هستی بلوطستان لرستان رو به زوال/ آتش و تغییرکاربری درکارند

خبرگزاری مهر - گروه استانها: جنگل‌های لرستان با قرارگیری در قلب زاگرس اهمیت حیاتی برای این زیست بوم منحصر به فرد دارند چرا که از وسعت ۵.۸ میلیون هکتاری جنگل‌های ۱۱ استان زاگرسی ۱.۲ میلیون هکتار در لرستان قرار دارد تا این استان حائز رتبه دوم وسعت جنگل‌ها باشد، عنوانی که وقوع مخاطرات مختلف طبیعی و انسانی آن را تهدید می‌کند.

استان لرستان به رغم دارا بودن ظرفیت‌های منحصر به فرد در زمینه اراضی جنگلی و مرتعی با مخاطرات جدی مواجه است، مخاطراتی که می رود عرصه های طبیعی این دیار را به دشت‌های بدون آب و علف تبدیل کند.

وقوع آتش سوزی های گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دام، تعرض به عرصه های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، خسارات خشکسالی و ریزگردها، اجرای پروژه های عمرانی غیرکارشناسی و... هر کدام زخمی را بر تن زاگرس زده‌اند تا سکته های مختلف، قلب این اکوسیستم را هر روز ضعیف‌تر کند.

همه عواملی که موجب تخریب جنگل های لرستان شده است

رضا آریایی مدیر کل مدیریت بحران استان لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه طی چند دهه گذشته به دلایل گوناگون جنگلهای استان لرستان تخریب شده، اظهار داشت: چرای بی رویه، آتش سوزی های عمدی و غیر عمدی، بیماری زوال بلوط، اجرای پروژه های بزرگ عمرانی، آزاد راه ها و ... از جمله دلایل نابودی جنگلهای استان لرستان بوده است.

وی همچنین توسعه شهرها، تبدیل جنگلها و مراتع در مناطق روستایی به اراضی کشاورزی، روش غلط آتش زدن کاه و کلش بعد از برداشت محصولات کشاورزی، ذغال گیری را از دیگر دلایلی عنوان کرد که جنگلهای لرستان را با چالش جدی تخریب مواجه کرده است.

احیا ی جنگل ها در مقابل تخریب ها بسیار کند صورت می گیرد

مدیر کل مدیریت بحران لرستان با بیان اینکه به این دلایل همه ساله ما شاهد تخریب جنگل های استان هستیم، افزود: این در حالیست که در مقابل این میزان خسارت و تخریب کار احیا جنگلها در استان فوق العاده کند بوده است.

آریایی با بیان اینکه کند بودن احیای جنگلهای لرستان به دلیل شرایط توپرگرافی جنگلهای استان است، افزود: توپوگرافی استان لرستان کوهستانی و صعب العبور بوده و جنگلهای استان نیز در این مناطق قرار دارند.

وی با بیان اینکه ۷۵ درصد توپوگرافی لرستان در مناطق صعب العبور است ادامه داد: این امر موجب شده که کار احیای جنگلها در استان لرستان سخت شود چرا که بسیاری از جنگل های بلوط لرستان در قلل بلند قرار دارند.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان همچنین کاهش جمعیت جانوری در لرستان را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگلهای استان لرستان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر جمعیت سنجابهایی که اقدام به کاشت بلوط در جنگلها و عرصه های لرستان می کردند به شدت کاهش یافته و این امر موجب در معرض خطر گرفتن جنگلهای بلوط در استان شده است.

آریایی همچنین وجود شش میلیون راس واحد دامی در استان و چرای بی رویه را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگلهای استان عنوان کرد و گفت: همچنین طی سنوات اخیر وقوع پدیده گرد و غبار نیز موجب نابودی جنگلهای استان لرستان شده است.

