چالش اسکان همراه بیمار درپایتخت/۷۰درصد مراجعان از شهرستان می‌آیند

به گزارش خبرنگار مهر، بررسی نیاز به همراه سرا در جوار بیمارستان‌های بزرگ پایتخت موضوع این هفته برنامه پرسشگر شبکه آموزش بود.

در این برنامه موضوعاتی از جمله لزوم مکلف شدن یک دستگاه و نهاد به عنوان متولی همراه سراهای بیماران و همچنین ساماندهی این مراکز و حمایت از خیرین سلامت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

شمس الله نوری پور رئیس رئیس مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی کودکان مفید تهران، با اشاره به ازدحام بیماران و مراجعات به بیمارستان کودکان مفید، خاطرنشان کرد: این بیمارستان قدمت ۵۰ ساله دارد و یکی از بزرگ‌ترین مراکز ارجاعی بیماران کودکان و نوزادان از کل کشور فعالیت می‌کند و حتی بیمارانی از کشورهای همسایه داریم.

وی افزود: در سال‌های گذشته به رغم محدودیت در فضای فیزیکی بیمارستان اما تخت‌های بیمارستانی گسترش یافته و در حال حاضر ۳۱۰ تخت مصوب اما ۴۱۰ تخت بیمارستانی فعال در این مرکز وجود دارد و بر اساس نیازهای جامعه و وجود رشته‌های فوق تخصصی، امکانات بیمارستان گسترش یافته است.

نوری پور تاکید کرد: تقریباً ۶۰ درصد از بیماران از قشر محروم و نیازمند کمک هستند و نیمی از بیماران از سایر استان‌ها به بیمارستان کودکان مفید تهران مراجعه می‌کنند که مشکلات تشخیصی یا درمانی دارند. تعداد بسیار زیادی از ارجاعات شهرستان‌ها به تهران، منطقی به نظر می‌رسد و برخی بیماری‌های کودکان، چالش‌های تشخیصی به همراه دارد و نیاز است که رشته‌های فوق تخصصی متعدد با همکاری همدیگر به تشخیص یا درمان بیماری بپردازند.

وی با بیان اینکه تعدادی از بیماران می‌توانند در استان‌های خودشان درمان شوند، گفت: بنا به دلایلی، خانواده بیماران تشخیص می‌دهند که در تهران درمان شوند. بار مراجعات بیمارستان به دلیل گسترش بخش‌ها و خدمات درمانی، افزایش یافته و همراهان بیماران مشکلاتی را برای اسکان دارند اما در سال‌های گذشته با کمک شهرداری منطقه ۳ تهران، محلی در نزدیکی بیمارستان برای اسکان همراهان بیماران بیمارستان مفید قرار داده شده که در دو طبقه برای زنان و مردان در نظر گرفته شده و ظرفیت اسکان ۴۰ تا ۵۰ همراه بیمار را دارد.

رئیس بیمارستان کودکان مفید تهران ادامه داد: در بیماری‌های کودکان و نوزادان همیشه یک همراه که اکثراً مادران هستند، باید حضور داشته باشند که امکان دارد پدر یا دیگر اعضای خانواده نیز همراه باشند که برای اسکان آنها از همراه سرای بیمارستان استفاده می‌شود. در این همراه سرا، اسکان کاملاً رایگان است و برای تهیه غذای همراهان بیماران در دوره‌هایی از کمک خیرین سلامت استفاده می‌شود البته هزینه‌های بیمارستان در تهیه غذا برای پرسنل و بیماران و همچنین حمل و نقل کارکنان، بسیار بالا است و در توان بیمارستان نیست که بخواهد هزینه‌های تأمین غذای دیگر همراهان به جز مادران که در بخش‌ها حضور دارند را بپردازد.

وی با انتقاد از برخی ارجاعات غیرمنطقی به بیمارستان‌های تهران، گفت: به عنوان نمونه در استان مجاور تهران که جراح کودکان هم در آن حضور دارد اما عمل جراحی ساده انجام نمی‌شود و بیمار به تهران ارجاع داده می‌شود که در همان استان هم قابل انجام بوده است. قطعاً اگر سیستم ارجاع به شکل منطقی راه اندازی شود از ارجاعات غیرضروری نیز جلوگیری می‌شود.

نوری پور با اشاره به فعالیت انجمن حمایت از بیماران و بیمارستان کودکان مفید، گفت: این انجمن برای تهیه غذای همراهان بیماران کمک‌های زیادی می‌کند البته در حال حاضر این کار متوقف شده اما به دنبال جذب منابع خیرین هستیم تا تغذیه همراهان بیماران در همراه سرا رایگان شود. خوشبختانه چندین ماه است که اطراف بیمارستان مفید شاهد برپایی چادر و اسکان همراهان در خودرو و پارک نیستیم و با نصب بنر و راهنما، همراهان را به همراه سرا راهنمایی می‌کنیم.

