خبرگزاری مهر، گروه استانها - اعظم سالار: «حضور والدین در کتابخانه موجب تشویق فرزندان به مطالعه می‌شود» این جمله‌ای است که کتابداران و مسئولان کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) شهرستان سمنان می‌گویند آن هم در پاسخ به این سوال مهم که چطور می‌شود نسل کتابخوانی را بار آورد؟
همراهی خانواده با فرزند و آمدن به کتابخانه و مکان‌های فرهنگی از شیوه‌های تربیت فرزندان برای کتابخوانی است اما کتابخانه‌ها هم باید کتابخانه‌های جذابی باشند و همین بهانه‌ای برای حضور در کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) شهرستان سمنان شد که در سال ۴۳ تأسیس شده و از جمله دیرینه‌ترین بناهای مرتبط با کتاب در استان سمنان محسوب می‌شود. در ادامه سلسله گزارش‌های هفتگی با موضوع کتاب در پنجمین هفته به سراغ این کتابخانه می‌رویم.
اهمیت کتابخانه‌ها
این کتابخانه که بعد از انقلاب اسلامی کتابخانه امام (ره) نام گذاری شد، کتابخانه درجه دو شهری است فقط با سه کتابدار به مردم شهر سمنان خدمات ارائه می‌دهد، هم اکنون این کتابخانه دو هزار و ۴۰۰ عضو دارد و ۵۶ هزار نسخه کتاب در آن موجود است.
فائزه کوهساریان، مسئول کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) سمنان که همین هفته گذشته در جشنواره ملی کتاب نیز تقدیر شد در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی، مکان‌هایی فرهنگی هستند که انواع خدمات متنوع فرهنگی را می‌توانند ارائه کنند و از این بابت حائز اهمیت هستند.
وی با بیان اینکه نخستین ویژگی کتابخانه برای جذب باید اخلاق خوب کتابداران باشد، ابراز داشت: آماده سازی شرایط کتابخانه برای جذب و رغبت عضو به حضور در کتابخانه از دیگر نکات مهمی است که می‌تواند در راستای جذب مردم به کتابخانه به خصوص جوان‌ترها و نوجوانان اهمیت بسیار زیادی داشته باشد.
جذب کتاب‌های جدید
مسئول کتابخانه عمومی امام (ره) سمنان با بیان اینکه تأمین منابع از طریق خرید کتاب‌های پر فروش، چاپ‌های جدید کتاب از دیگر راهکارها و عواملی هستند که بسیار می‌توانند در استقبال از کتابخانه مهم باشند، بیان کرد: به‌روزرسانی کتاب‌های کودک و نوجوان برای ایجاد رغبت در بین این قشر مهم است.
کوهساریان با بیان اینکه برگزاری کلاس‌های آموزشی برای رده‌های سنی خردسالان تا بزرگسالان با استفاده از اساتید و مربیان رسمی و آموزش به صورت حرفه‌ای و اشتغال اعضای کتابخانه طبق شعار سال ۱۴۰۱ در کنار همکاری با سایر ادارات برای برپایی جشن‌ها و آئین‌های سنتی از جمله دیگر اقداماتی است که برای بازدید بیشتر و ایجاد رغبت در بین اعضا می‌توان انجام داد.
وی با بیان اینکه بازدیدهای مدارس و اجرای برنامه‌های شاد و همچنین حضور مسئولان در کتابخانه و گفتگوهای صمیمانه از جمله دیگر موارد جذب برای کتابخوانی به خصوص در سنین پایین‌تر است، تاکید کرد: برخورد کتابداران بسیار برای جذب جوانان مؤثر است ما باید همان نوجوانی شویم که به مرحله کتابخوانی رسیده یعنی گاهی باید کتابدار کودک شود گاهی نوجوان و گاهی جوان باید در دنیای یک فرد قدم گذاشت و او را علاقمند کرد.
