هیچ کس از اکران فیلمم با خبر نشد!/ فیلم‌هایی که کارکرد سیرک دارند

قربان نجفی بازیگر سینما که به تازگی فیلم «فصل ماهی سفید» را به‌عنوان اولین تجربه کارگردانی خود روی پرده سینماها داشت در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره این فیلم توضیح داد: همین ابتدا باید از حبیب اسماعیلی تشکر کنم که به‌عنوان پخش‌کننده در این شرایط پای فیلم آمد و آن را اکران کرد. با این حال اما اکران فیلم از چند منظر تحت تأثیر شرایط قرار گرفت. آقای اسماعیلی خیلی تمایلی به تبلیغ برای فیلم نداشتند و معتقد بودند که فیلم باید خودش بفروشد، در حالی که واقعیت این است که هیچ فیلمی خودش به تنهایی نمی‌تواند فروش کند. هر فیلمی در هر شرایطی، حتی با حضور بزرگ‌ترین ستاره‌ها هم نیاز به تبلیغات دارد.

وی ادامه داد: فیلم «فصل ماهی سفید» فیلم کم‌ستاره‌ای نبود و چهره‌های شناخته‌شده‌ای از سه نسل مختلف در آن ایفای نقش کرده بودند اما تبلیغات مناسبی برای فیلم صورت نگرفت. این در حالی است که برخی از همین فیلم‌های روی پرده، شبکه‌های ماهواره‌ای را با تبلیغات خود قرق کردند و خبر داریم که عوامل یک فیلم ۲۵۰ هزار دلار برای خرید باکس تبلیغات در یکی از این شبکه‌های ماهواره‌ای هزینه کردند.

گفتند فیلمت فرهنگی نیست، تجاری است!

نجفی با اشاره به دیگر شرایط نامناسب برای تبلیغ فیلم خود گفت: شخصاً برای بیلبوردهای تبلیغاتی فیلم پیگیر شدم اما بیلبوردی به فیلم ما ندادند. به‌شدت هم اذیت کردند. حتی گفتند ما به فیلم‌های فرهنگی بیلبورد می‌دهیم اما فیلم تو تجاری است! این در حالی است که فیلم ما یک اثر فرهنگی است و شهرداری موظف به حمایت از آن بود اما متأسفانه این نگاه وجود نداشت.

کارگردان «فصل ماهی سفید» درباره این فیلم تأکید کرد: این فیلم برداشت و اقتباسی کاملاً ایرانی‌شده از نمایشنامه «باغ آلبالو» اثر چخوف است و مسائلی که در آن طرح شده هم مسائلی کاملاً فرهنگی، محیط‌زیستی و ملی است. این فیلم به مسئله مهاجرت و حتی معضل تغییر کاربری برخی شالیزارها و قطع درختان هم اشاره دارد. اتفاقاً از جایی به بعد متوجه شدیم، فیلم به دلیل مسائلی که درباره میهن و خاک میهن مطرح می‌کند، باب طبع بعضی‌ها نیست. عده‌ای این فیلم را دوست نداشتند که اتفاقاً قدرت لابی بالایی هم دارند و حدس من این است که فیلم از طرف این افراد هم لطمه خورد.

فرض کنید مخاطبی هم بوده باشد که تصمیم داشته فیلم ما را ببیند، طبیعتاً اولین اقدامش جستجو در جدول اکران سینماهای اطراف خود است. وقتی می‌بیند هیچ سینمای نزدیکی فیلم را در حال اکران ندارد، قطعاً منصرف می‌شود. یک فیلم باید در سینماهای مختلف فرصت و شانس دیده شدن داشته باشد قربان نجفی درباره ترکیب بازیگران فیلم و عدم تأثیرگذاری آن‌ها بر بهبود فروش فیلم در گیشه هم گفت: این یک واقعیت است که بازیگر به تنهایی نمی‌تواند فروش یک فیلم را تضمین کند اما درباره «فصل ماهی سفید» نکته مهمتر این بود که اساساً کسی نمی‌دانست که فیلم اکران شده است! یکی از دوستان خبرنگار چند روز پیش تماس گرفت و گفت من تازه متوجه اکران فیلم شما شدم و گفتم وقتی شما به‌عنوان یک خبرنگار امروز فهمیده‌اید، دیگر از مخاطبان و مردم چه انتظاری می‌توان داشت!؟ وقتی آدم‌ها نمی‌دانند فلان فیلم در حال اکران است، دیگر از کجا می‌خواهند بدانند که فلان بازیگر هم در آن بازی کرده است؟

