیشنهادم این است که در حوزه نشر کودک و نوجوانان به میزبانی کانون یک رویداد سالانه ای داشته باشیم تا در آن رویداد بتوانیم به هم اندیشی و هم افزایی برسیم.

نوشین نیلفروشان مدیر مسئول نشر زعفران، صدرنیا مدیر بخش کودک و نوجوان انتشارات علمی و فرهنگی، زهرا یعقوبی مدیرمسئول انتشارات کتاب پرنده، عباسی از انتشارات امیرکبیر، کرمی از انتشارات نردبان، حسینی از انتشارات سوره مهر، در این نشست ضمن اظهار خوشحالی برای حضور در نشست به معرفی انتشارات شأن و بیان دیدگاه‌های شأن پرداختند.