عواملی که سبب شد سعید فرجی «فریم‌های فلسطینی» را بسازد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست «چشم‌های فلسطینی؛ روایتی از نور و خون و نگاتیو» با موضوع عکس و عکاسی در فلسطین، چهارشنبه ۱۲ دی با حضور سعید فرجی کارگردان فیلم مستند «فریم‌های فلسطینی» و وهب رامزی در کافه فلسطین برگزار شد.

مستند «فریم‌های فلسطینی» روایت ورود عکاسی به فلسطین و موج حرکت عکاسان غربی به این منطقه به منظور عکاسی از سرزمین مقدس با هدف بازنمایی روایات عهدین است که در طول زمان و طبق سیاست‌های ضدفلسطینی تبدیل به روایتی دیگر می‌شود. در همان دهه‌های اول قرن نوزدهم، عکاسان عرب فلسطینی پا به این عرصه می‌گذارند تا خود راوی داستان‌های فلسطینی باشند. آنها تلاش می‌کردند با بریتانیایی‌ها و یهودیان تحت حمایت آن‌ها که می‌خواستند فلسطین را سرزمینی بی‌مردم نشان دهند مبارزه کنند. مبارزه‌ای مدنی و مبتنی بر هنر؛ حرکتی که در جریان طوفان الاقصی، تبدیل به روایتی کاملا فلسطینی می‌شود.

تصاویر در این فیلم بازمانده‌ای از آرشیو ۱۹۸۲ از جنبش فتح است که در همان سال توسط ارتش رژیم اشغالگر قدس به سرقت می‌رود.

توضیح مدیر خانه مستند درباره کار ویژه سعید فرجی

مصطفی شوقی مدیر خانه مستند قبل از نمایش فیلم «فریم‌های فلسطینی» گفت: سعید فرجی قبل از اینکه مستندساز باشد یک عکاس برجسته است و در خیلی از جنگ‌های ۲۰ سال اخیر خاورمیانه حضور داشته است و مجموعه درجه یکی از عکس‌های جهان اسلام دارد و افتخار داشتیم که او این فیلم را بسازد.

وی توضیح داد: سعید فرجی وقتی می‌خواهد فیلم مستند بسازد، خیلی درست جلو می‌رود. او فیلمی خیلی مهجور به اسم «میرزا جواد» دارد که درباره عکاسی مشروطه است و در بستری انسانی رخ می‌دهد. ما به او پیشنهاد ساخت فیلم «فریم‌های فلسطینی» را دادیم اما او به طرز خلاقانه‌ای این فیلم را ساخت چون عکس و تاریخچه عکاسی را خیلی خوب می‌شناسد و به همین دلیل به شایستگی در جشنواره «سینماحقیقت» توانست بهترین فیلم بخش غزه شود.

شوقی تصریح کرد: اگر سعید فرجی کارگردان فیلم «فریم‌های فلسطینی» نبود، این بخش یعنی عکاسی فلسطین از روایت فلسطین برای مخاطبان مختلف پرداخته نمی‌شد.

وی بیان کرد: خانه مستند امسال ۱۳ فیلم درباره فلسطین و رویکردها و ماجراهای مختلف آن دارد که به داستان‌های اجتماعی و سیاسی این سرزمین می‌پردازد. در این فیلم‌ها آنچه مهم بوده این است که بدون قصه نمی‌شود راهی پیش برد.

مدیر خانه مستند همچنین از اکران رونمایی فیلم‌های خانه مستند در کافه فلسطین خبر داد و گفت: سعی می‌کنیم که ماهی یک بار فیلم‌های خانه مستند اینجا پخش شود، فیلم‌هایی که هنوز به اکران نرسیدند و در واقع اینجا در کافه فلسطین رونمایی خواهیم کرد.

فرجی: از پنجره تجربه‌های نادر طالب‌زاده به دنیای عکاسی نگاه کردم

پس از نمایش فیلم مستند «فریم‌های فلسطینی» سعید فرجی با تشکر از حضور حضار و بیان اینکه فضای یک کافه فضایی مناسب برای پخش فیلم نیست، گفت: هر یک از سوژه‌هایی که در فیلم در مورد آنها صحبت شد، نیاز است که در یک فیلم سینمایی به آنها پرداخته شود.