وی، رسیدگی به وضعیت نظافت همراه سرای بیمارستان کودکان مفید را از اقدامات شهرداری دانست و از تلاش‌های این نهاد تقدیر کرد و گفت: از شهردار منطقه ۳ و همکارانش در این زمینه قدردانی می‌کنیم. ارجاع بیماران به تهران نیاز به فرهنگسازی هم دارد.

رئیس بیمارستان کودکان مفید تهران با تاکید بر اینکه باید کرامت انسان‌ها، بیماران و همراهان آنها رعایت شود، گفت: همراهان بیمار هم باید آسایش و آرامش داشته باشند و سلامت فقط منحصر به خدمات بهداشتی و درمانی نیست و باید کرامت همراهان بیماران، پاس داشته شود. نهادهایی مانند بنیاد مستضعفان می‌توانند با توجه به مراجعه اقشار محروم و نیازمند و همچنین استانداری‌ها در زمینه توسعه همراه سراها کمک بزرگی کنند

احمد احمدی صدر مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، مسئله اسکان همراهان بیماران را مهم دانست و گفت: مراجعه برخی هموطنان ما برای درمان به مراکز درمانی پایتخت به دلیل امکانات بالای درمانی در پایتخت و عدم وجود این امکانات در مناطق کمتر برخوردار است. همچنین اطلاع رسانی و آگاه رسانی بیمارستان‌ها از خدمات خودشان مهم است تا بار مراجعات در کلانشهرهای دیگر، توزیع شود.

وی با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی نهادها و وزارتخانه‌ها در ارائه خدمات مطلوب به همراهان بیماران، اهمیت زیادی دارد، خاطرنشان کرد: سهم مسئولیت اجتماعی این ارگان‌ها می‌تواند به سوی خدمات رسانی به همراهان بیماران هدایت شود به عنوان نمونه یک یا دو اتاق از هتل‌ها و مهمانسراهای سازمانی در تهران می‌تواند در راستای مسئولیت اجتماعی در اختیار همراهان بیماران قرار گیرد.

احمدی ضمن تقدیر از خیرین سلامت برای ارائه خدمات به همراهان بیماران، گفت: خوشبختانه مجمع خیرین سلامت در ادوار مختلف و گروه‌های خیرین در این زمینه دلسوزانه کمک می‌کنند که نیازمند حمایت و هدایت هستند. از سوی دیگر باید بپرسیم که مسئولیت همراه بیمار در کشور بر عهده کیست. وزارت بهداشت و نهاد دیگری در این زمینه، ملزم نشده است. امروز مسئولیت این حوزه را به یک نهاد، تفویض نکرده ایم در حالی که در برخی کشورها، هتل بیمارستان‌ها بحث جدی هستند و بیمارستان موظف است مجموعه هتلینگی برای خدمات به همراهان بیماران داشته باشد. البته قشر برخوردار، هزینه هتلینگ را پرداخت و کمتر برخوردارها نیز رایگان از خدمات استفاده می‌کنند.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران ادامه داد: در اولین روز مسئولیتم مشاهده کردم که در یکی از بیمارستان‌های تهران، ۲۰ چادر پشت بیمارستان دایر شده و همراهان بیماران در فصل زمستان در این چادرها مستقر شده اند که در شأن مردم نیست، وجهه خوبی ندارد و جلوه‌های نازیبا بود و برای آنها، خطرناک است چون برای گرمایش، از وسایل غیراستاندارد مانند پیک نیک استفاده می‌شد.

وی از عزم جدی شهرداری تهران برای ساماندهی و اختصاص زمین‌های مورد نیاز احداث همراه سرا در اطراف بیمارستان‌های پرازدحام تهران خبر داد و گفت: تا کنون در کنار چندین بیمارستان اصلی و شلوغ پایتخت، ۷ همراه سرا وجود دارد و دو همراه سرا به زودی افتتاح می‌شود. ۱۵ هزار نفر شب با ۵۰۰ تخت در همراه سرا در ماه به همراهان بیماران ارائه خدمات دارند.

