لزوم تشکیل جغرافیای علمی و فناوری تمدن نوین اسلامی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نخستین همایش ملی دانشگاه و تمدن نوین اسلامی با حضور و سخنرانی جمعی از اساتید و پژوهشگران دانشگاه‌های کشور، امروز سه‌شنبه مورخ ۲۵ بهمن ماه ۱۴۰۱ در محل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تالار فارابی برگزار شد.

محمد مهدی طهرانچی در این نشست با بیان اینکه تمدن نوین اسلامی ضرورت جهانی است گفت: در سال ۲۰۰۵ بعد از اینکه ایران روی بحث نانو تکنولوژی کار کرد آمریکایی ها فردی را به ایران می فرستند که ببیند در ایران چه خبر است. او دو مقاله می نویسد و در آن از حاکمیت روحانیت در دموکراسی نام می برد که با تحریم فرو نریخته است. از سوی دیگر می گوید مرجعیت علمی ایران در حال بازسازی است و باید با اختلال سیاسی و تحریم جلوی آن را گرفت و منشا آن را آیت الله خامنه ای می داند.

وی با اشاره به تجربه تمدن سازی ایرانیان در دوره باستان و اسلامی بیان کرد: ایرانیان توانسته اند در این تمدن سازی مرجعیت علمی پیدا کنند. از سوی دیگر آنها همه علوم را ابزاری برای تعقل در عالم و نشان دادن وحدت در آن می‌بینند. بنابراین علم در جهان ما اینگونه متولد شده است. فارابی از علم الهی و طبیعی نام می برد و این دو را کنار هم می آورد. فیلسوفان اسلامی می گویند بشر می تواند فراگیری از انبیا و تعقل داشته باشد و عالم را جلوه ای از حضور خدا می دانند. در این نگاه علم با معنای علمی که در دنیای غرب وجود دارد متفاوت است و در واقع در هم تنیدگی نگاه خالق و خلقت است.

رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه دانشگاه در جهان مبتنی بر دین زدایی و خلق علمی تاسیس شده و از درون آن تمدن در نمی آید عنوان کرد: دانشگاهی که ما از آن صحبت می کنیم نباید مقلد باشد. غرب در نمیه دوم قرن ۲۰ فراساختارها و بحث همسو کردن علم با دنیا را ایجاد کرد. از سوی دیگر مهاجرت هم تقویت کرد و تحقیقات و اکتشاف های بزرگ را در دست خودش گرفت و آن را به نظام سلطه وابسته کرد.

وی افزود: آنها نگاهشان به دانشگاه کاملا ابزاری است. اما در ایران حیات نوین دانشگاه از تعارض به وحدت رسید و توسط یک عالم دینی یعنی امام خمینی(ره) یک مدلی خلق شد که در آن از دانشگاه انسان ساز و تمدن ساز نام برده است. اگر بخواهیم به سوی تمدن برویم باید جغرافیای علمی و فناوری آن را ایجاد کنیم. علم در دنیای جدید مربوط به غرب نیست و این جغرافیای علمی باید تغییر کند.

وی با اشاره به ویژگی های دانشگاه کلاسیک و مدرن افزود: غربی ها امروزه از دانشگاه جهان شبکه ای نام می برند که در آن بحث اقتصاد دانش بنیان و ... طرح می شود. مقام رهبری می گویند تمام رسالت دانشگاه ها و مراکز علمی باید ایجاد تمدن نوین اسلامی باشد و این همان الگوی سومی است که از آن نام برده شده است.

به گفته طهرانچی، تحولی که ما دنبال آن هستیم با رجوع به قرآن امکان پذیر می شود. ما منطق استخراج انرژی و اساسا منطق های علمی مان غلط است. منطق مداخله در سلامت انسان، دخالت در خلقت و ... ما غلط است. امروز این منطق های علمی غلط ما را اداره می کند. پشت این ها هم دولت ها هست نه ملت ها چون باید پول خرج آن شود. امروز ما دچار تبعات حاکمیت این منطق غلط علمی شده ایم و باید بازگشت به تمدن اسلامی داشته باشیم.

وی گفت: نگاه قرآن به کسب ابزار علم و دانش بسیار درست است و باید به آن برگردیم. علم در غرب روابط کامل در خلقت را نمی بیند اما در قرآن خلاف این دیدگاه وجود دارد.