راهکار ارتباط برقرار کردن
مسئول کتابخانه عمومی سمنان در پاسخ به این سوال که این چگونه میسر می‌شود، بیان کرد: با یک گفتگوی صمیمانه از علایق او آگاهی پیدا می‌کنیم و اینگونه می‌توانیم هم کتاب‌های مورد علاقه‌اش را معرفی نمائیم و هم برای اوقات فراغت او برنامه‌ریزی کنیم من خودم ۹ یا ۱۰ ساله بودم راه زیادی را از میدان امیرکبیر تا میدان امام خمینی (ره) سمنان طی می‌کردم تا به کانون پرورش فکری برسم و چون علاقه زیادی به خواندن کتاب‌های تاریخی داشتم و اگر برخورد آن دوران مربیان نبود قطعاً این علاقه شاید تقویت نمی‌شد تا جایی که از سال ۷۳ عضو کتابخانه سمنان شدم و حتی در سال ۹۲ آزمون کتابخانه‌های عمومی را قبول و در سال ۱۴۰۰ نیز به کتابخانه امام سمنان آمدم.
کوهساریان که حالا مسئول کتابخانه نمونه استان سمنان نیز محسوب می‌شود با بیان اینکه در خانه کتاب ما، کلاس‌های آموزشی نقاشی، خط تحریری و خوشنویسی، طراحی و سیاه قلم، مجری شو، خیاطی، قصه گویی خلاق، کاردستی و خمیر بازی، روان خوانی، رنگ انگشتی، شاهنامه خوانی، زبان انگلیسی و کارگاه‌های گروهی مدرسه‌ای با استادان و مربیان رسمی مجرب برگزار می‌شود، گفت: تلاش داریم تمام کارها را برای جذب جوانان و نوجوانان صورت دهیم.
وی بیان کرد: برای خدمات رسانی بهتر در کتابخانه موانعی وجود دارد که حتماً به یاری همدیگر باید رفع کنیم از جمله کمبود نیروی خدمات به صورت ثابت در کتابخانه، استفاده از فضاهای مخروبه و بلااستفاده با یاری مسئولان و حمایت‌های خیران، خرید تجهیزات ویژه برگزاری کلاس‌ها چون تخته وایت برد، اتو، باند صدا و میکروفون و وسایل صوتی، اسباب بازی، بارکد خوان و دوربین عکاسی، خطوط اینترنت فیبر نوری و… از این دست مشکلات بسیار زیاد هستند.
ایجاد علاقمندی از سوی خانواده‌ها
مسئول کتابخانه امام سمنان در ادامه و با تاکید بر اینکه اگر خانواده‌ای علاقه دارد که فرزند خود را به مطالعه سوق دهد، حتماً باید همراه فرزندشان به کتابخانه بیایند و عضو کتابخانه شوند گفت: اگر والدین حتی روزنامه و نشریه بخوانند، کودک هم می‌بیند و دقیقاً همان کار را انجام می‌دهد. کافی است که روزانه فقط پنج دقیقه یک کتاب در دست بگیریم و دو صفحه آن را بخوانیم. سپس بیاییم و در مورد آن با اعضای خانواده صحبت کنیم. این کار علاوه بر بالا بردن اعتماد به نفس درست فرزندان و مباحثه درباره کتاب، مطالب را به صورت عمیق در ذهن و دل آنان پابرجا می‌سازد لذا همراهی خانواده با فرزند و آمدن به کتابخانه و مکان‌های فرهنگی از شیوه‌های تربیت فرزندان برای کتابخوانی است.
کوهساریان با بیان اینکه مسئولان و مدیران کل و مدیران شهرستان سمنان چرا به کتابخانه نمی‌آیند و عضو نمی‌شود؟ چرا جلسات اداری را در کتابخانه برگزار نمی‌کنند؟ مگر همین اقدامات ظاهراً کوتاه، نمی‌تواند بخش بزرگی از مشکل ترویج کتابخانه را حل کند؟ بیان کرد: از مسئولان می‌خواهیم برخی جلسات کاری خود را در سالن‌های جلسات کتابخانه برگزار نمایند و در یک بازه زمانی کوتاه، یک کتاب را که از قبل خوانده‌اند، به نقد و تحلیل بپردازند. اینگونه است که با قرار گرفتن در محیطی فرهنگی، شوق مطالعه در دل‌ها بیشتر می‌جوشد.