گردو غبار جنگل های لرستان را خفه کرد

متاسفانه شاهد کاهش بارندگی ها در لرستان و همچنین تبدیل بارشها از برف به باران هستیم که این امر بر روی پوشش گیاهی استان تاثیر بسیار زیادی گذشته است.وی با بیان اینکه از ابتدای امسال در استان لرستان شاهد ۳۳ روز آلوده بوده است عنوان کرد: گرد و غبار بر روی گیاهان و برگهای درختان می نشیند و روزنه های آنها را از بین میبرد.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان همچنین بحران آب در این استان را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگلهای لرستان برشمرد و تصریح کرد: طی سنوات گذشته متاسفانه شاهد کاهش بارندگی ها در لرستان و همچنین تبدیل بارش ها از برف به باران هستیم که این امر بر روی پوشش گیاهی استان تاثیر بسیار زیادی گذشته است.

آریایی با بیان اینکه طی دهه گذشته میزان بارندگی های لرستان بیش از ۵۸۰ میلی متر بوده و این در حالیست که امروز این میزان به ۳۵۰ میلی متر کاهش یافته است.

هیچ گونه تجهیزات اطفاء حریق هوایی در لرستان وجود ندارد

وی به بحث تجهیزات اطفا حریق در استان لرستان اشاره کرد و افزود: هم اکنون ما در شرایط تحریم قرار داریم و استان لرستان نیز هیچ گونه تجهیزات و سیستم اطفا حریق هوایی را ندارد.

وی با بیان اینکه جنگلهای لرستان در مناطق صعب العبور قرار دارند و این عدم وجود تجهیزات اطفا حریق هوایی منجر به ایجاد مشکلات برای مهار آتش سوزی ها در جنگلها می شود گفت: هلی کوپتری هم که اخیرا برای استان لرستان خریداری شده با استفاده از آن تنها کار هلی برد نیروها صورت می گیرد و نمی تواند عملیات اطفا حریق را انجام دهد.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان در این راستا در هنگام آتش سوزی جنگلها بهترین راه برای مهار آتش سوزی استفاده از شاخ و برگ درختان است افزود: همچنین  آتش کوبها نیز در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند.

آریایی با بیان اینکه موضوع مهار آتش سوزیها در مناطق حفاظت شده بر عهده محیط زیست و در عرصه های جنگلی دیگر بر عهده اداره کل منابع طبیعی است عنوان کرد: با این حال در هنگام آتش سوزی جنگلها همه دستگاه های متولی به کمک می آیند و نسبت به مهار آتش سوزی ها همکاری  دارند.

وی همچنین استفاده از تجهیزات پیشرفته اطفا حریق، سیستم«ای اف تی» نیز در هنگام آتش سوزی های جنگلها در دستور کار قرار می گیرد گفت: البته با وجود عرصه های گسترده جنگلی در استان نیروهای کم ۲۰ تا ۳۰ نفره محیط زیست و منابع طبیعی با توجه برای مهار آتش سوزیها نمی تواند کارساز باشد و در این راستان باید موضوع افزایش مشارکت مردمی در دستور کار قرار گیرد.

زوال بلوط به جان جنگل های لرستان افتاد

مدیر کل مدیریت بحران لرستان بیماری زوال بلوط را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگلهای لرستان برشمرد و گفت: چند سالی است که جنگلهای منطقه زاگرس و به تبع استان لرستان درگیر این بیماری شده است.

آریایی با بیان اینکه در این راستا گروه های مختلف پژوهشگر، محقق داخلی وخارجی روی این بیماری کار کرده اند افزود: هر کدام نیز نظرات خاصی برای علت این بیماری داشته اند.

وی با بیان اینکه مهم ترین نتیجه گیری صورت گرفته در قالب این پژوهش ها کاهش بارندگی ها عنوان شده، گفت: در این پژوهش ها به این نتیجه رسیده اند که کاهش بارندگی ها نقش موثری در شدت بیماری زوال بلوط در جنگلهای استان داشته است.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان همچنین غیر از این علت هجوم گونه های مهاجم، پیری درختان و کهنسال شدن آنها تغییر اقلیم و ... را دیگر نتایج به دست آمده در این زمینه برشمرد.

