تقاطع‌های غیرهم‎سطح مُسکنی برای درد لاعلاج ترافیک

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – مینا صدیقیان: یکی از معضلاتی که در شهرهای در حال توسعه به ویژه کلانشهرها فراروی انسان‌ها است و شهرنشینان هر روز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، ترافیک و سختی در رفت و آمد است زیرا با مهاجرت روستاییان به شهرها و رشد سریع جمعیت شهری بر تعداد خودروها نیز افزوده می‌شود.

این چالش که بعضاً موجب کلافگی شهروندان، هدر رفت زمان آنها و گاهی ایجاد نزاع و درگیری بین رانندگان و عابران در خیابان‌های پرتردد می‌شود همچون کلاف سردرگمی است که باز کردن گره‌های کور آن نیازمند برنامه ریزی، طراحی و تدابیر هوشمندانه و مدبرانه است تا از وارد کردن هرگونه لطمه جبران ناپذیر به شهر و شهروندان جلوگیری شود.

مجموعه‌های مدیریت شهری در کلانشهرها به منظور برون رفت از این معضل پیچیده، تدابیری را اتخاذ و پروژه‌هایی را طراحی و اجرا می‌کنند تا بتوانند حتی به میزان کمی از بار ترافیکی خیابان‌های پرتردد بکاهند که از جمله این طرح‌ها و پروژه‌ها می‌توان به احداث تقاطع‌های غیر همسطح، روگذر و زیرگذر، تعریض معابر و خیابان‌ها و … اشاره کرد.

در کلان شهر کرج نیز معضل ترافیک، گریبانگیر رانندگان و حتی عابران در خیابان‌های اصلی، شلوغ و پرتردد است که از جمله آنها می‌توان به بلوار مؤذن و بلوار و میدان جمهوری اشاره کرد. همین موضوع مدیریت شهری را بر آن داشت تا پروژه‌هایی را به منظور کاهش ترافیک این محدوده‌ها تعریف کند که یکی از آنها احداث تقاطع‌های غیر همسطح بود.

چاره‌ای جز ایجاد تقاطع نداریم

این نوع تقاطع‌ها سیستمی هستند که اتصال خیابان‌های واقع در یک یا چند سطح را فراهم و حرکت در این مسیرها را آسان‌تر می‌کنند که اخیراً یکی از این تقاطع‌های در مسیر بلوار جمهوری- بلوار مؤذن در حال احداث است. با توجه به اجرای پروژه بزرگراه شمالی، روان سازی ترافیک در مسیرهای ورودی و خروجی به آن باید از طریق تقاطع غیر همسطح تأمین شود تا موجب تداخل ترافیک در سایر معابر مجاور نشود.

به گفته عمار ایزدیار، سخنگوی شورای اسلامی شهر کرج، اگر به دنبال حل مشکل چندین ساله ترافیک در این محدوده هستیم، چاره‌ای جز ایجاد این تقاطع نداریم و با بررسی‌های صورت گرفته توسط کارشناسان، از زمان آغاز عملیات اجرایی تا پایان آن یک سال و نیم زمان می‌برد.

با توجه به طرح جامع ترافیک و حجم تردد کنونی و آینده این تقاطع باید به صورت غیر همسطح اجرا می‌شد. اسفند ماه ۱۴۰۱ شهرداری کرج از آغاز عملیات اجرایی این پروژه خبر داد و مهر سال جاری بود که به دنبال اقدامات جنایت کارانه رژیم غاصب صهیونیستی در قتل عام مردم مظلوم غزه، با نظر کمیته نامگذاری معابر و اماکن عمومی شورای اسلامی شهر کرج، این تقاطع به نام شهدای غزه نامگذاری شد.

علی قاسم پور، عضو شورای اسلامی شهر کرج در گفت وگو با خبرنگار مهر مطرح می‌کند: تقاطع غیر همسطح بلوار جمهوری – بلوار مؤذن ادامه اتصالات بزرگراه شمالی است که باید در کرج واقع شود؛ این پروژه یک برنامه زمانبندی داشته و به نظر می‌رسد مقداری تأخیر دارد اما درصدد هستیم تا پایان سال جاری تکمیل و تحویل شهروندان شود.

بهره برداری از پروژه بلوار مؤذن – بلوار جمهوری تا تیر ۱۴۰۳

وی می‌افزاید: این پروژه قبل از پل‌های B۰ و B۱ آزادراه شمالی کرج به بهره برداری می‌رسد و به اتصال داخلی مردم به این آزادراه کمک می‌کند و از این طریق مقداری از بار ترافیکی بلوارهای مؤذن و جمهوری به این تقاطع منتقل می‌شود و مردم می‌توانند دسترسی آسان‌تری به بلوار مؤذن، خیابان انقلاب و منطقه باغستان داشته باشند.

