«کارن» چطور انتقام می‌گیرد؟/انیمیشینی تاریخی اکشن از ۱۴۰۰ سال پیش

خبرگزاری مهر -گروه هنر-آزاده فضلی؛ «شمشیر و اندوه» به کارگردانی عماد رحمانی، مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری، اثری ۹۲ دقیقه‌ای است که برهه تاریخی بعد از شهادت امام حسن مجتبی (ع) تا ورود امام حسین (ع) به کربلا را روایت می‌کند. روایت این اثر از زاویه دید یک ایرانی است که در شهر مدائن زندگی می‌کند و منجر به پیوستنش به قافله امام حسین (ع) خواهد شد. مخاطب این انیمیشن نوجوان و جوان در نظر گرفته شده و در خلاصه داستان آن آمده است: «کارن کودکی ۶ ساله که برای تحقق آزادی مبارزه می‌کند».

انیمیشن سینمایی «شمشیر و اندوه» با این هدف ساخته شده است که ضمن بازروایت وقایع مهم تاریخ اسلام، نقش ایرانی‌ها و حضور پررنگ ایرانیان در آن عرصه را به نمایش بگذارد و در واقع پیام‌هایی را که در متن خود فیلم گنجانده شده به مخاطب منتقل کند.

زهره شکوفنده، مهبد قناعت پیشه، تورج نصر، غلامرضا صادقی، سعید مقدم‌منش، میثم نیکنام، سعید غفارمنش، حسام صادقی‌نیکو، محسن سرشار، محسن زرآبادی، اعظم حبیبی، کوروش زارع‌پناه، مهرداد معمارزاده، مریم خلقتی، شیدا زینی، عالم‌تاج خیری‌نیا، ابراهیم ربیعی، جوانه برهانی، میلاد مبینی، شهره روحی و مسیحا شیهدی‌اصل، صداپیشگان این اثر سینمایی هستند.

همچنین عوامل اصلی «شمشیر و اندوه» عبارتند از فیلمنامه‌نویسان: عماد رحمانی، مهدی جعفری، کارگردانان: عماد رحمانی، مهرداد محرابی، تهیه‌کننده: مهدی جعفری، مدیر تولید: معین کریمی، تدوین: مهرداد محرابی، موسیقی: شاهین پژهان، آرش آقابابایی، طراح صدا و SFX: شاهین پژهان، طراح ارشد کاراکتر: بنیامین شجاعی باغینی، کارگردان هنری: میلاد علیقلیا، مسؤول رندر: بهداد باقری، شبیه‌سازی مو و پارچه: محمد مشتاقی، سیاوش مصلحی، سرپرست صداپیشگان: حسام صادقی‌نیکو، مدیر دوبلاژ: حسام صادقی‌نیکو، صدابردار: بهنیا سبزواری، امور فنی صدا: میلاد استخری.

انیمیشن سینمایی «شمشیر و اندوه» در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد و در سانس دوم امروز سه‌شنبه ۱۷ بهمن ماه مصادف با روز ششم جشنواره در سینمای رسانه روی پرده می‌رود.

عماد رحمانی یکی از کارگردانان این اثر انیمیشن، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره ورود به دنیای انیمیشن بیان کرد: دنیای رویایی؛ همان دنیای زیبایی است که به هر شکل که دوست داشته باشید، می‌شود آن را شکل داد و از دیدنش و زندگی کردنش لذت برد. کودکیِ من با تماشای رویاهای محقق شده دیگران و رویاپردازی‌های خودم سپری شد. همیشه با خودم به دنبال راهکاری برای ورود به این دنیای دوست‌داشتنی بودم تا با فن «روایت» آشنا شدم که به نظرم همان کلیدواژه رسیدن به رویاست. به این ترتیب وارد جهان خلق داستان شدم. شروعش با نویسندگی و کارگردانی بازی‌های ویدئویی از سال ۱۳۸۸ تا همین امروز بود که منجر به تولید بیش از ۱۵ بازی ویدئویی با روایت‌هایی از هر سمت و سو شد؛ از ادبیات فولکور ایران تا هزار و یک شب و سیاست و تاریخ.

