۸ آذر ۱۴۰۱، ۱۱:۲۵

یادداشت مهمان؛

نتایج فرهنگی و اجتماعی دین‌گریزی/رهایی در چیست؟

نتایج فرهنگی و اجتماعی دین‌گریزی/رهایی در چیست؟

افزایش دین گریزی، بالا رفتن آمار طلاق، اعتیاد، فساد و بزه کاری را در پی دارد و کاهش آن، از آمار این گونه آسیب‌ها می‌کاهد.

به‌ گزارش‬ خبرنگار‬ مهر، ‬ علی‬ معروفی‬ آرانی‬، ‬ منتقد‬ و‬ پژوهشگر‬ عرصه‬ فرهنگ‬ در یادداشتی به‌ بررسی‌ عامل‬ مهم‬ دینداری‬ در‬ تعالی‬ اجتماعی‬ پرداخته‬ است.

‬ مشروح‬ این‌ یادداشت‬ را‬ در‬ ادامه‬ بخوانید:

نقش دینداری و دین گریزی در دیگر آسیب‌های اجتماعی از دید جامعه شناسان و روان شناسان نیز پنهان نمانده است؛ آنها به ‌قدرت بازدارندگی دین در برابر هنجارشکنی و آسیب رسانی اعتراف دارند و دین را عامل مهمی در برقراری زندگی سالم ‏اجتماعی می‌دانند.

کارل گوستاو یونگ دین را مانند گرسنگی و ترس از مرگ، واقعی می‌خواند و نبود روحیه دینی در انسان را عامل ‏بروز اختلالات و تشویش‌های روانی معرفی می‌کند، (۱) و گابریل تارد از سرنوشت انسان‌ها در جامعه‌ای که دین در آن حضور ‏ندارد و توان ایستادگی آنها در برابر خواسته‌های مخرب بدون حضور دین احساس نگرانی می‌کند. افزون بر این، تجربه و پژوهش‌های جدید نیز نشان از گرفتاری کمتر دینداران به هنجارشکنی و بزهکاری دارد: «جوانان کاتولیک که از دامن مادران ‏مستغرق در مذهب برخاسته‌اند نسبت کوچکی را در میان بزهکاران حائز بوده‌اند؛ در صورتی که جوانانی که در دامن مادرانی ‏تربیت شده‌اند که به طور نامنظم به کلیسا می‌رفتند یا اصولاً به کلیسا نمی‌رفتند نسبت بالاتری را دارا بودند.» (۲)

بنابراین دین ‏گریزی به عنوان یک آسیب اجتماعی شایسته بحث و بررسی است. متدینین دین را از نگاه قرآن، مجموعه‌ای از باورها و رفتارها با محوریت یک موجود برتر تعریف کرده و دین گریزی، عوامل دین گریزی را مانند: محیط، دوستان و مربیان، فشار و خشونت، ناکار آمد دیدن دین، شک و تردید، ناسازگاری با عقل، ناسازگاری با علم، فقر، روان پریشی، سخنگویان دین، خواسته‌های نفسانی، تهاجم دینی و گستردگی شریعت با استناد به آیات قرآن مورد نگاه مدقنانه قرار می‌دهند.

نگاهی به تاریخ پر از فراز و نشیب به دین نشان می‌دهد دین باوری به تقلیل می‌رود و دین گریزی رشد می‌کند، تا آنجا که در چند سده اخیر دین گریزی سرعت چشمگیری یافته، اروپای مسیحی غیرمسیحی می‌نماید، دین بر شئون زندگی اروپاییان حاکم نیست، دین تافته‌ای جدا بافته از دیگر نهادهای اجتماعی لحاظ نمی‌شود، و بسیاری از دول اروپایی تاب تحمل وجود واژه دین را در قانون اساسی اروپای متحد ندارند و خواهان حذف این واژه هستند. دین گریزی در آیات قرآن نیز پیشینه‌ای بلند و واقعیتی انکارناپذیر دارد. برای نمونه شماری از یهودیان از دین موسی می‌گریزند و گوساله پرستی پیشه می‌کنند.

قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَکَ مِنْ بَعْدِکَ وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِیُّ. فرمود در حقیقت ما قوم تو را پس از [عزیمت] تو آزمودیم و سامری آنها را ‏گمراه ساخت. فَرَجَعَ مُوسَی إِلَی قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ یَا قَوْمِ أَلَمْ یَعِدْکُمْ رَبُّکُمْ وَعْدًا حَسَنًا أَفَطَالَ عَلَیْکُمُ الْعَهْدُ أَمْ أَرَدْتُمْ أَنْ یَحِلَّ ‏عَلَیْکُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّکُمْ فَأَخْلَفْتُمْ مَوْعِدِی. پس موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قوم خود برگشت [و] گفت ای قوم من آیا ‌پروردگارتان به شما وعده نیکو نداد آیا این مدت بر شما طولانی می‌نمود یا خواستید خشمی از پروردگارتان بر شما فرود آید که با ‏وعده من مخالفت کردید. قَالُوا مَا أَخْلَفْنَا مَوْعِدَکَ بِمَلْکِنَا وَلَکِنَّا حُمِّلْنَا أَوْزَارًا مِنْ زِینَةِ الْقَوْمِ فَقَذَفْنَاهَا فَکَذَلِکَ أَلْقَی السَّامِرِیُّ. گفتند ‏ما به اختیار خود با تو خلاف وعده نکردیم ولی از زینت‏ آلات قوم بارهایی سنگین بر دوش داشتیم و آنها را افکندیم و [خود] سامری ‏‏ [هم زینت‏ آلاتش را] همین گونه بینداخت. فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُکُمْ وَإِلَهُ مُوسَی فَنَسِیَ.

‏ برخی از اهل کتاب باعلم به درستی آیات خدا کافر می‌شوند (آل عمران/۷۰). و چند نفر از مسلمانان از دین خویش ‏می گریزند و به اهل مکه پناه می‌برند (آل عمران/۸۶)‏‎.‎

خشونت‌هایی که به نام دین انجام می‌گیرد و الزام‌هایی که در جهت دین آوری صورت می‌پذیرد گروهی را در صف دین گریزان ‏آورده است و در نگاه ایشان تصویر دین، تصویری خشن و همراه با فشار، تهدید و ارعاب می‌گردد. بسیاری از کودکان در دوران ‏نوجوانی و جوانی، تهدید و گاه تنبیه والدین به انجام فرایض و ترک برخی رفتارها را شاهد بوده‌اند، و در محیط تحصیلی کاستن از ‏نمره انضباط، تحقیر و تهدید را تحمل کرده و به اجبار در نماز جماعت و دیگر مراسم دینی شرکت کرده‌اند، و سپس در محیط کار ‏و فعالیت به نام دین، بست و بندهای بسیار را تجربه می‌کنند. در نظرگاه قرآن نیز مهربانی، خویشتن داری و آسان گیری بر ‏مردم، عامل جذب آنان، و سخت گیری و فشار، عامل گریز از دین معرفی شده است: «فبما رحمة من الله لنت لهم و لو کنت فظّاً ‏غلیظ القلب لانفضّوا من حولک فاعف عنهم و استغفر لهم» آل عمران/۱۵۹ با این نگاه، قرآن از پیامبران، نرم گویی با سردمداران ‏کفر و فساد را می‌طلبد و ایشان را از درشت گویی باز می‌دارد: «فقولا له قولاً لیناً لعلّه یتذکّر أو یخشی» طه/۴۴ و احکام را به گونه‌ای تشریع می‌کند که دینداران در سختی گرفتار نیایند: «لایکلّف الله نفساً إلاّ وسعها.‎» ‏‬ (۳)

هری استاک سالیوان می‌گوید: در عصر فروید دغدغه اصلی سرکوب جنسی بود و در عصر جدید مشکل اصلی انسان تنهایی است. ‏گوستاو یونگ می‌نویسد: «ما در عصر بزرگ‌ترین آشوب‌ها و بی قراری‌ها به سر می‌بریم؛ در عصر کشمکش‌های عصبی، اغتشاش‌های ذهنی و سردرگمی دیدگاه‌ها و باورها». فروم می‌گوید: زندگی ما توأم با آشفتگی و سرگردانی روحی است که به گونه‌ای خطرناک به حالت دیوانگی نزدیک شده است. فشارهای روانی بر انسان معاصر به اندازه‌ای است که ۸۰٪ بیماری‌های جدید از فشارهای روانی ناشی می‌شود.

