باید خودمان را وقف آینده جوانان کنیم و در آنها امید بیافرینیم

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی در نشست سراسری استادان طرح «رضایت‌مندی از زندگی و ‌امیدآفرینی» و ششمین دوره طرح معرفت رضوی که در مشهد مقدس برگزار شد، با محکوم کردن جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم بی‌دفاع غزه، گفت: اسرائیل غاصب و جنایتکار یک رژیم نژادپرست و مسلمان‌ستیز مطلق است. از خداوند متعال می‌خواهیم نابودی ستمکاران و اشغال‌گران را زودتر محقق کرده و سربازان و یاوران دین را از شر دشمنان اسلام محفوظ بدارد.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با ارائه سخنرانی با موضوع «یأس محصول نگاه کفرآمیز» گفت: اگر بخواهیم موضوع امید را ببینیم، باید از یک سو رابطه امید و آینده و از سوی دیگر منشاء ناامیدی را بررسی کنیم. واقعیت این است که اگر ملتی امید نداشته باشد، آینده ندارد.

وی افزود: در آفرینش آینده سه عامل «گذشته»،«همت» و «امید» مهم و نقش‌آفرین است. همانطور که اگر کسی آلزایمر بگیرد آینده‌ای نخواهد داشت، ملتی که گذشته خود را فراموش کند هم آینده ندارد. پس «گذشته» است که آینده را می‌سازد. در بیانیه گام دوم نیز به نیکی تأکید شده که برای برداشتن گام‌های استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت و از تجربه‌ها درس گرفت.

طهرانچی با اشاره به اهمیت همت و امید در ساخت آینده، خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیرشان فرمودند که می‌شود ملتی پای صخره بزرگی بودن و توان رفتن داشته باشد، اما همت نداشته باشد، پس همت حلقه دوم آینده است و در کنار آن اگر امید ارتقا یافته و بالا برود، آینده ساخته خواهد شد.

عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با استناد به آیات شریفه قران کریم درباره زندگی و آینده‌نگاری، گفت: در قرآن (آیه ۳۰ سوره فرقان) آمده است پیامبر اکرم (ص) از امت خود نزد خداوند متعال گلایه می‌کنند و می‌فرماید «...یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا». مردم قرآن را به زندگی خود نمی‌برند و فقط آن را می‌خوانند، برای حل مسائل خود به سراغ مکاتب و دستورالعمل‌ها و مشاوران می‌روند و کاری با کتاب خدا و عترت پیامبر ندارند در حالی که به فرموده امیرالمومنین علی (ع) قرآن دوای دردهاست.

وی گفت: خداوند در آیه ۱۳ سوره ممتحنه می‌فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ قَدْ یَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ کَمَا یَئِسَ الْکُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! با قومی که خداوند آنان را مورد غضب قرار داده دوستی نکنید؛ آنان از آخرت مأیوسند همان‌گونه که کفار مدفون در قبرها مأیوس می‌باشند!.

طهرانچی افزود: بر اساس این آیه شریفه، ناامیدی برای افرادی است که کفر می‌ورزند و از آخرت و آینده هستند. کفر عظما ندیدن خدا و کفر عملی ندیدن نعمت‌های خداشت. همچنین خداوند در مذمت یأس و ناامیدی در آیه ۲۳ سوره عنکبوت می‌فرماید «کسانی که به آیات خدا و دیدار او کافر شدند، از رحمت من مأیوسند؛ و برای آنها عذاب دردناکی است». حضرت یعقوب نیز به فرزندان خود می‌فرماید بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا مأیوس نشوید که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس می‌شوند. (آیه ۸۷ سوره یوسف)

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به رابطه ناامیدی و کفر، گفت: «امید» به حوزه باور مربوط می‌شود؛ اگر می‌خواهید امید را به جوانان و مردم تزریق کنید، باید باور و نگاه آنها به محیط پیرامون را هدف قرار دهید.

