تماشاگر عزیز شما محکومید به شنیدن موسیقی خوب/روانِ خراب تعمیر شد!

به گزارش خبرنگار مهر، ارکستر سمفونیک تهران از مجموعه های تحت نظر بنیاد فرهنگی هنری رودکی که در شش ماه نخست سال جاری به نسبت ارکستر ملی ایران به عنوان دیگر مجموعه وابسته به دولت، فعالیت کمتری داشت، پس از مدت ها و در فصل تازه کنسرت های خود، پروژه «تهران، جشن بیکران» را به رهبری آرش گوران و حضور تعدادی از بهترین نوازندگان کشورمان درتالار وحدت روی صحنه برد.

در این کنسرت که به نوعی آغازگر فصل جدید برنامه های ارکستر سمفونیک تهران در شش ماه دوم سال جاری بود و برای این فصل قطعات کمتر اجراشده و دشواری هم توسط رهبر ارکستر انتخاب شده بود، رپرتواری متشکل از «سوئیت طوفان برفی در ۹ قسمت» اثر گئورگی شویریدوف آهنگساز روس، «رقص شماره ۲» اثر آرتورو مارکز آهنگساز مکزیکی، «سوئیت ماسکراد در ۵ قسمت» اثر آرام خاچاطوریان آهنگساز اهل کشور گرجستان و «شهر شگفت انگیز» اثر لئونارد برنستاین رهبر ارکستر آمریکایی تبار برای علاقه مندان موسیقی اجرا شد.

«کارگان» یا «رپرتواری» که به گفته آرش گوران و مخاطبان همیشگی چنین کنسرت هایی دربرگیرنده تفاوت هایی به نسبت آثار پیشین ارکستر سمفونیک تهران بوده و گروه اجرایی در آن تلاش کرد تا در عین وفاداری به مولفه های چنین کنسرت هایی، مخاطبان بیشتری را با موسیقی کلاسیک آشنا کند تا آنها نیز به واسطه این جلوه های رنگارنگ موسیقایی برای استمرار تماشای چنین کنسرت هایی اقدام کنند.

حضور پدرام فریوسفی از نوازندگان شاخص عرصه نوازندگی ویولن که مدت های طولانی از بدنه ارکستر سمفونیک تهران دور بود، از جلوه های متفاوت تازه ترین کنسرت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری آرش گوران بود که نشان از عزم مدیریت هنری ارکسترها برای آغاز فصل جدید فعالیت های ارکسترهای دولتی است که می خواهند از چهره های شاخص نوازندگی که بنا به دلایل مختلف از ارکسترها کناره گیری کرده بودند، بهره مند شوند.

شرایطی که از چندی پیش با بازگشت تعدادی از نوازندگان کناررفته رنگ و بوی جدیدی به چیدمان ارکستر داده و باید منتظر ماند و دید که شورای هنری ارکسترها آیا تصمیم دارد مسیر جدیدی را به رگ های ارکستر سمفونیک تهران وارد کند یا خیر. موضوع تعیین رهبر دائم، فرآینده انتخاب رهبر مهمان، نحوه استمرار بهره مندی از حضور منوچهر صهبایی (رهبر دائم کنونی ارکستر سمفونیک تهران) در فعالیت های پیش روی ارکستر سمفونیک و مسائلی از این دست بخش اصلی دغدغه ها و چالش های مدیریت ارکسترها در هفته های پیش رو را تشکیل می دهند.

ما را از هَروَله موج ها هراسی نیست

از دیگر نکات جالب توجهی که در بروشور معرفی تازه ترین کنسرت ارکستر سمفونیک تهران به چشم می خورد، انتشار یادداشت امیرعباس ستایشگر معاون آفرینش های بنیاد فرهنگی هنری رودکی درباره فعالیت های ارکستر بود. این از معدود دفعاتی است که مدیران بنیاد رودکی در بروشور یک کنسرت به ارائه توضیحاتی می پردازند.

