قرآن زنان را همپای مردان دارای حقوق مالی دانسته است

به گزارش خبرنگار مهر، محمد امین غروی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرنگار مهر قرار داده است و به مساله زنان پرداخته است که در ادامه با هم می‌خوانیم: گفتگو ها و مباحثه‌ها پیرامون حقوق زنان، بهانه خوبی برای مقایسه قوانین روح بخش اسلام و قوانین دست نوشته بشری با موضوع حمایت از حقوق بانوان است تا برای اهل انصاف مشخص شود تعالیم وحیانی اسلام در چهارده قرن گذشته تنها راه برای بازگرداندن زنان به جایگاه اصلی و شایسته ایشان خواهد بود و سردمداران دنیای صنعتی معاصر به دلیل بهره کشی از زنان، هیچگاه اجازه نخواهند داد زنان از منزلت واقعی خویش آگاه شده و از آن بهره ببرند.

با این حال آسیب‌پذیری جامعه زنان همچنان باقی است. تجربه‌های بشری گواه بر آن است که هرگاه انسان‌ها برای رسیدن به یک هدف صرفاً از عقل جمعی بهره بردند، نتیجه مطلوب به دست نیامده و یا دست کم، زمان‌بر بوده است.

اما تعالیم وحیانی اسلام در پرتو باورهای شیعی این خلأ مهم در جامعه را به نیکی پاسخ گفته است؛ گرچه برای نادیده گرفتن آنها بسیار تلاش می‌شود.

انسان بودن زن

در یونان باستان، زنان را انسان به شمار نمی‌آوردند و آنها فاقد هرگونه جایگاه و منزلتی بودند. نگاه مردم به زن در این دوره، به عنوان یک موجود حقیر بود و مردان خود را مجاز می‌دانستند که با او هرگونه رفتاری انجام دهند. [۱]

پیش از ظهور اسلام، زن مانند کالایی در شمار ثروت پدر یا شوهر یا پسر بود و او پس از مرگ همانند دیگر دارایی‌ها یکی از میراث بود که به ارث می‌بردند. [۲]

زنده به گور کردن دختران، یکی از بدترین عادت‌های تاریخ بشریت پیش از ظهور اسلام به شمار می‌آمد که قرآن آن را گزارش کرده است. [۳] تردیدها نسبت به انسان بودن زن در اروپا تا قرن ۱۶ میلادی نیز ادامه داشته است. [۴]

اما دین اسلام به صراحت انسان بودن زن و یکسان بودن ریشه و اساس او با مرد را اعلام کرد و فرمود: «فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی؛ [۵] پس از نطفه، دو جنس نر و ماده را قرار داد.»

مالکیت زن بر اموال خویش

دیدگاه منفی نسبت به مالکیت زن، وجه اشتراک دوره‌های تاریخی پیش از اسلام تا قرن ۲۰ میلادی می‌باشد. زن در باورهای غیر اسلامی محجور بوده و مالک هیچ چیز نمی‌شد. هرچند در قرن ۲۰ میلادی قانون استقلال اقتصادی زن در نهادهای غربی به تصویب رسید اما هدف از این قانون، بهره‌کشی از نیروی کار زنان بود. [۶]

همچنین محرومیت زنان از ارث به عنوان یکی از حقوق مالی، در بسیاری از جوامع بشری کاملاً رواج داشته و به طور نمونه در شبه قاره هند تا قرن ۱۹ میلادی، تنها زنان مسلمان از حق ارث برخوردار بودند و دیگر هندی‌ها چنین حقی را برای زنان خود به رسمیت نمی‌شناختند. [۷]

قرآن کریم زنان را هم‌پای مردان دارای حقوق مالی دانسته: «لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ؛ [۸] مردان را از کار و کسب خود نصیبی است، و زنان را از کار و کسب خود نصیبی.»

در نگاه اسلام، زن می‌تواند بدون نگرانی در اموال خویش تصرف کند. خاتم الانبیا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «إِنَّ النَّاسَ مُسَلَّطُونَ عَلَی أَمْوَالِهِم؛ [۹] تمام انسان‌ها اعم از زن و مرد در بهره‌برداری از سرمایه و مالکیت بر اموال‌شان آزاد هستند.» حق مهریه و مالکیت زن بر آن، از مهم‌ترین امتیازات زنان در چارچوب شریعت اسلامی می‌باشد.

آینده تاریک زنان در غرب

دنیای لیبرالی غرب که خود را پیشرفته معرفی می‌کنند، در طول یک قرن برای بهبود بخشیدن به قوانین و برابری جنسیتی تلاش‌های بسیاری کرده اما طبق برخی آمار، به طور شگفت انگیزی تنها ۱۰ کشور در جهان ۱۰۰ درصد حقوق برابر برای زن و مرد ارائه می‌دهند. [۱۰]

کمتر از ۳۰ درصد زنان و مردان بر این باورند که برابری جنسیتی محقق شده است. [۱۱] حتی در بیشتر نقاط جهان، زنان نسبت به احتمال دستیابی به برابری جنسیتی کمتر از مردان خوش بین هستند. [۱۲]

بر اساس آمار سازمان ملل، ۳۵ درصد از زنان در سطح جهان خشونت جسمی و یا جنسی را تجربه کرده‌اند و در برخی ۵ برابر افزایش یافته است. [۱۳]

در انگلیس، آلمان و دانمارک حدود نیمی از زنان گفتند که آنها توسط مردان مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته اند و در سوئد این نسبت بیشتر است. [۱۴] اینها تنها بخشی از آمار می‌باشد و واقعیت‌ها در جوامع غربی بدتر و تاسف‌بارتر از آمارهای موجود می‌باشد.

برخی از جریانات بین المللی در حوزه زنان در راستای انحراف افکار عمومی از واقعیت‌های موجود در جهان صورت می‌پذیرد که ریشه در ایدئولوژیک نادرست و نگاه یکسویه به زن در جامعه دارد. اما می‌توان با ارائه محتوای صحیح و بر گرفته از وحی الهی در قالب قوانین اسلامی، در نزدیک ساختن این روز مهم به هدف عالی آن قدم برداشت.

پی‌نوشت

[۱]. منیسی، المرأة فی الاسلام، ص: ۲۵-۲۶.
[۲]. Durant Will, The story of civilization, v۴, p۱۵۸.
[۳]. تکویر/۸-۹.
[۴]. سجادی، بررسی تطبیقی هویت زن از منظر مدرنیسم و پست مدرنیسم.
[۵]. قیامة/۳۹.
[۶]. Durant Will, pleasures of philosophy, Pp ۱۳۱-۱۳۲.
[۷]. قابل، احکام بانوان در شریعت محمدی، ص: ۴۵.
[۸]. نساء/۳۲.
[۹]. مجلسی، بحار الأنوار، ج ۲، ص: ۲۷۲.
[۱۰]. سایت آماردهی استاتیستیکلی
[۱۱]. سایت تحلیلی یوگو
[۱۲]. سایت آماردهی استاتیستیکلی
[۱۳]. سایت آماردهی استاتیستیکلی
[۱۴]. سایت تحلیلی یوگو