برگزاری سمینار "نقش مولانا در معنویت جهان معاصر" در دانشگاه علیگره هند

به گزارش خبرگزاری مهر، در این سمینار که توسط مرکز تحقیقات زبان فارسی دانشگاه اسلامی علیگره برگزار شد، نبی زاده، سفیر ایران در دهلی نو، سعید بیک سعیداُف سفیر تاجیکستان، علی دهگاهی مسئول خانه فرهنگ ایران در دهلی نو، ضمیرالدین شاه رئیس دانشگاه اسلامی علیگره، بشیر احمد رایزن فرهنگی افغانستان و حجت الاسلام والمسلمین مهدوی رئیس نمایندگی جامعه المصطفی(ص) در هند حضور و در افتتاحیه این سمینار سخنرانی کردند.

مهندس نبی زاده سفیر ایران گفت: هم اکنون در حدود 35 دانشگاه این کشور گروه های زبان فارسی فعالیت دارند، در حالی که درگذشته این تعداد بیشتر بود که باید تلاش بیشتری برای احیای زبان فارسی در دانشگاه های این کشور صورت گیرد.

وی گفت: امروز در غرب در حوزه مولوی شناسی پژوهش عظیمی رخ داد و در کشورهای انگلیسی زبان و همچنین در آلمان، فرانسه و ایتالیا، میزان توجه به مولانا افزایش یافته و علاوه بر این، انتخاب اشعار مولانا توسط برخی از موسیقی دانان مشهور، موجب آشنایی توده های مردم نیز شده و سایت‌های اینترنتی مولانا، با ارایه ترجمه روان اشعار او، موجب آشنایی عامه مردم با مولانا شده‌اند.

نبی زاده ضمن اشاره به اینکه در دانشگاه های انگلیس، تدریس قسمتی از مثنوی و غزلیات شمس، بخش تفکیک ناپذیر رشته های ادبیات فارسی، اسلام شناسی و ایران شناسی محسوب می‌شود، گفت: از نظر فنی و روش شناسی ارایه روش جدید تفسیر مثنوی توسط مولوی پژوهان ایرانی در سال 2001، تحول عظیمی در روش مفهوم مثنوی ایجاد کرد و به سئوالات مخاطبان پاسخ داد.

سفیر ایران در هند افزود: اشاعه و گسترش تفکر مولوی شناسی در شبه قاره هند کار سهلی بود و بنگالی ها، آواز نی مولوی در مثنوی را با فلوتی که کریشنا با اشتیاق می‌نوازد مقایسه می کنند؛ همان نی که از نیستان بریده اند و از اصل خود جدا ساخته اند.

وی اظهار داشت: مولانای بلخی، حافظ، سعدی، عطار، خیام، شمس تبریزی، شاعران، فلاسفه و دانشمندان مشهوری بودند، از نظر من، بیش از نیمی از این اشتهار به دلیل آن است که این شاعران عقایدشان را در قالب کلمات فارسی بیان کرده اند که موجب جذب افراد به آن شده است.

سفیر ایران در هند ادامه داد: مولانا عشق را در تمام ذرات جهان هستی ساری و جاری می‌داند و همه ذرات عالم را غرق در تسبیح الهی می شمارد و حرکت آنها را به سوی کمال معنوی تلقی می‌کند. او در دفتر سوم نیز می گوید همه اجزای جهان مانند کهربا و برگ کاه، جفت خواه و عاشق یکدیگرند.

نبی زاده اظهار داشت: براستی در سراسر قلمرو ادبیات عارفانه جهان کسی را نمی‌توان یافت که از حیث جامعیت و وسعت نظر همتای مولوی باشد.

به گفته وی هم در شرق و هم در غرب عارفانی بودند که شاید تجربه‌های روحانی شان با دریافت‌های روحانی مولانا قابل برابری باشد اما جنبه های عاطفی یا تجربه های عارفانه آنها، بدین حد روشن و توانا نبوده است. او به وقت اقامه ی برهان، مجادله ای بزرگ همپای سقراط افلاطون دارد اما پیوسته به این حقیقت واقف است که منطق مشکل گشای حیات نیست.

وی گفت: مولانا با سخنان و اشعار پرمغز خویش همیشه راهبر ما به سوی خداوند است و به زعم من، این همان چیزی است که ما باید از وی فرا گرفته و الهامات خویش را بر پایه آن قرار دهیم، هر چند مخاطبان و دانش آموختگان، مولانا را در آموزش زبان فارسی و شعر و شاعری سرآمد شاعران فارسی می دانند اما ترجمه اشعار او به زبان های دیگر از مفاهیم عمیق آن می کاهد لذا توصیه می شود تعلیم و تعلم زبان فارسی را به عنوان یک اصل در نظر داشته باشیم.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد که در این همایش نیز اساتید، علما و فرهیختگان بتوانند دریچه‌های معنوی و روحانی بیشتری از مولانا بگشایند و یاد و خاطره این عارف صوفی و دانشمند مسلمان را گرامی دارند.
 