ستایشگر نوشته بود: «ارکستر سمفونیک تهران یک نماد فرهنگی است. یک صورت تمام عیار از معنایی هنری در قامت صداها؛ و اجرای پیش رو تلاشی ستودنی از هماهنگی رهبر ارکستر با نوازندگانی است که محبت شان به یکدیگر سرازیر و مدام است. پیچیدگی رپرتوار اجرایی از یک سو و زمان بندی فشرده از سویی دیگر کار را برای هر کاردانی سخت می نمود.

اما این جمع محترم با تدبیر و مشورت شورای هنری ارکسترها، تلاش کرد تا با ضعیفی عهد نبسته باشد و توان بالای خود را در این شب ها به قضاوت گوش ها بسپرد، امشب روی این صحنه حضور دارند تا با صدایی رسا اعلام کنند: ما را از هَروَله موج ها هراسی نیست.

آمدند تا بگویند: امید و تلاش، خورشید فروزان در قلب خانگی تک تک هنرمندان ارکستراست. امروز در تلاقی تصورها ایستاده ایم. آن جا که نگاه آیندگان به جای پُرِ ما است. آن جا که هرچه هست، عشق ما است. ایمان ما است، ایرانِ ما است.»

این کنسرت مخاطبان موسیقی جدی را با سالن ها آشتی می دهد

آرش گوران رهبر ارکستر، مدیر هنری، آهنگساز و پیانیست ایرانی که طی سال های اخیر با نوازندگان، خوانندگان و هنرمندان متعدد ایرانی و خارجی از جمله رهبری «ارکستر ملی ایران»، «ارکستر فیلارمونیک تهران»، «ارکستر فیلارمونیک ایرانیان»، «ارکستر سیاوش» و دیگر فعالیت های مستمری را از سرگذرانده چندی پیش بود که در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره انگیزه های حضورش برای رهبری مهمان ارکستر سمفونیک تهران توضیح داد: من طی ۲ سال گذشته برای حضور در ارکستر سمفونیک تهران پیشنهاداتی داشتم اما در آن روزگار احساس می کردم شرایط همکاری وجود نداشت. چندی پیش بود که از سوی آقایان امیرعباس ستایشگر (مشاور ارشد و معاون آفرینش‌های فرهنگی هنری بنیاد فرهنگی هنری رودکی) و محمدرضا صفی (مدیر ارکستر) دعوت شدم تا در مجموعه ارکستر سمفونیک حضور داشته باشم. این درحالی است که دوستان نوازنده ام هم در ارکستر واقعا به من لطف داشتند و حقیقتا باید بگویم حضور این نوازندگان بود که من را برآن داشت تا به واسطه این روندی که توضیح دادم در کنسرت پیش روی ارکستر حضور داشته باشم. این نوازندگان با تمام وجودشان تلاش می کنند تا این ارکستر بهترین کیفیت را داشته باشد و صادقانه می گویم بعد از ملاقاتم با آنها بسیار غافلگیر شدم که از این درجه کیفیت برخوردار هستند. همه این ها به خودی خود شرایطی را محیا کرد که بتوانم به واسطه این فضای خوب، کنسرت با کیفیتی را برای ارکستر سمفونیک تهران آماده کنیم.

رهبر مهمان ارکستر سمفونیک تهران درباره دلایل انتخاب رپرتوار دشواری که برای کنسرت پیش رو انتخاب کرده است، گفت: برنامه‌ای که برای این کنسرت انتخاب کردیم رپرتوار بسیار سختی از نظر تکنیک و وجوه موسیقایی است و باید بگویم این ارکستر من را در تمرین ها سورپرایز کرد و نوازندگان نشان دادند که چه قدر دلشان می‌خواهد کار خوب انجام دهند. آنها توانایی های زیادی دارند و هر روز تلاش می کنند تا نسبت به دیروزشان بهتر باشند این همراهی هم لحظه ای کم نشده و من را هر روز پرانگیزه تر از قبل می کند. به هرحال آنچه از پس سال ها تجربه حضورم در ارکسترهای مختلف آموختم پرداختن به جزئیات از یک نُت گرفته تا رنگ آمیزی است. مسیری که در چارچوب آن من کوچک ترین کوتاهی از نوازندگان ندیدم و همه در تلاشیم تا اجرای خوبی را به مخاطبان ارائه دهیم. به طور کلی من مجموعه ای را انتخاب کردم که درعین دارا بودن یک فضای فانتزی می تواند مخاطبان موسیقی جدی را دوباره با سالن های موسیقی آشتی دهد.