احمدی با بیان اینکه خدمات همراه سراهای برخی بیمارستان‌های شلوغ پایتخت کاملاً رایگان است، گفت: این همراه سراها با مشارکت خیرین ساخته و اداره می‌شوند و هزینه‌ای بابت اسکان وعده‌های غذایی از همراه بیماران دریافت نمی‌شود. در کنار بیمارستان‌ها اطلاع رسانی کرده ایم که همراهان بیماران در صورت نیاز به محل اقامت و محل استراحت موقت با شماره تماس‌های ذکر شده در بنرها تماس حاصل کنند یا مراجعه حضوری داشته باشند.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران ادامه داد: برخی همراهان بیماران از اقامت در همراه سراها که فاصله زیادی هم با بیمارستانها ندارند، خودداری و عنوان می‌کنند که دوست دارند در کنار بیماران شأن در بیمارستانها باشند که این اقدام نیاز به فرهنگسازی دارد. هدف ما افزایش تعداد همراه سراها با مشارکت خیرین سلامت است البته شهرداری بر اساس قانون، وظیفه ایجاد همراه سرا را ندارد که امیدواریم در آینده نزدیک با تصویب قانون، یکی از دستگاه‌ها متولی همراه سراهای بیماران شود.

وی تاکید کرد: مقام معظم رهبری مکرراً فرموده اند که موانع تولید باید برداشته شود و یکی از مهم‌ترین مسائل برای ارتقای تولید، سرمایه اجتماعی است و سرمایه اجتماعی با اعتماد و خدمت صادقانه و خالصانه از سوی دستگاه‌ها به مردم ایجاد می‌شود. مردم می‌خواهند دستگاه‌ها، وظایف ذاتی خودشان را انجام دهند. در قانون اساسی حاکمیت مکلف به ارائه خدمات سلامت است و همراهان بیماران نیز یکی از حوزه‌های جانبی خدمات سلامت است.

احمدی ضمن تقدیر از خیرین سلامت برای مشارکت در ایجاد همراه سراها، یادآور شد: در محل‌هایی از خیرین کمک می‌گیریم که حاکمیت وظایف خود را به درستی انجام نداده باشد که خیرین وارد عمل می‌شوند. اولاً باید مشخص شود که تکلیف ارائه خدمات در قالب همراه سراهای بیماران با چه نهادی است تا بلاتکلیفی همراهان بیماران برطرف شود. دوماً باید خدمات همراه سراهای بیماران باید هدفمند ارائه شود و درخواست بیماران در قالب یک نرم افزار جامع و واحد، قبل از عزیمت به کلانشهرها برای به همراه داشتن نفرات همراه، از قبل و از مبدا اعلام شود.

وی با اشاره به فعالیت بیش از ۱۳۰ تشکل خیرین در حوزه خدمت رسانی به همراهان بیماران، یادآور شد: این مجموعه‌ها در این زمینه فعالیت می‌کنند که نیاز به ساماندهی، هدایت و حمایت دارند تا مشکل همراهان بیماران برطرف شود. اقداماتی برای کاهش بار ترافیکی بیمارستان‌های امام خمینی (ره) و حضرت مهدی (عج) تهران از سوی شهرداری انجام شده و شهرداری تهران عزم جدی برای خدمات رسانی به بیماران و همراهان آنها دارد.

حسین قناعتی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز که مهمان غیرحضوری این برنامه بود، با بیان اینکه ۶۰ تا ۷۰ درصد از مراجعات برخی از بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران از شهرستان‌ها است، افزود: یکی از علت‌های این مراجعات، ارائه بهترین خدمات با قیمت پایین به بیماران است. به عنوان نمونه جراحی قلب کودکان برای بیماران حدود یک تا دو میلیون تومان هزینه دارد و با فشار اقتصادی سنگینی که روی مردم است، امکان استفاده از خدمات بخش خصوصی وجود ندارد.

وی با اشاره به پذیرش بالای گردشگران سلامت در بیمارستان‌های تهران، گفت: یکی از دلایل اقبال گردشگران سلامت به درمان در تهران، کیفیت بالا و قیمت مناسب خدمات است. مثلاً یک پیوند مغز استخوان در بیمارستان‌های دولتی تهران، حدود ۱۰ هزار دلار برای بیماران خارجی هزینه دارد که این عمل در خارج از کشور همانند ترکیه و هند، کمتر از ۵۰ هزار دلار نیست.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه به ازای هر بیمار ۲.۶ نفر همراه به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، گفت: گاهی اطراف بیمارستان‌های بزرگ مانند بیمارستان امام خمینی (ره) چادرهای متعددی برقرار می‌شود چون هزینه اقامت در هتل و مهمانسرا، بالا است و از سوی دیگر از نظر عاطفی، دوست دارند نزدیک بیماران باشند.

قناعتی با اشاره به همکاری شهرداری تهران با دانشگاه علوم پزشکی تهران برای ساماندهی همراه سراهای بیماران، یادآور شد: یک همراه سرا در شرق بیمارستان امام خمینی (ره) تهران از سوی شهرداری تهران در اختیار دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفته و دکتر مدرسی که پروفسور این بیمارستان است به وصیت یکی از بستگانش را عمل کرد و یک همراه سرا را ساخته است.