برای دین خصلتی روان درمان گرانه قائل است و دین را معنی بخش وجود انسان و رهایی بخش او از مشکلات می‌شناساند. و مالینوفسکی نیز چونان یونگ می‌اندیشد. (۵) و با همین تصور مشرکان بت پرستی می‌کردند و از بت‌های خود انتظار یاری داشتند: «واتّخذوا من دون الله آلهة لعلّهم ینصرون» یس/۷۴ این نیاز انسان را برخی از طراحان دین، شناسایی کرده با طرح ادیان جدید، خود را رهایی بخش انسان از مشکلات روحی و روانی معرفی می‌کنند. نورمن ویت سنت پیل طرّاح یکی از این ادیان می‌گوید: با اطمینان به نفس و حرارت و نگرش مثبت و به کمک پروردگار می‌توانی مشکلات شخصی خویش را حل کنی و قادر متعال علاج نگرانی است. ‏ ‏‎‏(۴) ‏در ژاپن نیز ادیان جدید، مهاجرین به شهرها را که نسبت به سایر ژاپنی‌ها از تنهایی، غم و اندوه بیشتری رنج می‌برند نشانه می‌گیرند و در جذب و پذیرش آنها بسیار موفق جلوه می‌کنند، آنها این اطمینان را به پیروان خویش می‌دهند که دین پذیرفته شده رهایی بخش و آرامش آفرین است. وقتی انسان با این رویکرد به سمت دین می‌رود و در شمار دینداران قرار می‌گیرد از دین آرامش و سعادت و رهایی از تنهایی را می‌طلبد. اگر دین نتواند این خواسته را برآورده سازد گریز از چنین دینی طبیعی است. برخی دین گریزی‌ها در دوران معاصر از آن جهت است که دین گریزان دین را فاقد راهکارهای مناسب برای برون رفت از غم، غصه، اندوه و اضطراب می‌دانند، آنها تصویر می‌کنند دین نه تنها ایشان را از تنهایی و اضطراب نمی‌رهاند، بلکه با توصیه به گریه، بر سر و سینه کوفتن و خویشتن آزاری، غم و غصه و اندوه آنها را تشدید می‌کند. ‏(۶)

حجت‌الاسلام نخاولی ‏، مفسر، محقق و پژوهشگر در خصوص دین گریزی جوانان غربی از دین می‌گوید؛ دوران تحریف مسیحیت به عنوان سرآغاز دین‌گریزی است. دلیل این دین‌گریزی هم همان فطرت انسانی است که نمی‌تواند دین تحریف شده را قبول کند و سوالات خود را بی پاسخ بگذارد.

حجت‌الاسلام نخاولی در همین راستا تعارض بین عقل و دین، دین و دنیا، دین و علوم تجربی و دین و عمل را از آثار تحریف دین بر می‌شمارد و تعارض بین دین‌دار بودن و ازدواج، همان چیزی که قرآن در آیه «… و رَهْبَانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ… و رهبانیتی که به بدعت آورده‌اند ما بر آن‌ها مقرر نکرده‌ایم» (حدید/۲۷) آن را بدعت می‌خواند، تعارض بین خدا بودن حضرت عیسی (ع) و عقل و پایبند نبودن به اعتقادات خود در عمل، از جمله آثاری است که پس از تحریف مسیحیت پدید آمد .(۷)

عمل نکردن کشیش‌ها به توصیه‌های خود و زندگی اشرافی آن‌ها در دوران فقر و طاعون کشورهای فرانسه و انگلیس یکی از مصادیق تعارض دین و عمل و از عوامل شدت گرفتن دین‌گریزی در دو قرن اخیر است.

حجت‌الاسلام نخاولی تحولات ملی‌گرایانه در اروپا، انقلاب علمی، جریانات اجتماعی و اقتصادی را یکی دیگر از ‏عوامل دین‌گریزی و ابطال فرضیات مسیحیت تحریف شده برشمارد و اعتقاد دارد؛ با انقلاب علمی به وجود آمده ‏در آن زمان، مداخله مستقیم خداوند در طبیعت نفی شد و در مقابل این اعتقاد، وجود خدا و ماورا طبیعت به ‌کلی نفی و الهیات مسیحیت شکسته شد‎.

‎ جریان علمی به وجود آمده در آن زمان، خرافات کلیسا و نظریاتی همچون نظریه ‏بطلمیوس را کنار زد و از طرفی کلیسا تعدّی به این اندیشه‌ها را بدعت و کفر می‌دانست که نتیجه همه این ‌اتفاقات، کنار زدن ماورا طبیعت از تفسیر جهان و تبدیل شدن افراط‌ها به تفریط بود که افرادی همچون نیچه را ‏پدید آورد که می‌گفت: «همه دین می‌گوید؛ دین تحریف شده ‏مانند درخت سیب آفت زده است، واکنش افراد این است که این درخت را از جا بکنند در حالی که معقول این ‌است سم بزنند و آفات را از آن دور کنند؛ آنچه در مورد مسیحیت اتفاق افتاد، کندن درخت دین به جای ‏آفت‌زدایی بود.

امیرالمومنین (ع) می‌فرماید از دری که فقر وارد می‌شود از در دیگر ایمان وارد می‌شود. یکی از عوامل اصلی ‏دین ‏‏گریزی غفلت، جهل و عدم تفکر جوان به مسائل دینی است‌. حکومت اسلامی آوردنی نیست ساختنی است باید با رفتارمان آن ‌را ‏‏بسازیم امام خمینی (ره) می‌فرماید من به مسئولین توصیه می‌کنم که به هر شکل ممکن وسایل اقتصادی و اخلاقی جوانان را ‏‏‏فراهم سازند و تا مرز رسیدن به بهترین ارزش‌ها آنها را همراهی کنند‎.‎

امیر مؤمنان (علیه السلام) در این باره می‌فرماید: «الافراطُ فی الملامةِ یَشبُّ نیران اللجاج»: زیاده روی در ملامت و سرزنش، آتش لجاجت را شعله‌ور می‌سازد.

بنابراین، مقابله با روحیه استقلال طلبی جوان و سرزنش کردن افراطی او، پیامدهای خطرناکی به دنبال دارد. یکی از پیامدهای ناگوار آن، طغیان علیه ارزش‌های حاکم بر جامعه، گریز از ارزش‌ها و منبع آنهاست و چون معمولاً در جوامع دینی منشأ و منبع ارزش‌ها، «دین» است، این مسئله به دین گریزی می‌انجامد.(برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به کتاب «ده گفتار» شهید مطهری)

می‌توان نتیجه گرفت که از عوامل اصلی دین گریزی جوانان ناسازگاری میان قول و عمل کسانی است که به طرف دین دعوت می‌کنند. عوامل دیگری از جمله غفلت، جهل و عدم تفکر جوانان درباره دین، و یا تهاجم فرهنگی نیز تأثیر اساسی و فراوانی در این فرایند دارند. به هر حال، از بهترین و اصلی‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از دین گریزی جوانان نشان دادن یک الگوی مناسب برای جوان است و منادیان دین و کسانی که به طرف دین دعوت می‌کنند باید پیش از اینکه جامعه را تبلیغ کنند به فکر تزکیه و تهذیب نفس خود باشند تا مشمول آیه شریفه (لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ) (صف: ۲) نگردند. البته نباید از عوامل دیگر نیز غفلت کرد که هر یک به نوبه خود عامل مهمی برای دین گریزی جوانان است.