آریایی با بیان اینکه در این راستا جلسه ای  با حضور ۱۱ استان زاگرس نشین تشکیل و تفاهم نامه همکاری برای حفظ و صیانت از جنگلها منعقد شد گفت: دولت نیز برای این امر ۲۴ میلیارد تومان اعتبار اختصاص داد که سهم استان لرستان از این میزان سه میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان بود.

جلسه ای با حضور ۱۱ استان زاگرس نشین تشکیل و تفاهم نامه همکاری برای حفظ و صیانت از جنگلها منعقد شدوی بیان کرد: این میزان اعتبار در اختیار اداره کل منابع طبیعی استان لرستان برای صیانت و حفاظت از جنگلها در برابر بیماری زوال بلوط قرار گرفت.

مدیر کل مدیریت بحران لرستان به بحث میزان خسارت های وارد شده به جنگل های لرستان بر اثر این عوامل اشاره کرد و گفت: سند مقابله با خشکسالی در استان لرستان در حال تدوین است و در صورت تهیه این سند می توان گفت که میزان خسارتها و تخریب جنگلهای استان لرستان طی چند سال اخیر چقدر بوده است.

 ۵۶۰ هزار هکتار از جنگلهای لرستان درگیر زوال بلوط

مهرداد بهاروندی مدیر کل منابع طبیعی لرستان نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متاسفانه جنگلها و همچنین عرصه های منابع طبیعی در لرستان مورد تهدید و تخریب فراوانی قرار گرفته اند.

وی اجرای پروژه های عمرانی، چرای بی رویه دام ها، بیماری زوال بلوط، تصرف اراضی منابع طبیعی توسط متصرفان، ذغال گیری از درختان و ... از جمله عوامل تخریب جنگلهای لرستان برشمرد.

مدیر کل منابع طبیعی لرستان با بیان اینکه بر اساس برآوردهای صورت گرفته بیماری زوال بلوط بیش از ۵۶۰ هزار هکتار از عرصه های جنگلی لرستان را در بر گرفته است عنوان کرد: همچنین تصرف منابع طبیعی و جنگل های لرستان به طوری بوده که سال گذشته ما توانستیم بیش از ۲۱۴ هکتار از اراضی منابع طبیعی و جنگل های لرستان  را از دست متصرفین خارج کنیم.

سالانه هفت هزار هکتار از جنگل های لرستان تبدیل به ذغال می شود

بهاروندی موضوع ذغال گیری از درختان را یکی دیگر از عوامل نابودی جنگل های لرستان برشمرد و گفت: بر اساس بررسی های صورت گرفته سالانه بیش از هفت هزار هکتار از جنگل های لرستان تبدیل به ذغال می شود.

وی به چرای بی رویه دام ها و وجود دام های فاقد پروانه چرا در استان را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگل های لرستان عنوان کرد و افزود: استان لرستان دارای شش میلیون راس واحد دامی است و این در حالیست که از این تعداد حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار واحد دارای پروانه چرا بوده و بیش از دو میلیون واحد نیز که مربوط به عشایر کوچ رو است پروانه چرا ندارند.

بنابراین گزارش لرستان به عنوان بام طبیعت ایران میزبان یکی از غنی ترین رویشگاه های اصلی گونه منحصر به فرد بلوط در غرب کشور است و این درحالیست که جنگل های لرستان در سال های اخیر تهدیدات بسیاری را تجربه کرده و بخش عظیمی از وسعت این جنگل های ارزشمند از دست رفته است تا به گفته سید محمد قاسمی دبیر کارگروه صیانت از جنگل های لرستان سالانه ۱۲ هزار هکتار از این جنگل ها نابود شود.

استمرار وضعیت کنونی در جنگل های بلوط قلب زاگرس اوضاع این رشته کوه حیاتی که آب و نان بخش عمده ای از کشور را می دهد با مخاطره جدی روبرو خواهد کرد،تا  آنجا که چاره اندیشی برای رفع چالش های مختلف جنگل های بلوط و تدوین سندهای راهبردی برای حفاظت از این سرمایه ارزشمند به موضوعی ضروری تبدیل شود.