ماهیها دیگر عاشق خزر نیستند/ صید بی رویه خزر را به خطر انداخته است

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها در گوشه و کنار ویترین هر سماکی می توان انواع ماهیان خشک شده و سنگ شده را به نظاره نشست که از دنیای پر از دود و دم، نفتی و مملو از انواع آلاینده های شیمیایی و تورهای صیادی به ویترین رفته و شاید گلایه ای از وضع موجودشان ندارند.

تازه این موجودات بی زبان و پر از درد به جان آنهایی که هر روز مجاز و غیرمجاز از دام دریا، نهنگ و کوسه و هزاران جانور دریایی نجاتشان می دهند، سپاسگزارند و از این همه بی تدبیری برای جلوگیری از روند صید بی رویه به نوعی خرسند و شادمانند اما در عین حال شاید درک می کنند که تا چندی دیگر هیچ ماهی از گونه آنها باقی نخواهد ماند.

گرچه ماهی به آب زنده است و حیاتش به آب دریا است اما مماتش در گرو هزاران عامل است که یکی از آن عوامل صید است که با وضعیت آلودگی آب خزر، ماهیان گویی خودکشی دسته جمعی می کنند تا به تور صیاد بیفتند و از آلودگی رهایی یابند اما به هر روی صید بی وریه اکوسیستم خزر را به شدت تهدید می کند.

امروز دیگر برخی گونه های نادر و ارزشمند را به جای دیدن در ویترین بزرگترین دریاچه بسته جهان باید در میان ویترینها و تورهای صیادان غیرمجازی یافت که برگ زندگی شان با سنگ کردن ماهیها گره خورده است و از این راه ارتزاق، نه، سودجویی می کنند.

بررسیها نشان می دهد در سالهای اخیر به دلیل صید غیرمجاز و شرایط نامساعد، تکثیر انواع ماهی در رودخانه و پایین آمدن ذخایر مولد برداشت ماهی به ویژه از نوع خاویاری آن کاهش یافته است به گونه‌ای که سال گذشته برداشت خاویار به طور رسمی کمتر از 10 تن بود که برآورد می‌شود، همین حدود نیز به صورت غیررسمی و قاچاق برداشت شده باشد.
 
طبق آمارهای غیررسمی، رقم قاچاق در ایران حدود یک برابر صید مجاز برآورد می‌شود به گونه‌ای که طبق برآورد، سال گذشته حدود10 تن خاویار به طور غیرمجاز برداشت شده است.

یک کارشناس ارشد و محقق شیلات در این زمینه گفت: بررسی انجام شده در کشورهای خزر نشان می‌دهد در برخی کشورها مانند روسیه تا 10 برابر صید مجاز به صورت قاچاقی ماهیان خاویاری صید و برداشت می‌شود.

علی جعفری اظهار داشت: باید برای جلوگیری از صید بی رویه انواع گونه های ماهی در دریای خزر و حفظ نسل این گونه ها برنامه ریزی کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در پی فروپاشی اتحاد شوروی که انحصار دولتی صید ماهی خاویار را در سه جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان از میان برداشت، صید بی رویه ماهی خاویار در این کشورها آغاز شد، تا آنجا که نسل ماهی "استورژن" دریای خزر در خطر انقراض قرار گرفته است.
 
به گفته جعفری، کشورهای حاشیه خزر برای جلوگیری از انقراض انواع ماهیان باید به یک اجماع دست یابند، زیرا روز به روز این روند نگران کننده تر و خطرناک تر می شود.

این کارشناس مسائل شیلاتی بیان داشت: برای جلوگیری و برخورد اصولی با پدیده صید غیرمجاز در درجه اول باید قوانین برخورد با این پدیده اصلاح و بازنگری شود و مجازاتهای اعمال شده افزایش یابد.

وی افزود: صید بی رویه، نسل ماهیان خاویاری سالها است این دریا را با خطر انقراض رو برو کرده و تلاشهای ایران برای حفاظت از آن ناکافی بوده است.

