روزه‌داری و بهداشت تغذیه/ باید و نبایدهای رمضانی در استان سمنان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: ماه مهمانی خدا یک بار دیگر فرا رسید. ماهی که روزه داران به خانه نعمات الهی دعوت می‌شوند تا یک ماه عبادت و بندگی را جشن گرفته و برای یک سال آینده خود توشه معنوی ذخیره کند. ماهی که بهترین ماه‌ها است و مردم استان سمنان نیز با شور فراوانی به استقبال آن می‌روند و در این ایام غذاهای محلی و انواع دسرها را تهیه می‌کنند.

یکی از مسائلی که همه ساله همزمان با ماه مبارک رمضان مطرح می‌شود بهداشت تغذیه و همچنین غذاهای مورد نیاز بدن روزه داران است از یک سو غذاهای سنتی در اقصی نقاط استان به شیوه‌ای تهیه می‌شوند که تمام مایحتاج مورد نیاز روزه داران را در خود داشته باشند و از سوی دیگر باید نبایدهای برای روزه داران وجود دارد که با رعایت آن می‌توان به سلامت جسمانی کمک کرد.

نوشیدن آب یک موضوع جدی

یکی از توصیه‌های مهم در ماه مبارک رمضان نوشیدن مایعات فراوان است یک کارشناس تغذیه در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینکه روزه داران موضوع کم آبی را بسیار جدی بگیرند به خصوص اینکه ساعات متمادی بدون آب سپری خواهند کرد، گفت: نوشیدن انواع نوشیدنی از جمله چای کمرنگ همچنین شربت آب‌لیمو و استفاده از تخم شربتی در کنار پرهیز از خوردن غذاهای چرب و پر از ادویه می‌تواند یکی از مهمترین راهکارهای مراقبت از آب بدن در ایام روزه داری باشد

حنانه صادقی با بیان اینکه روزه داران می‌بایست از انواع میوه‌ها در زمان افطار تا سحر استفاده کنند تا دچار کم آبی نشوند، بیان داشت: نوشیدن انواع دم‌نوش و نوشیدنی‌های گیاهی خانگی به خصوص مواد غذایی ملایم کننده معده و دستگاه گوارشی مانند نعناع، آویشن، پونه و زنیان و… می‌تواند یکی از بهترین توصیه‌ها در ماه رمضان باشد.

وی با بیان اینکه نوشیدن نوشابه و همچنین نوشیدنی‌های گازدار و پر از قند در کنار قهوه نه تنها کمک به روزه داران می‌کند بلکه سبب تشنگی بیشتر در طول روز خواهد شد، افزود: مصرف قهوه به صورت مداوم در ایام روزه داری می‌تواند سبب بروز سردرد در بین روزه داران شود در نتیجه کسانی که عادت به نوشیدن قهوه دارند بهتر است تست میزان آن را در ماه رمضان کاهش و حد امکان آن را در وعده سحری میل کنند.

مصرف غذاهای مقوی

از جمله دیگر توصیه‌های کارشناسان تغذیه مصرف انواع کربوهیدرات‌ها و محصولات پروتئینی به خصوص لبنیات است دیگر کارشناس تغذیه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه غذاهای پر انرژی، پروتئین، فیبر و کربوهیدرات و البته غذاهای سالم مانند انواع حبوبات که در موارد مانند لوبیا چیتی حتی می‌تواند جایگزین گوشت شود از جمله توصیه‌های ما به روزه داران است، گفت: روزه داران از خوردن غذاهای چرب پرهیز کنند.

محمد رضا حسین پور با بیان اینکه غذاهای بر پایه فیبرهای کربوهیدرات، نشاسته و خوراکی از گرسنگی جلوگیری می‌کند و میزان چربی کمتری نسبت به گوشت دارد، بیان کرد: در ماه رمضان می‌بایست از خوراک های سبک که در آنها فیبر خوراکی وجود داشته باشد استفاده کرد این فیبر خوراکی در هویج سیب زمینی، انواع لوبیا سبز، سبزیجات، کدو و… وجود دارد.

وی با بیان اینکه نباید فراموش کرد که مصرف روزانه سبزیجات به واسطه داشتن ویتامین‌ها و مواد مغذی بسیار توصیه می‌شود، بیان کرد: بهتر است روزه داران افطار خود را با غذاهای سبک به خصوص لبنیات و انواع نان‌ها آغاز کند همچنین دیگر توصیه ما این است که روزه داران افطار را به صورت سبک میل کرده و سپس وعده شام را داشته باشند و آن را اصلاً به تأخیر نیاندازند.

استفاده از آش‌های دارای حبوبات

این کارشناس تغذیه همچنین بیان کرد: از دیگر توصیه‌های ما به روزه داران این است که در وعده سحری از غذاهای دارای پروتئین مانند مرغ و ماهی هم چنین حبوبات استفاده شود انواع آش ها و سوپ‌ها یکی از بهترین وعده‌های غذایی برای روزه داران به شمار می‌آید.

حسین پور بیان کرد: مصرف مواد انرژی زایی مانند خرما از دیگر مسائلی است که به روزه داران توصیه می‌شود همچنین دوری از غذاهای با کلسترول بالا مانند کله پاچه کره گوسفندی و غیره از دیگر موضوعاتی است که بهتر است روزه‌داران آن را رعایت کنند.

