محمد حمزه‌ای کارگردان فیلم سینمایی «کاپیتان» در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره اکران آنلاین این فیلم و اینکه چرا فیلم اکران فیزیکی نشد، توضیح داد: در مورد فیلم سینمایی «کاپیتان» با توجه به صحبت‌هایی که با تهیه‌کننده داشتم و پیشتر نیز با مدیران بنیاد سینمایی فارابی در این مورد صحبت شده بود، بنا بود که در پاییز ۱۴۰۲ اکران شود و حتی با پخش‌کننده نیز در مورد اکران و زمان مناسب صحبت شده بود اما با توجه به شرایطی که پیش آمد و جابه‌جایی مدیران بنیاد فارابی، طبیعتاً خبری به ما ندادند جز اینکه از حضور در فستیوال‌های خارج از کشور مطلع بودیم، چون «کاپیتان» علیرغم محدودیت‌هایی که برای بخشی از سینمای ایران اعمال شده است، در پخش بین‌الملل بسیار خوب پیش می‌رفت.
اکران آنلاین در ایران مثل یک شوخی است
وی گفت: با توجه به فضای کلی سینما پیش بینی می‌کردیم که شرایط برای اکران «کاپیتان» در سینماها مناسب نیست و ممکن است فیلم‌هایی از این دست به زعم دوستان مورد اقبال مخاطب عام به مفهوم کلی قرار نگیرند، چراکه عمدتاً در شرایط فعلی ظاهراً کمدی‌ها خوب فروش می‌کنند. با این توصیف، تصور می‌کردیم اکران فیزیکی فیلم قدری به عقب افتاده که به ناگاه و در شب عید (۲۷ اسفند ماه) متوجه شدیم که قرار است فیلم اکران آنلاین شود!
حمزه‌ای تصریح کرد: اکران آنلاین مثل یک شوخی است و به نظرم می‌توان آن را یک قاچاق محترمانه دانست، چراکه فیلمی که ساخته می‌شود، اگر روی پرده نمایش داده نشود و در مقطعی به لحاظ فضای رسانه‌ای نتواند خودش را به مخاطبانش معرفی کند، موفقیتی کسب نمی‌کند. دوستان عملاً فیلم را در شرایطی قرار دادند که بیش از این در موردش صحبت نشود. از اینکه چرا این اتفاق برای «کاپیتان» افتاد، اطلاعی ندارم و به نظر می‌رسد باید توضیح فارابی را در مورد این موضوع شنید.
وی همچنین گفت: معتقدم فیلم باید برای مخاطبان در سالن سینما عرضه و نمایش داده شود چون در کشور ما بستر مناسبی برای اکران آنلاین وجود ندارد. فیلم «کاپیتان» هشتم فروردین ساعت هشت شب اکران آنلاین شد و ساعت ۸:۲۰ این فیلم در کانال‌های تلگرامی عرضه شد و فکر می‌کنم سه ساعت بعد هم از کانال‌های ماهواره‌ای پخش شد!
کارگردان «کاپیتان» اظهار کرد: وقتی ما تابع کپی‌رایت در ایران نیستیم، شرایط برای عرضه آثارمان به صورت برخط فراهم نیست و من فیلمساز کاری جز نظاره کردن نمی‌توانم بکنم!؟ وقتی با فیلمی که با خون دل و دقت و وسواس تولید کردیم تا اینکه یک اثر استاندارد در مدیوم سینما به مخاطبان عرضه شود، به این شکل برخورد می‌شود، چه کاری می‌توان انجام داد!
«کاپیتان» می‌توانست مخاطب خودش را پیدا کند
وی بیان کرد: خیلی خیلی دوست داشتم فیلمم در سالن‌های سینما نمایش داده شود. هیچ ادعایی بر فروش شگفت انگیز «کاپیتان» نداشتم اما برای اکران این نوع از فیلم‌ها، راهکارهای متعددی وجود دارد که می‌توانست به لحاظ زمانی و با سانس‌های کمتر اکران طولی داشته باشد. با این شیوه، می‌توانست مخاطب خودش را پیدا کند و ارتباط بگیرد اما الان هیچ اتفاقی جز این نیفتاده که محصول تولیدشده در چارچوب تولیدات سینمای ایران را در اختیار شبکه‌های ماهواره‌ای و کانال‌های تلگرامی که بخش عمده‌ای از محصولات سینمایی را قاچاق می‌کنند، قرار داده‌ایم!
حمزه‌ای تاکید کرد: به نظرم «کاپیتان» قربانی اختلاف سلیقه تعدادی از مدیران سینمایی شد که قصد داشتند با بستن پرونده این فیلم با هم تسویه حساب کنند که علت آن را متوجه نمی‌شوم چرا من و فیلمم در این کشمکش‌ها قرار گرفته‌ایم.
