خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: به اذعان صاحبنظران و کارشناسان، یکی از راه‌هایی که می‌توان مفاهیم کاربردی و مورد نیاز امروز جامعه را در بین مردم گفتمان کرد و به مسلمات فکری رایج بین مردم تبدیل کرد، حفظ آیات کلیدی قرآن توسط عموم جامعه است. مقام معظم رهبری به حفظ آیات کلیدی و مهمی که دست استعمار سعی در دورنگه‌داشتن جوامع اسلامی از آنان داشته است تأکید ویژه‌ای دارند.
جهت تحقق قرآنی فریضه جهاد تبیین نیاز به یک حرکت و جریان قرآنی هم‌افزای ملی، با پرچم‌داری جریان‌های مردمی و حمایت تمام قد ظرفیت‌های حاکمیتی و دولتی است. این جریان، در گام اول در ماه مبارک رمضان، جهت ادای فریضه فوری و قطعی جهاد تبیین و تقویت ایمان و امید مردم، به گفتمان‌سازی «زندگی با آیه‌ها» ی قرآن با محوریت ۵۰ فراز از قرآن کریم می‌پردازد. این حرکت فراگیر با بهره‌گیری از رسانه در ابعاد و سطوح گوناگون و با توجه به ظرفیت‌ها و اقتضائات ماه مبارک رمضان که مقارن با تعطیلات نوروزی است، با تقویت حلقه‌های میانی و ظرفیت‌های مردمی حاضر در میدان، به دنبال ایجاد یک حرکت ملی با هم‌افزایی تمام ظرفیت‌های مردمی و حکومتی است. در این حرکت، نگاه طیف گسترده‌ای از مردم نسبت به قرآن تصحیح می‌گردد. بخشی از مردم با ۵۰ فراز از قرآن کریم که طرحی منسجم از نظام فکری مکتب را ارائه می‌دهد آشنا می‌شوند و به حفظ کردن این آیات تشویق و ترغیب می‌شوند و شاهد کنشگری آنان خواهیم بود، چرا که در گام دوم انقلاب، باید مردم را از صرف استفاده به افاده و کنشگری سوق دهیم.
در این مسیر و جهت اتقان و احکام هر چه بیشتر، با هدف محوریت یافتن نظرات اندیشمندانی که نظام اندیشه‌شان بر اساس مبانی قرآنی شکل گرفته و در عین تسلط به مبانی قرآنی، نگاهی به عرصه واقع و عینیت جامعه نیز در آنها وجود دارد،
طرح زندگی با آیه‌ها در صدد است که عموم مردم را با مفاهیم آیات منتخب بیش از پیش آشنا کند و خبرگزاری مهر در مجموعه مطالب «زندگی با آیه ها» آیه منتخب هر روز به صورت تفصیلی صوتی و تصویری و مکتوب با بیان استاد محمدعلی انصاری مفسر قرآن کریم به تفسیر این آیات می‌پردازد.
نهمین قسمت آیه ۵۵ سوره مائده است که خداوند می‌فرمایند: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند؛ همانها که نماز را برپا می‌دارند، و در حال رکوع، زکات می‌دهند.!»
در این آیه نکاتی دارد که از آن چنین استخراج می‌شود:
در مورد نزول این آیه از «عبد اللّه بن عباس» نقل شده که: روزی در کنار چاه زمزم نشسته بود و برای مردم از قول پیامبر صلّی اللّه علیه و آله حدیث نقل می‌کرد، ناگهان مردی که عمامهای بر سر داشت و صورت خود را پوشانیده بود نزدیک آمد و هر مرتبه که إبن عباس از پیغمبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله حدیث نقل می‌کرد او نیز با جمله «قال رسول اللّه» حدیث دیگری از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله نقل می‌نمود.
إبن عباس او را قسم داد تا خود را معرفی کند، او صورت خود را گشود و صدا زد ای مردم؟ هر کس مرا نمی‌شناسد بداند من أبو ذر غفاری هستم با این گوشهای خودم از رسولخدا صلّی اللّه علیه و آله شنیدم، و اگر دروغ می گویم هر دو گوشم کر باد، و با چشمان خود این جریان را دیدم و اگر دروغ می گویم هر دو چشمم کور باد، که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله فرمود: علیّ قائد البررة و قاتل الکفرة منصور من نصره مخذول من خذله «علی علیه السّلام پیشوای نیکان است، و کشنده کافران، هر کس او را یاری کند، خدا یاریش خواهد کرد، و هر کس دست از یاریش بردارد، خدا دست از یاری او برخواهد داشت».