"سعیداُف" سفیر تاجیکستان گفت: مولانا از مفاخر زبان فارسی و کشورهای فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان است. اشعار مولانا و اندیشه های مولانا در تاجیکستان علاقه مندان زیادی دارد و مردم تاجیکستان به این شاعر بلنداندیشه فارسی‌زبان افتخار می کنند.

 

دهگاهی مسئول خانه فرهنگ ایران در دهلی نو گفت: هر چند مولانا امروز مایه افتخار مردم فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان است، اما ارزش‌های این شاعر پارسی گوی از زمان و مکان و جغرافیا فراتر می رود.

وی افزود: اندیشه‌ها و آموزه‌های مولانا متعلق به همه دنیاست و او به همه بشریت تعلق دارد. امروز دنیا از اشعار مولانا استقبال می کند و ما از این بابت به خود می بالیم که چنین اندیشمندی در حوزه فرهنگ و تمدن فارسی پرورش یافت.

دهگاهی ادامه داد: اشتهار مولانا تنها برای اشعار زیبایی که سروده نیست، بلکه بدلیل اندیشه ها و افکار متعالی نهفته در اوست. در آثار مولانا صلح، عدالت، احترام، عشق به انسانیت موج می زند و همین دلیل موجب شده که او تا امروز تا این حد در دنیا مشهور است.

وی گفت: از حدود 10 سال پیش در آمریکا و اروپا اشعار مولانا علاقه مندان و دوستداران زیادی پیدا کرده است و ترجمه اشعار او بیش از میلیون‌ها نسخه به فروش رفته و این رقم حتی بیش از انجیل است.

 

دهگاهی ضمن بیان اینکه رومی شاعر و موسیقی دانی بود که نشان دهنده روح هنرمند اوست، افزود: رومی معتقد است که مردم از هر ملیتی از جمله هندو و ترک، یکی هستند، این درس بزرگی است که باید از او بگیریم.

رئیس دانشگاه علیگر ضمن ابراز خرسندی از برگزاری کنفرانس مولانا در این دانشگاه اظهار داشت: این کنفرانس چشم من را به کشورهای فارسی زبان بیشتر باز کرد و خوشحالم که می توانم پیام مولوی را به دانشگاه اسلامی علیگر برسانم.

وی تاکید کرد: دانشگاه اسلامی علیگر نسبت به تشویق و پذیرش دانشجویان فارسی زبان از کشورهای ایران، تاجیکستان، و افغانستان تلاش بیشتری خواهد کرد.

سپس حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مهدوی رئیس نمایندگی جامعه المصطفی(ص)، گفت: مولانا افتخار دارد یکی از رهروان راه پیامبر اکرم (ص) است اما متاسفانه پیامبر رحمت بوسیله کسانی که در غرب از مولانا تجلیل می‌کنند مورد حمله قرار می گیرد و به ساحت مقدس ایشان اهانت می شود.

وی گفت: بسیار متأسفیم که در روزگاری قرار داریم که به نام آزادی بیان به یکی از شریف‌ترین انسان‌های جهان توهین می‌کنند و برخی با سکوت رضایت خودشان را اعلام می دارند  مولانا جلال الدین محمد بلخی مشهور به مولای رومی که این همایش به نام او و عرفان جهانی او برگزار می شود بدون تردید یکی از بزرگترین شاعران پارسی گوی است که هم در تقویت ادب فارسی نقش بی بدیلی داشته و هم در انتقال مفاهیم بلند عرفانی به سراسر جهان و ازجمله هندوستان تأثیرگذار بوده است.

مهدوی افزود: قطعا یکی از مهمترین حلقه های وصل ما شعر و ادب فارسی و به ویژه ادبیات دو کشور است که از زمان های گذشته بوده اشت. عرفان مولانا تفسیر معانی بلند قرآنی است و رمز جاودانی اشعار وی که تجلیات عرفان تکامل یافته اوست در همین است.

 

شاعران پارسی گوی در شبه قاره هند کم نیستند و بسیاری از آنان دوره ای از زندگی فرهنگی خود را در ایران گذرانده اند و همچنان که شعرای ایرانی بسیاری به عشق بهره مندی از منابع ادبی و فرهنگ و هنر هند و استفاده از منابع فارسی در کتابخانه های هند به این کشور سفر کرده اند و جاذبه های هند برای همیشه آنها را در این کشور نگه داشته است.

 

در همایش معنویت مولانا که با حضور استادان و شخصیتهای فرهنگی ایران و هند برگزار شد، 500 نسخه نفیس چاپ شده از یک نسخه خطی نادر نهج البلاغه از سوی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هند تحویل کتابخانه دانشگاه اسلامی علیگر هند شد.

یادآوری می شود که انتشار این نسخه نادر نهج‌البلاغه براساس تفاهم نامه ای بود که بین دانشگاه اسلامی علیگره و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته امضاء شده بود.