شقایق قندهاری، مترجم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به این‌که همه خوانندگان، مخاطبان جدی کتاب نیستند و معیارهای ترجمه خوب از یک اثر را نمی‌شناسند، گفت: وجود ترجمه‌های متفاوت از یک اثر، موجب سردرگمی مخاطب در انتخاب می‌شود؛ برای مثال همه خوانندگان محمد قاضی، ابوالحسن نجفی، هرمز ریاحی و دیگر مترجمان کتاب«شازده کوچولو» را نمی‌شناسند؛ حالا اگر برحسب اتفاق ترجمه‌ای از این کتاب را انتخاب کنند که توسط یک مترجم تازه‌کار و با کاستی‌های بسیار به فارسی برگردانده شده، دلزده می‌شوند و اینجاست که حق اثر از بین می‌رود و به خوبی ادا نمی‌شود.
مترجم رمان «هستی» فروش بالای آثار مهم کلاسیک چون «شازده کوچولو» را یکی از دلایل وجود ترجمه‌های گوناگون از یک اثر دانست و افزود: کتاب‌هایی چون «شازده کوچولو» و«صدسال تنهایی» که جایگاه خود را تثبیت کرده‌اند و از فروش بالایی برخوردار هستند این اطمینان را به ناشر می‌دهند که به ترجمه دوباره‌شان بپردازد. تاکنون به خود من هم چندبار ترجمه چند اثر کلاسیک پیشنهاد شده است، اما هر اثر تازه یک کشف جدید است و مگر یک مترجم برای انتخاب وارائه ترجمه کارهای خوب چه قدر فرصت دارد؟
قندهاری در پاسخ به این‌که چند سال باید از یک ترجمه بگذرد تا کتاب، قابلیت ترجمه دوباره پیدا کند، گفت: من زبانشناس نیستم و تخصصی در این زمینه ندارم، اما فکر می‌کنم بهتر است دست کم 10 سال از یک ترجمه بگذرد؛ گرچه هیچ ترجمه‌ای حتی ترجمه پیشکسوتانی چون محمد قاضی، ترجمه قطعی و نهایی نیست و مترجم در بازنگری‌ها متوجه می‌شود که به هر دلیل ممکن است بخشی یا حتی سطری از یک کتاب را به درستی نخوانده و به خوبی ترجمه نکرده باشد.
مترجم کتاب «آیدابی» و «سیاه دل» در ادامه صحبت‌های خود گفت: من نوعی زمانی سراغ ترجمه دوباره از یک اثر می‌روم که بدانم در زبان و رسم‌الخط زبان فارسی تغییری ایجاد شده و ترجمه تازه من، کار بهتری به نسبت ترجمه قبلی است و این در صورتی امکان‌پذیر است که همه ترجمه‌های پیشین را خوانده باشم و کار من، چیزی به ترجمه پیشین بیفزاید؛ وگرنه دلیلی برای دوباره کاری وجود ندارد.
قندهاری، نبود کپی رایت را یکی دیگر از مواردی دانست که موجب ترجمه‌های گوناگون از یک اثر می‌شود و گفت: اگر قاون کپی رایت را بپذیریم و به آن احترام بگذاریم، کار ترجمه‌مان حرفه‌ای‌تر می‌شود و امکان ترجمه‌های موازی و همزمان از یک اثر به دلیل ناآگاهی به حداقل می‌رسد. این امر نشر ما را بسیار حرفه‌ای‌تر می‌سازد و تکلیف بسیاری را هم مشخص می‌کند.
نظر شما