وی با بیان اینکه بیمارستان‌های امام خمینی (ره)، رسول اکرم، شریعتی و مرکز طبی کودکان که در یک محدوده هستند به همراه سرا نیاز دارند، گفت: قطعه زمینی در شمال بیمارستان امام خمینی (ره) در خیابان باقرخان قرار دارد که ارتش آن را تبدیل به کارواش و تعمیرگاه کرده و چندین بار از سردار سرلشکر باقری، رئیس کل ستاد نیروهای مسلح و امیر سرتیپ حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش درخواست کرده ایم که این زمین در اختیار ما قرار گیرد که هنوز انجام نشده البته یکی از خیرین سلامت هم برای ساخت همراه سرا با ظرفیت ۵۰۰ تخت در آن زمین اعلام آمادگی هم کرده است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، از کمک دو هزار میلیارد تومانی خیرین برای توسعه زیرساخت‌های این دانشگاه خبر داد و گفت: اگر کمک خیرین سلامت نبود دچار مشکلات زیادی می‌شدیم و از خیرین می‌خواهیم که در حوزه‌های بهداشتی و درمانی و ساخت همراه سرا باز هم به ما کمک کنند.

قناعتی تاکید کرد: بر اساس قانون اساسی، حاکمیت موظف به تأمین تمام نیازهای سلامت مردم است بنابراین یکی از مسائلی که در حوزه سلامت مهم است، کمک به همراهان بیماران است اما ما منتظر نمانده ایم که خلأ قانونی، مانع کار شود و از بودجه‌های دانشگاه، درآمدهای اختصاصی و کمک‌های خیرین سلامت برای توسعه و ساماندهی همراه سراهای بیماران استفاده کردیم.

سید محمدهادی ایازی معاون اسبق اجتماعی وزارت بهداشت که دیگر مهمان غیرحضوری این برنامه بود، با بیان اینکه یکی از علل ارجاعات بیماران به تهران، کمبود امکانات در شهرهای کوچک‌تر است، گفت: به دلیل وجود بیمارستان‌های بزرگ و پزشکان و متخصصان در کلانشهرها، برخی بیماران مجبور به مراجعه به تهران می‌شوند.

وی با طرح این سوال که آیا باید به همراهان بیمار خدمات ارائه کنیم یا خیر، افزود: اکثر بیماران معمولاً همراه دارند و برخی بیماران نیازمند همراه هستند که امکان دارد یک یا چند همراه داشته باشد. در شهرهای بزرگ شاهدیم که خیلی از همراهان بیماران در حاشیه بیمارستان‌ها در خودرو یا چادر، اسکان داشتند. زمانی که در شهرداری تهران فعالیت داشتم به این نتیجه رسیدیم که با هماهنگی شهرداری، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در مجاورت بیمارستان‌های بزرگ و مهم باید همراه سرا راه اندازی شود.

ایازی ادامه داد: در زمان مسئولیت در وزارت بهداشت نیز راه اندازی همراه سرا در مجاورت بیمارستان‌های شهرهای دیگر غیر از تهران در دستور کارمان قرار گرفت و تمام تشکل‌هایی که در حوزه اسکان همراهان بیماران فعالیت داشتند که حدود ۷۲ تشکل بودند را در تهران جمع کردیم و هیأت امنایی انتخاب کردیم تا ضمن سازماندهی این تشکل‌ها، مشارکت سایر خیرین را برای ساخت همراه سرا جلب کنند و اپلیکشنی راه اندازی شد تا همراهان بیماران اطلاعات و درخواست اسکان خود را ثبت کنند.

وی به بیان نمونه‌هایی از مشارکت خیرین در ارائه خدمات به همراهان بیماران پرداخت و گفت: خانه عماد یکی از این مشارکت‌ها است که اقدامات ارزنده‌ای انجام شده و کودکان بیمار و همراه نیازمند، به صورت رایگان تحت پوشش این مؤسسه قرار می‌گیرند. همه اقدامات ارزشمندی که انجام شده پاسخگوی نیاز کشور نیست و نیاز است بنگاه‌های اقتصادی در چارچوب مسئولیت‌های اجتماعی، شهرداری‌ها، وزارت بهداشت و خیرین در این زمینه مشارکت و فعالیت بیشتری کنند.

ایازی با بیان اینکه بیمارستان‌ها موظف به ارائه خدمات به بیماران هستند، گفت: بیمارستان در حال حاضر تعهدی برای ارائه خدمات به همراه بیماران ندارند اما برخی بیمارستان‌ها با تصمیم خودشان اقدام به این کار کرده اند و به نظر می‌رسد که نیاز است قانونگذار الزامی برای یکی از دستگاه‌ها ایجاد کند و یا تسهیلاتی برای راه اندازی همراه سراهای بیماران در نظر گرفته شود.