امیرسعید حدادیان، مدیرکل تقاطعات غیر همسطح شهرداری کرج نیز در گفت وگو با خبرنگار مهر در این رابطه بیان می‌کند: این تقاطع به طول تقریبی ۶۰۰ متر شامل روگذر و رمپ ضلع شرقی است که از اسفند سال گذشته عملیات اجرایی آن کلید خورده و برنامه ریزی شده که تا تیر سال آینده به بهره برداری برسد.

حسین مهاجری، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر کرج در گفت وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: یکی از دلایل ترافیک سنگین در این محدوده وجود واحدهای آموزش عالی و تردد دانشجویان است که با ایجاد دسترسی به دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج از آزادراه شمالی بخش عمده‌ای از ترافیک محدوده بلوارهای مؤذن و جمهوری کاهش می‌یابد.

مهاجری عنوان می‌کند: در زمان اجرای پروژه در رابطه با دسترسی‌ها به دلیل محدوده‌ای که محصور شده و مسیری که کمی تغییر یافته و انحراف پیدا کرده، شاهد انحراف و افزایش ترافیک‌ها خواهیم بود اما برخی از این محدوده‌ها دسترسی محلی جایگزین دارند که مردم می‌توانند از آنها استفاده کنند.

میدان جمهوری از بین نمی‌رود

تقاطع میدان جمهوری کرج نیز یکی دیگر از پروژه‌های مدیریت شهری است که حدود سه سال پیش اجرای آن در دستورکار قرار گرفت اما حواشی بسیاری از جمله گلایه شهروندان را به دنبال داشت و برخی کارشناسان و فعالان محیط زیست نیز مخالفت خود را با آن اعلام کردند و در نهایت این پروژه با تحمیل هزینه‌های بسیار به شهر، تعطیل شد.

اما با آغاز فعالیت دوره ششم شورای شهر ماجرا از سر گرفته شد و به اعتقاد موافقان، این پروژه با هدف کاهش ترافیک شهر کرج اجرا خواهد شد و به تسهیل در رفت و آمد شهروندان کمک خواهد کرد که البته امیدواریم منافع این پروژه برای مردم به حدی باشد که ضررهای وارده را جبران کند.

مهاجری با اشاره به اینکه بخش اول این تقاطع زیرگذر است که تلاش می‌شود تا سال آینده حداقل بخشی از آن به بهره برداری برسد، می‌افزاید: این پروژه در ارتفاع همکف در ضلع غرب به شمال و شرق به صورت روگذر و ضلع جنوب به غرب و شرق به صورت زیرگذر در حال اجراست.

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر کرج مطرح می‌کند: قرارداد این پروژه ۱۸ ماهه است و طبق تابلوی روزشمار، بر اساس زمانبندی حدود ۴۷۰ روز تا تکمیل آن باقی مانده است. برای اجرای پروژه به یک دسترسی از میدان نیاز داریم اما پس از اجرا، میدان جمهوری مجدداً به همین حالت باز می‌گردد.

انتقال درختان میدان جمهوری

وی با اشاره به جابه جایی تعدادی از درختان محدوده میدان جمهوری بیان می‌کند: بر اساس مباحث فنی در خصوص جابه جایی این درختان، باید خواب زمستانی درختان صورت گیرد تا بتوانیم آنها را جابجا کنیم، البته تعداد محدودی درخت تاکنون جمع آوری شده‌اند.

مهاجری ادامه می‌دهد: تلاش بر آن است که این درختان در همین پروژه استفاده شوند، به همین منظور محدوده‌ای در ضلع شمال شرقی میدان جمهوری در نظر گرفته شده تا درختانی که قرار است جابجا شوند به آنجا انتقال یابند تا فضای سبز موجود در این محدوده نیز قابل استفاده باشد.

تقاطع غیر همسطح فلکه اول گوهردشت نیز دیگر پروژه‌ای است که همزمان با دو پروژه مذکور در حال اجراست و از خیابان مطهری آغاز می‌شود و مسیر به صورت زیرگذر و با یک چرخش در ضلع جنوبی به سمت سه راه گوهردشت ادامه می‌یابد؛ این پروژه به نام شهید سید روح الله عجمیان نامگذاری شده است.

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر کرج در گفت وگو با خبرنگار مهر در این رابطه می‌گوید: این پروژه برای تردد غرب به شرق به صورت روگذر و تقاطع با چراغ قرمز اجرا می‌شود و مسیر خیابان مطهری به سمت جنوب به صورت زیرگذر در حال اجراست. برنامه ریزی های لازم انجام شده تا این پروژه نیمه اول سال آینده افتتاح شود.