در مسئله گرایش به فرهنگ غرب نیز عدم شناخت صحیح از فرهنگ غرب به عنوان عامل اصلی بیان شده است و مشکلات اقتصادی در داخل و آزادی ابتذال موجود در غرب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بنابراین، با توجه به این عوامل، راه کارهایی که برای جلوگیری از این دو می‌توان بیان کرد، تقویت بینش دینی و سیاسی جوانان و زدودن فقر اقتصادی و ارائه الگوهای مناسب به جوانان است و علت‌های دیگر در اولویت‌ها و رتبه‌های بعدی قرار دارند.

موریس بوکای می‌نویسد: ‏ «در مورد عهد عتیق نیازی بود از کتاب نخست آن یعنی سفر پیدایش پا فراتر نهم، تا به تأکیداتی آشتی ناپذیر و غیرقابل توجیه با ‌معلومات قطعی علمی روبرو شوم.» ییاتی گورسگی می‌گوید: «در انجیل‌ها چه از جهت تاریخی و چه از لحاظ جغرافیایی ‏مطالب نادرست فراوان به چشم می‌خورد.»‬ نمونه‌هایی از دین گریزی در جهان اسلام نیز دیده می‌شود. برای نمونه کسروی ‏برخی از آیات را با علم ناسازگار می بیند و از اسلام می‌گریزد و برخی از جامعه شناسان و روان شناسان نیز از آن جهت که ‏وحی، شیطان، جن و فرشته را در خور آزمایش و تحلیل و بررسی علمی نمی‌دانند از دین می‌گریزند و یا به تحلیل علمی وحی و ‏شیطان و موضوعاتی از این دست می‌پردازند؛ تحلیلی که در نظرگاه دینداران عین دین گریزی است‎.‎‏ (۸)

در آیات قرآن نیز برخی از نشانه‌های نقش دانشمندان اهل کتاب در دین گریزی آمده است: «یا أیها الذین آمنوا إنّ کثیراً من الأحبار و الرهبان لیأکلون أموال الناس بالباطل و یصدّون عن سبیل الله» توبه/۳۴ گروهی از علمای اهل کتاب با در هم آمیختن ساخته‌های خویش با دین، با هدف مادی دین را با زندگی و خرد ناسازگار نشان می‌دهند و زمینه‌های دین گریزی را فراهم می‌سازند: «فویل للذین یکتبون الکتاب بأیدیهم ثم یقولون هذا من عند الله لیشتروا به ثمناً قلیلاً» بقره /۷۹ «یا أهل الکتاب لاتغلوا فی دینکم» نساء/۱۷۱ در جهان اسلام نیز برخی سخنگویان چنین نقشی دارند؛ آنها با رفتار زشت، دنیاطلبی، گناه، خشونت و باورهای خویش مردم را به اصل دین بدین می‌کنند و ایشان را به وادی دین گریزی می‌برند؛ در صورتی که آیات یاد شده به علمای اهل کتاب محدود نمی‌شود، بلکه سخنگویان اسلام نیز مشمول این آیه هستند و باید از سوق دادن مردم به دین گریزی بپرهیزند. ‏(۹)

زیستن در محیط‌هایی که محصول مهم آن دین گریزی است به آسانی امکان پذیر نیست. این محیط‌ها ناخودآگاه افراد را تحت تأثیر شدید قرار می‌دهد و آنها را ناخواسته به سمت دین گریزی می‌برد. در چنین مواردی نخستین مرحله درمان، جداسازی دین گریزان از محیط است؛ چه اینکه زیست در این محیط‌ها درمان را ناموفق می‌سازد و همیشه دور و تسلسل درمانی به وجود می‌آورد، از درمان فرد به بهسازی محیط، و از بهسازی و درمان محیط به درمان فرد. وقتی فرد درمان شود زیست او در محیط آلوده گرفتاری دوباره در دام دین گریزی می‌آورد و درمان محیط و بهسازی محیط با زیست دین گریزان در این محیط امکان پذیر نیست. مرحله جداسازی فرد از محیط در آیات قرآن نیز دیده می‌شود؛ مسلمانان از محیط ناسالم مکه هجرت می‌کنند و دین گریزان در آخرت به دلیل هجرت نکردن محاکمه می‌شوند و کیفر می‌بینند: «قالوا ألم تکن ارض الله واسعة فتهاجروا فیها» نساء/۹۷ حضرت نوح (ع) نیز برای رهایی فرزند خویش از دین گریزی در پی جداسازی او از دوستان ناباب و دین ستیز بود: «و نادی نوح ابنه و کان فی معزل یا بنی ارکب معنا و لاتکن من الکافرین» هود/۴۲ مرحله دوم درمان، پاک سازی محیط است؛ در این مرحله نیز جداسازی دین گریزانی که آگاهانه به این وادی رفته اند از دین گریزانی که ناخودآگاه در این آسیب گرفتار آمده‌اند ضروری است. دسته نخست با راه حل‌هایی که در مرحله پیش گیری و درمان گفته شد درمان پذیرند؛ اما دین گریزان دسته دوم با جداسازی از محیط به دین باوری بر می‌گردند.

خداوند سرنوشت هیچ گروهی را تغییر نمی‌دهد مگر آنچه در خود آنهاست را تغییر ‏دهند. ما پیشرفت‌هایی داشته و منکر آن نیستیم. دکتر محمدرضا طالبان عضو گروه جامعه شناسی انقلاب و محققین برجسته در ‏زمینه دینداری در جامعه ما می‌گوید در بعد عاطفی و احساس دینی پیشرفت داشته‌ایم من می‌گویم خیلی قوی‌تر از اینها شده‌ایم. ‏داشتن کمک‌های مومنانه، همدلی و پیاده‌روی‌های اربعین را قبول داریم اما در بعد اعمال رفتار دینی چه کار کرده‌ایم؟ برای نقش ‏تربیت در تبلیغ دینی ما چه کار کرده‌ایم؟ رهبری در مثال‌های خود، آندلس را معرفی می‌کند جامعه مسلمانی که بسیار پیشرفته ‏بودند اروپاییان تصمیم گرفتند با ترویج فساد اخلاقی این جامعه را از بین ببرند و این کار کردند. الان در شبکه‌های مجازی به ‌تدریج در حال از بین بردن خانواده‌های ما هستند ما می‌گوئیم انقلاب ما پیشرفت‌هایی داشته اما دین‌داری به تدریج رو به افول است ‌چراکه ضربه‌های اقتصادی وجود داشته است‎.‎

در زمان قبل از انقلاب دشمن سعی کردند دین را از مردم بگیرد عوامل فساد و خانه‌های فساد، کافه‌های فساد و غیره در ‏ایران به وجود آمد. اما در آن در دوره قوی‌ترین انقلاب دینی در جهان رخ می‌دهد. در زمانی که مردم را به سمت بی دینی سوق ‏می‌دهند. می‌توانیم فساد اداری را ببینیم و همزمان عدالت‌خواهی را که مردم ما به شدت امروز پیگیر آن هستند‎.‎

