خبرگزاری مهر - گروه استانها - فاطمه حسینی: نقش‌ها آرام‌آرام روی کاسه مسی خودش را نشان می‌دهد، هر بار که کار نقش‌بندی یک‌طرف تمام می‌شود دایره کاسه را می‌چرخاند و نوبت را به ربع بعدی می‌دهد، ساعت‌ها زمان می‌برد تا نقش‌ها دست‌به‌دست هم دهند و اتحاد و پیامشان یکدست شود.
کنار دست مرد قلم‌زن سینی «ورشو» با نقش و نگارهای اسلیمی خودش و زیبایی‌هایش را به رخ می‌کشد، معلوم است به‌تازگی نگاشتن گل و برگ‌ها روی سینی تمام‌شده و قرار است پشت ویترین از مشتری‌ها دلبری کند، حکایت مس و ورشو و مرد قلم‌زن، روایت تاریخ هنرمندی مردمان این دیار است.
مرد قلم‌زن لبخند روی لبش پاک نمی‌شود، با تمرکزی عجیب خط می‌کشد و ربط می‌دهد، وسط کارش حرف نمی‌زند، می‌خواهد جمله بگوید از حال و هوای قلم‌زنی اجازه می‌گیرد و به هوای بحثمان می‌پیوندد؛ می‌گوید: اینجا صحنه کوچکی از زیبایی‌های صنایع‌دستی پایتخت «ورشو» است.
لرستان، دیار تکنیکی‌ترین صنایع‌دستی ایران
لرستان را دیار تکنیکی‌ترین صنایع‌دستی ایران نامیده‌اند، جایی که رنگارنگی این هنر و صنعت جاذبه‌های زیادی خلق کرده است.
کارشناسان امر معتقدند که جغرافیایی متنوع لرستان و زیست‌بوم این استان در تنوع نقوش و صنایع‌دستی آن نقش بسزایی داشته به‌طوری‌که کار هنرمندان بروجردی روی فلز «ورشو» از انحصاری‌ترین صنایع‌دستی کشور محسوب می‌شود.
هنرمندان دیار بروجرد با استفاده از فن چکش‌کاری و خم‌کاری با وسایل ساده و همچنین نیروی بازوی خود، به خلق آثار فلزی بسیار زیبایی از ورق‌های «ورشویی» می‌پردازند که از جمله آن می‌توان به ظروف غذاخوری، سماور، سینی، قندان، چایدان، گلاب‌پاش و … اشاره کرد.
راسته مسگرهای بازار بروجرد هنوز نفس می‌کشد و شهرت قلم‌زن‌های حرفه‌ای این دیار همچنان پایدار است تا این هنرمندی نه‌فقط در خاطرات که در زندگی روزمره مردمان این دیار جایش را حفظ کند.
بروجرد پایتخت ملی «ورشو»
هرچند که به‌رغم حیات مسگری، «ورشو» سازی این روزها به دلایل مختلف رونق سال‌های دورش را ندارد ولی هنوز این صنعت نفس می‌کشد تا دوستداران میراث این دیار را دلگرم کند.
قدیمی‌های بازار تاریخی بروجرد می‌گویند که صنعت «ورشو» سازی درگذشته‌های نه‌چندان دور در شهر بروجرد رونق فراوانی داشته و بخش وسیعی از بازار قدیمی این شهر را به خود اختصاص می‌داده است.
گستردگی این هنر درگذشته‌های هنرمندی این دیار به‌گونه‌ای بوده که نام بروجرد و ورشو باهم آمیخته‌شده است.
پیش‌ترها این فلز به‌صورت ورق از کشور آلمان و لهستان به ایران وارد می‌شده است و با داشتن جلا و مقاومت طولانی در مقابل پوسیدگی، آن را «ژرمن سیلور» نیز اطلاق می‌کردند.
بااین‌حال این روزها و سال‌ها به خاطر عدم تولید و واردات این فلز دیگر رونق این صنعت به‌مانند سال‌های گذشته‌اش نیست، هرچند که همچنان ظروف کهنه آب می‌شوند تا دستمایه آفرینش هنری دیگری شود و همین هم نشان می‌دهد که «ورشو» هنوز اینجا نفس می‌کشد و میدان‌داری می‌کند.
در مرداد ماه سال ۱۴۰۰، خانه «ورشو» به عنوان زیر ساخت شهر ملی «ورشو» در تکیه «موثقی» شهر بروجرد با هدف معرفی هنر «ورشو» سازی، آموزش، تولید و ایجاد زیرساختی مهم برای شهر ملی «ورشو» تأسیس شد.
تولید سالانه ۵۰۰ قطعه «ورشو» در لرستان
عطا حسن‌پور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در سخنانی، اظهار داشت: تعداد ۱۳ کارگاه «ورشو» سازی در سطح استان فعال هستند که از این تعداد دو کارگاه‌ها مربوط به اداره کل میراث‌فرهنگی و یک کارگاه مربوط به آموزش فنی‌وحرفه‌ای و مابقی آزاد هستند.
وی، بیان داشت: میزان تولید سالانه «ورشو» در استان حدود ۵۰۰ قطعه است و میزان فروش سالانه نیز به حدود هزار قطعه در سال می‌رسد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان با بیان اینکه «ورشو» در بین مردم علاقه‌مندان زیادی دارد، ادامه داد: در هر نمایشگاهی که در طول سال برگزار می‌شود یک هنرمند «ورشو» ساز نیز شرکت کرده و همیشه غرفه «ورشو» سازی دایر است.
حسن‌پور در خصوص پرداخت تسهیلات حوزه صنایع دستی «ورشو» عنوان کرد: امسال دو نفر از هنرمندان «ورشو» ساز استان از تسهیلات ویژه این رشته یعنی ۳۰۰ میلیون تومان بهره‌مند شدند.
وی، تصریح کرد: صنعت «ورشو» سازی در استان هنری شناخته شده و موفق است، کما اینکه بروجرد را به عنوان شهر ملی می‌شناسند، اما هنرمندان این رشته با مشکلاتی از جمله سختی کار و تأمین مواد اولیه مواجه هستند که درصدد رفع این مشکل هستیم.
وعده وزیر میراث فرهنگی برای فروش «ورشو» در بازارهای ملی و جهانی
در سفر اخیر سید عزت اله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی وعده پیگیری برای فروش هنر صنعت «ورشو» را به صنعتگران بروجردی داد.
وی، گفت: در صنعت «ورشو» سازی با توجه به اینکه بروجرد به عنوان شهر ملی «ورشو» سازی ثبت شده تصمیمات خوبی گرفته شد تا زمینه فروش این هنر صنعت در سطح ملی و جهانی فراهم شود.
وزی، میراث فرهنگی، افزود: «ورشو» سازی خلاف سایر صنایع‌دستی که بیشتر جنبه ویترینی و تزئینی دارند، جنبه کاربردی و مصرفی در زندگی دارد، برای تثبیت و پایداری «ورشو» سازی و بازار فروش تصمیماتی گرفته شده است تا با توجه به مصوبه‌ای که در دولت داشتیم تسهیلاتی برای صادر کنندگان صنایع دستی در نظر گرفته شود.
به‌هرروی انتظار می‌رود وزارت میراث فرهنگی با رویکردی عملیاتی به هنرهای تخصصی و برندهای دستی بپردازد و با ایجاد بسترهای مناسب زمینه را برای تولید، آموزش و عرضه صنایع‌دستی مهیا و با مطالعات مختلف و شناسایی نیازهای روز جامعه هنرمندان را برای باقی ماندن در بازار هدایت کند.
نظر شما