سپس أبوذر اضافه کرد: ای مردم؟ روزی از روزها با رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله در مسجد نماز می‌خواندم، فقیری وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد، ولی کسی چیزی به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد، در همین حال علی علیه السّلام که در حال رکوع بود با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد. سائل نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد، پیامبر صلّی اللّه علیه و آله که در حال نماز بود جریان را مشاهده کرد، هنگامی که از نماز فارغ شد، سر به سوی آسمان بلند کرد و چنین گفت: «خداوندا؟ برادرم موسی از تو تقاضا کرد که روح او را وسیع گردانی و کارها را بر او آسان سازی و گره از زبان او بگشایی تا مردم گفتارش را درک کنند، و نیز موسی درخواست کرد هارون را که برادرش بود وزیر و یاورش قرار دهی و بوسیله او نیرویش را زیاد کنی و در کارهایش شریک سازی.
خداوندا؟ من محمّد پیامبر و برگزیده توأم، سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز، از خاندانم علی علیه السّلام را وزیر من گردان تا بوسیله او، پشتم قوی و محکم گردد».
أبو ذر می‌گوید: هنوز دعای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله پایان نیافته بود که جبرئیل نازل شد و به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله گفت: بخوان؟ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله فرمود: چه بخوانم! گفت: بخوان انّما ولیکم اللّه و رسوله و الّذین آمنوا…
این آیه با کلمه «انّما» که در لغت عرب به معنی انحصار می‌آید شروع شده و می‌گوید: «ولیّ و سرپرست و متصرف در امور شما سه کس است: خدا و پیامبر و کسانی که ایمان آورده‌اند، و نماز را برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می دهند» (إِنَّما وَلِیکمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤتُونَ الزَّکاةَ وَ هُم راکعُونَ).
منظور از «ولیّ» در آیه فوق ولایت به معنی، سرپرستی و تصرف و رهبری مادی و معنوی است. بخصوص اینکه این ولایت در ردیف ولایت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و ولایت خدا قرار گرفته و هر سه با یک جمله ادا شده است.
و به این ترتیب، آیه از آیاتی است که به عنوان یک نصّ قرآنی دلالت بر ولایت و امامت علی علیه السّلام می‌کند.
* اسلام، هم دین ولایت است و هم دین برائت. هم جاذبه دارد و هم دافعه. آیات قبل، از پذیرش ولایت یهود و نصارا نهی کرد، این آیه می‌فرماید: خدا و رسول و کسی را که در رکوع انگشتر داد، ولیّ خود قرار دهید. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا … إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ...
* از اینکه به جای «اولیائکم»، «ولیّکم» آمده، ممکن است استفاده شود که روح ولایت پیامبر و علی علیهما السلام، شعاع ولایت الهی است.
*در قرآن معمولًا نماز و زکات در کنار هم مطرح شده است؛ ولی در این آیه، هر دو به هم آمیخته‌اند. (دادن زکات در حال نماز) الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ
* کسانی که اهل نماز و زکات نیستند، حقّ ولایت بر مردم را ندارند. إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ … («إِنَّما»، نشانه‌ی انحصار ولایت در افراد خاصّ است)
* برای توجّه به محرومان، نماز هم مانع نیست. «یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ» (آری، فقیر نباید از جمع مسلمانان دست خالی برگردد.)
*ولایت از آنِ کسانی است که نسبت به اقامه نماز و پرداخت زکات پایدار باشد. یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ … («یُقِیمُونَ» و «یُؤْتُونَ» نشانه دوام است)
* هرگونه ولایت، حکومت و سرپرستی‌ای که از طریق خدا و رسول و امام نباشد، باطل است. إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ … (کلمه «إِنَّما» علامت حصر است)
*توجّه به خلق برای خدا در حال نماز، با اقامه نماز منافات ندارد. یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ
*کسی که نسبت به فقرا بی‌تفاوت باشد، نباید رهبر و ولیّ شما باشد. إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ … وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ
*کارهای جزئی (مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمی‌کند. یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ
*ولایت‌ها در طول یکدیگرند، نه در عرض یکدیگر. ولایت بر مسلمانان، ابتدا از آنِ خداوند است، سپس پیامبر، آنگاه امام.
نظر شما