استان سمنان قدیمی‌ترین کانون تمدن در فلات ایران/اهمیت ویژه استان در مبادلات اقتصادی ایران قدیم

به گزارش خبرنگار مهر، استان سمنان داراي 8 شهرستان، 17شهر، 11 بخش، 29 دهستان و 789 آبادي داراي سكنه است.

اين استان در همسايگي استان هاي مازندران، گلستان، اصفهان، خراسان، تهران و قم قرار دارد.

شهرستان های  آن عبارتند از: سمنان، شاهرود، دامغان،  گرمسار، مهدیشهر، میامی، آرادان و  شهرهای تابعه آن نیز عبارت از شاهرود، سمنان، دامغان، گرمسار، مهدیشهر، ایوانکی، سرخه، بسطام، شمیرزاد، مجن، کلاته خیج، آرادان، درجزین، میامی، دیباج، بیارجمند و امیریه است.

ارتفاعات البرز در شمال و كوير مركزي در جنوب، تمامي عوارض طبيعي استان سمنان را تحت تاثير قرار داده و مناظر بسيار چشم گيري را به وجود آورده است.

 از مهمترين عوارض طبيعي مي توان به قله هاي متعدد اشاره كرد كه مهترين آنها عبارتند از: نيزوا، خوش ييلاق، چناشك، شاهوار، سرلك و كلرز است.

کاوش های باستان شناسی در سطح استان نشان مي دهد كه محدوده كنوني استان سمنان يكي از قديمي ترين كانون هاي استقرار تمدن در فلات ايران است و پيشينه اين استقرار به هزاره ششم قبل از ميلاد بر مي گردد.

چنين قدمت تاريخي اي باعث شده كه بسياري از ويژگي هاي زبان ايران باستان در گويش مردم اين خطه از كوير وجود داشته و حفظ شود.

اهمیت ویژه استان سمنان در مبادلات اقتصادی ایران قدیم

استان سمنان از نظر تاريخي داراي قدمتي طولاني است و وجود آثار تمدني قديمي در نقاط مختلف استان گواه بر اين مدعا است. گذر جاده ابريشم از اين استان كه آثار آن نيز در شهرستان گرمسار باقي مانده نشانگر موقعيت مهم استان در كشور و جايگاه منحصر به فردش در مبادلات اقتصادي ايران قديم است.

آثار باقیمانده از ادوار گوناگون تاریخی و وجود طبیعت منحصر به فرد و بکر در هر یک از شهرستان های این استان باعث شده که هر ساله گردشگران زیادی برای دین جاذبه ها تاریخی و طبیعی به استان سمنان سفر کنند.

جمع اضداد طبیعت در شاهرود، قلب استان سمنان

شهرستان شاهرود به عنوان یکی از بزرگترین شهرستان های ایران اسلامی در 390 کیلومتری شمال شرق تهران با 43 هزار و هشتصد کیلومتر مربع وسعت، 1400 متر ارتفاع از سطح دریا و با اقلیم های متفاوت جغرافیایی، بزرگترین پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده را در خود جای داده و با احتساب مناطق شکار ممنوع موجود به قارّۀ کوچک مشهور است.

شاهرود، در حد فاصل دو نوع آب و هوای خشک و کویری، در جنوب و مرطوب و پرباران در شمال جای گرفته که آب و هوایی معتدل برای این شهر فراهم کرده و آن را در ردیف شهرهای خوش‌آب و هوای ایران قرار داده‌است و به جرات می توان گفت که می توان جمع اضداد طبیعت را در این شهرستان مشاهده کرد.

این شهر در حد فاصل شهرهای دامغان، میامی، سبزوار،  بردسکن ، گرگان و در  میانه راه تهران ـ مشهد واقع شده است.

تنوع اقلیمی به قدری در شاهرود آشکار است که کوتاه ترین فاصله بین کویر تا جنگل را تنها می توان در این شهرستان مشاهده کرد به طوری كه با طیّ مسافت کوتاهی در حدود 45 كيلومتر از شاهرود به سمت شمال به جنگل های هیرکانی ابر با زیباترین چشم انداز ها (کهن ترین جنگل جهان) و با طيّ همين مسافت به سمت جنوب به کویر و زیبایی های منطقه چاه جام و در نهایت به طرود و نخلستان های آن می رسیم که مردم آن منطقه به شتر داری اشتغال دارند.

