خبرگزاری مهر – گروه استانها – فاطمه کول *: حاملگی بعد از سن ۳۵ سالگی را حاملگی پرخطر می‌گویند، زیرا در این سنین، خطرات و عوارض بارداری، ناهنجاری‌ها، مرگ و میر مادر و جنین افزایش می‌یابد ضمن اینکه احتمال ناباروری نیز در میان زنانی که در سنین بالاتر هستند، بیشتر است.
سن مناسب بارداری بر سلامتی مادر و جنین تأثیر می‌گذارد. بسیاری از پزشکان سن مناسب را بین ۲۰ تا ۳۵ سالگی می‌دانند هر چند که مشکلات بارداری در سنین بالای ۳۵ سال، با پیشرفت‌های علمی و پزشکی بسیار کمتر از قبل شده اما هنوز هم خطرات زیادی در این رابطه مادر و جنین را تهدید می‌کند.
ناهنجاری‌های کروموزمی، فشار خون بالا، دیابت، افزایش احتمال سقط جنین، احتمال بیماری‌های عفونی در مادر، احتمال تولد زودهنگام نوزاد، نیاز به مراقبت‌های خاص پزشکی در دوران بارداری از جمله مواردی است که می‌توان نام برد.
طبق بررسی‌های صورت گرفته تعداد بارداری‌های بالای ۳۵ سال در چند مرکز شهری و روستایی به شرح ذیل است: تعداد بارداری بالای ۳۵ سال در دو مرکز شهری ۱۰.۹ درصد و ۱۶.۹ درصد است و در دو مرکز بهداشت روستایی ۲۵ درصد و ۳۳ درصد است.
با دیدن نتایج این سوال مطرح می‌شود که چرا میل به بارداری در زنان شهری نسبت به زنان روستایی کمتر شده است؟
پر واضح است که زنان روستایی از امکانات به نسبت کمتری نسبت به زنان شهری برخوردارند با این وجود تمایل به باروری در روستا بیشتر از شهر است.
تقصیر انصراف از والد شدن اغلب به گردن دشواری‌های مالی می‌افتد
به احتمال زیاد شما هم زوج‌هایی را می‌شناسید که هر وقت بحث بچه‌داری می‌شود، قاطعانه می‌گویند تصمیم گرفته‌اند هیچ‌وقت بچه‌دار نشوند. انصراف از والد شدن میلی است که تقصیرش غالباً به گردن دشواری‌های مالی می‌افتد.
در اسپانیا و ایتالیا می‌گویند پدیده‌ای که اصطلاحاً به آن «سندرم گهواره خالی» می‌گویند، به‌خاطر تعهدات مالی و زمانی‌ای است که بچه‌دار شدن به دنبال می‌آورد. ولی این تبیین چندان موجه نیست، چون در بسیاری از نقاط دنیا، بیگانگی امروزی با زاد و ولد در میان اقشار مرفه نیز به اندازه افراد کمتر بهره‌مند، جدی است.
زنان بیان می‌کنند که با فرزندآوری سبک زندگیشان محدود می‌شود.
در کشور ما مساله تغییر در سبک زندگی زنان یکی از مهمترین مصادیق تحول در جامعه ایرانی است. از سوی دیگر، زنان به واسطه مدت زمان بیشتری که در استفاده از رسانه‌ها صرف می‌کنند، به میزان بیشتری تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند و در نتیجه تأثیر این تغییرات بر شیوه و عمل زنان بیشتر است. باید توجه کرد که به خصوص برای زنانی که دارای نقش مادری و همسری در خانواده هستند و به عنوان تنظیم کننده سیاست‌های خانواده نقش مؤثری بر دیگر اعضا و سبک زندگی خانواده می‌گذارند، تغییر در نگرش و ارزش‌های آنان به سرعت به تغییر در ارزش و نگرش در سطح خانواده و در نتیجه در کل جامعه منجر می‌شود.
تغییر در سبک زندگی زنان مهمترین مصداق تحول در جامعه ایرانی است
در کشور ما مساله تغییر در سبک زندگی زنان یکی از مهمترین مصادیق تحول در جامعه ایرانی است. از سوی دیگر، زنان به واسطه مدت زمان بیشتری که در استفاده از رسانه‌ها صرف می‌کنند، به میزان بیشتری تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند و در نتیجه تأثیر این تغییرات بر شیوه و عمل زنان بیشتر است.
عوامل متعددی در بحران جمعیتی امروز جامعه نقش داشته اند و رویکردهای متنوعی هم باید مدنظر داشت تا از این بحران عبور کرد اما مسئله‌ای که به طور ویژه مدنظر است، بحث زیرساخت اجتماعی مادری است به این معنا که به تناسب ویژگی‌های هویتی زنان و تنظیم نقش‌های اجتماعی متناسب با نقش خانوادگی لازم است تسهیلات ویژه ای درنظر گرفته شود زیرا مادر قطب اصلی برای تربیت فرزند است.