وی گفت: نتیجه و منشاء «ناامیدی» کفران نعمت است. خداوند می‌فرماید «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ» خداوند در این آیه شریفه قریه‌ای را مثال می‌زند که منطقه‌ای آباد و امن بود و همواره روزی‌اش از هرجا می‌رسید امّا به نعمت‌های خدا ناسپاسی کردند و خداوند به خاطر اعمالی که انجام می‌دادند، لباس گرسنگی و ترس را بر اندامشان پوشانید. (آیه 112 سوره نحل)

طهرانچی با بیان اینکه آینده هرکسی در نتیجه دیدن نعمت‌هاست، گفت: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب، نعمت‌های الهی که در اختیار کشورمان است را برشمردند. آینده محصول کار انسان است. همت، عزم و برنامه باید به امید و آینده ختم شود. از این نقش افراد اجتماع در شکل‌دهی آینده مهم است، اگر قومی در اجزای خود دچار ناامیدی باشد، این ناامیدی می‌تواند به کلیت سرایت کند و ملت ناامید شوند. خداوند در آیه 28 سوره ابراهیم می‌فرماید «أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ کُفْرًا وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ»آیا ندیدی کسانی را که نعمت خدا را به کفران تبدیل کردند، و قوم خود را به سرای نیستی و نابودی کشاندند؟»

عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: این موضوع در سازمان‌ها صدق می‌کند و بهره‌وری مدیر ناامید پایین است و کفران نعمت می‌کند. این موضوع می‌تواند سازمان و کشور را از بین ببرد. محور ناامیدی ندیدن و استفاده نکردن از نعمت‌های الهی است. سرزمین ما منابع و نعمت‌های فراوانی همچون زمین آباد، انرژی، منابع طبیعی، نفت و... دارد اما دشمن آینده کشور را تیره نشان می‌دهد تا بذر ناامیدی در دل جوان ایرانی بکارد و درنهایت جوان کشور خود را رها کند. استعداد و فضای کار نعمتی است که جوانان در اختیار دارند اما به دنبال کسی هستند که برای آنها شغل ایجاد کند.

طهرانچی با بیان اینکه آموزش امری آینده‌ساز است، گفت: آموزش از جنس آینده‌نگری است. در حقیقت آینده‌نگری مسبوق به قصد تغییر و اصلاح و تعیُن بخشیدن به آینده است. در میان افعال بشری، آموزش و پرورش از افعالی است که در جامعه برای دستیابی به فردای بهتر صورت می‌پذیرد و لذا بدون آینده‌نگری نمی‌توان به آن پرداخت.

وی ادامه داد: انسان ناامید سازنده آینده نیست و از آموزش بدون امیدبخشی چیزی حاصل نخواهد شد. اگر روح امید به آینده را به دانشجویان تزریق نکنیم، آموزش‌های ما ارزشی ندارد چرا که هر کشوری برای فردای بهتر تربیت جوانان را انجام می‌دهد و باید امیدوار باشند. با توجه به این موضوع، کار ما پیش از آموزش، امیدآفرینی بوده و جنس کار ما آینده‌نگری است. بنابراین باید خودمان را وقف آینده جوانان کنیم و در آنها امید بیافرینیم.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: آموزش، انسان‌های جامعه را برای مواجهه با فردایی آماده می‌کند که لزوماً امروز نمی‌توانند آن را ترسیم کنند. در ترسیم فرداهای بهتر، ملتی موفق تر است که آینده را بهتر تبیین کرده و امروز خود را برای مواجهه با آن آماده کند.

وی با بیان اینکه آینده‌نگری در حقیقت گزارش تغییری است که کشور و مردم درصدد صورت بخشیدن به آن هستند، اظهار داشت: هر کشوری که قدرت بیشتر، عزم استوارتر، امید به آینده و برنامه حساب‌شده‌تری داشته باشد، از عهده آینده‌نگری هم بهتر برمی‌آید. آنجا که قدرت، عزم و امید محاسبه نشده باشد، آینده‌نگری و برنامه‌ریزی هم وجود ندارد یا اگر وجود داشته باشد، تقلیدی از برنامه ریزی دیگران یا خیالبافی است. درواقع آینده‌نگری موکول به این است که بدانیم در کجا ایستاده‌ایم و از چه موضعی نگاه می‌کنیم.

طهرانچی خاطرنشان کرد: نگاه ناامید، فردا نمی‌سازد. آینده ما، آینده اکنون ماست و یک امر انتزاعی نیست. آینده هرکس و هر قومی آینده ای است که از پی و پس امروزشان ساخته خواهد شد. آینده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با فکر، علم، همت، توانایی، امید و تدبیری که مردمان دارند، ساخته می‌شود.