ساخت «شمشیر و اندوه» تبلور رؤیا و روایت بود

این کارگردان جوان درباره فضای این اثر انیمیشن گفت: فضای انیمیشن «شمشیر و اندوه» در ایران ۱۴۰۰ سال پیش می‌گذرد و روایتگر کارن شخصیت اصلی داستان است که درصدد انتقام خانواده‌اش بر می‌آید و قیام می‌کند که این پیرینگ داستان است و داستان اصلی که ما آن را مطرح کردیم، در ایران می‌گذرد. سه سال پیش طرح داستان این انیمیشن به من پیشنهاد و از همان زمان کار نگارش آن همراه با مهدی جعفری آغاز شد. به این ترتیب همان رؤیای کودکی این‌بار در دنیای انیمیشن برای من باز تعریف شد. ورود به «شمشیر و اندوه» یک تجربه بی‌نظیر از روایت و هدایت بود از خلق و خلق و خلق. ماجراجویی عجیبی که حالا یک واقعیت غیرقابل انکار بود. یک دنیای نو، یک خلق تازه، یک سفر طولانی اما شیرین. یک روایت به ژرفای تاریخ، اما با مفاهیمی که هنوز برای همه مردم دنیا، هر روز، معنا می‌شوند. این‌که چطور کاخ آرزوهای کارن کاراکتر اصلی داستان در روز تولدش فرو می‌ریزد و تنهایی به سراغش می‌آید، این‌که چطور معجزه عشق آندیا، کارن را سرپا کرده و به سمت هدفش هدایت می‌کند. ساخت «شمشیر و اندوه» تبلور رؤیا و روایت بود و امیدوارم این دنیای ساخته شده که سرشار از تمامی احساسات انسانی و پر از پیچیدگی‌های فنی تولید و تلاش برای بالاترین کیفیت اجرا بوده، بر چشم بینندگان، زیبا و بر دل‌ها گوارا بنشیند.

وی افزود: وقتی نگارش متن آغاز شد، چندین بار بازنویسی کردیم تا بتوانیم هم فضایی جذاب از نظر درام و هم از نظر اکشن به وجود بیاوریم تا بتوانیم مخاطب نوجوان به بالا را درگیر خود کنیم و در عین حال مفاهیم جذابی را برای مخاطبان بیان کنیم. همچنین مفاهیمی نظیر آزادگی، آزادی و مبارزه با ظلم در کار متبلور باشد.

«جشنواره فیلم فجر» پشتوانه جدی برای اکران عمومی انیمیشن است

رحمانی درباره حضور در جشنواره فیلم فجر و تأثیر این حضور روی جذب مخاطبان فیلمش، توضیح داد: جشنواره فیلم فجر قطعاً به عنوان یک جشن بزرگ که هم بعد رسانه‌ای بسیار قوی دارد و هم مردم دوستش دارند، می‌تواند فرصت مناسبی برای هر فیلمسازی باشد و به به‌طبع برای ما هم همین گونه است؛ همچنین که در طول چند روزی که از اکران جشنواره‌ای فیلم ما گذشته، حضور و واکنشی مثبت از مخاطبان داشته‌ایم که بسیار لذت‌بخش است و قطعاً حضور در این جشنواره به دیده شدن اثر کمک شایانی می‌کند و حتماً زمان اکران عمومی فیلم نیز پشتوانه‌ای جدی خواهد داشت. به طور کلی، جشنواره فیلم فجر سکوی پرتابی است و به ویژه برای انیمیشن‌ها که فضای تبلیغاتی و سلبریتی محوری را مشخصاً کمتر تجربه می‌کنند، فرصتی بسیار ایده‌آل فراهم می‌کند.

وی همچنین بیان کرد: از اسفند ۱۳۹۹ تولید «شمشیر و اندوه» را آغاز کردیم و نزدیک به ۲۰۰ نفر روی پروژه کار کردند و تا قبل از اعلام اتمام مهلت ارسال فیلم‌ها به دبیرخانه جشنواره فجر، کار ما آماده تحویل بود و نسبت به فیلم‌هایی که ناقص بودند، «شمشیر و اندوه» به صورت نسخه کامل تحویل دبیرخانه جشنواره شد.