امام علی (ع) دوتا توصیف می‌آورد و می‌فرمایند مردم بر حکومت حق دارند و حکومت بر مردم ‏حق دارد. وقتی مردم در کنار حکومت هستند یعنی حق خود را نسبت به حکومت ادا می‌کنند و وقتی هم به آن انتقاد می‌کنند باز هم ‏حق خود را ادا می‌کنند.‬ (۱۰)

و درآخر

امروزه به طور فزاینده، شاهد بروز گسترده خشونت و افراط در پوشش باورهای مذهبی هستیم. در اسلام و مسیحیت نیز طیف‌هایی همچون سلفیان و بنیادگرایان با ادعای تحقق خلوص دینی، به استنباط نادرست از متون دینی مبادرت می‌ورزند که در برخی موارد، بروز گرایشات خشن و تندروی دینی را به دنبال داشته است. در تحلیل چرایی شکل گیری افراط و خشونت میان دو طیف مذکور، افزون بر انگیزه‌های سیاسی، با عوامل متعددی مواجه هستم. از جمله مهم‌ترین آنها رویکرد نص گرایانه به متون دینی است. این یادداشت با هدف همگرایی بیشتر اسلام و مسیحیت در برخورد با افراطی گری مذهبی، به بررسی برخی مصادیق گروش به نص گرایی، در استنباط آموزه‌های دینی از قرآن و کتاب مقدس پرداخته و ارتباط اتخاذ این شیوه با بروز افراط مذهبی را مورد ارزیابی قرار دادم. اثبات ارتباط مستقیم میان گرایشات نص گرایانه در تحقق بسیاری از خشونت‌های موجود میان سلف گرایان و بنیادگرایان، از جمله مهم‌ترین رویکردهای است که مراکز و سازمان‌های وابسته به تحقق گفتگوهای دینی و فرهنگی و مذهبی می‌توانند به آن بپردازند.

پی نوشت‌ها

۱)‬ همیلتون، جامعه شناسی دین، ۱۱۷. ۱۳. ‏

۲) همان، ۸۶. ۱۴.

۳) دین و چشم اندازهای نو،

۴) مقاله دین و نیازهای فرد،

۵) انسان امروزین در جستجوی روح فرد، ‏ ۱۸۲. ۱۶.‏

۶) حوزه نیوز، دین گریزی در دنیای معاصر

۷) حجت‌الاسلام نخاولی ‏، مفسر، محقق و پژوهشگر / دوران تحریف مسیحیت

۸) جان اف هات، علم و دین، ترجمه بتول نجفی، ۵۹. ۱۸.

۹) محمد رشید رضا، تفسیر المنار، ۷/۳۴۸. ۲۰.

۱۰) شیخاوندی، داور، جامعه شناسی انحرافات، ۱۹۹.