وی گفت: آینده‌نگری نه صرف یک علم بلکه بخشی از سعی و کوشش در راه ساختن جهان انسانی و صورت بخشیدن به آن است. پس هرجا باشد، متناسب با امکان‌های موجود و توانایی فعلیت بخشی به آنهاست. در آینده‌نگری چیزی خارج از توانایی صاحبان آن و مستقل از اندیشه و عمل آنان محقق نمی شود.

وی افزود: آینده بینان، گزارشگران فکر، همت، امکان‌ها، استعدادها و تلاش کشور و محاسبه‌کنندگان نتایج این همت و تلاش هستند. به این جهت آینده‌نگری و برنامه‌ریزی بدون آشنایی با روح و فکر رهروان راه آینده و امکان‌هایی که در اختیار دارند، میزان توانایی‌شان در تحقق بخشیدن به امکان‌ها میسر نیست. درواقع اگر این شرایط فراهم نباشد، عوامل و لوازم دیگر هم کارساز نخواهد بود. در جهانی که دستخوش تحولات علمی و فناورانه، اخلاقی و فرهنگی است، می‌خواهیم بدانیم که آینده ما چه می‌شود.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه، با اشاره به آینده‌نگری کشوری و جهانی گفت: آینده در هیچ جا امری معین و متعین نیست و هر کشوری باید خود راه آینده‌اش را بشناسد و موانع را از میان بردارد. شناختن موانع و امکان‌ها هم معطوف به درک زمان است. البته زمان در اینجا به معنای زمان محاسبه‌پذیر نیست بلکه این زمان، زمان اندیشه و عمل و نحوه تحقق وجود ماست.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه باور القاپذیر است، گفت: داده‌های اشتباهی که به جوانان منتقل می‌شود، می‌تواند باور آنها را برهم بزند. پس درمقابل القای ناامیدی دشمن، ما باید القای امید کنیم. امید نیازمند تبیین است و نباید بگذاریم دیگران باورهای ما را خدشه‌دار کنند؛ چرا که آنجا که قدرت عزم و محاسبه وجود نداشته باشد، آینده‌نگری و برنامه ریزی نیز وجود نخواهد داشت.

طهرانچی خاطرنشان کرد: امید روح حرکت است و در این مسیر، جسم، محاسبه و برنامه و امید نیز روح و باور است. اکنون و امروز باید امید جوانان را برای آینده دریابیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، درخصوص آینده‌نگری و الگوی پیشرفت تصریح کرد: اگر می‌خواهیم درباره پیشرفت صحبت کنیم، باید به ارکان و لوازم آن تن بدهیم. اگر تصور کنیم که مصرف‌کننده فناوری و مقلد باشیم، امید قوی داریم، اشتباه است چرا که آینده هر ملت مربوط به خود آن ملت است. بنابراین باید برنامه پیشرفت مختص خود را داشته باشیم.

طهرانچی ادامه داد: در قرآن کریم داستانی زیبای حضرت یوسف مبتنی بر آینده‌نگری و آینده پژوهی است که می‌گوید آینده را بشناس و در زمان ترسالی همه گندم را مصرف نکن چرا که آینده ای خواهی داشت که درگیر خشکسالی می‌شوی؛ بنابراین برنامه‌ریزی و سیاستگذاری معطوف به آینده‌نگاری بوده و ساخت آینده نیز معطوف به سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و قدرت محاسبه است.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه امروز در کشورهای مختلف با مفهومی به نام برنامه توسعه مواجه هستیم اما برنامه پیشرفت ما باید مبتنی بر قرآن کریم باشد، گفت: ما به دنبال کمال گرایی در زندگی هستیم و به همین دلیل باید براساس قرآن، برنامه ریزی پیشرفت انجام دهیم. وقتی مقام معظم رهبری می‌فرمایند به قله نزدیک هستیم، امید در سراسر این کلام موج می‌زند. در محضر امام رضا (ع) از خداوند می‌خواهیم که معلمانی باشیم که کلام‌مان امیدآفرین باشد.