کارگردان انیمیشن سینمایی «شمشیر و اندوه» در مورد انتخاب صداپیشه‌های این انیمیشن و این‌که آیا از ابتدا صدای کاراکترها مشخص بوده یا خیر، گفت: سرپرست گویندگان این کار را حسام صادقی نیکو برعهده دارد که نزدیک به ۱۰ سال است با او در پروژه‌های مختلف کار کرده‌ام و کاملاً به فکر و شیوه یکدیگر در پروژه آشنا هستیم. در انیمیشن مرحله‌ای است به نام «صدای شاهد» که برای لب زدن کاراکترها و انیمیت استفاده می‌شود که این مرحله را دو سال پیش با حسام صادقی نیکو پیش بردیم. دوبله نقش اصلی کار را از مدت‌ها قبل برای مهبد قناعت پیشه و همچنین زهره شکوفنده برای نقش اول زن (آندیا) در نظر داشتیم. چون کاری بسیار پر پرسوناژ است، از حضور نزدیک به ۲۰ نفر از گویندگان بهره بردیم.

سختی‌های تدوین و صداگذاری در کاری تلفیقی از تاریخ و اکشن

وی درباره سختی‌های تدوین این فیلم انیمیشن و تفاوت آن با فیلم توضیح داد: تدوین در انیمیشن کاملاً متفاوت با فیلم است؛ یک مرحله در انیمیشن است که بعد از استوری بورد، لی‌اوت کار در می‌آید و در همین مرحله به یک تدوین اولیه می‌رسیم، چون هزینه تولید در انیمیشن به مراتب بالاتر است و مثل فیلم نیست که چندین ساعت راش در اختیار باشد تا راف کات اولیه تهیه شود. در انیمیشن، سکانس‌ها خیلی دقیق و به صورت قطره چکانی قبل از مرحله انیمیت تدوین می‌شوند. مهرداد محرابی که تدوین «شمشیر و اندوه» را انجام داده است، خودش نیز با من کارگردانی را برعهده دارد.

رحمانی افزود: با توجه به این‎‌که فیلم انیمیشن ما تلفیقی از یک کار تاریخی و اکشن است، صداگذاری بسیار پیچیده‌ای داشته است. به هر حال انیمیشن «شمشیر و اندوه» کار بسیار سنگینی بود که با تیمی خوب و همراه، به خوبی از پس آن برآمدیم و طی این چند روز که فیلم در جشنواره با مردم اکران شده است، بازخوردهای خوبی را شاهد بودیم.

توجه به ۲ زبانه بودن انیمیشن برای اکران بین‌المللی

این کارگردان سینمای انیمیشن در پاسخ به این‌که آیا در «شمشیر و اندوه» لیپ‌سینک‌ها و حالات صورت و حرکات در انیمیشن به صورتی واقعی ساخته شده که مخاطبان در سینما با آن همراه باشند، گفت: به صورت کلی انیمیشن‌ها، به صورت دستی و سپس به صورت موشن کپچر کار می‌شوند اما ما در فیلم مان برای حالت‌های صورت، کپچر خوبی کار کردیم و فکر می‌کنم تا به امروز در انیمیشن‌های ایرانی، با توجه به این‌که «شمشیر و اندوه» فضایی رئال دارد، این حرکات چشم‌نواز بوده است. بحث حرکات لب یا لیپ‌سینک که بحث آوا و حروف را ادا می‌کنند، با توجه به این‌که کار در ابتدا روی لیپ سینک زبان انگلیسی بسته و سپس در داخل کشور دوبله شد، سعی کردیم نزدیک‌ترین حالت و حس را به وجود آورد که اتفاقاً مردم نیز از آن راضی بودند.

وی تاکید کرد: یک سری کامنت‌ها و نظرات در این مورد داشته‌ایم که قطعاً برای اکران اصلی آن‌ها را مدنظر قرار می‌دهیم تا کاری کامل‌تری را ارائه دهیم.

کارگردان «شمشیر و اندوه» در پایان در مورد این‌که آیا این فیلم در ابتدا برای انگلیسی زبانان تهیه شده است، بیان کرد: چون حرکات لب باید انیمیت شوند، به همین دلیل صدای شاهد یا لیپ سینک را به صورت فارسی و انگلیسی داشتیم و ۲ نسخه را به صورت موازی پیش بردیم، چراکه تصمیم داشتیم برای اکران بین‌المللی فیلم را ارائه کنیم. دوبله فیلم می‌تواند با توجه به نظرات، از این‌که هست، بهتر هم بشود اما در کل فکر می‌کنم در سینمای انیمیشن ایران، حالت چهره، صورت و حرکات کاراکترها کم نظیر است.