به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم افتتاحیه نخستین همایش مروجان کتاب مناطق روستایی و عشایری روز گذشته اول بهمن با حضور مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی رمضانی مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، محمدرضا هراتی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، حجت‌الاسلام کمال خداداده رییس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور و اسماعیل جانعلی‌پور مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجتمع فرهنگی آدینه تهران برگزار شد.
مهدی رمضانی در این برنامه گفت: یکی از مهم‌ترین موضوعات در حوزه کتابخوانی، بحث ترویج است، که توسط شما عزیزان در نزدیک‌ترین لایه و بدنه اجتماعی کشور، که مردم هستند، و در یکی از مهم‌ترین نقاط تقسیمات سیاسی در کشور، که روستاها هستند، اتفاق می‌افتد. این فرصت مغتنمی است. ما نیز در سیاست‌های کلی نهاد به موضوع روستاها، عشایر و نقاط به ظاهر حاشیه‌ای اهتمام داشته‌ایم و سعی کرده‌ایم در حد توان و امکانات تفاوتی بین مراکز استان‌ها و مناطق حاشیه‌ای قایل نشویم.
وی افزود: به اعتقاد ما کتابخانه عمومی مرکزی فرهنگی-اجتماعی است. کتابخانه عمومی، تعریف گسترده‌ای دارد؛ عمومی بودن، به همه سطوح و شئون کتابخانه و نه تنها واژه کتابخانه، برمی‌گردد؛ در کتابخانه عمومی همه مردم با هر سلیقه، تفکر، جنسیت و در هر سنی امکان بهره‌مندی از کتابخانه عمومی را دارند. شبکه کتابخانه‌های عمومی، بعد از مسجد و مدرسه، گسترده‌ترین شبکه فرهنگی کشور محسوب می‌شود. نگاه ما بهره‌مندی از این شبکه برای رفع نیازهای فرهنگی و اجتماعی است؛ البته هسته و محور اصلی این فعالیت‌ها کتاب هست و خواهد بود.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن تأکید بر اهمیت کیفیت خدمات ارائه شده، گفت: ما معتقدیم ظرفیت مساجد، مدارس، کتابخانه های عمومی و…، چنانچه در کنار یکدیگر قرار گیرد، هم افزایی ایجاد کرده و کار را به بهترین نحوه ممکن پیش خواهد برد. در جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب که به همت دوستان در معاونت فرهنگی وزارتخانه پیش می‌رود، ما در کنار دوستان بودیم و خواهیم بود و اساساً نگاه هم افزایانه داریم. من از شما می‌خواهم کتابخانه ها را با همه امکاناتی که دارند، محیط خود بدانید و از مروجان خود دعوت کنید تا از این ظرفیت استفاده کنند.
رمضانی در ادامه گفت: موضوع اصلی که به عنوان شعار دولت نیز مطرح است، موضوع عدالت فرهنگی است. عدالت فرهنگی با تقویت مجموعه‌هایی چون شما محقق می‌شود. موضوع تقویت مروجان فرهنگی، یکی از مباحثی است که ما آن را پیگیری کردیم. طبق استعلام انجام شده از وزارت کشور، حدود یک سال و نیم پیش، تقریباً ۴۳ گروه مروج فرهنگی وجود داشت که در قالب سازمان مردم‌نهاد (NGO) فعالیت می‌کردند. این فضا قطعاً نیاز به تقویت دارد. در پیشنهادهایی که ما در حوزه ترویج کتابخوانی و دسترسی عادلانه به کتاب به دولت ارائه دادیم، این موضوع را مدنظر داشتیم تا امکان بهره‌مندی از برخی از اعتبارات و مزایای حوزه ترویج، با قانونی شدن ساختار فعالیت‌ها فراهم شود. بنابراین شبکه کتابخانه‌های عمومی به عادلانه شدن دسترسی مردم به کتاب، کتابخوانی و کتابخانه، کمک می‌کند.