اما اماکن تاریخی ارزشمند شهرستان شاهرود نیز از دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان محسوب شده که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

مسجد شیخ علی اکبر شاهرود با قدمتی 170 ساله

بازار تاریخی شاهرود مربوط به دوره قاجاریه، موزه، مسجد شیخ علی اکبر با قدمت 170 ساله و خانه یغمائی ها به عنوان تنها بنای بادیگر این شهر از جمله جاذبه های تاریخی آن است.

اما شاهرود به دلیل واقع شدن آرمگاه دو عارف بزرگ و نامی قرن هفتم به قطب عرفان شرق لقب یافته است.

دامغان دیار پسته های خندان

دامغان امروزی و صددروازه قدیم یکی از هشت شهرستان استان سمنان است که سر راه تهران و مشهد قرار گرفته و فاصله آن تا پایتخت 343 کیلومتر است.

این شهر به دلیل داشتن پسته ای مرغوب به شهر پسته های خندان لقب گرفته و به جرات می توان گفت پسته اش از نظر خوبی جنس و خوشمزگی زبانزد همه جاست و پسته هیچ جای کشور یقینا عطر و طعم پسته دامغان را ندارد.

علاوه بر وجود پسته های خندان و خوشمزه، این شهر به خاطر صدها امکان تاریخی و جاذبه های طبیعی همچون نگینی در دل کویر می درخشد.

پس اگر می خواهید با زندگی نیاکان و گذشتگان خود آشنا شوید سری به اماکن تاریخی این شهرستان بزنید.

چشمه علی مهمترین تفرجگاه دامغان

شهر دامغان مورد توجه اولین پادشاه قاجار بود و به همین جهت آغا محمد خان و فتحعلی شاه در چشمه علی دامغان ساختمان های زیبایی را بنا کردند.

این بنا در شمال شهر تاریخی دامغان و حدود 30 کیلومتری این شهر بین روستاهای آستانه و کلاته رودبار واقع شده است.

تپه حصار، چهل دختر، قلعه های تاریخی همچون امیر آباد، گوهر قلعه، قلعه های کوهستانی منصور کوه، مسجد تاریخانه، برج طغرل، مقبره شاهرخ میرزا، مدرسه موسویه، چشمه قلقل و  مزرعه تالو از جمله جاذبه های تاریخی شهرستان دامغان است.

کویر دامغان- مبارزه ای مسحور کننده برای هستی

منطقه کویر دامغان با پوشش گیاهی غالبا در محاصره شن های روان است و هر چه جلوتر بروید به ویژه از روستاهای حسن آباد، امروان و خورزان به بعد شن های روان شدت پیدا می کنند و کویر رملی صورت خود را نمایان می کند.

مقدار گیاهان به شدت کاهش می یابند و خاک زمین، بیشتر، نرم تر، خشک تر و متمایل به خاکستری و هر از گاهی چند بوته نازک کوچک و درختچه تاغ و گز که در مبارزه هستی مشاهده می شود.

سوغاتی های دامغان

شاید بتوان از نمدمالی، گلیم بافی، جاجیم بافی و پارچه قلمکار به عنوان عمده صنایع دامغان نام برد ولی پسته های خندان دامغان بهترین و دلچسب ترین سوغاتی برای دوستان و آشنایان است.

سمنان شهری با سابقه تاریخی چند هزار ساله

سمنان یکی از شهرهای ایران، مرکز استان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر در راه تهران به خراسان قرار گرفته  و  آب و هوای آن خشک و معتدل است.

 این شهر در حد فاصل سه شهر دامغان، گرمسار و مهدیشهر در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا یک هزار 131 متر است.

سمنان شهری با سابقه تاریخی چند هزار ساله است که به دلیل واقع شدن در گذر حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و مهم تر از همه داشتن تاریخ تمدن دیرینه دارای آثار باستانی متعدد دیدنی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ است.

آبگرم

چشمه های آبگرم در 21 کیلومتری شمال غرب سمنان و 18 کیلومتری غرب شهرستان مهدیشهر قرار دارند.

مردم از گذشته برای استفاده های درمانی و تفریحی به این چشمه ها می آمده اند و برای استفاده های درمانی استخرهایی از گذشته با عمق و ظرفیت کم در محل چشمه ها ساخته شده است.

شهمیرزاد

شهر نمونه گردشگری بین المللی شهمیرزاد در شمال سمنان واقع شده و به دلیل جاذبه های فراوان طبیعی در تابستان و زمستان پذیرای گردشگران است.

علاوه بر جاذبه های طبیعی مانند طبیعت سبز در کنار کوهستان و آب و هوای معتدل، برخی بناهای تاریخی مانند "شیرقلعه"، "قلعه شیخی" و "دژوهل"(به عنوان یکی از کانون های مهم اسماعیلیان) نیز بر جنبه های جذاب گردشگری در شهمیرزاد افزوده است.