محور قرار گرفتن خانواده در قوانین، مقررات، برنامه‌ها، آموزش و فرهنگ سازی در سطح کلان و همینطور حمایت از کرامت همسری و نقش مادری بدیهی‌ترین اقدام مسؤولان برای عبور از بحران جمعیتی امروز است. آنان به سرعت به تغییر در ارزش و نگرش در سطح خانواده و در نتیجه در کل جامعه منجر می‌شوند.
مساله باروری، یکی از مهمترین پدیده‌های حوزه جمعیت شناسی و از عوامل تعیین کننده نوسانات جمعیتی هر کشوری است و مطالعه آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در سال‌های اخیر به دنبال کاهش چشمگیر نرخ رشد جمعیت در ایران، باروری و تشویق بر فرزندآوری به عنوان سیاست اصلی جمعیتی کشور مطرح شد با این وجود شاهد هستیم که تمایل به باروری در زنان افزایش چندانی نداشته است.
چرا بسیاری از زوج‌های جوان رغبتی به فرزندآوری نشان نمی‌دهند
در اولین گام باید دانست که ایجاد شرایط و امکانات مناسب برای بالا بردن انگیزه ازدواج برای جوانان و تشویق به فرزندآوری از اقداماتی است که باید مدنظر قرار گیرد، زیرا طول دوره باروری در زوجین تحت تأثیر کاهش یا افزایش سن ازدواج متغیر است و به این ترتیب بر موضوع فرزندآوری تأثیر مستقیم می‌گذارد. در این زمینه باید به دو عامل اساسی و مهم توجه کرد؛ اول اینکه باید پرسید چرا بسیاری از جوانان با وجود سن مناسب و ابراز علاقه به تشکیل خانواده هنوز ازدواج نکرده اند و دوم اینکه چرا بسیاری از زوج‌های جوان رغبتی به فرزندآوری ندارند و یا با وجود داشتن یک فرزند، برای داشتن فرزندان بیشتر تمایلی نشان نمی‌دهند؟
در کنار وجود مشکلات و نابسامانی‌های اقتصادی، باید به عامل مهم دیگری نیز در مورد فرزندآوری و عدم تمایل زوج‌های جوان و خانواده‌ها نسبت به این موضوع اشاره کرد. ذهنیت و نگرش زوج‌های جوان و خانواده‌ها نسبت به تعداد فرزندان و ارزش‌های حاکم در فرهنگ جامعه نسبت به این موضوع در تشویق و تمایل به فرزندآوری نقشی اساسی دارد.
بنابراین برای فرهنگ سازی و نهادینه کردن سیاست‌های جمعیتی کنونی مبنی بر افزایش موالید، باید هم از لحاظ ایجاد زمینه‌های مساعد اقتصادی کوشش کرد و هم برای ایجاد شرایط فرهنگ سازی و تغییر ذهنیت زوج‌های جوانی که در سنین باروری هستند بر مبنای سیاست‌های جمعیتی نوین نسبت به فرزندآوری برنامه ریزی کرد بنابراین سوالی که در این مرحله مطرح می‌شود این است که چه راهکارهایی را در زمینه به نتیجه رسیدن سیاست افزایش جمعیت باید به کار بست تا ما را به مقصود برساند؟
از آنجا که هر جامعه‌ای برای حفظ ارزش‌ها و رشد خود و انتقال آن به نسل‌های آینده، نیازمند ارائه الگوی مناسب سبک زندگی منطبق بر فرهنگ خود است، بنابراین با توجه به ویژگی‌های فرهنگی و مذهبی جامعه ما، آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد، ارائه الگویی ایرانی اسلامی و دربرگیرنده نوع خاصی از سبک زندگی منطبق بر ارزش‌های فرهنگی مختص جامعه ما است. باید در نظر داشت که برای کارآمد بودن این سبک در جامعه، باید به ویژگی‌های مختلف آن آگاه بود و با شناخت کامل ابعاد آن، به ترویج و گسترش آن همت کرد.
همچنین باید در نظر داشت که برای جذاب بودن و پذیرش حداکثری این الگو از طرف افراد جامعه باید با بکارگیری خلاقیت و زمینه سازی مناسب فرهنگی، جایگزین‌های مناسبی را نسبت به سبک زندگی رایج در نظر گرفت تا افراد با اشتیاق و رغبت نسبت به پذیرش آن اقدام کنند.
*فعال اجتماعی
نظر شما