گوران درباره انتخاب عنوان «تهران، جشن بیکران» برای این اجرا هم گفته بود: این عبارت نامی است که با هدف نمایش پویایی و شکوه شهر تهران انتخاب شده تا بتوانیم جشنواره‌ای از صداها و احساسات را به تصویر بکشیم که همواره در بطن این شهر جریان داشته است. انتخاب قطعات نیز نمایانگر گستردگی موسیقی جهانی است که در تهران با آغوش باز پذیرفته شده و به یک جشن بیکران فرهنگی تبدیل می‌شود. هر یک از این آثار، با نوای خود، یک قطعه از پازل جهانی موسیقی را تشکیل می‌دهند که در تهران به هم پیوسته‌اند و نشان‌دهنده‌ تلفیق هنری شرق و غرب هستند و «جشن بیکران» در واقع تجسم همان بی‌پایانی‌ است که موسیقی، هنر و فرهنگ به شهر تهران هدیه می‌کنند.

کنسرتی که همه را به آینده امیدوار می کند

در شرایطی که فرآیند برگزاری کنسرت های موسیقی در کشورمان به شدت تحت تاثیر مسیر اقتصادی نامتوازن موسیقی پاپ است و عمده اجراهایی که در حوزه های موسیقی کلاسیک و موسیقی ایرانی پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، آنچنان که باید در حوزه اقتصادی موفق نیستند، برگزاری کنسرت جدید ارکستر سمفونیک تهران به رهبری آرش گوران که پیشینه او نشان از توانمندی هایش درعرصه موسیقی دارد، نشان داد با برنامه ریزی درست، نگاه غیرجانبدارانه شورای هنری ارکسترها به انتخاب رهبران مهمان ارکسترهای دولتی و دعوت از نوازندگان با سابقه ارکسترها برای بازگشت به این مجموعه ها می توان به آینده پیش رو خوش بین بود.

در این بین رایزنی با نهادهای مدیریتی مختلف برای تبلیغ هرچه بهتر و موثرتر موسیقی جدی و متفکر و ایجاد انگیزه میان نوازندگان این مجموعه ها که جملگی از بهترین های موسیقی این سرزمین هستند، می تواند گام های موثری در جهت هرچه بهتر آشنا کردن مردم برای شنیدن «موسیقی خوب» بردارد و آنها را با برگزاری چنین رویدادهایی که می تواند در برخی اوقات نیز همراه با یارانه هایی در جهت حفظ حمایت از اقشار کم درآمدتر برنامه ریزی شود، ترغیب کند.

مسیری که بی تردید می تواند نقش بسیار مهمی به عنوان یک رسانه فراگیر فرهنگی و هنر در جهت ترمیم روان خراب و پر از استرس شهروندانی که در طول روز با انواع و اقسام اتفاقات ملتهب رو به رو هستند، گام های موثری بردارد. مسیری که آرش گوران و یارانش در کنسرت شب گذشته با انتخاب یک رپرتوار هوشمندانه آنچنان که برای مخاطبان عام این گونه ها موسیقی خشک و عبوس نبود، انرژی خوبی را از سوی رهبر ارکستر و نوازندگان به سمت مخاطبان در سالن پرتاب کرد و سبب شد تا عمده آنها از آنچه به عنوان تازه ترین کنسرت ارکستر سمفونیک تهران تماشا کردند رضایت داشته باشند. فرآیندی که به طور حتم معایب و نقصان هایش از نگاه کارشناسان و منتقدان تیزبین حوزه موسیقی که می بایست بر اساس یک سواد موسیقایی به نقد و تحلیل یک پروژه موسیقایی اقدام کنند، پنهان نمی ماند. اما هر چه هست دربرگیرنده ارزش مندی هایی است که می تواند در آینده نیز استمرار پیدا کند.