در شهمیرزاد برخی از محصولات مانند گردو و آلو دارای اهمیت صادراتی و شهرت بین المللی هستند و بزرگ ترین باغ گردوی جهان با وسعت 700  هکتار نیز در این شهر واقع شده است.

آهوان

آهوان در حدود 30 کیلومتری سمنان و 78 کیلومتری غرب دامغان واقع شده است.

در اطراف آهوان چند روستای پایکوهی معروف به "کلاته" وجود دارد که با باغها، کشتزارهای مختلف و استخرهای آبیاری مناظر زیبایی را خلق می کند.

در کنار جاذبه های طبیعی، وجود دو کاروانسرا یا رباط تاریخی به نام "رباط سنگی انوشیروانی" و "کاروانسرای شاه عباسی" بر اهمیت این منطقه افزوده است.

زمان ساخت کاروانسرای سنگی (رباط انوشیروانی) به سالهای 420 تا 421 هجری قمری و ساخت کاروانسرای شاه عباسی به سال 1097 هجری قمری در دوره صفویه بر می گردد.

پیغمبران، جنگل رودبارک، غار دربند، منطقه نمونه گردشگری پرو و روستای چاشم از دیگر جاذبه های گردشگری سمنان است.

بازدید صدها گردشگر طی سال از کاروان سراهای میامی

شهرستان میامی با قدمتی بیش از هزار سال، در گذشته به خاطر عبور کاروانهای شمال، شرق، غرب و قرار گرفتن در مسیر زائرین حضرت رضا(ع)  به شهر تجاری تبدیل شده بود و دارای باغهای میوه فراوان، آب شیرین و گوارا و هوای مناسب بوده است .

وجود هفت کاروانسرانی بین راهی نشان دهنده قدمت هزار ساله شهرستان میامی است و می توان به فرهنگ کهن و اصیل این منطقه پی برد.

وجود این کاروانسراها باعث شده که هر ساله در تعطیلات نوروزی و تابستان صدها گردشگر داخلی  وخارجی به این شهرستان سفر کنند.

میامی مدفن پاک شهید شیخ حسن جوری رهبر نهضت سربداران

شهرستان میامی مدفن پاک شهید شیخ حسن جوری رهبر نهضت سربداران در کلاته میرعلم روستای فیروز آباد (دهستان فرومد) است.

 آرامگاه ابن یمین فرومدی شاعر قطعه سرای قرن هفتم نیز در کنار مسجد جامع باشکوه فرومد زینت بخش تاریخ و فرهنگ ناب این خطۀ  است.

دشت شقایق کالپوش جلوه ای از بهشت

حیف است که به میامی سفر کنی از تماشای دشت شقایق و آفتابگردان کالپوش بی نصیب بمانی، شاید به جرات بتوان گفت که دشت شقایق کالپوش جلوه ای از بهشت حقیقی خداوند است.

همه ساله از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خرداد، میلیون ها گل شقایق دشت کالپوش را به صورت سرخ آتشین درآورده، گویی که خالق هستی چادری سرخ بر دشت های سبز گسترده تا برای دقایقی انسان را به درک قدرت لایزال خود به تامل وا دارد.

در مقابل دشت سرخ فام شقایق، این بار نوبت گل آفتابگردان است که در اوایل شهریور خود نمایی کرده و منظره  ای بدیع و بی نظیر را خلق کرده  و  چشم هر بیننده ای را محسور زیبایی خود می کند.

جنگل و آبشار نام نیک، آبشار حسین آباد و جنگل دشت شاد از دیگر دیدن های منطقه ی کالپوش در شهرستان میامی است.

سوغات هدیه ای دلچسب برای بستگان

بهترین چیزی که بعد از سفر به استان سمنان  می توانید به دوستان و بستگان خود هدیه داده و آنها را شاد و خندان کنید نان شیرمال و کماچ به عنوان سوغات سمنان، برگره زردآلو و نان شیرمال سوغات شاهرود، پسته سوغات دامغان، آلو و گردو سوغات شهمیرزاد، صنایع دستی و سفال سوغات گرمسار و انواع لبنیات و خشکبار به عنوان سوغات مهدیشهر است.

اما صنایع دستی، گلیم و  جاجیم، سفال، سرامیک و  نمد سوغات مشترک همه شهرهای استان سمنان است که می توانید بعد برای دوستان و آشنایان خود تهیه و ببرید.