کد خبر 5642498

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • جعفری IR ۱۳:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      5 1
      شخصاًباین یادداشت موافقم. وقتی فقر وارد می شود ایمان از در دیگری می رود. الان خیلی از جوانان ما به دلیل فقر به مسجد هم نمی آیند.
      • زهرا منصوری IR ۱۴:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 3
        برخی ها انسان بی بندوبار، رفاه طلب، سودجو، ثروت اندوز، چپاولگر، بی دین و لامذهب را انسانی متمدّن، متشخص و هماهنگ با زندگی مدرن امروزی معرفی می کنند.وقتی جوانان این افراد را می بینند فکر می کنند دوری از مذهب و دین عامل رفاه طلبی است. این ایراد دارد و باید بررسی شود.
      • جعفری از حوزه علمیه قم IR ۱۴:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        جوان چون هنوز از پختگی لازم در مورد دین برخوردار نیست و به آن حد از شناخت و عرفان مذهبی نرسیده است تا لغزش افراد را به حساب خود آنها بگذارد نه دین و مذهبشان، به محض دیدن خلاف و اشتباه در اعمال الگوها و کسانی که به طرف دین دعوت می کنند، آن را به حساب دین و اخلاق و فضیلت می گذارد
      • جاوید IR ۱۴:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        استاد مطهّری یکی از علل گرایش نسل جوان به مکاتب الحادی، چه در مسیحیت و چه در جوامع اسلامی را پاسخ غیر منطقی و غیر معقول به نیازها و سؤالات این نسل و نیز برخوردهای منفی با این نسل می داند.
      • حسن IR ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        6 0
        الان بیشتر نماز گزاران در مساجد پیرمردها و پیرزنان است. امام جماعت مسجد ما وقتی می اد فقط برای نماز و سریع می رود به محل کار خود و همچنین با ماشین دنا پلاس 400میلیونی رفت وآمد می کند توقع داری دین داری در من بماند؟پاسخ لطفا
      • جوان ایرانی IR ۱۴:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        2 3
        غلط کردی گناه می کنی و مسجد نمی روی
      • شاهینی IR ۱۵:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        6 0
        با 25 سال سابقه دارم شش میلیون حقوق میگیرم یعنی فقر مطلق در مطلق.تقع داری دین دار باشم.دولت مردم را دین گریز کرده است.
      • نادر IR ۱۵:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        4 0
        وقتی مدیر یا مسئولی مثل عموم مردم زندگی نمی‌کند و حقوق بالای پنجاه میلیون تومانی می‌گیرد قدرت درک بی‌پولی و اجاره‌نشینی را ندارد، اما باز هم مردم فهیم علیرغم مشکلات با هرگونه اقدام که باعث تضعیف امنیت کشور شود مرزبندی دقیق و هوشمندانه داشته و از سوار شدن بر موج سازی منافقین و تجزیه طلبان در اعتراضا
      • صادقی IR ۱۵:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 1
        از دست دادن روحیه ایثارگری و شجاعت در رفع مشکلات همنوعان و در مقابله بادشمنان؛ زیرا دین با تبین و تصویر فرجام صحیح جهاد و شهادت و ایثارگری، پرده های راحت طلبی و منفعت پرستی را کنار زده و انسان ها را به معامله با ارزش هایی بالاتر از زندگی مادی فرا می خواند. با تضعیف دین داری ارزش ها در دنیا و مادیات
      • معصومه از قم IR ۱۵:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از قول خداوند فرمود: همانا مساجد خانه های من در زمین اند و آبادگران (نمازگزاران) در آن زائران من هستند، آفرین به حال بنده ای که خود را در خانه اش پاکیزه کرده و سپس مرا در خانه ام زیارت کند آن وقت پذیرائی شایسته از زوّار، حق زیارت شونده است
      • صمدی IR ۱۵:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        4 0
        در حال حاضر برخی مساجد جناحی شدند و از کارکرد و تعریف اصلی خود خارج گشتند.
      • ضرغامی IR ۱۵:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        4 1
        ما باید همه چیز را در مسجد بیاوریم، نه بعضی چیزها را. ما ختم را به مسجد آورده‌ایم و عروسی را برده‌ایم. گروه فلان را آورده ایم و فلان گروه را بیرون کرده‌ایم. این جناح آمده و آن جناح را بیرون کرده است.
      • صحرایی IR ۱۵:۴۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 3
        فرهنگ سرا، دانشگاه و سینما نتوانست جای مسجد را بگیرد. دین ما کامل و تمام است. اولیاء، دین کامل را در غیر مسجد، معرفی نکرده‌اند. بعد هم سر سلسله حکومت‌ها، حکومت امام زمان(عج) است که آن هم نگفتند در کاخ ریاست‌ جمهوری خواهد بود و مجلس خواهد داشت و… گفته‌اند که در مسجد کوفه می‌آید. شما تصور کنید که چطور
      • جامی IR ۰۹:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
        4 2
        بخشی از علت کمرنگ شدن حضور جوانان در مساجد به روحانیت باز می گردد. روحانیتی که از آنها به روحانی نما تعبیر می شود. اینها بدون اینکه خودشان را به سلاح و صلاح مجهز کنند این لباس را به تن کرده اند و دین را وسیله ارتزاق خود قرار داده اند.
      • سنایی IR ۰۹:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
        5 0
        اینها شرایط اجتماعی مطلوب را ایجاد نکرده اند تا جوان بدون دغدغه و گرفتاری وقتی هم برای خدا و مسجد داشته باشد. جوان بیکار، بی پول و بدون آینده تمام فکر و ذکرش عبور از این مشکلات است فرصتی برای فکر کردن به خدا و معنویت پیدا نمی کند.
    • مزیدی IR ۱۳:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      دین گریزی و گرایش جوانان به فرهنگ غرب همواره دغدغه هایی را برای رهبران دینی، دین داران و خانواده های متدین به وجود آورده و تهدیدی برای نسل جوان محسوب می شود. این پدیده در سده های اخیر، به ویژه در قرن بیستم، بخش عظیمی از جهان را فرا گرفت و حتی موجب به وجود آمدن مکاتب فلسفی الحادی و ایدئولوژی های دین
      • مدنی IR ۱۴:۲۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 3
        همفر، جاسوس انگلیسی در ممالک اسلامی در سال 1180م، در خاطرات خود راه های نابودسازی عوامل نیرومند مسلمانان را چنین برمی شمرد:ترویج شراب خواری، قمار، فساد، شهوترانی، ترغیب به زیرپا نهادن دستورات اسلام، و...الان جواانان ما و مردم این طوری شدن و حکومت باید اقدامی کند.
      • نامی IR ۱۴:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        قرآن نیز تأکید ویژه ای بر توجه به هدایت نزدیکان دارد. (إِذْ قَالَ لِأَبِیهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ) (صافات: 85); آن زمان که ابراهیم به پدر و قوم خود گفت: آخر این چیست که می پرستید؟ پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)بیان رسالت را از نزدیکان خود آغاز کرد و سپس به دیگران توسعه داد
      • بابکی IR ۱۵:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        توطئه های دشمنان و کافران و منافقان ضد دین که در قالب تهاجم فرهنگی شکل می گیرد از عوامل دخیل در معنویت گریزی است. هدف عمده این تهاجم رواج فساد بی قیدی و لامذهبی در بین مردم خصوصاً نسل جوان است که گاهی با ایجاد شبهات و وارونه جلوه دادن مسائل دین و پنهان کردن حق و پوشاندن باطل در لباس حق صورت می پذیرد
    • محمدی از رشت خوار IR ۱۴:۰۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      2 3
      در دین الهی هیچ عنصر گریزاننده وجود ندارد; اگر انسان ها به دریافت معارف دینی و درک صحیح از دین حق نایل آیند، هرگز از دین نمی گریزند. افزون بر این، عقل و عشق ـ هر دو ـ در متن دین جای دارند. دین هم ذهن و خرد انسان را تغذیه می کند و هم به دل آدمی حیات، حرکت و نشاط می بخشد.
    • معصومه بیگی IR ۱۴:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 3
      علت دین گریزی را باید در خارج از قلمرو دین حق و آموزه های دینی جستوجو کرد. بدون تردید، عوامل متعددی در بروز دین گریزی نقش دارند
      • پورمرجان IR ۱۴:۲۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        2 3
        مسئله دیگری که به عنوان عامل دین گریزی مطرح است اعمال خلاف کسانی است که نسل جوان به عنوان الگو بدان ها توجه می کنند. این امر بسیار مهم و خطرناک است و عامل دین گریزی آنها می شود.