مسیری که از چندی پیش در برخی مواقع توسط دولت سیزدهم به ویژه در حوزه آموزش هنر و حمایت از هنرمندان سایر شهرهای کشور در قالب های مختلف برنامه ریزی و پیاده سازی شد، اما اکنون می تواند با یک روش پژوهش محور و مشاوره از بزرگ ترهای این حوزه، کارشناسان و نوازندگان فعال عرصه موسیقی و همچنین تهیه کنندگان بخش خصوصی که بسیاری از آنها دغدغه حمایت از موسیقی به شرط منطقی رعایت الزامات اقتصادی این گونه رویدادها را دارند، دورنمای روشن تری را برای بدنه ارکسترهای دولتی ترسیم کند.

نوازندگانی که در کنسرت «تهران، جشن بیکران» نواختند

براساس این گزارش پدرام فریوسفی نوازنده ویولن و کنسرت مایستر، امیرمینوسپهر، فرزاد صیدی، احسان شامی، عرفان شریف زاده، رایین نورایی، هومان جلالت، علیرضا خلج اسماعیلی، فرمهرحسن بیگلو، ملیکا زاده محمدی، هلیا محمدولی، سینا صالحی، هورام ترابی، فرید ذاکری، حسن ملکی، سارا قاسمی، درسا میناسازی، سجاد صالح آبادی نوازندگان ویولن، مونیکالران، مهوش عسکری، پیمان شامی، عرفان وکیلی، سارا بیرامزادگان، موژان میرزایی، آرش جامع، آذین نصرتی، سارا نادری، علیرضا گلستانه، نگین سمایی، بهنام آقاجانیان، حمید خدایی، فرناز زندیه، عرفان جاوید نیا، امیرمهزیارقاسمی نوازندگان ویولن دوم، کاوه تسعیری، امین زمان خان، پژمان اختیاری، آتنا زنگنه، پیمان ابوالحسنی، همایون هاشم زاده، زهرا عبدالله زاده، مسعود پوربخت، جاوید پناهی، آریان زمانی، اشکان نظر، روشا گواهی نوازندگان ویولا، مجید اسماعیلی، کیانمهر کشاورز، نرگس فلاح پسند، سینا آذرآباد، علی آقاجانی، شهرزاد مجد، زهرا کتابی، هلیا پورکریمی، روژان فلاح بردبار، هامون قادری، هستی علیزاده، عرفان فیجان نوازندگان ویولنسل، مهدی کلانتری، پروانه انارکی، هادی اسماعیلی، محمدرضا جبار، آوا پویا کاشانی، کوروش ملکی، نازنین احمدی، ستاره نامور نوازندگان کنترباس این کنسرت بودند.

شهرام رکوعی نوازنده فلوت یک، مه سیما فلاحی نوازنده فلوت دو، غزاله میرزا زاده نوازنده پیکولو، آرین قیطاسی و حسام صدفی نژاد نوازندگان ابوا، مینلی دانلیان، پگاه ولی خانی نوازندگان کلارینت، رهام ایران خواه نوازنده باس کلارینت، علیرضا متوسلی داراب، فرشاد محمدی نوازندگان فاگوت، هومان باقی، نرگس تقی پور، روژینا صادقی، پارمیدا بهادران، امیرحسین گرگین، ریحانه رفیعی نوازندگان هورن، علی ضرابی، مهساخطیب زاده، امیررضا صالحی، آرمان فتاحی نوازندگان ترومپت، سپهرعباسی، آرین خدایار نوازندگان ترومبون، رامین براتی نوازنده ترومبون باس، بابک میردادیان نوازنده توبا، محمدرضا پناهی نوازنده تیمپانی، عرفان فرشی زاده، ماهان ببری، مهیار منتظم صدیقی نوازندگان پرکاشن، آرمان فهیمی نوازنده پیانو، سروش عمومی نوازنده درامز هم دیگر گروه نوازندگان ارکسترسمفونیک تهران در اولین کنسرت «تهران، جشن بیکران» را تشکیل می دادند.

محمدرضا صفی مدیرارکسترها، محمد یحیی زاده مدیرداخلی، فاطمه خسروی اداری ارکسترها، ندایزدانی و ناصرزرقومی کتاب خانه، محسن ایلکا و واحد خداپرست چیدمان ارکستر دیگر اعضای گروه اجرایی ارکستر سمفونیک تهران در کنسرت شب گذشته بودند.