برترین‌های «سحرخوانی ایرانیان»/درخواست حدادعادل از مدیران چه بود؟

به گزارش خبرنگار مهر، آئین اختتامیه جشنواره هنری «ماهور» با معرفی برگزیدگان نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان عصر روز جمعه هجدهم فروردین ماه با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمد اله یاری مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا قزوه مدیر دفتر موسیقی و شعر و سرود سازمان صدا و سیما، علیرضا نادعلی نایب رئیس کمیسیون فرهنگی و سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، مهرداد باقری رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مهدی سالم مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی، امیر عباس ستایشگر مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و تعدادی دیگر از مهمانان از جمله محمد معتمدی، رضا مهدوی، عباس سجادی، همایون رحیمیان، سعید بیابانکی، و مدیران عرصه فرهنگ و هنر در تالار رودکی تهران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم که اجرای آن به عهده نجم الدین شریعتی بود، در ابتدا تیزری با صدای سید محسن حسینی از نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

قرائت یک بیانیه، شعر خوانی آقای مدیر و کارهایی که انجام شد

سیدمحسن حسینی خواننده و دبیر نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان در ابتدای این برنامه ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری این رویداد موسیقایی بیانیه جشنواره را نیز قرائت و از انتشار یک آلبوم ویژه در قالب آثار منتخب این رویداد موسیقایی مذهبی خبر داد.

امیرعباس ستایشگر مدیرعامل انجمن موسیقی ایران هم در این برنامه ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری مسابقه سحرخوانی بیان کرد: واقعاً به حق بود که اقای سمیعی در اینجا برای این جشنواره صحبت کنند اما دستور و نوبت به من رسید. به هر حال فکر می‌کنم جدای از خدمتگزاری که برای این جشنواره برای ما حاصل شد، حوزه مناجات خوانی و سحرخوانی از نکات مغفول جوزه موسیقی ردیف دستگاهی ما بوده که متأسفانه رو به افول و خاموشی گذاشته شد. بنابراین وقتی آقای سمیعی پیشنهاد برگزاری این رویداد را به ما دادند به واسطه حمایت‌های معاونت هنری وزیر فرهنگ و مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد موفق شدیم میزبان دوستان در برگزاری مسابقه سحرخوانی باشیم و امیدوارم شرایط به گونه‌ای باشد که این رویه به واسطه همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استمرار پیدا کند.

علیرضا قزوه شاعر و مدیر دفتر موسیقی، شعر و سرود سازمان صدا و سیما هم در بخش دیگری از این مراسم ضمن قرائت اشعاری از در منقبت ماه مبارک رمضان از دست‌اندرکاران مسابقه سحرخوانی رمضان قدردانی کرد.

لطفاً تا دیر نشده توجه به آئین‌های ماه رمضان را جدی تر بگیریم

غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز در هم در این مراسم گفت: وقتی آقای سمیعی به من اطلاع داد که سحری خوانی یا سحوری خوانی را می‌خواهند احیا کنند من خوشحال شدم و وقتی گفت در این مراسم سخنرانی کنم بی درنگ پذیرفتم چون فهمیدم یکی از گنجینه‌های ایرانی اسلامی را پیدا کرده و می‌خواهند این فرهنگ ارزشمند را بهتر و مؤثرتر به جامعه معرفی کنند. این یک نمونه از صدهزار فرهنگ ایرانی است که در ماه عبادت خدا و قرآن می‌تواند جلوه خاصی از فرهنگ خداپرستی باشد.

وی افزود: این ماه سرشار از آداب و سنت هاست که تنوع بسیاری هم دارند. این تنوع وقتی با تنوع مردم متقاطع می‌شوند آداب و سنت‌های زیادی از این فرایند متولد می‌شود که بسیار ارزشمندند. دراین ماه اقتضائات انضباطی الهی بیشتر و دقیق‌تر می‌شود. فرآیندی که در گذشته با توجه به اینکه رسانه‌ای وجود نداشت بسیار سخت بود. در این راه خیلی‌ها از طبیعت استفاده می‌کردند تا در زمینه اوقات سحر و افطار زمان را بسنجند. در این چارچوب خیلی اوقات مردم خود همت کرده و کارهایی را انجام می‌دادند که از آن جمله می‌توان به مناجات خوانی، سحری خوانی و قرائت قرآن اشاره کرد که مولانا از آن به عنوان «سحوری» هم یاد می‌کند. راه دیگری که در این زمینه وجود داشت بانگ سحری خوانی بود که مردم در کوچه و خیابان اعلام می‌کردند که نزدیک اذان صبح است و دیگر مجالی برای خوردن غذا و نوشیدن آب نیست.