      • سرمدی IR ۱۴:۳۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        4 1
        لغزش الگو و کسی که به عنوان منادی دین مطرح است خطرناک ترین وضع برای نسل جوان است
      • حسینی از مجلس IR ۱۵:۰۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        1 3
        حضرت امیر مومنان (علیه السلام) در نامه ای به مالک اشتر هنگام اعزام به مصر عنایت به مردم و رسیدگی به مشکلات آنان را بسیار سفارش و تاکید نمود، چرا که این مردم سپر در مقابل دشمنان هستند و همواره در خط مقدم دفاع از اسلام و انقلاب بوده و هستند
    • نیک نام IR ۱۴:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      4 1
      هر فردی با مراجعه به زندگی جوانان و مطالعه رفتارهای اجتماعی آنها، این مسئله را به صورت ملموس درخواهد یافت که در سال های اخیر و بخصوص پس از پایان هشت سال دفاع مقدّس، گرایش به فرهنگ بیگانه و فرهنگ غربی در بین جوانان ما رشد صعودی یافته است و گروه هایی از جوانان به علل گوناگون از دین و فرهنگ حالت گریز پ
      • خانی از بابلسر IR ۱۴:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        5 0
        مقابله با روحیه استقلال طلبی جوان و سرزنش کردن افراطی او، پیامدهای خطرناکی به دنبال دارد. یکی از پیامدهای ناگوار آن، طغیان علیه ارزش های حاکم بر جامعه، گریز از ارزش ها و منبع آنهاست و چون معمولا در جوامع دینی منشأ و منبع ارزش ها، «دین» است، این مسئله به دین گریزی می انجامد
      • فراهانی IR ۱۴:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 1
        استاد مطهّری رمز انحرافات نسل جوان را در عدم پاسخ گویی به نیازهای او می داند و می فرماید:ریشه بیشتر انحرافات دینی و اخلاق نسل جوان را در لابه لای افکار و عقاید آنان باید جست. فکر این نسل از نظر مذهبی چنان که باید راهنمایی نشده است، و از این نظر فوق العاده نیازمند است
      • فرجامی IR ۱۵:۳۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        البته ممکن است دینداری افراد برای مدتی کم رنگ و ضعیف شود یا فردی دین خود را تغییر دهد و دین دیگری انتخاب کند، اما هیچ کس نمی تواند برای همیشه بی دین باشد! پس دین گریزی به این معنا امکان ندارد. ما این نکته را در محیط پیرامون خود نیز بسیار تجربه کرده ایم!
    • زهرا نیک نام IR ۱۴:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 3
      البته با وجود همه این شبهات و تبلیغات همواره و در همه حال بارقه ای از دین و غیرت و حمیّت دینی در روح و روان جوانان موج می زند; بارقه امیدی که سرانجام بسیاری از جوانان را از غوطهور شدن در فرهنگ مبتذل غربی و بیگانه باز می دارد و آنان را به آغوش پرمحبت دین باز می گرداند.
      • رودباری از ماسال IR ۱۴:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
        3 2
        ما کشوری هستیم که اسلام را الگوی خودمان معرفی کرده ایم و از آن دفاع می کنیم، ولی در تبیین و عمل به آن در جامعه، گاهی راه های افراطی یا تفریطی را طی می کنیم. همین مطلب موجب می شود که برخی وقتی عدم ثبات را در این زمینه می بینند از اصل دین گریزان شده و به فرهنگ دیگری جذب شوند.
    • روحی IR ۱۴:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      «درک جوان» از جمله مسائلی است که لازم است در مورد جوانان رعایت شود. به دلیل آنکه جوان خود را در این سنین غریب و تنها می بیند، اغلب سعی می کند علیه سنّت ها و آداب و رسوم قیام نماید، از والدین خود و جامعه کناره گیری کند و فقط با همسالان خود تماس بگیرد.
    • باهر IR ۱۴:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      جوان دیگر والدین را محرم اسرار خود نمی داند و مسائل خصوصی را با آنان در میان نمی گذارد. پس باید با جوان همراز بود و به او گفت که ما تو را درک می کنیم و می توانی مشکلات و ناراحتی های خود را با ما در میان بگذاری.
    • بیدهندی IR ۱۴:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      وقتی جوان احساس کرد که حرف هایش خریدار دارد، آنها را با پدر و مادر در میان خواهد گذاشت. در غیر این صورت، او احساس تنهایی می کند و تعادل روانی خود را از دست می دهد. حال اگر جوانی به هر دلیلی احساس کند درک نمی شود و خود را در سطح خانه یا جامعه بیگانه ببیند، علیه تفکر، مذهب و یا نحوه پوشیدن لباس بزرگ س
    • زائری IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      وران نوجوانی و جوانی مهم ترین دوران زندگانی انسان محسوب می شود. در این دوران تحولات عظیمی در درون فرد روی می دهد. او در مرز بلوغ و نوجوانی از طفیلی بودن می رنجد و می خواهد به خود متکی گردد; نیروی عاطفی در او افزایش می یابد و در عالم دوستی، افراد را عاشقانه دوست دارد و در عالم قهر و نزاع، تا مرز انتق
    • زبیدی IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      در این سنین، افراط و تندروی، غرور، خودشناسی، تردید، اضطراب، خیالات، تهور، استدلال قوی و هوش در بالاترین درجه خود قرار دارد و استعدادها به اوج می رسد. از این رو، فرصتْ یک فرصت طلایی است; گو اینکه ترقّی انسان در این سن شکل می گیرد و انحطاط و سقوط نیز در همین سن به وقوع خواهد پیوست.
    • مشرقی IR ۱۴:۰۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      وجوان و جوانی که در یک خانواده نابسامان و محیطی آمیخته با اختلافات خانوادگی پرورش یافته، به سختی در مدرسه قابل تربیت خواهد بود. اگر والدین بیش از آنچه که به نیازهای مادی فرزندانشان اهمیت می دهند به جنبه های روحی آنان می پرداختند، مشکلات کمتری به بار می آمد و بزهکاری ها کاهش می یافت.
    • ساری IR ۱۴:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      شرایط حاکم بر این دوران بیانگر این است که نوجوان و جوان احتیاج به آرامش روانی بیشتر و ارتباط صمیمانه و دوستانه دارد. به عبارت دیگر، او همدم و مونسی می طلبد که وجودش را درک کند و همچون او، طعم ناخوشایند انتقاد، تهدید، تحقیر و روابط آمرانه را چشیده باشد.
    • اصلانی از گیلان IR ۱۴:۱۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      ر اهمیت این دوران همین بس که طبق سخن پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)یکی از مهم ترین چیزها که در قیامت قبل از برداشتن قدم از قدم مورد سؤال قرار می گیرد، دوران جوانی است.
    • IR ۱۴:۱۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      جوان به دنبال محیطی می گردد تادرآن در محیط رشدذهنی یابدو خلّاقیت خویش را نشان دهد و رفتارش مورد تأیید قرار گیرد.الان این محیط وجود ندارد و جوانان ما احساس بی امنیتی و تنهایی می کند و والدین هم در گیرو دار نان شب و گرفتاری های خاص خود هستند.برای همین دین گریز و جامعه گریز می شوند.
    • IR ۱۴:۱۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      یکی از تمایلات و خصیصه هایی که در این دوران شدت می یابد، علاقه به آزادی بی حد و حصر و بی قید و شرط است. او می خواهد مقرّرات اجتماعی را نادیده بگیرد و در راه ارضای تمایلات خویش از آزادی های تند و بی حساب استفاده کند.طرد کردن آنها با این شرایط دین گریزی را دامن می زند.
    • IR ۱۴:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      جوان از نظر شناختی، دارای تفکر انتزاعی است و از نظر ذهنی به حداکثر کارآیی هوش می رسد. در این دوره، گرایش جوانان به «فلسفه زندگی»، آنان را به سوی مسائل اخلاقی، سیاسی و مذهبی سوق می دهد. مسولین اینجا باید توجه کنند که از این نسل بهره ببرند نه این که کاری کنند که دل به آشوب بزنند.
    • صمصامی از قم IR ۱۴:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      جوان به دلیل توانمندی های ذهنی خود، دین صرفاً تقلیدی را برنمی تابد. او باورهای دینی را که از دوران کودکی به صورت تقلیدی به او القا شده، کنار می زند و می خواهد دینی را بپذیرد که با سطح تفکر او متناسب باشد. اما بسیاری از اوقات آنچه به عنوان دین به او عرضه می شود برایش قانع کننده نیست.