وی یادآورشد: انواع ماهیان به ویژه ماهیان خاویاری برای تخم ریزی از دریا به رودخانه ها می روند اما با خشکسالیهای اخیر و مصرف آب رودخانه ها برای امور کشاورزی و صید بی رویه، تهدید تازه ای متوجه ماهیان خاویاری شده است.

جعفری بیان داشت: بر اساس اعلام مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری ایران اگر صید بی رویه و روند آلودگی دریای خزر همچنان تداوم یابد تا سال ۱۴۰۰ خورشیدی دیگر ذخایر خاویار دریای خزر به صفر خواهد رسید.

فرمانده یگان حفاظت منابع شیلات گلستان گفت: مامورین یگان حفاظت این اداره کل در سال گذشته موفق به کشف 120 هزار و 404 رشته دام استخوانی از صیادان غیرمجاز در آبهای دریایی این استان شدند.

سرهنگ ابراهیم کیخا در این زمینه افزود: در همین مدت نیز میزان سه هزار و 584 رشته دام غضروفی نیز از صیادان غیرمجاز در استان کشف و ضبط شده است.

وی اظهار داشت: از ابتدا تا پایان سال 1387 در این استان، تعداد هشت هزار و 911 مورد گشت دریایی و ساحلی به میزان 73 هزار و 140 نفر ساعت صورت گرفت و مامورین یگان حفاظت منابع دریائی نیز تعداد 23 هزار و 103 مورد بازرسی از اماکن، صیدگاهها و شناورهای صیادی انجام دادند.

وی خاطرنشان کرد: در همین مدت نیز تعداد 25 فروند شناور غیرمجاز با میزان قدرت بین 48 تا 200 قوه اسب کشف و ضبط شد و نیز طی این مدت تعداد 214 فروند شناور چوبی غیرمجاز،  از صیادان توقیف شده است.

سرهنگ کیخا یادآور شد: در این مدت همچنین تعداد یک هزار و 482 عدد لنگر کشف و نیز 10 هزار و 309 قطعه ماهی غضروفی به دست آمده است.

وی در مورد ماهیهای غضروفی رها شده نیز گفت: آبزیان غضروفی صید شده که به صورت زنده کشف شدند، نارس بودند و جهت ادامه حیات به دریا بازگردانده شدند.

فرمانده یگان حفاظت منابع شیلات گلستان افزود: در سال گذشته نیز تعداد 206 دستگاه پره و لاکش منهدم شد و میزان دو هزار و 852 کیلوگرم گوشت ماهی استخوانی و غضروفی کشف و ضبط شد همچنین یک هزار و هشت واحد کومه توسط نیروهای حفاظت منابع آبی استان به دست آمد.

وی همچنین تعداد متهمین دستگیر شده در این راستا در سال گذشته را 304 نفر اعلام کرد و افزود: تمام این متهمین با تشکیل پرونده تحویل مقامات قضایی و قانونی شدند.

کیخا تاکید کرد: با توجه به اهمیت و نقش به سزایی که این یگان در کنترل و مهار پدیده صید غیر مجاز دارد تمام همت و تلاش خود را معطوف به جلوگیری از صید و صیادی غیر مجاز در آبهای تحت کنترل خود کرده ایم.

فرمانده یگان حفاظت منابع آبزی شیلات گلستان در این گفتگو خاطر نشان کرد: از آنجایی که نیروهای این یگان برای جلوگیری صید غیرمجاز از هیچ کوششی دریغ نمی کنند، برای استمرار این فعالیتها، یگان حفاظت منابع آبزی شیلات گلستان نیازمند نگاه ویژه مسئولین امر در بحثهای مختلف اعم از اعطای تجهیزات به روز مورد نیاز این یگان و حمایتهای همه جانبه است.

به هر روی تا چند سال آینده دیگر نباید به دنبال ماهی در دریا باشیم چون با ادامه این روند نخواهیم یافت و به جای آن باید در زمین دنبال ماهیها بگردیم آنهم از نوع سنگ شده و خشک شده را و به قول "سهراب" ، از این پس، تور در آب بیندازیم و بگیریم طراوات از آب. نه ماهی.