وی گفت: در حوزه تبلیغ و ترویج کتاب، نیروی انسانی، کارمند محسوب نمی‌شود و عزیزانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، تولیدکننده خدمات فرهنگی محسوب می‌شوند؛ لذا هزینه‌کرد در این حوزه، صرفاً هزینه نیروی انسانی نیست که اینکار نیاز به حمایت دارد و این حمایت حتماً در فضای فرهنگی و ترویج کتاب کشور اثرگذار خواهد بود.
عضو شورای فرهنگ عمومی در بخش دیگری از سخنانش گفت: عموماً گفته می‌شود سرانه مطالعه در کشور پایین است. اینکه کتاب در کشور مسأله شود، نقطه‌ای آرمانی و تمدنی است که رهبر انقلاب تبیین می‌کنند و ما حتماً تا آن نقطه فاصله داریم و باید بسیار بیشتر تلاش کنیم. اما مسأله واقعی این است، آن‌قدری که می‌گویند، مردم ما کتاب‌نخوان نیستند. در حال حاضر بزرگترین بازار در حوزه فرهنگ و هنر، بازار کتاب است و گردش مالی نشر در سال گذشته، گواهی این ادعا است. بنابراین مشخص است که حد قابل توجهی از مراجعه به کتاب در کشور وجود دارد. فروش بازار نشر منطبق با فضای امانت کتاب در کتابخانه‌های عمومی است؛ یعنی اگر در بازار نشر، رده کودک و نوجوان، پرفروش است، در کتابخانه هم پرامانت‌ترین رده، کودک و نوجوان است. ما روزانه ۱۲۰ هزار، ماهانه بیش از ۳ میلیون و سالانه بیش از ۳۰ میلیون امانت کتاب در کتابخانه‌های عمومی ثبت می‌کنیم. واقعیت این است که فضای کتابخوانی کشور، آنگونه که ادعا می‌شود، وخیم نیست و اینکه گفته می‌شود مردم کتاب نمی‌خوانند، سدی ذهنی برای مراجعه به کتاب ایجاد می‌کند. ما در فضای ترویج باید این سد را بشکنیم و کتاب را به مسئله جامعه تبدیل کنیم. این کار به همت شما قابل انجام است. کار شما تفاوت‌های معناداری با سایر فعالیت‌ها دارد؛ شما تجربیاتتان واقعی، اثر کارتان عینی و حوزه عملکردتان مشخص است.
وی خواستار توجه به موضوع ایده‌های نو و خلاقانه شد و گفت: به اعتقاد من باید ایده‌ها و تجربیات در حوزه ترویج به اشتراک گذاشته شود. به علاوه، ما باید به مدل‌های دقیقی برای ترویج کتابخوانی در کشور دست پیدا کنیم. مسیر ترویج کتاب، مسیر بسته‌ای نیست و انتها ندارد. ما مشتاق شکل‌گیری چنین فضایی هستیم؛ درست است که خیلی از طرح‌ها اقتضائات بومی و اقلیمی دارد اما در عین حال طرح‌های بسیاری قابل تکثیر است. توجه ما به حوزه عشایر، موضوع جدیدی است که با جدیت آن را پیگیری می‌کنیم. ظرفیت عشایری، ظرفیت بی‌نظیری است.
رمضانی در پایان بر لزوم توجه به ظرفیت زندان‌ها نیز تأکید کرد و گفت: در زندان‌ها، یکی از فعال‌ترین نقاط، کتابخانه زندان است. در حال حاضر بیش از ۲۰۰ کتابخانه در زندان‌های کشور وجود دارد که بیش از ۱۲۰ کتابخانه به صورت مشارکتی با نهاد اداره می‌شود. در کتابخانه‌های زندان‌ها، فرصت‌های ترویجی بی‌نظیری وجود دارد. ما اقداماتی را آغاز کرده‌ایم اما ظرفیت به قدری هست که سایر بخش‌ها و دستگاه‌ها نیز در انجام این اقدامات همکاری کنند.
نظر شما