    • صوری IR ۱۴:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      جوان می خواهد همه آموزه های دینی را با عقل خود بسنجد. او فکر می کند اگر آموزه های دینی در قالب های فکری او بگنجد صحیح است، وگرنه درست نیست و باید کنار گذاشته شود. این عوامل موجب می شود هویت دینی جوان به خوبی شکل نگیرد و دچار بحران شناختی نسبت به این آموزه ها شود و راه نجات از این بحران را گریز از دی
    • مجاهدی از قم IR ۱۴:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      قرآن نیز یکی از علل عمده گرایش به کفر و بی ایمانی را جهل و ضعف معرفتی انسان ها می داند. حضرت نوح(علیه السلام)به قوم خود می فرماید:(وَلَـکِنِّیَ أَرَاکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ)(هود: 29); شما را مردمانی ناآگاه می بینم.
    • IR ۱۴:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      امیر مؤمنان(علیه السلام) نیز درباره علت کفر می فرماید:«لو ان العباد حین جهلوا وقفوا، لم یکفروا و لم یضلوا»;6 اگر مردم در موارد ناآگاهی درنگ و تأمّل می کردند، هرگز به کفر و گم راهی نمی گراییدند.بنابراین، یکی از علل روان شناختی دین گریزی در همه انسان ها، به ویژه جوانان، ضعف معرفتی و عدم تفکر درباره دی
    • زاهدی IR ۱۴:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      دشمن برای دور ساختن جوانان از دین، از انواع راه ها و شیوه ها استفاده می کند و به هر ترفندی دست می زند. فقر هم بهترین ترفند برای بی دینی است.
    • رستمی IR ۱۴:۲۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      شور و نشاط جوانان وقتی با فرهنگ پاک و پویای اسلام عجین شد، آن گاه به بار خواهد نشست و همگان از ثمرات آن بهره مند خواهند گردید.
    • ضابطی قم IR ۱۴:۲۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      2 0
      برادر من دشمنان اسلام این نکته را خوب می دانند، از این رو، «باورهای اسلامی» را مورد هجمه قرار می دهند و می کوشند از هر طریق اعتقادات مذهبی را در وجود جوانان سست و کم رنگ کنند; زیرا با وجود فرهنگ اسلامی ـ که با فطرت بی آلایش جوانان سازگار است ـ جای هیچ نفوذی برای فرهنگ بیگانه نیست.
    • ناصری از قم IR ۱۴:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      یکی از روش های دیرین دشمن برای بسط سلطه خویش، استفاده از اعتقادات انحرافی در برابر عقاید و ارزش های اصیل است. آنان در تلاشند تا مذهب را که عامل بیداری، پویایی، ظلم ستیزی، عدالت گستری و تأمین کننده سعادت دنیا و آخرت است، به عامل تخدیری، انفرادی، انزواطلبی، ظلم پذیری، واپس گرایی و رهبانیت تبدیل نمایند
    • شرفی از مشهد IR ۱۴:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      4 0
      جوانان با مشاهده کسانی که قول و عملشان یکی نیست و در عین حال، دعوت به دین داری می کنند، از خود می پرسند: اگر اسلام خوب و ارزشمند است، چرا مدعیان آن بدان عمل نمی کنند؟آنها می گویند: چرا این مدعیان دین فقط ما را به عمل به دستورات دینی توصیه می کنند، حال آنکه خودشان فرسنگ ها با دین و احکام دینی فاصله د
    • سراوانی از حوزه علمیه قزوین IR ۱۴:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 3
      در این باره می توان گفت که الگوهای زنده و مشهور باید در مورد هدایت نسل نو احساس مسئولیت و مواظبت بیشتری کنند و از سوی دیگر، به نسل جوان اصالت دین منهای افراد تفهیم گردد تا با فرو ریختن و یا ریزش یک الگو، جوان این را به حساب فرو ریختن دین و اخلاق نگذارد.
    • سراوانی از کوهپایه IR ۱۴:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 0
      انسان به طور طبیعی به دنیاطلبی و راحت طلبی بیشتر علاقه دارد تا حرکت به سوی خدا. این یک امر غریزی است. خوردن و خوابیدن برای انسان، راحت تر از این است که کارهای سخت انجام دهد. میل طبیعی به مادی گری و دنیاطلبی در انسان وجود دارد
    • صابر محمدی IR ۱۴:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      چرا خبرگزاری مهر و یا سازمان صداوسیما برنامه ای با این عناون و متشکل از روحانیون و جامعه شناسان و مسولین نمی گذارد تا بهتر و بصورت علنی این مورد مورد نقد و بررسی قرار گیرد.؟
    • ناصحی IR ۱۵:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      5 0
      چند روز پیش آمار وحشتناکی درباره وضعیت معیشت ایرانی‌ها منتشر شد که بازتاب بسیاری در شبکه‌های اجتماعی هم داشت؛ آماری که از فقر بیش از ۶۵ میلیون نفر در کشور خبر داد. آنطور که کارشناسان اخیرا برآورده کرده‌اند، خط فقر به بالاتر از ۱۸ میلیون تومان در ماه رسیده و حالا بیش از نصف ایرانی‌ها زیر این خط هستند
    • قائمی IR ۱۵:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      4 0
      من کارمند رسمی دانشگاه با مدرک کارشناسی ارشد و 16 سال سابقه حکم ام زیر 11 میلیون و دریافتی ام در حدود 9 ونیم می باشد فاقد مسکن و تنها یک ماشین ال90 دارم ولی از نظر دولت حتی شرایط دریاف یارانه هم نداشته ام
    • مولوی نذیر احمد سلامی، عضو مجلس خبرگان رهبری IR ۱۵:۲۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      همیشه دغدغه رئیس جمهور، مقام معظم رهبری و همه علما مسأله معیشت مردم است؛ چون مسأله مهمی شده و فکر همه مردم درگیر معیشت است. هر عالم، روحانی و صاحب مقامی امکان ندارد در خصوص این موضوع صحبت نکندتقریبا همه این دغدغه را دارند و در صحبت های خبرگان و خارج از خبرگان این مسأله مطرح می شود که مسئولین فکر مع
    • مولوی نظیر احمد سلامی IR ۱۵:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      تقریبا همه این دغدغه را دارند و در صحبت های خبرگان و خارج از خبرگان این مسأله مطرح می شود که مسئولین فکر معیشت مردم باشند.
    • شهروند قمی IR ۱۵:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      4 0
      ینکه همه تقصیرات را برخی برعهده دولت آقای حسن روحانی می‌گذارند و بر آن محمل می‌رانند، حتما انحراف از موضوع است و اینکه همه از دولت آقای ابراهیم رئیسی توقع دارند که مسائل را حل کنند، انتظاری بیهوده است.
    • ساری IR ۱۵:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ"؛ [۱] پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونی در آ
    • صامتی IR ۱۵:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      دین گریزی به عنوان یک پدیده اجتماعی، عینی و رفتاری، معلول ماهیت و ذات خود دین نیست، بلکه علت یا علل دین گریزی را در خارج از قلمرو دین و آموزه های دینی باید جست و جو کرد. بی شک عوامل متعددی؛ مانند ناهنجاری های فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و روانی به صورت آفت ها، آسیب ها و موانع بازدارنده، فر
    • رخشنده IR ۱۵:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 1
      استاد مطهری رحمة الله علیه در این باره می فرماید:" در تعلیم و تربیت بایستی به جوان مجال اندیشه داد و آن را ترغیب به فکر کرد. درحالی که نظام تعلیمی و تبلیغی ما تعلیم را به جای تفکر گذاشته است و در حقیقت منتهی شده است به انباشت محفوظات.
    • زهره ای IR ۱۵:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      5 0
      ناکارآمدی برخی از مدیران جامعه در اجرای برنامه های اعلام شده حکومت دینی ، عدم توزیع عادلانه امکانات و فرصت ها در برخی از ادارات و دستگاه های کشور موجب بی پاسخ ماندن نیازهای اجتماعی جوانان ( ازدواج ، اشتغال ، مسکن و...) می شود. نیازهای آدمیان را باید طبقه بندی کرد تا نیازهای اولیه ارضا نشود بقیه را
    • مرعشی از قم IR ۱۵:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      5 0
      هوا پرستی ها، منعت طلبی ها و درگیری برخی گروه ها و جناح های مذهبی بر سر کسب، حفظ و استمرار قدرت سیاسی، اقتصادی و... و به طور کلی تعارض قول و عمل متولیان و طرفداران حکومت دینی یکی از عوامل مهم گریز از دین است.
    • فاطمی IR ۱۵:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      5 0
      آمیخته شدن آموزه های اصیل دین با خرافات ، بدعت ها و مسائل خارج از دایره دین و عقل، سبب ایجاد تصویر غیر واقعی و غیر قابل قبول از دین خواهد شد که نتیجه اش طرد شدن دین است.