وی در مورد انگیزه‌اش از پرداختن به عکاسی جنگ توضیح داد: ما متولدان دهه ۶۰ خاطرات بسیاری از دوران بمباران تهران و جنگ را به یاد داریم و من نیز همین‌گونه با این اتمسفر آشنا شدم و ورود من به عکاسی جنگ، با حضور در کنار استادانی همچون نادر طالب‌زاده بود که از پنجره تجربیات او به این دنیا نگاه کردم. زنده‌یاد طالب‌زاده دنیای بزرگی داشت و همیشه به ما می‌گفت برای تجربه به سفر برویم چراکه مشکلات داخلی را جور دیگری دیده می‌شود.

فرجی با اشاره به فرصتی که جنگ ۳۳ روزه برایش فراهم کرده بود، گفت: جنگ ۳۳ روزه اولین تجربه برون مرزی من بود که با انرژی حرف‌های دوستانم ادامه پیدا کرد و با جنگ در زندگی مسلمانان گره خورد. ما راوی جنگ در زندگی مسلمانان شده بودیم اما ما روایت می‌کردیم و تجربه ثابت کرده که باید خودمان راوی باشیم وگرنه جریان رسانه‌ای غرب بیان دروغ می‌کنند.

وی تاکید کرد: همین که به فرزندم بگویم در دنیا چه خبر است، برایم مهم است. آن چیزهایی را که دیدم، اگر من بشنوم و منتشرش کنم، واقعاً می‌ارزد و من اینقدر دلم می‌خواست قصه روایت کنم که عکاس شدم؛ چراکه قدرت نهفته در عکاسی برایم مهم است. این قدرت البته به تنهایی کفایت نمی‌کند، «عکاسی» نیمی از ماجرا است و «روایت» نیمه دیگر آن محسوب می‌شود.

فرجی بیان کرد: سازمان اوج و احسان محمدحسنی به من کمک کردند تا تصویری از مسلمانان را بدون جنگ روایت کنم، چیزی که ما واقعا هستیم نه آنچه را که به ما القا می‌کنند.

این هنرمند عکاس در ادامه عنوان کرد: در یک مقطعی، عکاسی جنگ را متوقف کردم و تصویر دیگری از مسلمانان ارائه دادم. بزرگترین رنجی که هم‌کیشان ما دارند این است که محکوم به دفاع کردن هستند.

فرجی گفت: الان بعد از ۲۴ سال کار کردن الان متوجه شدم که می‌دانم چکار باید کنم و اگر همه عمرم را برای شنیدن روایت آدم‌هایی که رسانه ندارند بگذارم کار بزرگی نکردم. چون به شخصه معتقدم امروز تولید می‌کنیم که ۵۰ سال دیگه آثارمان دیده شود.

رامزی: فلسطین را نباید بدون فلسطینی‌ها دید

در ادامه، وهب رامزی هنرمند عکاس که نمایشگاه عکس «کلیدهایی که عمرشان از صهیونیست‌ها بیشتر است» را در موزه هنرهای معاصر فلسطین درباره هویت فلسطینی در اردوگاه‌های فلسطینی دارد، از سعید فرجی بابت مستند «فریم‌های فلسطینی» تشکر کرد و گفت: عکاس ‌ها گنج پنهانی را به تصویر می‌کشند و عکس‌ها خودشان راوی هستند؛ یک راوی ساکت که بیرون از خودشان معنی پیدا می‌کنند و به حرف می‌آیند.

وی با اشاره به این موضوع که عکس‌ها روایت می‌سازند، توضیح داد: ما درباره فلسطین و اهمیت آن شناخت داریم اما فلسطینی‌ها را نمی‌بینیم و نمی‌شناسیم مگر در زمانی که مورد جنایت قرار می‌گیرند. مجموع شرایط به صورت رسانه‌ای و گفتار قالب باعث می‌شود ما از خود فلسطینی‌ها فاصله بگیریم، در صورتی که فلسطینی‌ها را باید شناخت، سبک زندگی و مقاومت آن‌ها را باید شناخت و روایت کرد.

رامزی تصریح کرد: فلسطین را نباید و نمی‌توان بدون فلسطینی‌ها دید و سرنوشت فلسطین را خود فلسطینی‌ها رقم می‌زنند و باید بزنند.