چقدر به کیفیت پروژه‌های عمرانی توجه می‌شود؟

با نیم نگاهی به این قسمت از شهر کرج و انجام عملیات‌های عمرانی همزمان و بعضاً طولانی مدت اگر چهره نازیبای شهر را در نظر نگیریم و منطقی به ماجرا فکر کنیم و بدانیم تمام این پروژه‌ها با هدف کاهش ترافیک و سهولت در تردد شهروندان انجام می‌شوند، آنچه مردم را بعد از این عملیات‌های عمرانی شاد و خیال آنها را راحت می‌کند بهبود وضعیت شهر است.

همان گونه که می‌دانیم اعتبارات میلیاردی در این پروژه‌ها صرف و هزینه می‌شود به امید اینکه گره کوری به نام ترافیک باز شود اما کیفیت این پروژه‌ها چقدر مورد توجه بوده و آیا دقت کافی در این زمینه صورت گرفته است؟ آیا به این فکر کرده‌ایم که مشکلات پل‌های شهدای روحانی، شهیدان حیدرخانی و آزادگان تکرار نشوند؟

این پروژه‌ها از جمله پروژه‌هایی هستند که مدت زمان طولانی صرف احداث و بهره برداری از آنها شد اما کیفیتی که مورد انتظار بود در آنها لحاظ و مشاهده نشد. هنوز هنگام بارندگی و عبور از زیر پل آزادگان عابران با آب‌های انباشته شده روی پل که گل آلود هستند و قندیل‌های یخ آویزان شده از زیر آن سرگرم هستند اما در بسیاری موارد چاره‌ای به جز عبور از زیر آن ندارند.

ضرورت اتخاذ تدابیر هوشمندانه‌تر برای حل ریشه‌ای معضل ترافیک

علی رغم تمام گلایه‌های مردم از ترافیک و پروژه‌های مختلفی که در برخی موارد فقط بار مالی برای شهر دارند و در برخی موارد نیز محیط زیست را تهدید می‌کنند، شاید تقاطعات غیر همسطح راه فراری برای این موارد باشند.

اما باید توجه داشت که معضل ترافیک یک روزه به وجود نیامده که با اجرای یک یا چند پروژه به راحتی قابل رفع باشد، با این حال طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی حداقل می‌توانند مسکنی برای این درد لاعلاج و مرحمی بر بخشی از دغدغه‌های روزمره شهروندان و ساکنان کلانشهرها باشند تا با خیالی آسوده‌تر در شهر تردد کنند و با آرامش به منازل خود برسند.

شاید بهتر باشد به جای انجام عملیات‌های عمرانی متعدد و بعضاً کم تأثیر که هم هزینه بسیاری صرف آنها می‌شود و هم به مدت طولانی چهره نازیبایی به شهر می‌بخشند، تدابیر بهتر و هوشمندانه‌تری اتخاذ شود تا ترافیک از ریشه حل شود چرا که اگر به همین رویه پیش برویم باید شاهد خیابان‌های طبقاتی در شهر باشیم و هر روز بر آلودگی‌های صوتی ناشی از تردد خودروها در شهر افزوده شود.

مواردی همچون ایجاد اشتغال برای روستانشینان و تلاش برای مهاجرت معکوس آنها، فرهنگ سازی برای عدم تردد خودروهای تک سرنشین، تهیه سرویس برای ادارات و سازمان‌ها حتی در درون شهر، تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی و … می‌توانند تا حد زیادی به کاهش ترافیک در کلانشهرها کمک کنند. با اتخاذ این تدابیر، احداث تقاطع‌های غیر همسطح شاید آخرین راه حل باشند نه اولین راه.

همه در باز کردن گره کور ترافیک مسوولیم

در بسیاری از کشورها متناسب با نوع فرهنگ و زندگی مردم راهکارهای متفاوتی برای جلوگیری از ترافیک اتخاذ و اجرا شده که برخی موفقیت آمیز بوده و برخی نیز با شکست مواجه شده است اما راهکارهایی که در بالا ذکر شده هر یک می‌توانند به عنوان یکی از رویکردهای اصلی در زمینه کاهش این معضل کلانشهرها مورد استفاده قرار گیرند و درصد بالایی از انتظارات شهرنشینان را برآورده کنند.

هر یک از ما به نوعی در باز کردن گره کور ترافیک شهری مسوولیم و می‌توانیم گام‌هایی هر چند کوچک در این راستا و در پی آن کاهش آلودگی هوا، آسیب‌های زیست محیطی و کاهش هزینه‌های شهری برداریم و و به کمک جامعه بیاییم زیرا کمک به جامعه کمک به تک تک افراد و کمک به افراد، کمک به آیندگان است.