مخاطبان خاموش سینما «کاپیتان» را می‌بینند؟
وی در پاسخ به پرسشی درباره مؤثرتر بودن مخاطبان آنلاین با توجه به اینکه تعداد آنها به مراتب بیشتر از مخاطبان سینمارو نیز است، گفت: به هر صورت منِ فیلمساز باید از ارائه و نمایش فیلمم، بازخوردی بگیرم اما وقتی تبلیغی برای ارائه و معرفی فیلم صورت نمی‌گیرد و فیلم به شکل غیرقانونی عرضه می‌شود، آمار دقیقی از میزان مخاطبی که توانسته جذب کند، در دسترس نیست. قطعاً فیلم در اکران آنلاین می‌تواند با طیف گسترده‌ای از مخاطبان ارتباط برقرار کند اگر پیش شرایطی برای اکران یا معرفی فیلم فراهم می‌شد. مخاطبان نسخه وی او دی فیلم‌ها، مخاطبان خاموش سینما هستند، چون شرایط عرضه، شرایط استاندارد و متعادلی نیست و من خیلی موافق این نیستم که فیلمی برای پرده سینما تولید می‌شود، به شکل ناگهانی سر از پلتفرم‌های نمایش فیلم در بیاورد. به اعتقاد من، نمایش آنلاین می‌توانست گزینه مکمل برای فیلم باشد نه گزینه اصلی! در این صورت می‌شد خیلی دقیق‌تر در مورد افزایش مخاطب یک فیلم صحبت کرد.
«کاپیتان» حلقه مفقوده زندگی امروز در کشور است
حمزه‌ای با بیان اینکه تلاش‌هایی را برای به تعویق انداختن تاریخ نمایش آنلاین داشته است، گفت: در این ارتباط، حتی با آقای خزاعی رئیس سازمان سینمایی صحبت کردم اما آقای زین العابدین مدیرعامل فارابی را نتوانستم ببینیم یا صحبت کنم و به هر کسی که در دسترسم بود، پیام دادم اما ظاهراً عزمی جزم شده بود که زودتر پرونده «کاپیتان» بسته شود! «کاپیتان» در حوزه بین‌المللی با توجه به محدودیت‌های سینمای ایران، خیلی خوب در حال دیده شدن بود و به گواه طیف محدودی از مخاطبان که پیشتر موفق به تماشای «کاپیتان» شده بودند اثری استاندارد، گرم و مناسب خانواده‌ها بود. مضامینی که در «کاپیتان» مطرح می‌شود، حلقه مفقوده زندگی امروز در کشور است؛ یعنی امید، عشق، رؤیا و تلاش برای زندگی در شرایط سخت. در شرایط فعلی امروز، که جامعه با آنها دست به گریبان است، این موضوعات می‌تواند قابل توجه باشد.
چه فیلم‌هایی در سبد اکران جریان رسمی جا دارند؟
این کارگردان سینما بیان کرد: «کاپیتان» به هیچ وجه صرفاً یک فیلم کودک نیست و مخاطب آن، بزرگسالانی هستند که باید قصه امروز زندگی خود را از زبان کودکان بشنوند. به اعتقاد من، اینکه چه رویکرد و هدفی را در سینما دنبال می‌کنیم اهمیتی ندارد اما وقتی با فیلمی که از بیت المال با رویکردی خاص و برای ارتباط با خانواده‌ها به عنوان مخاطبان گمشده سینمای ایران تولیدشده، برخورد می‌کنیم به نظرم نه تنها سینماگر را سرخورده و پشیمان می‌کنیم، بلکه یک سوال بزرگ و جدی برای طیفی از سینماگران مطرح می‌شود؛ اینکه وقتی با فیلمی که در چارچوب جریان رسمی با مجوز و بودجه دولتی تولید می‌شود، اینگونه برخورد می‌شود و از اساس در سبد اکران جریان رسمی جایی ندارد! پس مجوز و پروانه ساخت و نظارت دیگر چه مفهومی می‌تواند داشته باشد!؟
به تعامل و دریافت پروانه ساخت از مدیران سینما خوش‌بین نیستم
حمزه‌ای در پایان گفت: منِ فیلمساز اگر بنا نیست با پروانه ساخت و پروانه نمایش هم فیلمم نمایش داده شود چرا باید نسبت به تعامل و دریافت پروانه ساخت فیلم از مدیران سینما خوش‌بین باشم. به نظرم رفتارهای بسته و یک طرفه با سینماگران جز اینکه به جریان سینمای زیرزمینی (به قول خود آقایان) رسمیت ببخشد و فیلمسازان را بیشتر از گذشته به این سمت هدایت کنند، هدف دیگری ندارد. امیدوارم دوستان و مدیران سینمایی پاسخ قابل توجه و منطقی را به ما بدهند، چراکه شرایط را غیرمنصفانه، ناعادلانه و شبهه برانگیز می‌دانم. با این برخورد دو گانه عملاً سینمای ایران را دچار رخوت و سکون و تبدیل به یک سینمای تک محصولی می‌کنند. تردیدی نیست وقتی من به عنوان فیلمسازی که شغل دیگری ندارم در این مخمصه قرار می‌گیرم، برای بقا چاره‌ای جز تن دادن به جریان حاکم بر اکران سینما نمی‌بینم.
نظر شما