کارگاه‌های خلاق
کتابدار کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) سمنان نیز در گفتگو با مهر، ضمن بیان اینکه کتابخانه برتر می‌بایست فضایی صمیمی و گرم برای حضور تمامی علاقمندان به کتاب و کتابخوانی را داشته باشد بیان داشت: یک کتابخانه عمومی باید دارای کتابداران کتاب‌شناس و آگاه و دارای روابط عمومی بالا که توانایی جذب گروه‌های سنی خردسال، کودک و نوجوان، جوان، زنان خانه دار، کارمندان، کارگران، بازنشستگان، سالمندان، معلولان و … را داشته باشد.
حنیفه صفری کلاس‌های آموزشی رنگ انگشتی، کاردستی، قصه گویی خلاق، کارگاه نقاشی، کارگاه خیاطی، عروسک دوزی، کلاس روان خوانی، کلاس مجری شو، طراحی و سیاه قلم را از جمله برنامه‌های فرهنگی و آموزشی کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) دانست و گفت: کمبود منابع علمی و تخصصی دانشگاهی، کمبود کتاب‌های مورد علاقه کودکان و نوجوانان از جمله موضوعاتی مانند دایناسورها و کتاب‌های چاپ جدید ازجمله مشکلات کتابخانه است.
وی با تاکید بر اینکه مطالعه و خواندن والدین نقش بسزایی در تشویق فرزندان به مطالعه دارد اظهار داشت: رفتار و واژگانی که والدین کتابخوان به کار می‌برند بسیار متفاوت خواهد بود نسبت به والدینی که ارزشی برای مطالعه و آگاهی خود قائل نخواهند بود از سوی دیگر خانواده‌های پرمشغله که فرصت مطالعه کتاب‌هایی با متن‌های طولانی را ندارند می‌توانند روزنامه‌ها، نشریات و همچنین کتاب‌هایی با مطالب کوتاه در موضوعات مختلف را مطالعه کنند.
خیران کتاب هدیه دهند
این کتابدار سمنانی با اشاره به مشکلات کتابداران از مسئولان خواستار رسیدگی به وضعیت حقوق کتابداران، تأمین نیروی انسانی در کتابخانه و تأمین منابع مورد تقاضای اعضا شد و گفت: کتابداران می‌توانند با راهنمایی دقیق و صحیح از نحوه عضویت، خدمات دهی در کتابخانه و معرفی منابع کتابخانه در موضوعات مختلف به اعضا به عنوان مشاوران امین موجب جذب مخاطبان به کتابخانه شوند اگر کتابداران بتوانند اعتماد مراجعه کنندگان را به خود جذب کنند و خدمات دهی مناسب را ارائه دهند سبب رضایت و جذب مخاطبان خواهند شد.
صفری با تاکید بر اینکه باید تمام خدماتی که در کتابخانه ها ارائه می‌شود اطلاع رسانی کنیم، گفت: کتابخانه عمومی امام خمینی (ره) شهرستان سمنان کانالی را در پیام‌رسان بله و ایتا به عنوان اولین کتابخانه شهرمان سمنان ایجاد کرده و تمام فعالیت را برای عمومی مردم در این کانال اطلاع رسانی می‌کند از سوی دیگر از خیران هم می‌خواهیم که کتاب به کتابخانه ها هدیه کنند.
در نهایت باید گفت علی رغم اینکه نقش کتابداران و کتابخانه در مطالعه جوانان و نوجوانان و بار آوردن نسلی کتابخوان بسیار اهمیت دارد اما دو موضوع دیگر را هم نباید فراموش کرد نخست نقش خانواده و دوم ارتقای کتابخانه ها و به خصوص تأمین کتاب‌های جدید برای آنها که باید مد نظر مسئولان ما قرار گیرد.
نظر شما