تاوان خیانت به «سه نه» خارطوم

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: پس از جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، سران اتحادیه عرب در خارطوم جمع شدند. این اجلاس در روز اول سپتامبر با صدور بیانیه‌ای هفت بندی به کار خود پایان داد. این نشست و بیانیه به خاطر بند سوم آن مشهور و تاریخی شد. در بند سوم بیانیه خارطوم تاکید شده بود:

«سران کشورهای عربی توافق کردند که تلاش‌های سیاسی خود را در سطح بین‌المللی و دیپلماتیک برای از بین بردن اثرات تجاوز و تضمین خروج نیروهای متجاوز اسرائیل از سرزمین‌های عربی که از زمان تجاوز ۵ ژوئن تحت اشغال بوده‌اند، هم افزایی کنند. این امر در چارچوب اصول اصلی که کشورهای عربی به آن پایبند هستند، یعنی عدم صلح با اسرائیل، عدم به رسمیت شناختن اسرائیل، عدم مذاکره با آن و پافشاری بر حقوق مردم فلسطین در کشور خود انجام خواهد شد.»

در این بند سه تعهد مهم وجود داشت که به «سه نه» مشهور شد.

از آن زمان تا حال حاضر سودان تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. حدود ۱۵ کودتای نظامی، بخشی از این تحولات است. سال ۲۰۲۱ در حالی که ارتش سودان به فرماندهی ژنرال عبدالفتاح البرهان، با کودتا رئیس جمهور عمر البشیر را به زیر کشیده بود، مهمان هیأتی سیاسی از رژیم اسرائیل بود. در این مهمانی و رایزنی‌ها، نظامیان کودتاچی با فرستادگان تل آویو برای پیمودن راهی که انتهای آن سازش سودان با اسرائیل بود، توافق کردند.

رئیس هیات اسرائیلی را الی کوهن برعهده داشت. او پس از بازگشت از خارطوم پیروزمندانه از تبدیل «سه نه» به «سه بله» گفت: «ما در حال ساختن واقعیت جدیدی با سودانی‌ها هستیم که در آن «سه نه» به «سه بله» تبدیل می‌شود: بله به مذاکرات بین اسرائیل و سودان، بله به رسمیت شناختن اسرائیل و بله به صلح بین دولت‌ها و بین مردم.»

این ارتباط ادامه یافت و در آخرین میزبانی، ۲ فوریه ۲۰۲۳ کوهن، وزیر خارجه رژیم اسرائیل در خارطوم با ژنرال البرهان و وزیر دفاع دولت کودتا دیدار و گفت و گو کرد.

ژنرال البرهان که درهای خارطوم را به سوی رژیم کودک کش گشوده بود، گمان نمی‌کرد مورد خیانت قرار بگیرد. پس از آنکه حمیدتی فرمانده شبه نظامیان RSF علیه او دست به کودتا زده و سودان را میدان جنگ و درگیری کردند، تل آویو در کنار حمیدتی ایستاد.

حمیدتی و البرهان هر دو ارادت خود را به اسرائیل نشان داده اند اما حمیدتی ویژگی‌هایی دارد که در حال حاضر بیشتر برای اسرائیل سودمند است. تسلط حمیدتی بر سودان، می‌تواند باعث فروپاشی ارتش این کشور شود. باید توجه داشت که بدنه ارتش سودان را نیروهای اسلامگرا و ضداسراییل تشکیل می‌دهند و فروپاشی آن یک امتیاز برای تل آویو است.

نکته دیگر آنکه حمیدتی نشان داده از جسارت بیشتری برای حرکت در مسیر اهداف اسرائیل برخوردار است و نیروهای تحت کنترل او می‌توانند نقش مزدور اسرائیل را در مناطق پیرامونی و حتی دورتر برعهده بگیرند. آنها در جنگ یمن یکبار این نقش را بطور گسترده‌ای برعهده گرفتند. پیروزی حمیدتی راه را برای تجزیه دوباره سودان باز می‌کند. کاری که اسرائیل در جنوب سودان انجام داد و بخشی از این کشور بزرگ را تجزیه کرد.

منابع خبری گفته اند موساد با حمیدتی ارتباط داشته و واسطه این ارتباط نیز امارات است. این ارتباط و پشتیبانی، باعث عصبانیت ژنرال البرهان که قول عادی سازی رابطه با اسرائیل را داده بود، شده است.

وضعیت سودان پیچیده‌تر از پیش شده و تاوان جنگ قدرت ژنرال‌ها را مردم این کشور می‌پردازند. نکته سرگرم کننده ماجرا اینجاست که اسرائیل در آخرین موضع گیری های رسمی خود اعلام کرده می‌خواهد بین دو ژنرال میانجیگری کند.

آنچه مسلم است این که همانطور که اسرائیل به ژنرال البرهان خیانت کرد، در موقع لازم به حمیدتی نیز پشت خواهد کرد. نتیجه خیانت به آرمان فلسطین و سازش با دشمن شماره یک دنیای اسلام، چیزی جز سیلی خوردن نیست. ژنرال‌ها در سودان می آیند و می‌روند اما عقیده مردم مسلمان این کشور درباره اسرائیل تغییری نمی‌کند.

محمد صرفی؛ روزنامه نگار و سردبیر تهران تایمز