وی با بیان اینکه یکی از مسائلی که در ماه رمضان دیده می‌شود این است که برخی روزگاران وعده شام خود را بسیار دیر و حتی نزدیکی‌های بامداد میل کرده و همان را به جای سحری در نظر می‌گیرد و دیگر در زمان سحر چیزی جز آب میل نمی‌کند، افزود: این موضوع بشدت می‌تواند سلامتی را به خطر بیندازد چرا که اولاً مصرف دیرهنگام غذاهای سنگین در نیمه شب بسیار مضر بوده و علاوه بر چربی‌های نامطلوب می‌تواند فرد را دچار سو هاضمه کند و در ثانی مدت زمان طولانی‌تری معده افراد را خالی از هرگونه غذا نگه می‌دارد و این سبب التهاب‌های معده می‌شود که بسیار برای سلامتی ضرر دارد.

کافئین و روزه داری

یک پزشک عمومی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به توصیه‌های رمضانی، ابراز کرد: برخی از روزه داران از سردرد روزانه به خصوص دو ساعت قبل از نماز ظهر شکایت می‌کنند این موضوع می‌تواند سه دلیل عمده داشته باشد نخست احتمال اعتیاد ضعیف بدن به برخی مواد مانند کافئین آن هم در بین کسانی که قهوه زیاد مصرف می‌کنند وجود دارد نکته دوم این است که فرد دچار کم آبی شده و در نتیجه بهتر است فاصله بین افطار تا سحر از آب و انواع نوشیدنی به خصوص میوه‌هایی مانند پرتقال استفاده کند.

اسماعیل محمدزاده ادامه داد: دلیل سوم می‌تواند سو هاضمه رفلاکس معده و یا اصطلاحاً ترش کردن باشد که مصرف روی هم مواد غذایی در حجم زیاد یکی از عوامل آن به شمار می‌آید این افراد همچنین بهتر است وعده‌های غذایی خود را از افطار تا سحر متعدد کرده و میزان آن را کاهش دهند همچنین این افراد بهتر است غذاهای کم کالری و کم ادویه مصرف کنند.

وی افزود: مصرف به اندازه شکر و نمک نه‌تنها ضررهای زیادی برای بدن دارد بلکه به تشنگی در طول روز منجر می‌شود همچنین کسانی که دارای بیماری‌های قلبی و عروقی دستگاه گوارش و بیماری‌های سیستم عصبی هستند حتماً می‌بایست با مشورت پزشک خود روزه بگیرد از سوی دیگر برای خانم‌های باردار نیز روزه گرفتن می‌تواند خطرناک باشد بعد از آن گفته می‌شود که خانم‌های باردار تا چند هفته اول بارداری می‌توانند روزه بگیرند که این حرف به لحاظ علمی پایه و اساس ندارد و بسیار برای بدن و جنین مضر است.

این پزشک همچنین بیان کرد: یکی دیگر از نکات عجیبی که بعداً در بین مردم با باورهای اشتباه دیده می‌شود این است که افراد با فرا رسیدن ماه رمضان و روزه داری دچار انواع اختلالات گوارشی مانند یبوست می‌شوند و در نتیجه دشواری‌های فراوانی را به خود می‌دهند این در حالی است که به راحتی می‌توان با تغییر رژیم غذایی و پرهیز از غذاهای چرب و دیر هضم همچنین استفاده از ملین و مسهل مانند قرص بیزاکودیل، یا شاسه های خوراکی گیاهی که در داروخانه‌ها هستند، برگه زردآلو، قیصی، مربای گل محمدی، گلاب، کرفس و… استفاده کرد.

رمضان و غذاهای محلی

استان سمنان در ماه رمضان غذاهای محلی بسیار خوبی دارد که یک کارشناس میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره آنها اینگونه توضیح می‌دهد: انواع نان‌های محلی در ماه رمضان پخته می‌شود که اغلب روغن‌های حیوانی دارند و با ادویه و سبزیجات معطر شده‌اند این نان‌ها تمام مواد مغذی بدن به خصوص نشاسته و کربوهیدرات را در درون خود دارد و در نتیجه نشان می‌دهد که قدیمی‌ها هر کاری را بی مورد انجام نمی‌دادند.

امیر رضا کمالیان با بیان اینکه مردم استان انواع دسرها شامل حسو و فرنی (که تفاوت آن دو استفاده از آرد برنج و آرد گندم است) را در ماه رمضان دارند که سرشار از خاصیت است همچنین شیر برنج، انواع نشاسته‌ها مانند لوز و لرزان که ترکیبی از نشاسته و شبیه مسقطی است را درست می‌کنند و این نشان می‌دهد که غذاهای سنتی ما چقدر بر مواد مورد نیاز در ماه رمضان تاکید داشته است، بیان کرد: ما در استان سمنان ۲۳ نان ثبت شده ملی داریم که دست کم ۱۰ موردشان در ماه رمضان پخته می‌شوند و هر کدانشان زینت دهنده سفره افطار و سحر روزه داران هستند.

وی افزود: مردم استان سمنان در ماه رمضان همچنین در کنار انواع فرنی، شیر برنج و … انواع سوپ‌ها و آش ها را هم درست می‌کنند که به خصوص برای افطار مناسب‌ترین غذاها محسوب می‌شود همچنین نوشیدن عرق کاسنی همراه با یک قاشق چای‌خوری تخم خرفه یکی از راهکارهای قدیمی مردم سمنان برای رفع تشنگی بوده است و این ابتکارات از خصلت کویری بودن این مردم بر می‌آید.

در نهایت باید گفت که اولاً نباید هیچ وعده غذایی در افطار و سحر را حذف کرد که به سلامتی ضرر می‌رساند همچنین باید متناسب با طبع بدن غذا خورد و نوشیدن آب و مایعات فراوان را نیز از یاد نبرد از سوی دیگر باید از غذاهای بسیار چرب خودداری کرد که خود آنها باعث گرسنگی و تشنگی می‌شوند.