به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زبان‌شناسی سوسور؛ ساختارگرایی و پدیدارشناسی» نوشته بئاتا استاوارسکا با ترجمه سهند الهامی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شد.
فردینان دو سوسور متولد ۱۸۵۷ و درگذشته به‌سال ۱۹۱۳ زبان‌شناس سوئیسی است که به‌عنوان پدر زبان‌شناسی و همراه با چارلز پی‌یرس به‌عنوان پدر نشانه‌شناسی شناخته می‌شود. کتاب پیش‌رو برای مخاطبی نوشته شده که مطالعات بینارشته‌ای دارد و گزارشی از تحولات اخیر علم زبان‌شناسی را در بر می‌گیرد. یکی از موضوعات محوری این‌کتاب رابطه بین مطالب «دوره» با منابع دست‌اول سوسور است که بعضی از این‌منابع تا سال‌های اخیر در دسترس علاقه‌مندان و پژوهشگران نبودند. رویکرد نویسنده کتاب در مواجهه با این‌منابع، انتقادی است.
بئاتا استاوارسکا نویسنده این‌کتاب، استاد گروه فلسفه دانشگاه اورگن امریکا است که همان‌طور که گفته شد، با استناد به مدارکی که بعضی از آنها به‌تازگی کشف شده‌اند، ثابت می‌کند کتابی که پس از مرگ سوسور به نام او چاپ شد، با منویات او متفاوت است.
استاوارسکا در کتاب خود به جفت‌های تقابلی در زبان‌شناسی سوسور پرداخته است؛ دال و مدلول، لانگ (نظام زبان) و پارول (گفتار)، همزمانی و درزمانی؛ مواردی که امروز تبدیل به نشان مهر ساختارگرایی در سرتاسر علوم انسانی شده‌اند. این‌کتاب بر میراث سوسور در ساختارگرایی (و پساساختارگرایی) از یک سو و پدیدارشناسی از سوی دیگر ــ دو سنت فلسفی اصلی قرن بیستم ــ تمرکز دارد. مولف کتاب معتقد است زبان‌شناسی سوسوری امروز در دهه سوم قرن ۲۱ هم همچنان مطرح است. مخاطب کتابش هم می‌تواند آن را به‌صورت انفرادی یا گروهی مطالعه کند.
کتاب «زبان‌شناسی سوسور؛ ساختارگرایی و پدیدارشناسی» ۲ بخش اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از «وجاهت دکترین سوسوری» و «میراث معاصر». بخش اول دربرگیرنده ۱۰ فصل است و بخش دوم هم ۳ فصل را شامل می‌شود. عناوین فصول اول تا دهم کتاب که در بخش اول آمده‌اند، به این‌ترتیب است: «تحولات اخیر زبان‌شناسی سوسوری»، «ساختن دوره: نوشتن و مرور کتاب»، «لانگ: ابژه شایسته زبان‌شناسی»، «نشانه زبانی و نظام زبان»، «نگاهی اجتماعی - تاریخی به دلالت فرهنگی»، «دریدا و سوسور: کشاندگی و آلایش»، «اصل دوگانگی: همزمانی و درزمانی»، «فراسوی دکترین: نوآوری زبانی» و «زبان و زبان‌ها.»
«میراث ساختارگرا: یک علم انسانی مدرن»، «پساساختارگرایی: پایان کتاب و آغاز نوشتار» و «میراث پدیدارشناختی: سوژه‌های سخنگو» هم عناوین مندرج در بخش دوم کتاب هستند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
در این‌درسگفتارها، سوسور موجودیتی پیچیده، لانگاژ، را به‌عنوان ابژه مطالعه زبان‌شناسی عمومی مطرح می‌کند، موجودیتی که درونش وجه لانگ (رمزگان اجتماعی قرارداد) و وجه پارول (فعالیت فردی) را می‌توان تمییز داد. او تاکید می‌کند که این دو باید جداگانه بررسی شوند و هریک نیازمند نظریه خود است. با این‌حال، علی‌رغم تاکید بر رسیدگی جداگانه، سوسور قیاس‌هایی می‌آورد که حاکی از روابط درهم‌پیچیده‌تر است. بدین ترتیب، گفته می‌شود دانشوری که در عرصه زبان گام برمی‌دارد، به تقاطعی می‌رسد _ دوشاخگی‌ای که در آن دو جاده هم را قطع می‌کنند. دانشور نمی‌تواند به‌صورت هم‌زمان دو راه را در پیش گیرد و بنابراین باید یکی را انتخاب کند (یا می‌تواند این‌ها را در زمان‌های مختلف پی گیرد). سوسور هوادار پیش گرفتن مسیر لانگ است. مهم این‌که عرصه زبان خود تقسیم‌شده و دوشاخه است (از قرار معلوم توسط پیاده‌راه‌هایی که سوسور زبان‌شناس هنگام سیاحت در میان آن ردگیری کرده است) و اگر قرار به پیشروی است، باید جهت‌گیری‌ای یافت شود. با این‌حال باید توجه داشت که انتخاب راه لانگ تقاطع آن با راه پارول را ابطال نمی‌کند. زبان‌شناسی علمی دوگانی است و باید زبان‌شناسی پارول را در کنار زبان‌شناسی لانگ حفظ کرد.
این‌کتاب با ۱۸۴ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۹۶ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما