حجت حاجی کاظم پژوهشگر اندیشکده حریم حیات جنین در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اهمیت تغییر ذهنیت افرادی که قصد سقط جنین دارند، گفت: ما در اندیشکده حریم حیات جنین تلاش می‌کنیم تا روش‌های پیشگیری از سقط جنین را تدوین و پایش کنیم و دستورالعمل‌های لازم را برای فعالیت‌های حامیان جنین ارائه دهیم. هدف اصلی ما، ارائه آموزش‌های تخصصی به حامیان جنین است تا بتوانند به نحو موثرتری در حمایت از جان جنین‌ها عمل کنند.
وی اظهار داشت: فعالیت ما بیشتر پژوهشی است و بر تدوین راهکارها و دستورالعمل‌هایی متمرکز شده است که حامیان جنین می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. با این حال، ما در بحث انصراف از سقط جنین نیز ورود می‌کنیم. راهکارهایی که ارائه می‌شود، ابتدا بر تغییر ذهنیت فرد متمرکز است؛ چراکه فرد باید این موضوع را بپذیرد که پایان دادن به حیات جنین، راه‌حل مشکلاتش نیست.
این پژوهشگر تأکید کرد: برای ایجاد این تغییر ذهنیت، دلایل اخلاقی و آگاهی از آسیب‌های ناشی از سقط عمدی جنین بسیار مهم است. زمانی که فرد این موضوع را پذیرفت، فرآیند جستجوی راه‌حل‌های خلاقانه متناسب با شرایط و موقعیت او آغاز می‌شود. در این مرحله، می‌توان دریچه‌های جدیدی را برای حل مشکلات فرد گشود و او را یاری داد تا راه‌حل مناسبی برای چالش‌هایش پیدا کند.
این پژوهشگر افزود: مشکلات افراد که آن‌ها را به فکر سقط جنین می‌اندازد، معمولاً تنوع زیادی دارند و گاهی این مشکلات به‌گونه‌ای سرریز می‌شوند که جنین به هدفی برای رفع آن‌ها تبدیل می‌شود. از این رو، تنوع مشکلات، نیازمند ارائه راه‌حل‌های متنوع و متناسب است تا بتوان به افراد کمک کرد مشکل خود را بدون توسل به سقط جنین حل کنند.
وی بر اهمیت آموزش تخصصی به حامیان جنین تأکید کرد و گفت: هدف ما این است که با تدوین دستورالعمل‌ها، اسناد، و ارائه آموزش‌های تخصصی، حامیان جنین را به ابزارها و دانش لازم مجهز کنیم تا بتوانند به‌صورت مؤثر از جان جنین‌ها حمایت کرده و به تغییر ذهنیت افراد در این زمینه کمک کنند.
خطرات اخلاقی و جسمی سقط جنین
حاجی‌کاظم، در خصوص خطرات سقط جنین برای مادر اظهار داشت: سقط جنین علاوه بر آسیب‌های جسمی، پیامدهای اخلاقی قابل توجهی نیز به همراه دارد. از منظر اخلاقی، سقط جنین می‌تواند به کاهش اهمیت و ارزش جان انسان‌ها در نگاه مادر، خانواده و جامعه منجر شود و بر توجه به حقوق دیگران نیز تأثیر منفی بگذارد. این مسئله می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های جدی اخلاقی در سطح فردی و اجتماعی شود. طبق تحقیقات و نظرات متخصصان زنان، سقط جنین ممکن است خطرات جسمی متعددی برای مادر به همراه داشته باشد. از جمله این خطرات می‌توان به ناباروری اشاره کرد که می‌تواند ادامه زندگی مادر و حتی خانواده او را تحت تأثیر قرار دهد. این آسیب‌ها گرچه احتمالی هستند، اما از نظر شدت و پیامدهای بالقوه، بسیار جدی و قابل توجه‌اند.
هشدار درباره پیامدهای روانی و معنوی ناشی از برخی آسیب‌ها
وی درباره آثار مخرب برخی آسیب‌ها اظهار داشت: یکی از حوزه‌های مهم آسیب‌ها، حوزه روانی است که پژوهش‌های مختلف به تعدد و عمق آن اشاره کرده‌اند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به خواب‌های پریشان، تشدید افسردگی و اضطراب، و افزایش خطر خودکشی اشاره کرد. این موارد از جمله پیامدهای روانی جدی این موضوع محسوب می‌شوند. افرادی که درگیر این مسائل شده‌اند، معمولاً گزارش‌هایی از وضعیت معنوی خود ارائه می‌دهند که نشان‌دهنده تأثیرات عمیق و طولانی‌مدت آن است. این مسائل می‌تواند افراد را تا سال‌ها درگیر چالش‌های معنوی کند.
بررسی عوامل مؤثر در سقط عمدی جنین
پژوهشگر اندیشکده حریم حیات جنین در پاسخ به این سوال که چه عواملی می‌تواند منجر به سقط عمدی جنین شود، اظهار داشت: نگرش ما به پدیده سقط عمدی جنین بر این مبناست که علاوه بر عوامل، باید به زمینه‌های ذهنی و موقعیت‌های سوق‌دهنده نیز توجه کرد. صرفاً نگاه کردن به این موضوع به‌عنوان عوامل مستقل نادرست است. زمینه‌های ذهنی متعددی وجود دارد که می‌تواند این اقدام را تسهیل کند. یکی از مهم‌ترین این زمینه‌ها، عدم پذیرش انسانیت و شخصیت برای جنین در مراحل اولیه است. به‌ویژه جنین‌های یک یا دوماهه که برخی تصور می‌کنند فاقد انسانیت یا شخصیت هستند. این در حالی است که شواهد تجربی و یافته‌های فرهنگی-دینی نشان می‌دهد که حیات انسانی از همان ابتدا آغاز شده و جنین دارای شخصیت محترم است.
جهل و ناتوانی در حل مسئله، زمینه‌ساز سقط جنین است
حاجی‌کاظم، با اشاره به عوامل مؤثر در افزایش آمار سقط جنین گفت: یکی از دلایل اصلی این اقدام، جهل و ندانستن حقایق مرتبط با موضوع است که افراد را به این سمت سوق می‌دهد. از سوی دیگر، تصور اشتباه از آسان بودن سقط جنین و ناتوانی در مهارت‌های حل مسئله نیز از عوامل مهم این پدیده است. بسیاری از افراد به جای مواجهه با مشکلات و تلاش برای حل آن‌ها، تنها راه‌حل را در پاک کردن صورت مسئله می‌بینند. این تفکر و رفتار، زمینه‌ساز انجام این عمل ناپسند در شرایط دشوار می‌شود.
شناسایی ۲۲ موقعیت دشوار مؤثر در تصمیم‌گیری برای سقط جنین
وی از شناسایی ۲۲ موقعیت دشوار خبر داد که می‌توانند فرد را به سمت تصمیم‌گیری برای سقط جنین سوق دهند.
پژوهشگر اندیشکده حریم حیات جنین در این خصوص گفت: این ۲۲ موقعیت شامل مواردی است که در شرایط خاص، افراد ممکن است تحت تأثیر آن‌ها تصمیم به سقط جنین بگیرند. به‌عنوان مثال، یکی از این موقعیت‌ها باور ذهنی افراد به کافی بودن تعداد فرزندان است، بدون آنکه دلیل منطقی خاصی برای این باور ارائه شود. این یک نگرش ذهنی است که ممکن است فرد را به سمت این تصمیم سوق دهد. یکی دیگر از این موقعیت‌ها مربوط به دوران عقد است، زمانی که افراد احساس می‌کنند نمی‌توانند فرزندی را که به آن‌ها عطا شده حفظ کنند. گاهی این احساس ناشی از ترس از قضاوت مردم یا ناتوانی در مدیریت شرایط است. این عوامل در شکل‌گیری چنین تصمیماتی نقش مهمی ایفا می‌کنند.
شناسایی تأثیر مشکلات شغلی و مالی بر تصمیم‌گیری برای سقط جنین
وی از شناسایی موقعیت‌هایی خبر داد که می‌توانند در تصمیم‌گیری افراد برای سقط جنین تأثیرگذار باشند و گفت: یکی از این موقعیت‌ها، نگرانی والدین درباره مسائل شغلی است. برخی والدین احساس می‌کنند که حضور فرزند جدید ممکن است به شغل آن‌ها آسیب برساند یا مانعی جدی برای موفقیت‌های شغلی‌شان ایجاد کند. مشکلات مالی، به‌ویژه برای پدر خانواده، از دیگر عوامل مؤثر است. بسیاری از والدین به دلیل نگرانی از ناتوانی در تأمین مخارج یا مشکل در تهیه مسکن، به این نتیجه می‌رسند که نباید تعداد فرزندانشان افزایش یابد. به‌ویژه در شرایطی که خانواده‌ها مستأجر هستند، این نگرانی تشدید می‌شود، زیرا احساس می‌کنند یافتن مسکن برای خانواده‌ای پرجمعیت دشوار خواهد بود.
نظر شما