وی با اشاره به شرایط سانس‌بندی فیلم‌ها در اکران هم بیان کرد: سانس‌هایی که به فیلم ما تعلق گرفت بسیار پراکنده و محدود بود. فرض کنید مخاطبی هم بوده باشد که تصمیم داشته فیلم ما را ببیند، طبیعتاً اولین اقدامش جستجو در جدول اکران سینماهای اطراف خود است. وقتی می‌بیند هیچ سینمای نزدیکی فیلم را در حال اکران ندارد، قطعاً منصرف می‌شود. یک فیلم باید در سینماهای مختلف فرصت و شانس دیده شدن داشته باشد. این هم عامل دیگری بود که باعث شد نگذارند فیلم ما آنگونه که باید دیده شود.

نجفی درباره دغدغه شخصی‌اش برای اقتباس از نمایشنامه «باغ آلبالو» هم گفت: دغدغه اصلی من تغییر کاربری برخی زمین‌ها با هدف آپارتمان‌سازی بود و با توجه به شناخت قبلی‌ام از «باغ آلبالو» که پیش‌تر حتی به‌عنوان بازیگر تجربه اجرای آن را به کارگردانی اکبر زنجانپور روی صحنه تالار وحدت داشتم، احساس کردم چقدر می‌توان از همین زاویه به موضوعی که مدنظر دارم، بپردازم. تنها کاری که باید می‌کردم این بود که اتفاقات جاری کشور را هم باید در متن اقتباسی‌ام می‌گنجاندم.

وی افزود: گاهی اعلام می‌شود فیلم کمدی بسازید تا تجارت کنیم، آن‌وقت همه به سمت ساخت فیلم کمدی و تجارت می‌روند! دیگر کسی فکر نمی‌کند که چه بلایی سر سینمای ملی ما می‌آید.

این بازیگر و کارگردان با تأکید بر لزوم حفظ سینمای ملی گفت: برخی از آثاری که به اسم کمدی روی پرده است، اساساً فیلم نیستند. این فیلم‌ها جای سیرک را گرفته‌اند! چون سیرک هم برای خنداندن مردم نیست اما این فیلم‌ها کار آن‌ها را انجام می‌دهند. این در حالی است که ما در تاریخ سینمای خود فیلم‌های اجتماعی بسیار مهم و تأثیرگذاری داشته‌ایم که خیلی از آن‌ها با اقبال مخاطب هم مواجه شدند. بپرسیم چه شد که ناگهان وضعیت سینمای اجتماعی ما اینگونه شد؟ این وضعیت بد، تقصیر خود ما هم است.

نجفی تأکید کرد: سینمای اجتماعی می‌تواند کارکرد مدرسه را در جامعه ما داشته است و باید مانند یک میراث ملی از آن صیانت کنیم. سیاست‌گذاران ما نباید به این سینما بی‌توجه باشند و وزارت ارشاد هم باید از این سینما حمایت کند. همان‌گونه که زمانی برای تبلیغات فیلم‌ها قانون‌های حمایتی گذاشته بودند، امروز می‌توانند سیاست‌های حمایتی را اجرا کنند. اما متأسفانه نمی‌خواهند حمایت کنند.

کارگردان «فصل ماهی سفید» در پاسخ به اینکه شرایط اکران اولین ساخته‌اش باعث شده است مسیر کارگردانی را همچنان ادامه دهد یا خیر؟ گفت: سینما حرفه ماست. در این عرصه هم خیلی تفاوتی میان بازیگری و کارگردانی قائل نیستم. در هر موقعیتی به‌صورت کامل درگیر یک پروژه می‌شوم. هم در مقام بازیگر باید کار را از آن خود کنم و هم در مقام کارگردان تمام انرژی‌ام را برای یک کار می‌گذارم. کار من در هر صورت همین است، حتماً کار هنری را ادامه می‌دهم و اگر روزی احساس کردم کار هنری در این کشور ارزشی ندارد، سراغ دست‌فروشی می‌روم!