دکتر حسن فتحی در باب تفاوت اخلاق فضیلت گرای یونانی و اسلامی به خبرنگار مهر گفت: بیشتر فیلسوفان اسلامی در بحث اخلاق معتقد به اخلاق فضیلت گرا هستند و ارسطو و فیلسوفان باستان یونانی دیگر هم در بحث اخلاق معتقد به اخلاق فضیلتگرا. از لحاظ تاریخی اگر بنگریم در جهان اسلام اخلاق ما ممکن است اخلاق فلسفی باشد، ولی بیشتر اخلاق عرفانی، دینی، قرآنی، نقلی و روایی است.
وی افزود: شاید اصلیترین کتاب اخلاقی نزد مسلمانان کتاب "تذهیب الاخلاق" ابن مسکویه است این کتاب روایت عربی تفسیر پرفوریوس بر اخلاق نیکوماخوستی ارسطویی است و بنابراین میتوان خیلی راحت گفت که صبغه ارسطویی افلاطونی و یونانی دارد. اما وقتی به این کتاب یا کتاب "اخلاق ناصری" که مشهورترین کتاب اخلاقی مسلمانان بعد از تذهیب الاخلاق ابن مسکویه است و بنوعی تقریر همین کتاب است و بعدا در همه کتابهای اخلاق مسلمانان حضورش را میبینیم ، مقایسه میکنیم میبینیم که فضا از جهتی یک مقدار خلط آمیز است به این معنا که این نظریه یونانی که فضیلت حد وسط است فقط درباب فضایل اخلاقی بود.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه اخلاق یادآور شد: از سوی دیگر ارزشها و ضدارزشهای ویژه جهان اسلام و جهان دینی بویژه مسئله جهان آخرت و مرگ و امثال اینها در کتابهای اخلاقی جهان اسلام وارد شد.
فتحی در پایان تفاوت ایندو را در یک جمله چنین خلاصه کرد: اخلاق فضیلت محور یونانی از نوع فضایل دولت شهری است در حالیکه اخلاق فضیلت محور جهان اسلام از نوع دینی یا مدینة الرسول است.
نظر شما