این پژوهشگر و نویسنده حوزه‌های مختلف فرهنگی و آموزشی با ارائه روایت‌های از آداب و رسوم مردم شهرهای مختلف در حوزه‌های مختلف مناجات خوانی و سحری خوانی بیان کرد: سحری خوانی یکی از دلپذیرترین آداب ماه رمضان بوده که در کنار مناجات دربرگیرنده پیشینه زیادی است. آن مواقع شنیدن صدای بلند در سحرها از ماذنه‌های مساجد زیاد غافلگیرکننده نبود. چون همه با این شیوه آشنایی کامل داشتند و مانند این دوران نبود که چنین فضایی ناآشنا باشد. این مقوله در حوزه شعر هم بسیار پررنگ بود و شاعرانی چون حافظ روی این موضوع تمرکز زیادی می‌کردند. در این راستا شاعران دیگری هم بودند که توجه زیادی به موضوع سحرخوانی داشتند که از آن جمله می‌توان به وحدت کرمانشاهی اشاره داشت که استاد قاسم رفعتی روی این شعر مناجات بسیار زیبایی را خوانده است.

حدادعادل ادامه داد: سحری خوانی و سحوری خوانی بخشی از سنت‌های فرهنگ عامه دینی ما در ماه رمضان بوده و جا دارد قبل از اینکه آخرین سحری خوانان از این دنیا بروند به آنها توجه بیشتری کنیم. من امیدوارم اقدامات اخیر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، انجمن موسیقی و دیگر مجموعه این آداب ارزشمند را از تاریخ به جغرافیا بیاورد تا ما بتوانیم استفاده‌های بیشتری داشته باشیم.

اجرای دو قطعه موسیقایی، شعر خوانی علی محمد مؤدب و معرفی برگزیدگان

پخش چند نماهنگ با حال و هوای متناسب ماه مبارک رمضان از بخش‌های مختلف آئین اختتامیه نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان بود که در فواصل مختلف برنامه پیش روی حاضران قرار گرفت. این در حالی است که اجرای گروه موسیقی «هور» با صدای سید محسن حسینی نیز از دیگر بخش‌های مراسم بود.

علی محمد مؤدب شاعر و مدیر مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب و امیر علی اسفندقه شاعر هم در این بخش از برنامه چند قطعه شعر ویژه ماه مبارک رمضان را برای حاضران در برنامه اجرا کردند و پس از آن یک قطعه موسیقایی نیز به شیوه «آکاپلا» به رهبری هادی آزرم برای حاضرات در سالن اجرا شد.

پس از اجرای این بخش‌ها و قرائت بیانیه هیأت داوران نوبت به اهدای جوایز برگزیدگان نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان رسید که اسامی آنها به ترتیب زیر اعلام شد:

بخش شایسته تقدیر (به ترتیب حروف الفبا): هادی حسن بیگی، حمید خزاعی

بخش برگزیدگان (به ترتیب حروف الفبا): هادی فیض آبادی، سید محمد هادی قاسمی، مهدی محمدی

بخش تجلیل و سپاس: محمد معتمدی برای تولید آلبوم «مناجات خوانی»

علیرضا نادعلی سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران هم در بخش تجلیل از محمد معتمدی گفت: به عنوان شنونده موسیقی ایرانی باید بگویم که محمد معتمدی از دیار کاشان آغاز کرد و تا به امروز با موفقیت به کار خود ادامه داده است. او از جمله هنرمندانی است که در طول این سال‌ها نوای نا امیدی نبود، او همیشه حرف از میهن می‌زد. او آنجایی که خیلی‌های می‌خواستند وی برای خارج از مرزها حرف‌هایی بزند ایستاد و صبوری کرد. او نوایی دارد که به جان‌ها می‌نشیند.

محمد معتمدی هم در این برنامه بیان کرد: با اینکه دل بنده شاد می‌شود که از بنده تقدیر می‌کنید اما ما برای جامعه خودمان کارهای نکرده زیادی داریم که متأسفانه امکاناتش هست اما کارهایش را ندارم. متأسفانه اکو سیستم فرهنگی مان دچار تخریب شده مانند محیط زیستمان. خیلی وقت‌ها هم خواستیم بهره برداری‌های زیادی کنیم اما آن را خشکاندیم. من امید دارم با تزریق امید و کارهای اصیل و ریشه دار، شاخه‌ها به واسطه ریشه‌ها جوانه می‌زد. پس نگذارید این صحنه‌ها خاک بخورد. من هزار بار این حرف‌ها را زده‌ام و متسافانه هنرمندان هم در حال ترک وطن هستند که باید قدر آنها را بیشتر بدانیم.

جشنواره «ماهور» در قالب نخستین مسابقه سحرخوانی ایرانیان، با هدف آشنایی و تقویت بخش مناجات‌خوانی در موسیقی مذهبی و آئینی در سه حوزه سحرخوانی، مناجات‌خوانی و نیایش در آئینه اقوام توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با مشارکت انجمن موسیقی ایران، طراحی شده بود.