به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب قم چاپ نخست کتاب «کیش مانوی» نوشته میشل تاردیو و ترجمه محمد شکری فومشی را در ۱۹۶ صفحه و بهای ۱۱۰ هزار تومان منتشر کرده است.
این کتاب یکی از پرآوازه‌ترین پژوهش‌هایی است که تاکنون درباره زندگی و آموزه‌های مانی نوشته شده است. میشل تاردیو (متولد ۱۰ آوریل ۱۹۳۸ در فرانسه) که یکی از مشهورترین متخصصان مطالعات مانوی است در این اثر، بنیادی‌ترین مطالب و پیچیده‌ترین مباحث مربوط به اندیشه‌های مانی و مانویّت را بر پایه مهمترین منابع و دقیق‌ترین پژوهش‌ها گردهم آورده است. این کتاب می‌توان به مثابه درس‌نامه معتبری مورد استفاده دانشجویان ادیان ایرانی، فرهنگ و زبان‌های باستانی، فلسفه و ادیان و عرفان قرار گیرد.
دین مانوی آئینی عرفانی و آمیزه‌ای از دین‌های مسیحی، زرتشتی، بودایی و گنوسی بود که مانی پسر فاتک همدانی آن را در سده سوم میلادی در ایران‌شهر بنیان گذاشت. این دین ایده مسیح منجی را از مسیحیت، باور به دوگانگی نیکی و بدی را از دین زرتشتی یا زروانی و تناسخ را از آئین بودایی وام گرفته بود. در باور مانوی جنگ میان دو جهان تاریکی و روشنایی به نابودی ماده و رهایی روح منجر می‌شود. جهان مادی در دین مانوی نماد تاریکی و پلیدی است و انسان که موجودی دوگانه‌است (روح از دنیای روشنایی و جسم از دنیای تاریکی) می‌تواند به نیروهای روشنایی برای پیروزی نهایی کمک کند.
این آئین در مدت کوتاهی بر پهنه وسیعی از جهان آن روزگار مانند خاورمیانه، اروپا، شمال آفریقا، هند، چین و آسیای میانه سایه گستراند؛ و تا سده دهم میلادی کماکان قدرت عالم‌گیری خود را حفظ نموده بود. پس از آن اندک اندک از همه‌گیری‌اش کاسته شد. عناد موبدان زرتشتی با شخص مانی و آموزه‌هایش و تکفیر پیروان این آئین عرفانی از سوی مسلمانان موجبات انحطاط مانوی‌گری را در جهان فراهم ساخت. کلیسای کاتولیک نیز گرایش مانویت را الحاد اعلام کرده بود. با این‌حال مانویان همبستگی خود را تا مدت‌ها حفظ نموده و به دین خود معتقد ماندند.
در آئین مانوی انسان دارای دو بعد خدایی و منور و اهریمنی و تاریک است که حاصل امتزاج نور و ظلمت در دوران اسطوره‌های آفرینش است. انسان باید به روح خود که همان ذرات نور دربند است توجه نشان داده و جسم و دنیا و مافی‌ها را به بوته فراموشی بسپارد. توجه به آنچه به روح بازمی‌گردد مانند میل به هنر و شکوفایی استعدادها و ذوق‌ها و نیز محبت و برادری نوعی عبادت تلقی می‌شد. اعتقاد مانویان بر این بود که در پایان جهان در نبرد بزرگ بین نور و ظلمت روح بر ماده و نور بر ظلمت و خیر بر شر پیروز می‌شود و ارواح در بند که انوار خدایی هستند از زندان جسم و جهان آزاد شده و به سوی سرزمین روشنایی بازمی‌گردند. اگرچه امروزه مانویان از صحنه روزگار کنار رفته‌اند و سده‌هاست که این دین دیگر پیروانی ندارد اما تأثیرات غیرقابل انکار آن را در عرفان اسلامی و مسیحی می‌توان بازیافت.
نظر شما