    • داراب IR ۱۵:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۸
      3 2
      نداشتن آگاهی درست از ماهیت دین و نقش و کارکرد آن در تأمین سعادت دنیوی و اخروی انسان، عدم تفکیک بین ذات دین و مدعیان دینداری و ثبت نقاط ضعف دینداران در پرونده دین، موجب اهمیت ندادن به دین و دین گریزی می شود.
    • لاشجردی IR ۰۹:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 2
      مقایسه دین گریزی به مثابه یك آسیب اجتماعی با دیگر آسیب های اجتماعی اهمیت درخور توجه این آسیب و نقش ویژه آن در پدیداری دیگر آسیب های اجتماعی را به اثبات می رساند؛ به گونه ای كه فزونی و كاستی دین گریزی، افزایش و كاهش آسیب های اجتماعی را در پی دارد. افزایش دین گریزی، بالا رفتن آمار طلاق، اعتیاد، فساد و
    • مرضیه حسنی از قم798 IR ۰۹:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 1
      از زمان پیدایش نخستین دین، برخی دین را برنتافتند و گروهی سر بر آستان آن نهادند، اما پس از چندی از آن گریختند. این گریز و عوامل آن در گذشته تاریخ بسیار محدود و انگشت شمار بود، هم دین گریزان در اقلیت بودند و هم عوامل دین گریزی در شمار قرار نمی گرفت.
    • سمیعی IR ۰۹:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      4 0
      نظر سنجی ها از تأثیر شگرف دوستان بر یكدیگر، مربیان بر دانش آموزان و كاهش اعتماد فرزندان به والدین و حرف شنوی از ایشان حكایت دارد. از سویی حدود ۸۰٪ از والدین به نوعی فرزندان خویش را ناسازگار می خوانند. و از سویی دیگر نوجوانان به رفتارها و باورهای والدین خرده می گیرند و حاضر به پیروی از ایشان نیستند
    • رضا درویشی IR ۰۹:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 1
      یكی از عوامل دین گریزی ناكارآمدی دین است. انسان عصر جدید از تنهایی، انزوا، اضطراب و… بسیار آزار می بیند.
    • شاهدی از سبزوار IR ۰۹:۳۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 1
      یكی دیگر از عوامل دین گریزی شك و تردید نسبت به آموزه ها و سنت های دینی است. این عامل در عصر جدید كه دوران گرداب های سهمگین شك و تردید است بسیار بیشتر از گذشته جلوه می كند. گرداب شك و تردید چنان گسترده و فراگیر است كه هیچ آموزه ای از آن بی نصیب نمانده است.
    • اولایی IR ۰۹:۳۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      2 1
      انسان امروز به تمامی باورها و اعتقادات و مناسك پیشینیان به دیده شك و تردید می نگرد، او تفاوتی میان معارف مقدس و نامقدس نمی بیند و شك و تردید خویش را در تمام حوزه ها می گستراند.
    • مافی IR ۰۹:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 1
      این شك و تردیدها وقتی در قالب پرسش درآیند و جواب شایسته گیرند بسیار خجسته و ارزشمند می نمایند و دینداری را مستحكم می سازند، اما وقتی پرسشی نشوند یا پاسخ بایسته نگیرند بسیار ویرانگر می شوند؛ به ویژه آن گاه كه پرسشگر، دین را نابردبار در برابر پرسش های خود ببیند.
    • فارسی IR ۰۹:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 1
      در نگاه عده ای این نیازهای شناختی خاستگاه دین است. برای نمونه اگوست كنت، هربرت اسپنسر، ادوارد تایلی و جیمز فریزر، خاستگاه دین را عواطف نمی دانند؛ به باور آنها انسان های اولیه دانش خواه بودند و ذهن آنها بسیار عقلایی. این گروه ریشه فعالیت های دینی و مناسك را در باور داشت ها و اندیشه ها جست وجو می كنند
    • شجیعی IR ۰۹:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      4 0
      عده ای در جهان اسلام، شبیه خوانی، تعزیه خوانی، معجزات، شیطان، جنّ، تفاوت مرد و زن در دیه، ارث و… را بر نمی تابند و آنها را با عقل ناسازگار می خوانند، چنان كه در میان مسیحیان نیز شماری تثلیث، رخدادهای زمان تولد مسیح، عشاء ربّانی و تأثیر قطعه نانی تبرّك شده و جرعه ای شراب در خوشبختی را كه از باورهای م
    • سراوانی از کوهپایه IR ۰۹:۴۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      6 0
      اینشتین، همفكر وینبرگ نیز خدای شخصی اسلام، مسیحیت و یهودیت را پذیرفتنی نمی داند.
    • داوری از فارسان IR ۰۹:۴۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 0
      «ناسازگاریی كه نظریه تكامل با دین می آفریند از فیزیك بیشتر است؛ چه اینكه این نظریه، عقیده به یك خدای ذوالعنایه را به چالش می كشد. برداشت وینبرگ به باور پیروان داروین نیز صحیح می نماید؛ چنان كه هائیكل، كارل ماركس، نیچه، فروید و… نیز با الحاد سازگار است».
    • بیاتی IR ۰۹:۴۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      6 0
      ۸۵ تا ۹۰٪ جرایم در ایتالیا توسط افراد خانواده های فقیر انجام می شود در صورتی كه این خانواده ها ۶۰٪ كل جمعیت را تشكیل می دهند. تحقیقات دكتر سیریل برت در كتاب بزهكار جوان نیز جرایم فقرای لندن را ۱۹٪ وجمعیت آنها را ۸٪ كل جمعیت لندن می خواند
    • سرمدی IR ۰۹:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 2
      تأثیرگذاری فقر بر پدیداری آسیب های اجتماعی و هنجارشكنی در جایی است كه فقر منفی انگاشته شود، اما اگر مثبت دیده شود و امتحان الهی قلمداد گردد به دین گریزی و هنجارشكنی و آسیب رسانی نمی انجامد.
    • مومنی IR ۰۹:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      4 0
      فقری كه در یك حكومت دینی پدیدار می شود به حساب دین گذاشته می شود و زمینه های گریز از دین را فراهم می سازد، اما اگر همین فقر در یك حكومت سكولار رخ دهد، دین گریزی نمی آورد.
    • IR ۰۹:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      5 0
      تاثیر فقر بر دین گریزی در آیات قرآن نیز دیده می شود:«الشیطان یعدكم الفقر» بقره/۲۶۸ شیطان مسلمانان را از فقر می ترساند، شاید ایشان از فقهر بهراسند و دین گریزی پیشه كنند. در برابر، خداوند وعده آمرزش و فزونی می دهد:«و الله یعدكم مغفرة منه و فضلاً» بقره/۲۶۸
    • جعفری نیاکی IR ۰۹:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 2
      دین گریزی نیز مانند بسیاری از آسیب های اجتماعی متأثر از این بیماری ها می باشد. خاستگاه شناسی دین گریزی گروهی از دین گریزان، نشان از بیماری شدید آنها دارد؛ به گونه ای كه ایشان در برابر دین، مانند سنگ یا شدیدتر از سنگ می نمایند
    • قریشی IR ۰۹:۴۶ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      5 0
      «یا أیها الذین آمنوا إنّ كثیراً من الأحبار و الرهبان لیأكلون أموال الناس بالباطل و یصدّون عن سبیل الله» توبه/۳۴ گروهی از علمای اهل كتاب با در هم آمیختن ساخته های خویش با دین، با هدف مادی دین را با زندگی و خرد ناسازگار نشان می دهند و زمینه های دین گریزی را فراهم می سازند
    • رازینی IR ۰۹:۴۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      4 0
      در جهان اسلام نیز برخی سخنگویان چنین نقشی دارند؛ آنها با رفتار زشت، دنیاطلبی، گناه، خشونت و باورهای خویش مردم را به اصل دین بدین می كنند و ایشان را به وادی دین گریزی می برند؛ در صورتی كه آیات یاد شده به علمای اهل كتاب محدود نمی شود، بلكه سخنگویان اسلام نیز مشمول این آیه هستند و باید از سوق دادن مردم
    • محمد جواد باقری امام جمعه مغان IR ۰۹:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 2
      همانقدر که ما قدرت مسجد را درک کردیم دشمن هم این قدرت را درک کرد و برای دور کردن جوانان ما از مسجد برنامه ها ریخت و نقشه ها کشید. امروز اگر بخواهیم مثل گذشته مساجد ما شلوغ و پرتردد و مملو از جوانان باشد باید نیازهای جوان امروز رو بشناسیم و خوراک فکری و مذهبی مناسب با ذائقه آنها را برایشان مهیا کنیم.
    • کریمی IR ۰۹:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۰۹
      3 2
      متأسفانه برخی والدین در تمام جنبه های تربیتی، تحصیلی، ورزشی و... فرزندان خود را به بهترین وجه ممکن پرورش می دهند، اما سوز و شوری که باید برای پرورش دینی فرزند خود داشته باشند، ندارند، که این امر باعث عدم آشنایی فرزند با مسجد می شود و اگر کسی شخصیتش چنین شکل گیری پیدا کند، از مسجد دور می‌شود.