مهدی صفاری نژاد عضو هیات انتخاب بخش صحنه‌ای بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ارزیابی آثار متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره گفت: در جشنواره بیست و یکم نمایش‌های آیینی و سنتی، آثار استان‌ها در قیاس با نمایش‌های تهران سطح کیفی قابل قبول‌تری داشتند و به خوبی دیده می‌شد که گروه‌های استان‌ها تلاش کرده بودند به داشته‌های نمایش ایرانی نزدیک تر شوند و نوآوری‌هایشان در راستای آثار گذشتگان بود. به این معنا که آرایه‌های خوبی به شیوه‌های سنتی نمایش ایرانی افزوده بودند و این تلاش، جای خوشنودی دارد.
وی که در این دوره از جشنواره با همراهی اکرم قاسمی پور و حسین شوندی با خوانش متون و دیدن فیلم یک‌سری از آثار متقاضی شرکت در جشنواره، کار انتخاب آثار بخش صحنه‌ای (ویژه) را انجام داده است، ادامه داد: دیدن بعضی از نمایش‌های متقاضی نشان می‌داد که گروه اجرایی، نمایش‌های آیینی و سنتی را به خوبی دیده و این تجربه و تسلط در کوچک‌ترین عناصر نمایش‌های آنان به چشم می‌آمد.
صفاری‌نژاد در عین حال با ابزار تاسف از اینکه گروه‌های متقاوضی شرکت از تهران کمتر جشنواره را جدی گرفته بودند، افزود: گروه‌های تهرانی گویی به شیوه کارمندی با جشنواره برخورد کرده بودند و بعضی از آنها به اینکه گروه‌های شناخته شده هستند، غره شده بودند و به همین دلیل برای ارتقای کیفی نمایش‌های خود تلاش چندانی نکرده بودند. البته از سوی دیگر هنرمندانی مانند ناصر آویژه هم متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره هستند که نمایش‌شان دارای خلاقیت‌های تحسین برانگیزی است ولی متاسفانه سطح کیفی عموم کارهای تهران، چندان راضی‌کننده نبود.
این کارشناس نمایش‌های ایرانی در پاسخ به اینکه برگزاری این دوره از جشنواره در استان‌های گوناگون دیگر چقدر می‌تواند در ارتقای کیفی امکانات نمایشی در دیگر استان‌ها موثر باشد، گفت: در گذشته تجربه برگزاری بخشی از جشنواره را در کاشان داشتیم که طی آن، نمایش‌ها در خانه‌های تاریخی اجرا شدند و اتفاق بسیار خوبی بود. شخصاً معتقدم وقتی قرار است جشنواره را به استانی دیگر ببریم، باید از تمام ویژگی‌ها و پتانسیل همان استان استفاده کنیم نه اینکه دوباره همه چیز را به سالن‌های تئاتر محدود کنیم.
صفاری‌نژاد یادآور شد: به عنوان نمونه، تفرش معدن تعزیه است و حال که در این دوره از جشنواره، بخش شبیه‌خوانی به این منطقه رفته باید از تمام پتانسیل‌های آن به خوبی بهره ببریم. در غیر این صورت، اتفاق چندان اثرگذاری نخواهد افتاد.
وی عنوان کرد: مشکل بزرگ ما این است که در بیشتر استان‌ها همه چیز به بخش دولتی محدود می‌شود و بخش خصوصی درگیر ماجرا نیست. در حالی که مثلاً در کاشان که خانه‌های تاریخی دارد با ورود بخش خصوصی، این خانه‌ها همچنان در زمینه اجرای نمایش‌های ایرانی فعال هستند و اجرای این گونه آثار به جریانی مستمر و تاثیرگذار تبدیل شده است. بنابراین صِرف انتقال جشنواره به استان‌های دیگر الزاماً نمی‌تواند اتفاق ویژه‌ای باشد به ویژه اینکه قبلاً این تجربه را داشته‌ایم.
مدیر کانون نمایش‌های آیینی و سنتی ایرانی در ارزیابی حضور جوانان در این دوره از جشنواره گفت: همچنان معتقدم نیازمند پژوهشکده و آکادمی نمایش‌های ایرانی هستیم. کانون نمایش‌های آیینی و سنتی به تنهایی نمی‌تواند چنین مرکزی را راه‌اندازی کند و اشخاص هم با انگیزه‌های شخصی صِرف، توان چنین کاری را ندارند. همچنانکه گردآوری آرشیو صوتی و تصویری و مکتوب نمایش‌های سنتی به تنهایی کارگشا نیست. انجام کاری به این مهمی نیازمند همت و حمایتی همه جانبه است. متاسفانه در کنار این کمبودها، با برخی از بزرگان نمایش‌های ایرانی هم که با دغدغه شخصی و دلی خود کارهایی را پیش می‌برند، رفتار درستی صورت نمی‌گیرد و همین‌ها، به تدریج دلسردی به همراه می‌آورد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر شکل گیری مکتبخانه «سنگلج» می‌تواند اتفاقی خوب باشد ولی باید دید چقدر تداوم پیدا می‌کند چراکه هر حرکت مثبتی بدون استمرار، ثمره چندانی نخواهد داشت. اینها نگرانی‌هایی است که دوستداران و فعالان نمایش‌های ایرانی دارند و باید برای این دغدغه‌ها، چاره‌جویی کنیم.
بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با دبیری احمد جولایی از یکم تا یازدهم مهر، در بخش‌های «رادیو تئاتر» و «نمایشگاه هنرهای نمایشی» به میزبانی تهران، «صحنه‌ای» (ویژه-آزاد) و «بین‌الملل» به میزبانی استان گلستان (گرگان و کردکوی)، «شبیه‌خوانی» به میزبانی استان مرکزی (تفرش)، «نمایش‌های فردی، نقالی، روایت‌های ملی و کارآواها» و «معرکه‌ها، آیین‌ها و بازی‌های نمایشی» به میزبانی استان چهارمحال و بختیاری (شهرکرد)، «عروسکی» و «دانشجویی صحنه» به میزبانی خراسان شمالی (بجنورد) و «سمینارهای پژوهشی» و «نمایشنامه‌نویسی» به میزبانی آذربایجان شرقی (تبریز) در حال برگزاری است.
نظر شما